Πλούσιο εικαστικό φθινόπωρο στο Μουσείο Μπενάκη

Minas: Clarity of Shapes 

Προτού όμως βουτήξει στο παρελθόν, το Μουσείο Μπενάκη γιορτάζει το δημιουργικό παρόν, με μια έκθεση φωτογραφίας του Κώστα Κουτάγιαρ αφιερωμένη στα 80 χρόνια ενός ακάματου δημιουργού, του διεθνούς έλληνα designer Minas.

Έτσι, την Τετάρτη 5 Σεπτεμβρίου, στις 20.00, το Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς 138 φιλοξενεί την εκδήλωση «Minas: Clarity of Shapes», η οποία περιλαμβάνει 50 ασπρόμαυρες φωτογραφίες, πορτρέτα αντισυμβατικών ανθρώπων του σήμερα, όλων των ηλικιών, ντυμένα με τα κοσμήματα του Μηνά. Παράλληλα, σε ειδικά σχεδιασμένες βιτρίνες από τον ίδιο, θα εκτεθούν κάποιες αντιπροσωπευτικές δημιουργίες του σχεδιαστή που φέρουν τα μοντέλα στις φωτογραφίες. Η έκθεση, σε επιμέλεια Ελένης Αθανασίου, θα παραμείνει ανοιχτή στο κοινό από 6 έως 9 Σεπτεμβρίου.

Νίκος Χουλιαράς: Στη νύχτα του χαρτιού

Το σχέδιο αποτελούσε την κατεξοχήν εκφραστική γλώσσα του εικαστικού Νίκου Χουλιαρά (1940-2015). Ποιος δεν θυμάται, άλλωστε, τα περίφημα εξώφυλλα, όχι μονάχα στα δικά του βιβλία αλλά και στη σειρά ξένης λογοτεχνίας των εκδόσεων Νεφέλη; Τα σχέδια του Χουλιαρά δεν είναι σπουδές για μεγαλύτερα έργα· αποτελούν αυτόνομες δημιουργίες και διακατέχονται από τις ίδιες εμμονές με τα ζωγραφικά έργα του: η μνήμη των τοπίων και οι τόποι της μνήμης, οι λέξεις και η γραφή, η βία του έρωτα, το ερημικό ζώο, η σκιά και η νύχτα, η εικόνα του εαυτού.

Αρχικά αφαιρετικά, όπως και η ζωγραφική του, τα σχέδια κατακλύζονται στη συνέχεια από την ανθρώπινη παρουσία, άλλοτε γραμμική, άλλοτε περίτεχνη. Τα σχέδιά του αποτελούν επίσης, ιδιαίτερα τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, ένα είδος προσωπικού ημερολογίου όπου αποτυπώνονται ο φιλικός και καλλιτεχνικός του περίγυρος, η πρώιμη ενασχόλησή του με τη σκηνογραφία και το τραγούδι, τα σπίτια όπου έζησε, η ματιά του στην πολιτικοκοινωνική καθημερινότητα, οι γυναικείες φιγούρες και τα ταξίδια του.

Αφορμή για την τωρινή έκθεση, που επιμελείται η Ελισάβετ Πλέσσα και θα φιλοξενηθεί στην Πινακοθήκη Γκίκα από 18 Σεπτεμβρίου έως 24 Νοεμβρίου, στάθηκε η πρόσφατη ανακάλυψη άγνωστων σχεδίων στο αρχείο του εκλιπόντα καλλιτέχνη, τα οποία χρονολογούνται από τα χρόνια του στην ΑΣΚΤ μέχρι τις τελευταίες δημιουργικές του στιγμές. Στο πλαίσιο της ανάδειξης της σημασίας του σχεδίου στο έργο του Νίκου Χουλιαρά, συμπεριλαμβάνονται επίσης σχέδια από μερικές ενότητες-σταθμούς στην εκθεσιακή και εκδοτική ιστορία της ζωγραφικής του πορείας.

Γιάννης Μόραλης

Λίγο μετά τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννησή του και λίγο πριν τα δέκα χρόνια από τον θάνατό του, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς διοργανώνεται μια μεγάλη αναδρομική έκθεση του έργου του Γιάννη Μόραλη (1916-2009), μιας από τις σημαντικότερες και δημοφιλέστερες καλλιτεχνικές φυσιογνωμίες του ελληνικού 20ού αιώνα.

