Σε κάθε περιοχή της χώρας τις μέρες αυτές γιορτάζεται το καρναβάλι, με κορύφωση το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς, 9 και 10 Μαρτίου. Τα καρναβαλικά έθιμα είναι ποικίλα και ενδιαφέροντα σε κάθε τόπο, ενώ το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας αποτελεί ιδανική ευκαιρία για να τα γνωρίσουμε. Παρακάτω ορισμένα από τα πιο ξεχωριστά καρναβάλια που μπορεί να επισκεφθεί κανείς αυτές τις μέρες!
Καρναβάλι στο Ρέθυμνο
Το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι είναι η δημοφιλέστερη και πολυπληθέστερη εκδήλωση της Κρήτης, η οποία τα τελευταία χρόνια αναπτύσσει ιδιαίτερη δυναμική, περνώντας όχι μόνο τα σύνορα του νησιού, αλλά και της χώρας. Το καρναβάλι αρχίζει να γράφει ιστορία από το 1914.
Ένα έθιμο της παλιάς αυτής Ρεθεμνιώτικης Αποκριάς του περασμένου αιώνα, το «Κυνήγι του κρυμμένου Θησαυρού», γίνεται αφορμή, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, να δημιουργηθούν οι «ομάδες». Οι ομάδες που συμμετέχουν πλέον είναι πάνω από 40, με πληρώματα που ξεπερνούν συνολικά τους 10.000 εθελοντές.
Ένα ακόμη έθιμο του κρητικού καρναβαλιού είναι η κρητική καντάδα, όπου μαντολίνα, λύρες και λαούτα ξεχύνονται στους δρόμους του ιστορικού κέντρου, πλημμυρίζοντας την πόλη με παραδοσιακούς ήχους.
Στο Ρέθυμνο θα δείτε τους ντόπιους, αλλά και ξένους, να κοντοστέκονται στα καφενεία για να πιουν τσικουδιές, να δοκιμάζουν κρητικούς μεζέδες και να σκαρφίζονται μαντινάδες στη στιγμή, ενώ η διάσημη κρητική κουζίνα προσκαλεί τους πάντες να την δοκιμάσουν και να ξεχάσουν όλα όσα ήξεραν μέχρι τώρα.
Δείτε το πρόγραμμα για το 2019
Καρναβάλι Ξάνθης
Οι Θρακικές Λαογραφικές Εορτές – Ξανθιώτικο Καρναβάλι έχουν ήδη μία ιστορία 54 χρόνων, στη διάρκεια της οποίας προσφέρουν αδιάκοπα σε κατοίκους και επισκέπτες της όμορφης Ξάνθης μοναδικές στιγμές διασκέδασης, ψυχαγωγίας και πολιτισμού. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 ορισμένοι Ξανθιώτες με φαντασία, διάθεση και τόλμη προώθησαν την ιδέα των λαϊκών γιορτών κατά την περίοδο της Αποκριάς. Έτσι, το 1966 για πρώτη φορά οργανώθηκαν στη Ξάνθη οι Αποκριάτικες Θρακικές Γιορτές.
Στην σημερινή τους μορφή το πρόγραμμα των εορτών περιλαμβάνει ποικίλες εκδηλώσεις που προβάλλουν τόσο την ιστορία, τη λαογραφία και τον πολιτισμό της περιοχής αλλά προσφέρουν και πολλές επιλογές για ψυχαγωγία, ξεφάντωμα και γλέντι. Κορυφαία στιγμή του καρναβαλιού είναι η μεγάλη καρναβαλική παρέλαση της τελευταίας Κυριακής της Αποκριάς, στην διάρκεια της οποίας χιλιάδες καρναβαλιστές, μέλη συλλόγων και επισκέπτες γεμίζουν με χρώμα και ρυθμό το κέντρο της πόλης.
Μετά την εντυπωσιακή παρέλαση ακολουθεί το μεγάλο πάρτι των συλλόγων, το έθιμο «Κάψιμο του Τζάρου». Ο Τζάρος, ένα ομοίωμα του Βασιλιά Καρνάβαλου, καίγεται σε μια μεγάλη φωτιά δίπλα στον ποταμό Κόσυνθο, που βρίσκεται στην είσοδο της παλιάς πόλης της Ξάνθης και σηματοδοτεί τη λήξη των καρναβαλικών εκδηλώσεων σε ένα πανδαιμόνιο πυροτεχνημάτων και γλεντιού. Φέτος οι καρναβαλιστές θα χορέψουν στους ρυθμούς του «Έρωτα», όπου είναι και η θεματική του καρναβαλιού.
