Fly Theater: Ήρθαν στην Ελλάδα για ν’ ανοίξουν τα φτερά τους

Εκείνη τον περιμένει πίσω από τη τζαμαρία με ένα αχνιστό φλιτζάνι πράσινου τσαγιού. Εκείνος, ανοίγει την πόρτα βιαστικός κρατώντας από το λουρί τη Ρόκα, τη σκυλίτσα τους που τώρα κουρνιάζει ήσυχα στα πόδια τους. Η Κατερίνα Δαμβόγλου και ο Ρόμπιν Mπιρ δεν είναι μόνο ένα ζευγάρι που μόλις συναντήθηκε σ’ ένα καφέ του κέντρου∙ είναι και τα δυο μέλη της Fly Theater, μιας ταχύτατα ανερχόμενης ομάδας στα θεατρικά πράγματα που ετοιμάζονται για το ντεμπούτο τους στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.

Κάπου ανάμεσα στα νέα για τον καινούργιο προτζέκτορα που ήρθε στην πρόβα και τις δύο μερίδες σπιτικού φαγητού που έχουν για μεσημεριανό ισορροπεί η λειτουργία του σχήματος – από τα πλέον σπάνια στα ελληνικά πράγματα. Εκείνος Βρετανός με βάση το Λονδίνο, εκείνη Ελληνίδα από την Κρήτη συναντώνται κάπου στα 2007 στο London International School of Performing Arts ως συμφοιτητές στην περίφημη μέθοδο Λε Κοκ. Τα κοινά τους ενδιαφέροντα δεν αργούν να τους οδηγήσουν στην κοινή ζωή κι έκτοτε να ξεκινήσουν να δουλεύουν μαζί σε divised παραστάσεις. Κι ύστερα έρχεται ο Σάιμον ΜακΜπέρνι.

Η θέση που έχουν οι Complicité στο βιογραφικό τους ανταγωνίζεται πλέον τη θέση που έχει η οικογένεια ΜακΜπέρνι στην καρδιά τους. Συνεργάτες τους από το 2010 (η Κατερίνα Δαμβόγλου μπήκε στην ομάδα το 2012) έχουν χτίσει πια μια «ανθρώπινη, φιλική σχέση. Οι Complicité μας βοήθησαν πολύ να φτάσουμε ως εδώ, ν’ ανακαλύψουμε τα δικά μας βήματα και ως προς τη διαδικασία αλλά και με την έννοια ν’ ανεξαρτητοποιηθούμε οικονομικά. Χάρη σε αυτή συνεργασία μπορέσαμε να υποστηρίξουμε δικές μας παραγωγές, να φτιάξουμε μια δυνατή βάση εδώ» εξηγεί ο Ρόμπιν. Κι αν δεν είχε προκύψει η συνεργασία με το Εθνικό πάλι με τους Complicité θα δούλευαν. «Λίγο πριν ξεκινήσουμε τις πρόβες μας τηλεφώνησε ο Σάιμον και μοιραστήκαμε μαζί του την αγωνία μας καθώς είναι η πρώτη δουλειά που κάνουμε έχοντας μόνο ρόλο σκηνοθετών κι ένα αρκετά μεγάλο καστ να χειριστούμε. Τον ρωτήσαμε λοιπόν ‘τι να κάνουμε;’ και μας απάντησε ‘να αγαπάτε’. Μας είπε πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι δική μας ευθύνη, συνεπώς πρέπει, με έναν τρόπο, να γίνουμε γονείς τους και να τους το δείχνουμε. Αυτό είναι που έχουν ανάγκη οι ηθοποιοί».

Κατερίνα Δαμβόγλου: Στο εξωτερικό είναι πολύ γρήγοροι οι ρυθμοί ζωής και δουλειάς. Δεν υπάρχει χώρος να είσαι σε σχήμα, πρέπει να είσαι μονάδα που τρέχει

 Κι έτσι παρά την ευρωπαϊκή εμπειρία τους – εντός κι εκτός των Complicité – οι Fly αποφάσισαν πως είχε έρθει η εποχή ν’ ανοίξουν τα φτερά τους. Το παράδοξο είναι πως πέταξαν στην Ελλάδα, στην χώρα της μεγάλης φυγής. Και το ακόμα πιο παράδοξο είναι πως γι αυτήν την πτήση επέμεινε ο Βρετανός της ομάδας. «Ο Ρόμπιν επέμενε μα εγώ θεωρούσα ότι μετά από τόση προσπάθεια θα έκανα πισωγύρισμα. Κάποια στιγμή ενέδωσα, συνειδητοποιώντας πόσο πιεστική είχε γίνει η ζωή στο Λονδίνο για εμάς. Στο εξωτερικό γενικότερα είναι πολύ γρήγοροι οι ρυθμοί ζωής και δουλειάς. Δεν υπάρχει χώρος να είσαι σε σχήμα, πρέπει να είσαι μονάδα που τρέχει» εξηγεί η Κατερίνα Δαμβόγλου. «Αποκτήσαμε έτσι την ενοχή πως αν δεν δουλεύουμε ασταμάτητα είμαστε ασήμαντοι. Λες και δεν είχαμε καλλιτεχνικό status. Οταν πια επιστρέψαμε στην Ελλάδα εκτονώθηκε αυτή η ενέργεια στην ιδέα της ομάδας, στις δικές μας παραγωγές».

