Στο Φουαγιέ, με τον Νίκο Δαφνή που σκηνοθετεί το “Ο χρόνος σταματά”

Τι σας κέντρισε την προσοχή στο έργο “Ο χρόνος σταματά”;

Το ρεπερτόριο που επιλέγω, συνήθως είναι «δύσπεπτο» και απευθύνεται σε ένα ειδικό κοινό θεατρόφιλων υψηλών απαιτήσεων. Αυτό, το κοινό που μας ακολουθεί φανατικά, φέτος θέλησα να το «ξεκουράσω», με ένα κοινωνικό έργο, με αιχμηρούς διαλόγους και χιούμορ, βαθιά ανθρώπινο, με αρκετό συναίσθημα και πολλές κωμικές σκηνές. Όταν άρχισαν οι πρόβες κατάλαβα … «περί τίνος πρόκειται». Ένα αντιπολεμικό μανιφέστο και παράλληλα, μια σκληρή κριτική στην εμπορευματοποίηση της δημοσιογραφίας και τον ύποπτο ρόλο των εκδοτικών συγκροτημάτων, που τρέφονται από κάθε αναταραχή που – δυστυχώς – δεν ανιχνεύεται μόνο στις εμπόλεμες ζώνες.

Περιγράψτε μας συνοπτικά την υπόθεση και τους ήρωες του έργου.

Η Σάρα, επιστρέφει στο σπίτι της, μετά από νοσηλεία δύο μηνών, εξ’ αιτίας του σοβαρού τραυματισμού της στον πόλεμο στη Συρία, που κάλυπτε ως φωτορεπόρτερ. Μαζί της, ο Τζέιμς, ο σύντροφός της. Συγγραφέας, δημοσιογράφος και ακτιβιστής. Η επίσκεψη του 55χρονου Ρίτσαρντ (εκδότης και φίλος του Τζέιμς και μέντορας της Σάρα) και της 25χρονης συντρόφου του, ρίχνει στην αρένα  του έργου, άλλες δυο «στάσεις ζωής», εξαιρετικά αναγνωρίσιμες στην εποχή μας. Αυτοί οι δυο κόσμοι είναι που αντιμάχονται στο έργο. Από τη μια, οι  “ψαγμένοι”, με χίλιες ενοχές για ένα κόσμο που σπαράζεται καθημερινά, κι από την άλλη, οι…”χαρούμενοι”, με αισιοδοξία και χίλια σχέδια για το μέλλον. Το έργο, δεν δίνει λύσεις. Βάζει όμως σοβαρά και οδυνηρά ερωτήματα.

Μεταφέρετέ μας κάτι που ανακαλύψατε σε σχέση με το έργο ή με τον εαυτό σας κατά τη διάρκεια προετοιμασίας του.

Όταν μια απλή καθημερινή ιστορία, τεσσάρων ανθρώπων (ακόμα κι αν οικοδομούν τις ζωές τους με διαφορετικές αξίες) εξελίσσεται σε ένα καταιγισμό οδυνηρών ερωτημάτων, σίγουρα αποτελεί μεγάλη ανατροπή. Και – προφανώς – δεν εννοώ σκηνοθετική, αλλά (τολμώ να πω) υπαρξιακή. Όπως και η κριτική που το έργο ασκεί στην κατευθυνόμενη δημοσιογραφία και στον ύποπτο ρόλο των εκδοτικών συγκροτημάτων που τρέφονται από κάθε αναταραχή που – δυστυχώς – δεν ανιχνεύεται μόνο στις εμπόλεμες ζώνες. H ιστορία της Σάρα (της φωτογράφου που σακατεύτηκε στη Συρία), του Τζέιμς (του συντρόφου της, που κουράστηκε), του Ρίτσαρντ (του εκδότη, που πέτυχε) και της Μάντυ (που είναι απλά…η Μάντυ) είναι σύμβολα, κοσμοθεωρίες, στάσεις ζωής, που καθημερινά αγωνιούν και αγωνίζονται να ισορροπήσουν, σε μια εφιαλτική ισορροπία, που μόνο ισορροπία δεν είναι.

_{Νικος Δαφνής} 

Πώς θα περιγράφατε με 3 λέξεις το έργο;

Ένα σπουδαίο έργο! (τι άλλο;)

Επιλέξτε ένα αγαπημένο σας απόσπασμα από το κείμενο.

ΜΑΝΤΥ: Ω Θεέ μου.