Δείτε το πρόγραμμα για το 2019
Οι Μπουμπούνες της Καστοριάς
Ένα από τα πιο γνωστά αποκριάτικα έθιμα της Καστοριάς είναι οι «Μπουμπούνες», μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις πλατείες της πόλης την τελευταία Κυριακή της αποκριάς και γίνονται αφορμή για ένα μεγάλο παραδοσιακό γλέντι με χορούς και τοπικά εδέσματα.
Το έθιμο αυτό, όπως και τα περισσότερα αποκριάτικα έθιμα, ανάγεται στην αρχαιότητα και είναι ειδωλολατρικό. Σήμερα το άναμμα της Μπουμπούνας είναι ένα από τα πλέον διαδεδομένα έθιμα της Δυτικής Μακεδονίας και σηματοδοτεί το τέλος του καρναβαλιού. Γύρω από τις φωτιές, το βράδυ μαζεύονται οι παρευρισκόμενοι και με τη συνοδεία παραδοσιακής μουσικής από λαϊκές ορχήστρες συμμετέχουν στο γλέντι που κρατάει μέχρι το σβήσιμο της φλόγας. Ταυτόχρονα προσφέρονται διάφορα αποκριάτικα εδέσματα, κρασί, ρακή, χαλβάς, ελιές και ψητό λουκάνικο.
Οι Μπουμπούνες βρίσκονται σε όλες τις πλατείες της πόλης, με μεγαλύτερες αυτές της πλατείας Ντουλτσό, του Απόζαρι και της πλατείας Ομονοίας, αλλά και σε άλλους κοντινούς οικισμούς, όπως το Μαυροχώρι, τη Βασιλειάδα, το Βογατσικό, το Κωσταράζι, τη Διποταμιά, το Επταχώρι, τη Νέα Ζούζουλη, την Κλεισούρα, το Νεστόριο, την Οινόη, την Πεντάβρυσο.
Τυρναβίτικο Καρναβάλι
Το Τυρναβίτικο καρναβάλι, γνωστό και ως μπουρανί, διοργανώνεται ετησίως στην πόλη του Τυρνάβου στην Θεσσαλία. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι η λατρεία του φαλλού κατά την διάρκεια των εκδηλώσεων ως συμβόλου γονιμότητας και ευημερίας. Κατά την διάρκεια των εορτασμών πίνεται άφθονο τσίπουρο και κατόπιν οι συμμετέχοντες αρχίζουν να χορεύουν και να πειράζουν ο ένας τον άλλο, χρησιμοποιώντας επιτηδευμένα χυδαία γλώσσα κατά το έθιμο.
Φέτος, την Κυριακή (10.03.2019) το συγκρότημα ‘Jonny Deep & the Bandanas’ από τη Θεσσαλονίκη θα βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της πόλης στις 12:00 το μεσημέρι. Ενώ στις 5.30 μμ. το μουσικό σχήμα PARANAUE θα είναι στους δρόμους της κεντρικής παρέλασης. Η Μεγάλη Παρέλαση είναι στις 6.30 μμ. και οι C:REAL εμφανίζονται στην κεντρική εξέδρα στην πλατεία του Τυρνάβου στις 9.30 μμ.
Την Καθαρά Δευτέρα (11.03.2019) το παραδοσιακό έθιμο του Μπουρανί αναβιώνει στον Προφήτη Ηλία με το Σύλλογο Γαϊτανάκι Μπουρανί και το χορευτικό τμήμα του Μορφωτικού Συλλόγου Τυρνάβου στις 11:00 πμ. Και από το μεσημέρι και μετά το Γαϊτανάκι Μπουρανί συνεχίζει στην πλατεία Αγοράς με δρώμενα και πειράγματα της ημέρας.
Δέκα χρόνια κλείνει το καρναβάλι που διοργανώνουν οι ίδιοι οι κάτοικοι του Κεραμεικού, στο Μεταξουργείο. Η γιορτή είναι πάντα ξέφρενη, περιλαμβάνει παρελάσεις από ομάδες κρουστών και οργανωμένα δημιουργικά άρματα, μικρούς και μεγάλους μεταμφιεσμένους που περιδιαβαίνουν, χορεύοντας και τραγουδώντας τη συνοικία του Μεταξουργείου.
Από την Ιερά οδό, την Πειραιώς την Αχιλλέως και την Ιάσονος η παρέλαση των καρναβαλιστών καταλήγει στην Πλατεία Αυδή με το παραδοσιακό γαϊτανάκι και το κάψιμο του καρνάβαλου.
Το καρναβάλι του 2019 πραγματοποιείται την Κυριακή 3 Μαρτίου, από το μεσημέρι, στην Πλατεία Αυδή και τους γύρω δρόμους.