Η… ευκαιρία της Ελλάδας
Τέσσερα χρόνια και δύο επιτυχημένες παραστάσεις μετά – την «Αγγελική» και το «Frida κι άλλο» – από την ίδρυση της Fly Theater, ο Ρόμπιν Μπιρ μπορεί να επιβεβαίωσει το ανομολόγητο για πολλούς Ελληνες συναδέλφους του· πως «αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές ιστορίες να αφηγηθείς. Η κρίση δεν είναι κάτι που πρέπει απαραίτητα ν’ αποφύγεις. Υπάρχουν κι εδώ ευκαιρίες, υπάρχει ζωή και ρυθμός. Όλα όσα χρειαζόμαστε για να δημιουργούμε και να ζούμε. Τι άλλο θέλουμε;» αναρωτιέται περίπου ρητορικά.

Στην Ελλάδα, λοιπόν, έδωσαν απάντηση στο ερώτημα γιατί κάνουν θέατρο· θέατρο από καθαρή επιθυμία και ανάγκη για επικοινωνία. «Στην Ελλάδα και να θέλεις δεν μπορείς να στοχεύσεις στα χρήματα. Κι αυτό είναι πολύ απελευθερωτικό. Συνεπώς κάνουμε θέατρο γιατί μας αρέσει και γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς» συνεχίζει ο Ρόμπιν.

Τι άλλο από ευκαιρία μπορεί να χαρακτηρίσει κανείς τη συνεργασία τους με την Πειραματική του Εθνικού; Και μάλιστα με την θεατροποίηση του νεορεαλιστικού φελινικού εμβλήματος του «La Strada»; Κι όμως, για τους Fly ο Φελίνι δεν μοιάζει με άλμα. «Το La Strada συνδέεται υπόγεια με τις προηγούμενες σκηνοθεσίες μας. Όπως και η “Αγγελική” και η “Φρίντα”, έτσι και αυτό ασχολείται με την ετερότητα, με το πώς βλέπουμε τον άλλο, την πόλωση, την πολιτική συνείδηση» διαπιστώνει η Κατερίνα Δαμβόγλου. Κι έτσι στις ονειρικές εικόνες του Ιταλού μάγου που ακροβατούν ανάμεσα στο πραγματικό και το φαντασιακό οι Fly επιχειρούν να εφαρμόσουν την αντίληψη της σωματικότητας που έχει εμποτίσει το θέατρο τους. «Μας απασχολεί πολύ ο χώρος, η ατμόσφαιρα, το σχήμα, ο ρυθμός και το σωματικό στοιχείο του θεάτρου» λέει ο Ρόμπιν Μπιρ δοκιμάζοντας να δώσει το γενικότερο πλαίσιο του λεξιλογίου των Fly· και συνάμα κρατά αποστάσεις από το θέατρο λόγου καθώς «διαπιστώνω πως οι ελληνικές ομάδες δίνουν μεγάλη έμφαση στο έργο και στο λόγο. Σαφέστατα το κείμενο είναι σημαντικό για εμάς αλλά το αντιλαμβανόμαστε ως ένα από τα στοιχεία της παράστασης. Ναι, από αυτή την άποψη δεν κάνουμε κάτι σύνηθες».

Ρόμπιν Μπιρ: Η κρίση δεν είναι κάτι που πρέπει απαραίτητα ν’ αποφύγεις. Υπάρχουν κι εδώ ευκαιρίες

Τους ενδιαφέρει, επομένως, να μην θυμίζουν άλλες ομάδες της πόλης; «Ποτέ δεν είχαμε το νου μας εκεί» ξεκαθαρίζει η Κατερίνα. «Αν αρχίσουμε να κοιτάζουμε τον ανταγωνισμό θα χάσουμε το στόχο. Πολύ αθώα στην αρχή και πολύ συνειδητά στη συνέχεια επικεντρωθήκαμε στο τι θέλουμε να πούμε. Γι’ αυτό και θεωρώ πως δεν είμαστε σταθεροί με τα εργαλεία μας. Ολα να είναι ρευστά».

