Χαρακτηριστικά διαγωνισμών με σύσταση επιτροπής προσωπικοτήτων που θα κρίνουν τους κατατιθέμενους φακέλους προσανατολίζεται να δώσει το υπουργείο Πολιτισμού προκειμένου καλυφθούν οι θέσεις της καλλιτεχνικής διεύθυνσης τόσο στο Ελληνικό Φεστιβάλ όσο και στο Εθνικό Θέατρο. Αυτό σπεύδουν να διευκρινίσουν συνεργάτες της υπουργού Πολιτισμού Μυρσίνης Ζορμπά προκειμένου να καθησυχάσουν το σκεπτικισμό που διαδέχεται τη γενικόλογη πρόσκληση ενδιαφέροντος για την πλήρωση των θέσεων.
Η κ. Ζορμπά – μετά τη δημοσιοποίηση της πρόθεσης της να μην ανανεώσει τη θητεία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου – ακολούθησε την ίδια τακτική και στην περίπτωση του Στάθη Λιβαθινού, καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου.
Αναστάτωση έχουν προκαλέσει οι χειρισμοί της υπουργού Πολιτισμού, Μυρσίνης Ζορμπά για το ζήτημα της πλήρωσης θέσεων των καλλιτεχνικών διευθυντών σε εποπτευόμενους φορείς.
Και στις δύο περιπτώσεις ωστόσο, φέρεται να είχε δεσμευτεί προφορικά, λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, για το εντελώς αντίθετο… Συγκεκριμένα, για το Ελληνικό Φεστιβάλ – κατά δήλωση του κ. Θεοδωρόπουλου πάντα – η υπουργός είχε υποσχεθεί να του αναθέσει δεύτερη τριετία λόγω της επιτυχημένης, μέχρι τώρα, πορείας του· με τον ίδιο να ζητεί ως προϋπόθεση αυτής την επίλυση (αδιευκρίνιστων) εσωτερικών ζητημάτων του οργανισμού που δυσχεραίνουν τη λειτουργία του. Αντ’ αυτού (σύμφωνα πάντα με τον καλλιτεχνικό διευθυντή) η υπουργός επέδειξε αδιαφορία, καταλήγοντας στην πρόσφατη δημόσια ανακοίνωση της τρίμηνης παράτασης της θητείας του με το επιχείρημα ότι ο ίδιος ο Θεοδωρόπουλος δεν επιθυμεί να παραμείνει στα καθήκοντα του!
Ερωτηματικά προκαλεί και η ταυτόγχρονη ανακοίνωση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΦ που “αδειάζει” το Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο και η οποία, παρότι δεν ήταν ομόφωνη, δόθηκε στη δημοσιότητα σαν να εκπροσωπεί όλο το σώμα. Οι περίεργοι χειρισμοί της κ. Ζορμπά δεν αφορούν μόνο στο Ελληνικό Φεστιβάλ.
Παρά το αρχικό πράσινο φως της υπουργού, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος θα παραμείνει στο τιμόνι του Φεστιβάλ μέχρι το τέλος Αυγούστου. (Φωτο: Ελίνα Γιουνανλή).
Διαβεβαίωση ανανέωσης της θητείας του ως επικεφαλής του Εθνικού Θεάτρου μετά από διμερή συνάντηση είχε “στα χέρια του” και ο Στάθης Λιβαθινός– και πάλι με κριτήριο το γόνιμο έργο του. Από τον περασμένο Οκτώβριο, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της πρώτης κρατικής σκηνής ανέμενε την γραπτή ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού που θα επιβεβαίωνε τα λόγια της υπουργού Πολιτισμού. Απεναντίας, η μοναδική ενημέρωση που είχε αφορούσε στην τρίμηνη παράταση της θητείας του ώστε να ολοκληρώσει τον θερινό προγραμματισμό του Εθνικού. Ωστόσο, εκείνο που τον διαχωρίζει από το Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο είναι πως ο ίδιος, κατά δήλωση του, στηρίζει το θεσμό των δαιαγωνισμών κι έτσι δεν αποκλείεται να καταθέσει φάκελο όταν αυτός προκηρυχθεί.