Οι “Μπούλες” της Νάουσας
Στην Νάουσα της Ημαθίας συναντάμε ένα από τα αρχαιότερα αποκριάτικα έθιμα, τις «Μπούλες». Εκτός από το παλαιότερο αποκριάτικο έθιμο, είναι επίσης και ένα από τα πιο ευρέως διαδεδομένα. Οι «Μπούλες» είναι ένα χορευτικό δρώμενο και αυτό γιατί κατά την διάρκεια της τέλεσής του απαιτείται χορευτική συμμετοχή από ομάδες ανθρώπων. Σε αυτό το έθιμο για να λάβει κανείς μέρος θα πρέπει να ακολουθήσει τους αυστηρούς κανόνες που θέτονται σχετικά με την συμπεριφορά, το δρομολόγιο και άλλες προκαθορισμένες προϋποθέσεις οι οποίες προκύπτουν από το αρχαίο τελετουργικό. Ένας απαράβατος κανόνας του εθίμου που δεν αλλοιώθηκε όσα χρόνια κι αν πέρασαν, είναι πως οι τελεστές του εθίμου είναι αυστηρά μόνο άντρες.
Την Κυριακή 3 Μαρτίου 2019 από το πρωί μέχρι το ξημέρωμα της επόμενη μέρας, είναι η Κυριακή των Μεγάλων και της Οδύσσειας. Ομάδες ενηλίκων συμμετέχουν σε ένα παιχνίδι εκτός ορίων, ντυμένοι στα χρώματα και τα σχέδια της Αποκριάς. Η διοργανώτρια ομάδα έχει βάλει τα δυνατά της, με δύσκολους γρίφους και παιχνίδια και οι μεγάλοι πρέπει να ανταποκριθούν και να καταφέρουν απλές, δύσκολες αλλά και πονηρές διαδικασίες με σκωπτικά χαρακτηριστικά. Κι όταν το παιχνίδι ολοκληρωθεί και η νύχτα πέσει, η διασκέδαση συνεχίζεται με φαγητό και ποτό μέχρι το ξημέρωμα της επόμενης μέρας.
Οι “Γέροι” της Σκύρου
Στο περίφημο σκυριανό καρναβάλι, οι μεταμφιεσμένοι Κουδουνάτοι πλημμυρίζουν το νησί με ήχους κουδουνιών, προκαλώντας το γέλιο. Ο Γέρος κυκλοφορεί ζωσμένος με σειρές από κουδούνια, η γυναίκα του η Κορέλα, του ανοίγει το δρόμο τραγουδώντας, και συχνά στην παρέα τους έχουν τον Φράγκο.
Στο σατιρικό έθιμο της Τράτας, της πομπής των ψαράδων, που γίνεται την Κυριακή πριν την Καθαρά Δευτέρα, μασκαρεμένοι ερασιτέχνες ποιητές και ηθοποιοί, με φούμο στο πρόσωπο, στήνουν αυτοσχέδιες υπαίθριες θεατρικές παραστάσεις, σατιρίζοντας όσα συνέβησαν τη χρονιά που πέρασε στο νησί. Η Καθαρά Δευτέρα γιορτάζεται στην κεντρική πλατεία με παραδοσιακές φορεσιές, νηστίσιμους μεζέδες, τοπικές σπεσιαλιτέ, υπαίθρια γλέντια και άφθονο ντόπιο κρασί.
Φέτος, την Παρασκευή 8 Μαρτίου 2019 οι συμμετέχοντες στις εκδηλώσεις θα συγκεντρωθούν στην Κεντρική αγορά της Σκύρου, όπου το απόγευμα κάνουν την εμφάνιση τους οι Κορέλες και οι Φράγκοι.
Το Σάββατο 9 Μαρτίου οι εκδηλώσεις ξεκινούν από νωρίς το πρωί με τα μικρά παιδιά να ντύνονται κορέλες και φράγκοι, ενώ το μεσημέρι ακολουθούν οι έφηβοι και το βράδυ οι ενήλικες. Αφού συγκεντρωθούν όλοι στο κέντρο της χώρας, το έθιμο τους θέλει να ανεβαίνουν προς το κάστρο, κουνώντας τις κουδούνες τους, προς το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου όπου και χτυπάνε την καμπάνα. Αργότερα στην Κεντρική Πλατεία της χώρας της Σκύρου διαδραματίζεται και το δρώμενο μεταξύ του Γέρου, της Κορέλας και του Φράγγου που δίνει την θέση του στους χορούς και η διασκέδαση κρατάει μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής.
