Status Update: Μαριλίτα Λαμπροπούλου, ηθοποιός – σκηνοθέτης

Από τα πρώτα μου ερεθίσματα γύρω από την τέχνη ανακαλώ όσα μου διάνοιγαν χώρους ζωής, όσα μου πύκνωναν το χρόνο – μουσική, λογοτεχνία, θέατρο, σινεμά. Στο Δημοτικό άρχισε να με έλκει το κλασικό (π.χ. Βικτόρ Ουγκό, για να πούμε ένα), στο Γυμνάσιο το μοντέρνο και το ανατρεπτικό (π.χ. Στραβίνσκυ). Παράλληλα ως δέκτης και ως δράστης. Δοκίμαζα πράγματα.

Απέφευγα να γίνω ηθοποιός παρόλο που πολύ νωρίς, μετά από μια σχολική παράσταση, μου είχε γίνει πρόταση συνεργασίας. Μου φαινόταν απίθανο να το κάνω αυτό επαγγελματικά και προσανατολιζόμουν στις θετικές επιστήμες· είχα πάθος με τα μαθηματικά και τη φυσική. Όμως κάτι ανομολόγητο με τραβούσε και βρέθηκα στη θεατρολογία, επιλογή μου στα 17, που μέσα από άλλο δρόμο, με οδήγησε στα υπόλοιπα.

Σε κάθε ηλικιακή μου καμπή, ερχόταν μια αποκαλυπτική συνάντηση με κάποιον άνθρωπο, καλλιτέχνη, δάσκαλο, που μου άνοιγε μια οπτική εντελώς απρόοπτη. Νίκος Κυπουργός, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Αμαλία Μουτούση, Heiner Goebbels, Νίκος Γραμματικός, Όσκαρας Κορσουνόβας, Harold Pinter… Μπορεί να δοκίμαζα μια περιοχή που δεν γνώριζα καθόλου ή που ήθελα να την αντιμετωπίσω διαφορετικά. Όταν αυτό πήγαινε να γίνει δόγμα, προχωρούσα παρακάτω. Είμαι ευγνώμων σε κάποιους ανθρώπους και πάντα θα τους είμαι.

Το ότι σπούδασα γαλλικά και πιάνο είναι τυχαίο. Θα μπορούσε να είναι ρωσικά και βιολί, ας πούμε. Το θέμα είναι γλωσσικό. Είναι ωραίο να ξεκλειδώνεις γλωσσικούς κώδικες, είναι ωραίο να βρίσκεις τρόπους έκφρασης. Όσο πιο πολύ τόσο πιο ειδικά πράγματα μπορείς να μεταφέρεις. Παρεμπιπτόντως, τώρα άρχισα να μελετάω ρωσικά.

Η αναγνωρισιμότητα μπορεί να έχει πολλά επίπεδα. Η τηλεόραση από μια άποψη είναι οδοστρωτήρας που αναπαράγει σε μαζική κλίμακα μια μορφή, οπότε είναι φυσικό, σε μια μεγάλη κατηγορία ανθρώπων να επισκιάζει τις άλλες. Κι ωστόσο, υπήρξα αρκετά ευτυχής στο θεάτρο και στο σινεμά, ώστε να συναντήσω αναγνώριση, που είναι πιο ικανοποιητική από την αναγνωρισιμότητα.

Πρέπει να ομολογήσω ότι την αναγνωρισιμότητα τις ημέρες της τηλεόρασης δεν την αφομοίωνα, ήταν μεγάλη ποσότητα για μένα· απλώς ζούσα παράλληλα με αυτήν.

Ξεκίνησα να σκηνοθετώ εδώ και σχεδόν 20 χρόνια (ήμουν 25 χρονών), από την εποχή του Αμόρε. Ήταν δημιουργική εποχή για το θέατρο τότε. Υπήρχε μια ανανεωτική ορμή και μια άνθιση της έννοιας της ομάδας. Κάποια στιγμή, θέλησα να κάνω ένα μεγάλο ταξίδι, σε άλλους δρόμους, πριν γυρίσω εκεί όπου ήξερα ότι θα γύριζα. Και αυτή η επιστροφή έγινε με τη «Σκακιστική Νουβέλα» του Τσβάιχ, στο Φεστιβάλ Αθηνών, παράσταση που επαναλήφθηκε στο Θέατρο Πορεία και τώρα με το «Ένα Φεγγάρι Για Τους Καταραμένους» του Ο’ Νηλ.

Στο κλασικό δίλημμα “σκηνοθεσία ή υποκριτική” απαντώ: Σκηνοθεσία, γιατί μ’ αρέσει να βλέπω, να βρίσκω λύσεις και να συνθέτω, να εποπτεύω το αισθητικό αποτέλεσμα, να διαλέγω, να οδηγώ, να γεννώ έναν κόσμο. Υποκριτική, γιατί μ’ αρέσει να με βλέπουν, να εκφράζομαι με το σώμα μου, με τη φωνή μου, να με οδηγούν, να “παίζω μπάλα”, να υποστηρίζω το θέλω μου μέχρι θανάτου, να φτιάχνω έναν άλλο εαυτό που θα μπορούσα να είμαι.

Η συνεργασία με τον σύζυγό μου Γιάννη Νταλιάνη, είναι κάτι που προκύπτει με φυσικό τρόπο, λόγω κοινής γλώσσας και οράματος. Είχαμε ήδη την εμπειρία μιας πετυχημένης συνεργασίας (με τη «Σκακιστική Νουβέλα») και αυτό έφερε μια αυξημένη ροή ιδεών. Έτσι αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μαζί μια μη κερδοσκοπική εταιρία θεάτρου, την Zero Gravity (συμπαραγωγός στο «Ένα Φεγγάρι Για Τους Καταραμένους»), θέλοντας να γίνει ο πυρήνας μιας ομάδας που ήδη αρχίζει να διαφαίνεται.

Ξαναδιάβασα τον Ο’ Νηλ μετά από πολλά χρόνια που τον απέφευγα, παρότι είχα επίγνωση του πόσο σπουδαίος συγγραφέας είναι. Στο «Ένα Φεγγάρι για τους καταραμένους» βρήκα έναν μαγνήτη που με ξεσήκωσε. Το πόσο καταπληκτικά γραμμένο είναι αυτό το έργο, είναι αναγκαία συνθήκη αλλά όχι ικανή. Το ότι ενώ είναι μια φέτα ζωής, έχει πολλαπλά επίπεδα συμβολισμών και διαακειμενικών αναφορών είναι σημαντικό, αλλά δεν είναι αυτό. Οπότε η αιτία βρίσκεται στην ψυχή του έργου. Στο βάσανο που ο Ο ‘Νηλ θέλησε να ξεπεράσει, γράφοντας αυτό το πλούσιο σε αυτοβιογραφικά στοιχεία έργο (χωρίς να διστάσει να του δανείσει και όψεις κωμωδίας), αναζητώντας μια χαμένη πίστη.

Οι άνθρωποι όσο αυτοκαταστροφικοί κι αν είναι, στην πραγματικότητα αναζητούν πάντα μια λύτρωση. Οι ενορμήσεις θανάτου που οδηγούν στην αυτοκαταστροφή είναι κάτι τελείως άλλο από τις επιθυμίες και επιθυμία του ανθρώπου είναι πάντα να σωθεί. Αυτή η λύτρωση μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Στον Ο’ Νηλ είναι μια υπέρβαση που μας μαθαίνει να κοιτάμε την αλήθεια.