Τα νησιώτικα πανηγύρια του Αυγούστου

Αμοργός

Στο Πανηγύρι του Σωτήρα (6 Αυγούστου) η «Λόζα», η κεντρική πλατεία της χώρας, γεμίζει νησιώτικες μελωδίες. Μην ξεχνάμε και το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου στην Παναγιά την Πανοχωριανή με ρακόμελα υπό τον ήχο παραδοσιακών τραγουδιών. Σε ένα νησί που έχει προστάτιδα την Παναγία (Χοζοβιώτισσα) δεν θα μπορούσε παρά το μεγαλύτερο πανηγύρι του Αυγούστου να είναι αφιερωμένο στην Παναγία. Υπάρχουν αρκετά ξωκλήσια στην Αμοργό στο όνομα της Παναγίας, όπου τον Δεκαπενταύγουστο οργανώνονται πανηγύρια (όπως στην Παναγίτσα του Κατακρωτηριού στα Κατάπολα), αλλά τα πρωτεία αναμφίβολα τα έχει η Παναγία η Επανωχωριανή στην Λαγκάδα της Αιγιάλης.

Αστυπάλαια

Τον Δεκαπενταύγουστο γιορτάζει η Παναγία η Πορταΐτισσα και στην εκκλησία που βρίσκεται στο κέντρο του νησιού από το 1762 πραγματοποιείται το μεγαλύτερο από τα πανηγύρια του τόπου. Ξεκινούν από το βράδυ της παραμονής, μετά τον Εσπερινό, στον περίβολο της εκκλησίας που ονομάζεται Ροδιά, υπό τους ήχους βιολιού και λύρας. Ανήμερα, οι γυναίκες μαγειρεύουν και προσφέρουν στους επισκέπτες τοπικούς μεζέδες και αρνί γεμιστό. Το εορταστικό τριήμερο κλείνει με τα «Κουκάνια», που διοργανώνονται στον Πέρα Γιαλό και είναι μια σειρά από παιχνίδια με πρωταγωνιστές μικρά και μεγάλα παιδιά. Το γιαουρτοτάισμα, δηλαδή αλληλοτάισμα γιαουρτιού με κλειστά μάτια, το τράβηγμα του σχοινιού, αγώνες κολύμβησης και αβγομαχίες, αλλά και ο «πετεινός», ένα παιχνίδι όπου προσπαθούν να πιάσουν ένα καλάθι με έναν ψεύτικο κόκορα στην άκρη μιας αλειμμένης με γράσο κολόνας πάνω από τη θάλασσα, είναι μερικά από αυτά.

Ικαρία

Το πανηγύρι της Λαγκάδας τον Δεκαπενταύγουστο είναι νησιώτικη υπερπαραγωγή. Τουρίστες και ντόπιοι γίνονται όλοι μια παρέα και χορεύουν τον Ικαριώτικο. Τα φημισμένα πανηγύρια της Ικαρίας αποδεικνύουν την φιλοξενία και τα έθιμα του λαού μας, καθώς και το ότι είναι ένας λαός που σέβεται και διατηρεί την παράδοση.

Άνδρος

Ξεχωρίζουν τα πανηγύρια του Δεκαπενταύγουστου στην Πάνω Κατάκοιλο, στη Μονή Παναχράντου στο Κόρθι, στην Καππαριά, στο Κοχύλου, στη Μεσαριά, στ’ Υψηλού, στις Στραπουργιές αλλά και στη Χώρα σε ένα εκκλησάκι πάνω στον βράχο μέσα στη θάλασσα, την Παναγιά τη Θαλασσινή. Η ντόπια σουμάδα ρέει άφθονη και τα βιολιά παίζουν μέχρι την ανατολή του ήλιου.

Θάσος

Ο Δεκαπενταύγουστος στη Θάσο (ή αλλιώς “το Πάσχα του καλοκαιριού”) γιορτάζεται στην Παναγία στο Ραχώνι, στο Μοναστήρι της Παναγούδας στις Μαριές Θάσου, στον Ποτό και στην Παναγία Θάσου με κοκκινιστό κρέας «κλουμπάνι» και άφθονο κρασί. Εξίσου ξακουστά τα πανηγύρια στις 6 Αυγούστου στο χωριό Σωτήρας και στις 29 στο ορεινό ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη.

Κάρπαθος

Σε κάθε χωριό της Καρπάθου υπάρχει από ένας τουλάχιστον κεντρικός ναός αφιερωμένος στον προστάτη του άγιο, τον οποίον γιορτάζουν οι Καρπάθιοι με παραδοσιακά φαγητά, μαντινάδες και χορό. Από τα πιο γνωστά αυγουστιάτικα πανηγύρια του νησιού είναι αυτά που γίνονται στις 6 Αυγούστου στο Απέρι και στο Διαφάνι, αλλά και στις Μενετές (5-7 Αυγούστου). Συνέχεια έχει το πανηγύρι στη Μονή Χρυσοβαλάντου που πραγματοποιείται στις 10 Αυγούστου στην Όλυμπο, ενώ στις 15 Αυγούστου γιορτάζει όλο το νησί με τα γλέντια να μοιράζονται κυρίως στα χωριά Απέρι, Διαφάνη, Μενετές και στην Όλυμπο με παραδοσιακά εδέσματα και χορό από ντόπιους ντυμένους με παραδοσιακές φορεσιές.

Τζια

Μια ώρα δρόμος με το πλοίο από το Λαύριο αρκεί για να βρεθείτε εκεί και να ζήσετε το φημισμένο Πανηγύρι της Παναγιάς της Καστριανής τον Δεκαπενταύγουστο πάνω σε έναν απότομο βράχο λίγο έξω από την πρωτεύουσα του νησιού. Άφθονο κρασί και νησιώτικη μουσική μέχρι πρωίας. Αν βρεθείτε όμως στο νησί από τις 8 Αυγούστου, του Αγίου Αιμιλιανού, να περάσετε από το πανηγύρι που στήνεται στο ομώνυμο ξωκλήσι στον όρμο του Κούνδουρου.