ΣΑΡΑ: Ποια λες;

ΜΑΝΤΥ: Αυτή με τη μητέρα που κλαίει πάνω από το παιδί της; Είναι πεθαμένο;

ΣΑΡΑ: Πέθανε λίγα λεπτά αργότερα.

ΜΑΝΤΥ: Το καημένο! Ίσως αν το πήγαινες στο νοσοκομείο, αντί να το φωτογραφίζεις…

ΣΑΡΑ: Γι αυτή τη δουλειά ήταν οι διασώστες εκεί.

ΜΑΝΤΥ: Το αγοράκι πέθαινε!

ΣΑΡΑ: Το αγοράκι θα πέθαινε και χωρίς να βγάλω τη φωτογραφία.

ΜΑΝΤΥ:  Πως το ξέρεις; Ο Θεός είσαι;

ΣΑΡΑ: Μακάρι να μπορούσα να κλάψω κι εγώ έτσι. Αλλά δεν μπορώ. Θα ήθελα να μπορούσα να σώσω όλα τα παιδιά. Αλλά δε μπορώ. Δεν είναι αυτός ο σκοπός που βρίσκομαι εκεί. Εκεί είμαι για να τραβάω φωτογραφίες. 

Θα μπορούσαμε να δούμε το κείμενο με τις σημειώσεις σας;

Δεν σημειώνω πάνω στο κείμενο, αλλά σε ό,τι παλιόχαρτο (χαρτοπετσέτα κ.ά.) βρεθεί κοντά μου, για να μην ξεχάσω τι πρέπει να διορθώσω. Μετά το πετάω. 

Στο θέατρο Κάτω από τη Γέφυρα έχετε προγραμματίσει φέτος 5 παραγωγές. Μέχρι στιγμής πώς θα χαρακτηρίζατε τη φετινή θεατρική σεζόν;

Οι πέντε παραγωγές (κι απ’ το Γενάρη έξι) καταδεικνύουν την ανάγκη μου να κάνω πολλά, πριν γεράσω περισσότερο. Σκέφτομαι ότι όταν ήθελα να κάνω πολλές παραγωγές δεν είχα την οικονομική δυνατότητα. Τώρα, την έχω. Αλλά οι δυνάμεις μου αργά (ευτυχώς), αλλά σταθερά με εγκαταλείπουν. Αρχίζει όμως να διαμορφώνεται μια νέα, διάδοχη κατάσταση στη «Γέφυρα» και είμαι χαρούμενος που συμβαίνει.. Νέοι σκηνοθέτες, νέες συνεργασίες, φρέσκες απόψεις. Θα δούμε.

Κατά τα άλλα, κάθε χρονιά είναι δύσκολη. Οι (περίπου) 350 θεατρικοί ή «θεατρικοί» χώροι και οι εκατοντάδες παραστάσεις που θα ανέβουν φέτος, – δυστυχώς – δεν είναι δείγμα μιας θεατρικής … ευμάρειας, αλλά της απόγνωσης δυστυχισμένων ανθρώπων που πασχίζουν να δικαιολογήσουν την επιλογή τους να δηλώνουν «επάγγελμα ηθοποιός». Θεατρικές αίθουσες, μικρές, μεγάλες, νόμιμες, παράνομες, μπαράκια, υπόγεια, ανώγεια, κατώγεια, ταξί (ναι, ναι ΤΑΞΙ) WC (ναι, ναι WC) στεγάζουν περίπου 1200 παραστάσεις φέτος (!!!).

Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι η Αθήνα είναι η θεατρική πρωτεύουσα του κόσμου. Και θα είχε δίκιο, αφού στη Νέα Υόρκη οι χώροι που δίνονται θεατρικές παραστάσεις είναι 70 – 80 και οι θεατρικές παραστάσεις περίπου 250.

Η διαφορά είναι ότι στη Νέα Υόρκη κόβονται περίπου 1.000.000 θεατρικά εισιτήρια κάθε μέρα (που κοστίζουν από 50 μέχρι 500 δολάρια έκαστο) και στην Αθήνα κόβονται περίπου 1.700.000 θεατρικά εισιτήρια τον χρόνο, που κοστίζουν από 4 μέχρι 35 ευρώ και ένας αρκετά μεγάλος αριθμός προσκλήσεων. Με θλίβει να συνεχίσω για να σας εξηγήσω, αν κάτι δεν καταλάβατε.