Το Μουσείο Μπενάκη, η Εθνική Πινακοθήκη, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και η Γκαλερί Ζουμπουλάκη, με τη συμπαράσταση της οικογένειας του ζωγράφου, συμπράττουν για πρώτη φορά στη διοργάνωση μιας μεγάλης αναδρομικής έκθεσης, που θα περιλαμβάνει το σύνολο του έργου του, ιδωμένο από μια νέα σκοπιά. Η παρουσίαση, η οποία θα συνοδευτεί από πλούσια εικονογραφημένη έκδοση και θα πλαισιωθεί από παράλληλες εκδηλώσεις, δίνει στο κοινό την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με το έργο ενός πρωτοπόρου ζωγράφου, ταλαντούχου χαράκτη, προικισμένου σκηνογράφου και εξέχοντα ακαδημαϊκού δασκάλου.

Την έκθεση και την έκδοση επιμελείται ο Νικόλαος Παΐσιος, επιστημονικός συνεργάτης της Πινακοθήκης Γκίκα. Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή στο κοινό από τις 20 Σεπτεμβρίου 2018 έως και τις 5 Ιανουαρίου 2019.

Μπιενάλε νέων αρχιτεκτόνων

Η 9η Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων, που διοργανώνεται από το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, με στόχο να αναδείξει τα πρόσωπα της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής στην περίοδο της κρίσης, θα φιλοξενηθεί στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς από τις 21 Σεπτεμβρίου έως τις 25 Νοεμβρίου.

Στη φετινή 9η Biennale, το ΕΙΑ αποφάσισε να αναβαθμίσει τον ρόλο της επιτροπής επιλογής, προσκαλώντας σημαντικούς θεωρητικούς και αρχιτέκτονες να προβληματιστούν πάνω στο υλικό που θα υποβληθεί και να επιλέξουν τα έργα της έκθεσης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο επισκέπτης θα μπορεί να αναγνώσει αφενός τις επιλογές των κριτών και αφετέρου τα αιτιολογικά τους κείμενα. Η πενταμελής επιτροπή αποτελείται από τον Πρόεδρο του Ε.Ι.Α., Ηλία Κωνσταντόπουλο και τους αρχιτέκτονες, Κωνσταντίνα Κάλφα, Θεώνη Ξάνθη, Πάνο Τσακόπουλο και Κώστα Τσιαμπάο.

Εικόνες από μιαν άλλη Ελλάδα

Οι φωτογράφοι Γιώργος Τατάκης και Μιχάλης Παππάς, με έδρα την Αθήνα, αποτυπώνουν έθιμα και παραδοσιακά δρώμενα στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Οι εικόνες τους δημοσιεύονται σε διεθνή περιοδικά, όπως τα National Geographic, Leica’s magazines κ.ά. Η δουλειά των δύο φωτογράφων θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στο Μουσείο Μπενάκη (Κεντρικό Κτίριο), στην έκθεση με τίτλο «Ήθος: Εικόνες από μιαν άλλη Ελλάδα», στην οποία θα συμπεριληφθούν και λαογραφικά αντικείμενα από τη συλλογή του Μουσείου. Η έκθεση θα διαρκέσει από 7 Νοεμβρίου 2018 έως 13 Ιανουαρίου 2019.

Μιαν «άλλη», χαμένη στο παρελθόν Ελλάδα αποτυπώνεται όμως και στις φωτογραφίες του Βρετανού Alexander Lamont Henderson (1838-1907), που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό. Πρόκειται για εικόνες που φιλοτέχνησε στην Ελλάδα την περίοδο των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων, αποτυπώνοντας τα βασιλικά ανάκτορα στην Αθήνα και το Τατόι (εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους), στιγμιότυπα με μικροπωλητές στο κέντρο της πόλης, σκηνές καθημερινής ζωής στο Φάληρο και τον Πειραιά καθώς και το τοπίο της Πάτρας και της Κρήτης. Η επιλογή των θεμάτων βασίζεται στις 86 εξαιρετικής ποιότητας γυάλινες θετικές διαφάνειες που πρόσφατα παραχωρήθηκαν στα Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη. Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στην Πινακοθήκη Γκίκα από τις 11 Δεκεμβρίου 2018 έως και τις 4 Μαΐου 2019.