Το μεσημέρι της τελευταίας Κυριακής της αποκριάς 10 Μαρτίου, γιορτάζεται το έθιμο της Τράτας. Την Καθαρά Δευτέρα 11 Μαρτίου το πρωί στην Κεντρική Πλατεία της Σκύρου, ο Δήμος προσφέρει σαρακοστιανά εδέσματα και άφθονο κρασί. Επισκέπτες και κάτοικοι ενώνονται σε έναν μεγάλο κύκλο και ο χορός κρατάει μέχρι το βράδυ.
Οι “Τζαμάλες” των Ιωαννίνων
Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς στα Γιάννενα γιορτάζονται οι «Τζαμάλες». Οι Τζαμάλες είναι μεγάλες φωτιές, όπου οι μεταμφιεσμένοι χορεύουν σε διπλές και τριπλές σειρές γύρω τους. Οι εκδηλώσεις του Καρναβαλιού κορυφώνονται στην κεντρική πλατεία των Ιωαννίνων, όπου στήνεται και το περίφημο γαϊτανάκι.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κατσικάς διοργανώνει και φέτος την καρναβαλική παρέλαση την Κυριακή 10 Μαρτίου 2019 στις 12:00 και καλεί όλους τους πολιτιστικούς συλλόγους, τα σχολεία, τους Γιαννιώτες και μη, να συμμετέχουν ενεργά δηλώνοντας συμμετοχή σε κάποιο γκρουπ ή δημιουργώντας το δικό τους!
Οι “Φανοί” της Κοζάνης
Η κοζανίτικη Αποκριά είναι το πιο γνήσιο, λαϊκό και αυθεντικό έθιμο της πόλης. Ένα ζωντανό έθιμο που στηρίζεται στην αυθόρμητη συμμετοχή των κατοίκων, αναβιώνοντας μια παράδοση, οι ρίζες της οποίας χάνονται στα βάθη του χρόνου. Γλέντι και ξεφάντωμα με φαγητό, κρασί, χορό, τραγούδι και αθυροστομία χωρίς όρια είναι τα χαρακτηριστικά των εκδηλώσεων.
«Οι Φανοί» είναι μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις διάφορες γειτονιές της Κοζάνης και οι ντόπιοι τραγουδούν αποκριάτικα τραγούδια, που σατιρίζουν καταστάσεις και πρόσωπα. Κατά τη διάρκεια της Αποκριάς, κάθε μέρα μια γειτονιά ανάβει τον δικό της «Φανό», ενώ το βράδυ της Κυριακής (της Μεγάλης Αποκριάς) ανάβουν όλοι οι «Φανοί» σ’ όλες τις γειτονιές και η πόλη ζει ένα ξέφρενο παραδοσιακό γλέντι ως το πρωί.
Φέτος εκτός από το καθιερωμένο άναμμα των φανών και τις παράλληλες εκδηλώσεις στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης προγραμματίζονται δύο συναυλίες, την Παρασκευή και το Σάββατο, 1 και 2 Μαρτίου. Επίσης, στις 3 Μαρτίου 2019, το κέντρο της πόλης θα γεμίσει από τους μικρούς μασκαράδες που θα συμμετέχουν στις εκδηλώσεις, ενώ η μεγάλη καρναβαλική παρέλαση αρμάτων και ομάδων καρναβαλιστών θα γίνει στις 10 Μαρτίου.
Πατρινό Καρναβάλι
Το Πατρινό Καρναβάλι μετρά 180 χρόνια ιστορίας. Αποτελεί τόσο τη μεγαλύτερη, όσο και την παλιότερη αποκριάτικη εκδήλωση στην Ελλάδα, που περιλαμβάνει ένα σύνολο εκδηλώσεων, όπως χορούς, παρελάσεις, κυνήγι κρυμμένου θησαυρού, καρναβάλι των μικρών κ.ά.
Οι εκδηλώσεις αρχίζουν από τον Ιανουάριο και διαρκούν μέχρι την Καθαρά Δευτέρα. Κορυφώνεται το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς, με τη νυχτερινή ποδαράτη παρέλαση των πληρωμάτων του Σαββάτου, τη φαντασμαγορική μεγάλη παρέλαση αρμάτων και πληρωμάτων της Κυριακής και τέλος το τελετουργικό κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου στο μώλο της Αγίου Νικολάου στο λιμάνι της Πάτρας.
Χαρακτηριστικές αρχές του είναι ο αυθορμητισμός, ο αυτοσχεδιασμός, η πηγαία έμπνευση και ο εθελοντισμός. Καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία και τέλεση των εορτασμών έχουν οι καρναβαλικές ομάδες, οι οποίες είναι γνωστές ως groups ή “πληρώματα” από το γεγονός ότι αρχικά ήταν πλήρωμα αυτοκινήτου.