Ως εκ τούτου, η συγκυρία του «La Strada» αναδεικνύεται σε πεδίο καινούργιων πειραματισμών. «Είμαστε στην ευχάριστη θέση να δουλεύουμε σε ένα πολύ καλά εξοπλισμένο θέατρο συνεπώς χειριζόμαστε τεχνικά μέσα που δεν είχαμε ποτέ ξανά στη διάθεση μας. Δίνουμε έμφαση στο σχεδιασμό των φώτων, του ήχου και των προβολών. Με αυτόν τον τρόπο μεγεθύνουμε τους χώρους και τις μορφές. Αυτή είναι η μεγάλη αλλαγή» σχολιάζει με ενθουσιασμό ο Ρόμπιν Μπιρ που μοιάζει να έχει βρεθεί στο λούνα παρκ των θεατρικών εργαλείων. Και φυσικά δουλεύουν για πρώτη φορά με εννέα ηθοποιούς, χωρίς να χάνουν τον ύπνο τους για το πως θα εξασφαλίσουν την αμοιβή τους. Αυτή κι αν είναι αλλαγή για μια ομάδα του ελεύθερου θεάτρου που δεν έχει πάρει ποτέ επιχορήγηση.

Παρόλα αυτά, δεν κρύβουν τη χαρά τους για το πως εξελίχθηκαν τα πράγματα μέχρι τώρα. «Είναι αλήθεια, η ανταπόκριση ήρθε πιο γρήγορα απ’ ότι περιμέναμε. Φυσικά και αποκαρδιωθήκαμε πολλές φορές σε σημείο που δεν μπορούσαμε να αγκαλιάσουμε ο ένας τον άλλο και να τον παρηγορήσουμε γιατί βρισκόμασταν και οι δύο εγκλωβισμένοι στο ίδιο λούκι. Καταλάβαμε, όμως, πως οι αναποδιές δεν μπορούν να μας πάνε πίσω» παραδέχεται η Κατερίνα με τον Ρόμπιν να της υπενθυμίζει – με την τυπική βρετανική του προσφορά – πως «κανείς δεν νοιάζεται για έναν καλλιτέχνη είναι στο ξεκίνημα του, κανείς δεν τον ξέρει, πρέπει να αρχίσει από το μηδέν. Έτσι κερδίζει κανείς τη θέση του, πρέπει να παλέψει γι’ αυτήν και να τη διατηρήσει με περηφάνια. Αν η διαδικασία ήταν ευκολότερη δεν θα σήμαινε το ίδιο».

Οι Fly Theater – το πρώτο όνομα της ομάδας ήταν το κάπως σλάτερ «Killing the fly» αλλά αναθεώρησαν – δεν πέρασαν μόνο το αναμενόμενο άγχος της επιβίωσης αλλά και της επαγγελματικής συμβίωσης που ήδη εξελισσόταν στο σπίτι 24/7. Στην αρχή, όπως αποκαλύπτει η Κατερίνα, «φαγωθήκαμε. Έπρεπε να μάθουμε πολλά: Να απαντήσουμε στο αν μπορούμε να δουλέψουμε μαζί ως ομάδα, αν μπορούμε να ζήσουμε στην Ελλάδα, αν μπορούμε να ανήκουμε στο ελληνικό θέατρο». Τώρα που αυτό επετεύχθη, ο Ρόμπιν ακούγεται πιο ψύχραιμος. «Μοιραζόμαστε όλο το χρόνο μας κι αυτό θα μπορούσε από μόνο του να είναι αποθαρρυντικό σε μια σχέση· αλλά στην περίπτωση μας φαίνεται να αποδίδει γιατί έχει να κάνει με τις προσωπικότητες μας. Δεν είμαστε οι τύποι που αφήνουν τα πράγματα μισά, τα κάνουμε όλα ή τίποτα. Και φαίνεται πως η δουλειά μας έχει εμπλουτιστεί από αυτό. Εξάλλου είμαστε δύο, μπορούμε να βρούμε γρηγορότερα μια ισορροπία μεταξύ μας προκειμένου να φτιάξουμε κάτι καλό».

Μετά το «La Strada» που ανεβαίνει την 1η Φεβρουαρίου στο Εθνικό, οι Fly θα επιστρέψουν στο super hit της «Φρίντα» που έχει ήδη οργανώσει ένα εντυπωσιακό πλάνο περιοδειών για τα επόμενα πέντε χρόνια. Η «Φρίντα» θα μιλήσει γαλλικά αφού εκτός από την ελληνική περιφέρεια και την Κύπρο θα ταξιδέψει στη Γαλλία, στο Βέλγιο και στη Ρουμανία. Μα έχουν και καινούργιες ιδέες που τους τριβελίζουν σαν ενοχλητική μύγα το μυαλό. Λένε και δεν προσγειώνουν τα όνειρα τους: «Θέλουμε να είμαστε σε διαρκή δημιουργική κατάσταση, να φέρουμε κι άλλο κοινό να παρακολουθήσει τη δουλειά μας, να δημιουργούμε προκλήσεις στους εαυτούς μας, να κάνουμε καινούργια πράγματα. Θέλουμε να φέρουμε κάτι φρέσκο τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Είμαστε αρκετά ανήσυχοι αφού θέλουμε να δουλεύουμε και αλλού, συνεπώς επιδιώκουμε οι παραστάσεις μας να μιλούν σε όλους, ν’ αφορούν ένα διεθνές κοινό».