Πλάνα, πλάνα, πλάνα από το 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Το έχω πάντα στο μυαλό μου, κάπου στην άκρη, αλλά έρχεται όλο και πιο κεντρικά. Δεν το έχω κάνει ακόμη, αλλά κάποια στιγμή θα γίνει. Υπόσχεση. Να κάνω ένα ντοκιμαντέρ, ανάμεσα στα ντοκιμαντέρ, για το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Κάποιοι θα το έχουν ήδη κάνει (δεν κυκλοφορούν και πολλές ορίτζιναλ ιδέες πια), αλλά ο καθένας (μας) ας έχει το δικό του.

Σημειώσεις λοιπόν για το ντοκιμαντέρ ανάμεσα στα ντοκς του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – είμαι εκεί και …

…πρώτο πλάνο η πόλη, στο βάθος καθαρός (καμία ομίχλη) ο ουρανός, περίπου άνοιξη, αμέσως μετά κοντινό στο συγκινημένο πρόσωπο του Λούι Ψυχογιού. Του σκηνοθέτη που έκανε το The Cove, που πήρε Όσκαρ γι‘ αυτό και συνεχίζει με πάθος – γιατί θέλει «να αλλάξει τον κόσμο». Μ’ αυτούς είμαστε- και στο Φεστιβάλ των Ντοκιμαντέρ είναι αρκετοί σαν τον Louie Psihoyos που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο και έχουν πιάσει δουλειά.

The Cove

Εκεί στην Ιαπωνία (αυτό κατέγραψε το Cove) σκοτώνουν δελφίνια με τον πιο άγριο τρόπο. Σφαγή. Φρίκη. Η θάλασσα γεμίζει αίμα. Ο Ψυχογιός και η ομάδα του το αποκαλύπτουν, το δείχνουν στον κόσμο. Όπως στις «Επικίνδυνες Αποστολές» την σειρά, σα να ήταν ο Πίτερ Γκρέιβ, μόνο πιο «μέσα» ο ίδιος στην αποστολή. Δύσκολα, επικίνδυνα πράγματα. Και εσύ τώρα το έχεις δει, το ξέρεις. Ξέρεις τι συμβαίνει εκεί έξω, εδώ δίπλα. Ξέρεις ότι συνεχίζει να συμβαίνει. Τι θα κάνεις; Θα συνεχίσεις μόνο να κοιτάς; Έχουν απίστευτη δύναμη τα ντοκς- δεν είναι πια η άγρια ομορφιά του National Geographic. Eίναι η άγρια αγριότητα.

Marianne and Leonard: Words of love

Κοντινό στα 60’s – Πανοραμικό η Ύδρα. Ο Λέοναρντ Κοέν και η Μαριάν. Κάτω από τον καυτό ήλιο, στην βεράντα του σπιτιού, ούτε ιχνος σκιάς, ο Λένοναρντ χτυπάει τα πλήκτρα της γραφομηχανής του. Οn drugs. Η Μαριάν είναι εκεί. Η σχέση τους πάει κι έρχεται. Όπως εκείνος αργότερα, στο Μόντρεαλ, στον κόσμο. A ladies’s man ο Λέοναρντ. Kαι so long Marianne. Στο τέλος έρχονται εκείνα τα λόγια του σ’ εκείνη που είναι άρρωστη, λίγο πριν φύγει από τη ζωή- «βρίσκομαι μόλις λίγο πιο πίσω από σένα, σου κρατάω το χέρι…» Το “Words of Love” του Nick Broomfield (που έχει κάνει επίσης το “Kurt & Courtney” και το “Biggy & Tupac”).

Ο Broomfield έκανε εξαιρετική δουλειά. Μετά η΄Υδρα έγινε το νησί των πλουσίων. Αλλά υπάρχουν ακόμη ίχνη από τότε. Πάντα υπάρχουν ίχνη. Τα βλέπεις αν θέλεις. Έξω από το Ολύμπιον, συναντάω τον Ορέστη (κοντινό πλάνο στον Ανδρεαδάκη), τον Διευθυντή του Φεστιβάλ και του λέω πόσο πολύ μου άρεσε η ταινία (ήταν η ταινία που άνοιξε το Φεστιβάλ). Χαίρεται. Τον συναντάω πολλές φορές ακόμη – πολλά, μικρά, ζωηρά, ωραία κλικ.

Το 21ο είναι γεμάτο από ντοκιμαντέρ που δεν θέλεις να χάσεις. Με τίποτε. Ειδικά, αν αγαπάς αυτόν τον πλανήτη, αν αγαπάς τα ζώα, αν είσαι άνθρωπος – δηλαδή δεν θέλεις να τα χάσεις σε καμία περίπτωση. Έχει γίνει πολλή δουλειά- φαίνεται αυτό- και αν θέλεις να κάνεις ένα ντοκιμαντέρ για το φεστιβάλ των ντοκιμαντέρ πρέπει να τρελάνεις την κάμερά σου. Να τρέξει λίγο. Να τρέξει πολύ. Καλή ιδέα να ρωτήσω σκηνοθέτες. Τουλάχιστον αυτό είναι εύκολο, υπάρχουν πολλοί εκεί γύρω και θέλουν να μιλήσουν για την δουλειά τους και όχι μόνο.