Σύστημα δύο ταχυτήτωνΑπό το υπουργείο Πολιτισμού μιλούν τώρα για στρατηγικό στόχο της κ. Ζορμπά να λειτουργήσει με διαφάνεια – εξ ου και οι επικείμενοι διαγωνισμοί. Αφήνουν, ωστόσο, ασχολίαστο το σύστημα δύο ταχυτήτων που εφαρμόζει ανενόχλητη η υπουργός αφού στους λίγους μήνες της θητείας της έχει ανανεώσει (δικαίως) τη θητεία του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΚΘΒΕ, Γιάννη Ανασταστάκη, όσο και τη θητεία των μελών ΔΣ, μεταξύ αυτών και την πρόσφατη του Μεγάρου Μουσικής. Τι την εμπόδισε, ωστόσο, να ανανεώσει με το ίδιο επιχείρημα (αυτό της επιτυχημένης θητείας) τους καλλιτεχνικούς διευθυντές Θεοδωρόπουλο και Λιβαθινό, παραμένει θολό και προς διερεύνηση.
Ο σχεδιασμός της προκήρυξης διαγωνισμών για τις διοικητικές θέσεις εποπτευόμενων φορέων είχε πέσει στο τραπέζι από τον πρώην υπουργό Πολιτισμού, Αριστείδη Μπαλτά αλλά είχε ατονίσει κατά την υπουργεία της Λυδίας Κονιόρδου. Τώρα, επανέρχεται – και μάλιστα λανσάρεται ως προτεραιότητα στο χαρτοφυλάκιο της κ. Ζορμπά – την τελευταία στιγμή· λίγους, μόλις, μήνες πριν λήξει η θητεία των διευθυντών.
Ο Στάθης Λιβαθινός δεν αποκλείται να διεκδικήσει εκ νέου την καλλιτεχνική διεύθυνση του Εθνικού, δηλώνοντας συμμετοχή στο διαγωνισμό.
Το ίδιο “έργο” έχει επαναληφθεί πολλές φορές αφού τα παραδείγματα υπουργών Πολιτισμού που μοιάζουν να έχουν έφεση στους αυτοσχεδιασμούς είναι πολλά. Γι’ αυτό και το κόστος που επιβαρύνει τους οργανισμούς και τον καλλιτεχνικό σχεδιασμό τους είναι γνωστό. Το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου που, απευθύνεται σε καλλιτέχνες του εξωτερικού, οφείλει να λειτουργεί με ορίζοντα διετίας τουλάχιστον – είναι χαρακτηριστικό πως ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος ανακοίνωσε κιόλας την κάθοδο του Κριστόφ Βαρλικόφσκι στην Επίδαυρο το 2020 – ενώ στο Εθνικό Θέατρο ο Στάθης Λιβαθινός συνθέτει εδώ και καιρό το προγραμματισμό της χειμερινής περιόδου 2019-2020.
Εύλογα, αναρωτιέται κανείς τι θα τηρηθεί γύρω από τα συμφωνηθέντα, ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στους καλλιτέχνες που καλούνται να δουλέψουν στους οργανισμούς και πόσο θα πλήξει αυτό το κύρος των θεσμών.
Άγνωστο τι θα γίνει με τις δρομολογήσεις μετακλήσεων για το φεστιβαλικό καλοκαίρι του 2020.
Εξάλλου, όπως επιβεβαιώνουν και από το υπουργείο Πολιτισμού η διαδικασία των διαγωνισμών είναι χρονοβόρα αφού πρέπει να οριστούν οι προϋποθέσεις τους βάσει του ιδρυτικού νόμου κάθε οργανισμού ξεχωριστά και στη συνέχεια να προκηρυχθούν. Επιπλέον, πρέπει να συσταθούν επιτροπές από έγκυρες προσωπικότητες που θα επεξεργαστούν τους φακέλους των ενδιαφερομένων.
Το επόμενο διάστημα θα δείξει αν όλα αυτά μπορούν να οργανωθούν εντός λίγων μηνών ώστε την 1η Σεπτεμβρίου να παραδοθεί η σκυτάλη στα καινούργια πρόσωπα. Στο μεταξύ, οι χειρισμοί της υπουργού Πολιτισμού κ. Ζορμπά προστίθενται στις ατυχείς κι άλλοτε βίαιες απομακρύνσεις διευθυντών από προκατόχους της. Και το μόνο που προδίδουν είναι την κοινή αδυναμία να εφαρμοστεί συμπαγής, με όραμα και πρόγραμμα, πολιτιστική πολιτική.
