Τρεις αδελφές: 13 φράσεις -οδηγοί επιβίωσης- από το εμβληματικό έργο του Τσέχωφ

Το εντοπίζει και η Αγγελική Παπαθεμελή παρακάτω: Οι ήρωες του Αντόν Τσέχωφ, ακόμα κι αν έχουν μικρή διάρκεια ζωής επί σκηνής, είναι χαρακτήρες άρτιοι. Τι κι αν παλινωδούν ανάμεσα στη χαρά και στη λύπη, την πραγματικότητα και την επιθυμία, το τραγικό και το κωμικό, το παλιό και το νέο, την ταπεινότητα και το μεγαλείο τους; Η βαθιά τους σχέση με τα ανθρώπινα τους εμφανίζεται στην ολότητα τους, τους εξυψώνει και τα λόγια τους το επιβεβαιώνουν.

Στο ανέβασμα που επιχειρεί ο Δημήτρης Ξανθόπουλος στις «Τρεις αδελφές» της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση (σε μετάφραση του ιδίου και του Αλέξη Καλοφωλιά) οι 13 ηθοποιοί της διανομής επιλέγουν μια φράση του έργου – ακόμα κι αν δεν ανήκει στον ήρωα που υποδύονται – μια φράση που σημαίνει πολλά για τον καθένα τους προσωπικά, μα και που ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να αναδειχθούν σε οδηγούς χαρτογράφησης της ζωής.

Ο Άρης Αρμαγανίδης υποδύεται τον Αντρέι

Ο Τσεμπουτίκιν λέει: «Αδερφέ μου αύριο φεύγω, ίσως να μην ξαναανταμώσουμε ποτέ οπότε θα σου δώσω μία συμβουλή. Πάρε το καπελάκι σου, πάρε και ένα μπαστουνάκι και δρόμο… Ξεκίνα να περπατάς και μην κοιτάξεις στιγμή πίσω σου. Κι όσο μακρύτερα φτάσεις, τόσο το καλύτερο».

Η συμβουλή του Τσεμπουτίκιν στον Αντρέι, είναι αυτό ακριβώς θέλω να κάνω αρκετές φορές, χωρίς να το μπορώ.

—

Ο Γιώργος Βαλαής υποδύεται τον Τσεμπουτίκιν

Ο Τούζενμπαχ λέει: «Βλέπω όλα αυτά τα δέντρα, τα σφεντάμια, τα έλατα και τις σημύδες και είναι σα να τα βλέπω πρώτη φορά κι αυτά σα να σκύβουν να με κοιτάξουν με περιέργεια και να περιμένουν κάτι από μένα.  Τι υπέροχα δέντρα, και ακριβώς  έτσι υπέροχη θα έπρεπε να είναι η ζωή κοντά τους».

Αυτές είναι δύο από τις τελευταίες φράσεις του Τούζενμπαχ πριν φύγει να μονομαχήσει και να χάσει τη ζωή του. Τις απευθύνει στην Ιρίνα, την μικρότερη από τις τρεις αδερφές, η οποία έχει συμφωνήσει να τον παντρευτεί χωρίς να είναι ερωτευμένη μαζί του. Δεν υπάρχει κανένας συμβιβασμός σε αυτά τα λόγια· μόνο η βεβαιότητα ότι η ζωή θα μπορούσε να είναι όμορφη.

—

Η Μαντώ Γιαννίκου υποδύεται την Όλγα

Η Ολγα λέει: «Θα μας ξεχάσουν»

Το μόνο σίγουρο σ’ αυτή τη ζωή είναι ότι όλοι θα πεθάνουμε! Και όταν περάσει ο καιρός και σβηστούμε από τη μνήμη και του τελευταίου ανθρώπου που μας μνημόνευε, θα είναι σαν να μην υπήρξαμε ποτέ. Ποιο το νόημα λοιπόν; Η μόνη παρηγορητική σκέψη (ή πλάνη) είναι ότι, ακόμα κι όταν θα έχω φύγει, θα συνεχίσω να υπάρχω μέσα από τους επόμενους. Δεν ξέρω. Ίσως γι’ αυτό λένε ιστορίες οι άνθρωποι. Για να μην ξεχάσουν και να μην ξεχαστούν.