Συναντάω τον Φαμπρίτσιο Μαλτέζε που έκανε το “California Dreaming” και είπε την ιστορία για την άλλη Καλιφόρνια, τη μικρή πόλη California City στην έρημο Μοχάβε, που θα γινόταν το αντίπαλο δέος του Λος Αντζελες, αλλά σαν να κατάπιε το όνειρο της η έρημος, όχι όμως τους λιγοστούς ανθρώπους της.

Συναντάω τον Paul Grivas που έχει έρθει με την Ταινία Καταστροφής του – “Film catastrophe” – μια ‘τρελή’ ματιά που ενώνει τα γυρίσματα του Ζαν Λυκ Γκοντάρ το 2010 στο κρουαζιερόπλοιο Costa Concordia το οποίο δυο χρόνια αργότερα έμελλε να ναυαγήσει. Μια πλωτή κωμωδία καταστάσεων. Ευρηματικό, όπως ο Paul Grivas o ίδιος και «vive le catastrophe» μ’ ένα ποτήρι κρασί.

Έτσι, είτε έχεις ένα ολόκληρο σούπερ εξοπλισμένο συνεργείο, ή μια μικρή κάμερα (ή και το κινητό σου με μια καλή ιδέα), πολλά λεφτά ή άδεια τσέπη (το δεύτερο ‘παίζει’), οι νέες πλατφόρμες, τα νέα πρότζεκτ τους ή ακόμη πράγματα που δεν έχουν δοκιμαστεί, κάνουν το παιχνίδι (και το doc μου) όλο και πιο ενδιαφέρον. Όλοι πια μιλάνε για το Netflix (και για τον Alfonso Cuaron) και για την νέα εποχή της διανομής. “Πιάνει” η κάμερά μου και τους ανθρώπους της Cosmote με τις παραγωγές της, που γίνονται όλο και πιο δελεαστικές για το κοινό.

Το κοινό! Λοιπόν, το κοινό των Φεστιβάλ είναι μεγάλο, είναι ενημερωμένο, είναι παρόν. Χαρακτηριστικά πλάνα: ουρές στα εκδοτήρια, γεμάτες αίθουσες, ζωηρές παρουσίες στα Q & A. Είναι ζωηρό και απολαμβάνει την ωραία συναυλία της Σtella και των μουσικών της στο πάρτι της πρεμιέρας!

Η Σtella στο πάρτι της πρεμιέρας

Και πού χάνεται αυτό το κοινό από τις αίθουσες, τις άλλες μέρες; Εξωφεστιβαλικό, υπαρξιακό ερώτημα. Πάει θέατρο, λέει ένας φίλος.

Επανέρχομαι στις αίθουσες, στους θησαυρούς που κρύβει η Αγορά, στις αξιοπρόσεκτες δουλειές- πλάνα, πλάνα, πλάνα. Στα «4 Επίπεδα της Ύπαρξης», το ντοκιμαντέρ της Ηλιάνας Δανέζη. Την ήξερα την ιστορία τους και όταν έμαθα ότι γινόταν ντοκιμαντέρ, χάρηκα σε τέσσερα επίπεδα και πάνω.

Την ιστορία της ελληνικής μπάντας που ξεκίνησε να παίζει ροκ, ψυχεδελικό, προγκρέσιβ, με ένα στιλ δικό της στην καρδιά των 70’s, που ο δίσκος τους άγγιξε τα τοπ επίπεδα του cult και δημιουργεί ταχυπαλμίες στους συλλέκτες και… τους ανακάλυψε ο Kanye West και τους παρουσίασε στον Jay Z και οι δυο τους μαζί με την Rihanna έφτιαξαν το Run this Town με κομμάτι/ sample από τα «4 Επίπεδα της Ύπαρξης». Πόσο κουλ είναι αυτό; Όσο κουλ είναι ο πιο low profile άνθρωπος στον κόσμο, ο Θανάσης Αλατάς, κιθάρα – φωνή στα “Επίπεδα”, που για το 2010 ήταν ο Ευρωπαίος μουσικός με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην Αμερική. Και είναι φίλος!

Μιλώντας για χαμηλό προφίλ και επιτεύγματα, για δουλειά και αγάπη για την δουλειά, κάνω οπωσδήποτε γυρίσματα στο Γραφείο Τύπου, όπου όλα κινούνται με μια ορίτζιναλ φανταστική μελωδία που έχει δημιουργήσει η ομάδα εκεί και πρέπει να διδάσκεται σε σχολεία, σχολές και σε βίντεο στο YouTube για να μαθαίνει ο κόσμος.

Το φως στο Λιμάνι, η πόλη απέναντι, η θάλασσα, είναι ιδανικό σκηνικό για όλα. Αλλά τι; Τρέχω να προλάβω. Το ντοκιμαντέρ για τον θρυλικό, συγκινητικό, κόντρα σε όλα, υπέροχο ραδιοφωνικό σταθμό Jazz FM, τις Kιθάρες της Carmine Street, το ιλιγγιώδες Free Solo, …την πτήση για Αθήνα. Βαφτίζω το ντοκιμαντέρ μου (τις σημειώσεις του, μην μπερδεύεστε) Work in progress και δεν χανόμαστε…