Κύθηρα

Αν βρεθείτε στο νησί το δεύτερο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου μη χάσετε τη γιορτή του κρασιού στα Μητάτα, που διαρκεί δύο μέρες, όπου θα απολαύσετε άφθονο κρασί από τους τοπικούς παραγωγούς. Στον παραδοσιακό οικισμό του Ποταμού τον Δεκαπενταύγουστο γίνεται το μεγάλο πανηγύρι για τη γιορτή της Παναγιάς, όπου προσφέρεται στους πανηγυριστές φαγητό και ντόπιο κρασί.

Μήλος

Το πανηγύρι της Παναγίας της Πορτιανής στη Ζεφυρία στις 14 Αυγούστου, το πανηγύρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον Αδάμαντα το δεκαπενταύγουστο και τα πανηγύρια στην Παναγία Φανερωμένη, στην Tρυπητή και την Παναγία του Kήπου στις 22 Aυγούστου είναι μερικά μόνο από τα πιο δημοφιλή πανηγύρια που λαμβάνουν χώρα στη Μήλο. Μεζέδες, ντόπιο κρασί και λαϊκά άσματα συμπληρώνουν την εικόνα.

Νάξος

Αν βρεθείτε στο νησί στις 6 Αυγούστου επισκεφθείτε τα πανηγύρια του Σωτήρως στο Γλινάδο, τη Δαμαριώνα και το Κουρουνοχώρι. Τον Δεκαπενταύγουστο το γλέντι στήνεται σε κάθε γωνιά της Νάξου. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα χωριά Φιλώτι, Απείρανθο, Γαλήνη, Εγγαρές και Σκαδό, όπου στήνεται μια ατέλειωτη γιορτή με γνωστούς τοπικούς καλλιτέχνες και συγκροτήματα. Γιορτάζουν επίσης δύο από τα Μοναστήρια της Νάξου, η Φανερωμένη και η Αγιά στα βορειοδυτικά του νησιού. Στο πανηγύρι του Συλλόγου Φιλωτιτών Νάξου, στο Φιλώτι στις 17 Αυγούστου, οι κάτοικοι της περιοχής κάνουν μια παράταση των εορτασμών του Δεκαπενταύγουστου. Ακόμη, στις 23 Αυγούστου διοργανώνονται -στα εννιάμερα της Παναγίας- πανηγύρια στα χωριά Τρίποδες, Φιλώτι και Απείρανθος.

Πάρος

Οι κάτοικοι της Πάρου προσπαθούν να κρατούν αναλλοίωτο το παραδοσιακό στοιχείο και το αναδεικνύουν στα πανηγύρια του νησιού. Τον Δεκαπενταύγουστο όλοι συγκεντρώνονται στην Παροικιά για να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, ενώ στη συνέχεια γλεντούν με μπόλικο κρασί, μεζέδες και παραδοσιακή μουσική. Μεγάλο σουξέ έχει και το πανηγύρι των Πειρατών στις 23 Αυγούστου. Οι ντόπιοι μεταμφιέζονται σε πειρατές αναπαριστώντας την επιδρομή του Μπαρμπαρόσα και των πειρατών του στη Νάουσα το 1537, όπου εκλάπησαν οι γυναίκες των Ναουσαίων και δόθηκε μάχη για να τις ξαναπάρουν πίσω.

Χίος

Σε κάθε γωνιά του νησιού της μαστίχας σχεδόν καθόλη τη διάρκεια του Αυγούστου γίνεται κι ένα πανηγύρι. Ντόπιοι και επισκέπτες μαζεύονται στις πλατείες των χωριών και ξεκινά γλέντι με άφθονο ούζο, κρασί και μεζέδες, τραγούδια και μουσική από τις τοπικές ορχήστρες ως τα ξημερώματα. Στις 6 Αυγούστου ξακουστά είναι τα πανηγύρια του Σωτήρος σε Βολισσό, Εγρηγόρο, Καρδάμυλα, Άη Γιώργη Συκούσης, Βέσσα, Βασιλειώνικο, Δαφνώνα, Έξω Διδύμα και Παγίδα. Τον Δεκαπενταύγουστο διοργανώνονται πανηγύρια στα χωριά Καλλιμασιά, Πυργί, Νένητα, Βίκι, Κουρούνια, Πιτυό, Χαλκειό, Βολισσό, Πισπιλούντα, Καταρράκτη και Θολοποτάμι, ενώ τα Εννιάμερα της Θεοτόκου στις 23 Αυγούστου γιορτάζονται πανηγυρικά στα χωριά Πυργί, Βίκι, Άγιο Γάλα και Ποταμιά.

Τήνος

Στις θρησκευτικές γιορτές του νησιού σε όλες τις εκκλησίες και τα ξωκλήσια τελούνται μεγαλοπρεπείς λειτουργίες, που συνοδεύονται από κέρασμα στον προαύλιο χώρο. Χαρακτηριστικό του τόπου είναι πως κάθε πανηγύρι έχει και το δικό του παραδοσιακό πιάτο, ενώ σύμφωνα με την παράδοση όλα τα νοικοκυριά είναι ανοικτά, τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους επισκέπτες. Οι εκδηλώσεις για τη μεγαλύτερη γιορτή του νησιού, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Μεγαλόχαρη στη Χώρα, είναι πολλές και διαρκούν μέχρι τις 23 Αυγούστου με καλή μουσική και μπόλικο κρασί.