—

Η Καλλιόπη Κανελλοπούλου- Στάμου υποδύεται την Ιρίνα

Ο Βερσίνιν λέει: «Θα ζούσαμε σε σπίτια σαν αυτά, με λουλούδια και πολύ φως»

Η φράση από τα λόγια του Βερσίνιν είναι μια από τις αγαπημένες μου φράσεις, γιατί μου θυμίζει την εξοχή που είναι ήρεμη και ηλιόλουστη.

—

Ο Βασίλης Καραμπούλας υποδύεται τον Κουλίγκιν

Ο Κουλίγκιν λέει: «Mens sana,in corpore sano – νους υγιής εν σώματι υγιεί».

Γι’ αυτή την αρμονική σχέση σώματος κ πνεύματος την οποία διέγνωσαν πρώτα οι Σπαρτιάτες και μετά οι Ρωμαίοι, μιλάει και ο Τσέχωφ 2500 χρόνια μετά. Όπως λέει κ ο Πλάτων, για να φτάσουμε στη γνώση και στην ευδαιμονία, οφείλουμε να γυμνάζουμε καθημερινά το σώμα κ το πνεύμα μας…

—

Ο Άρης Μπαλής υποδύεται τον Σαλιόνι

Ο Τσεμπουτίκιν λέει: «Θα σου δώσω μια συμβουλή. Πάρε το καπελάκι σου, πάρε κι ένα μπαστουνάκι και δρόμο… Ξεκίνα να περπατάς και μην κοιτάξεις στιγμή πίσω σου. Κι όσο μακρύτερα φτάσεις, τόσο το καλύτερο».

Με συγκινεί βαθιά γιατί δημιουργεί από μόνη της έναν νέο κόσμο, εξαιρετικά θελκτικό για να τον φανταστείς. Μοιάζει περισσότερο με αρχή ή και τέλος ενός μυθιστορήματος ή μιας ταινίας.

—

Ο Αντώνης Μυριαγκός υποδύεται το Βερσίνιν

Ο Βερσίνιν λέει: «Σε διακόσια τριακόσια χρόνια η ζωη θα ειναι εκπληκτική, ασύλληπτα όμορφη». Το μότο του Βερσίνιν, αυτή η ατάκα που δηλώνεται ξανά και ξανά στο έργο και με κάνει να σκέφτομαι την αξία της ζωής μου εδώ και τώρα. Χωρίς μεταθέσεις σε μελλοντικούς χρόνους. Εύκολο να το λες, δύσκολο να το πράττεις.

—

Η Νικολίτσα Ντρίζη υποδύεται την Ανφίσα
Ο Τσεμπουτίκιν λέει: «Μόνο για την αγάπη ήρθαμε στον κόσμο.» Γιατί μόνο για την αγάπη ήρθαμε στον κόσμο.

—

Η Αγγελική Παπαθεμελή υποδύεται τη Μάσα

Ο Φεντότικ λέει: «Ακίνητοι… άλλη μία, η τελευταία». Σε κανέναν άλλο συγγραφέα δε συναντά κανείς ρόλους μικρούς, τόσο αριστοτεχνικά γραμμένους. Ρόλους που δε βιώνουν τα πάθη των «πρωταγωνιστών» κι όμως γράφουν μέσα σου σαν πρόσωπα που αγάπησες. Σήμερα, σε αναμμένα κάρβουνα μπροστά στην έλευση της πρεμιέρας, το τέλος των μόλις δέκα παραστάσεων μοιάζει να έρχεται πακέτο με την αρχή. Η τέταρτη πράξη, των αποχωρισμών, συμπυκνώνει για μένα αυτό το παράξενο αίσθημα ταυτόχρονης αναμονής για το ξεκίνημα και πένθους για το τέλος. Ο Φεντότικ, με τη φωτογραφική του μηχανή, αποτυπώνει σε όλη τη διάρκεια του έργου την παρουσία μας εκεί και το τέλος του κόσμου που δημιουργήσαμε μαζί.

—

Θοδωρής Σκυφτούλης υποδύεται τον Φεραπόντ

Ο Τσεμπουτίκιν λέει: «Μπορεί να μην υπάρχουμε, μπορεί να νομίζουμε ότι υπάρχουμε, δεν ξέρω τίποτα». Μια φράση όχι από τον χαρακτήρα μου αλλά μια φράση από τις πιο σημαντικές κατά την γνώμη μου στο έργο. Μια διαρκής αμφισβήτηση, του εαυτού, της ύπαρξης, της λογικής, της δομής της σκέψης. Η υπενθύμιση της ρευστότητας και της σχετικότητας του τρόπου ζωής και της ζωής γενικότερα. Οι μετέωρες αξίες. Έτοιμες να καταρρεύσουν ή να αναδυθούν, ανάλογα τους καιρούς, τις κοινωνίες, τις διαθέσεις. Η διαρκής αβεβαιότητα ίσως είναι ο μόνος τρόπος να πορευτεί κανείς.

—

Ο Γιώργος Στάμος υποδύεται τον Φεντότικ
Ο Κουλίγκιν λέει: «Ό,τι βγαίνει εκτός πλαισίου χάνεται για πάντα».

Η φράση αυτή χτυπά ένα βασικό πυρήνα του έργου και της παράστασής μας αλλά και μια δική μου χορδή. Μιλά για έναν άνθρωπο που για κάποιο λόγο δεν αποτυπώθηκε στο κάδρο μιας φωτογραφίας – και ξεχάστηκε. Έναν άνθρωπο που βρέθηκε στο περιθώριο και μεγαλούργησε εκεί μα δεν το έμαθε κανείς – εκτός πλαισίου και κανόνων. Κάποιον που ζει στη σκιά με την αδρεναλίνη στο κόκκινο, αγκαλιά με τον κίνδυνο να ξεχάσει και να χαθεί. Έναν άνθρωπο που δεν τολμά να μπει στο πλαίσιο, από φόβο, απο ναρκισσισμό.  Ίσως τελικά να είναι αρκετό να θυμόμαστε εμείς. Και να μην θυμάται κανείς άλλος.

—

Η Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου υποδύεται τη Νατάσσα

Η Νατάσσα λέει: «Αντριούσα εσύ εισαί;». 

Η Νατάσα ψάχνει μέσα στα μάτια του Αντρέι να δει που είναι αυτός που γνώρισε, αγάπησε, ερωτεύτηκε, αυτός που της υποσχέθηκε μια ζωή γεμάτη αγάπη.Ψάχνει να βρει ποιος είναι τώρα, ποιος είναι αλήθεια, ποιος θα μπορούσε να είναι μετά…Τα χρόνια περνούν κι ο άνθρωπος αλλάζει, η ζωή τον ξεπερνά, τον μεταλλάσσει, τον βολεύει ή τον ξεβολεύει κι έρχεται εκείνη η στιγμή που βλέπει μια παιδική φωτογραφία του κι αναρωτιέται ποιο είναι αυτό το παιδί, που πήγαν όλα, πότε, πώς. Εκείνη η στιγμή είναι που θα πάρει την ζωή στα χέρια του αποδεχόμενος τον νέο εαυτό ή θα βυθιστεί στο κρίμα του χρόνου…

—

Ο Γιώργος Φριντζήλας υποδύεται τον Τούζενμπαχ

Ο Βαρώνος Τούζενμπαχ λέει: «Τι υπέροχα δέντρα και τι υπέροχη που θα έπρεπε να είναι η ζωή κοντά τους».

Τι υπέροχοι άνθρωποι, τι υπέροχες στιγμές, τι υπέροχες σχέσεις, τι υπέροχες φιλίες, τι υπέροχοι έρωτες, τι υπέροχες ζωές αιωρούνται γύρω μας και περιμένουν μόνο να τους αφουγκραστούμε με κάποια από τις αισθήσεις μας και να τους επιτρέψουμε να υλοποιηθούν για να φύγει αυτό το «θα έπρεπε» από τα λόγια του βαρώνου.