Co-Creating Urban Future: Δημιουργούμε μαζί την πόλη μας

Με αφορμή την συστέγαση τους στην οδό Διπλάρη 5Α στο χώρο του Αστικά Μοτίβα – urban motifs lab, οι Μικρογεωγραφίες συνεργάζονται με το AthensSYN, παρατηρούν τη γειτονιά της πλατείας Θεάτρου και της ευρύτερης περιοχής του Γερανίου και του Ψυρρή, και ξεκινούν μία συζήτηση για τις διαδικασίες εξευγενισμού στις γειτονιές του κέντρου της Αθήνας. Η Αθήνα όπως και οι περισσότερες σύγχρονες ευρωπαϊκές μητροπόλεις αντιμετωπίζουν την αυξανόμενη ιδιωτικοποίηση του δημόσιου χώρου, την αναγκαστική αλλαγή χρήσεων και μετακινήσεων κατοίκων λόγω της ραγδαίας αύξησης του airbnb, της υπερεκμετάλλευσης του αστικού χώρου από μεγάλες εταιρείες ακινήτων και επενδυτών, καταπατώντας τις πρωτοβουλίες των τοπικών κοινοτήτων. Η στέγαση και οι συνθήκες υποδοχή των προσφύγων είναι βασικό ζήτημα ακόμα διερεύνησης μεταξύ άλλων σύγχρονων αστικών φαινομένων. Στη συζήτηση αυτή μοιραζόμαστε τη γνώση και την εμπειρία κατοίκων, αρχιτεκτόνων, γεωγράφων, ερευνητών, καλλιτεχνών και τοπικών ομάδων που συστηματικά μελετούν τις διαδικασίες εξευγενισμού όπως ο Nicholas Anastasopoulos, οι Pegy Zali και Xenia Kalpaktsoglou / Laboratory for Urban Commons Εργαστήριο για τα Αστικά Κοινά, ο Ilias Marmaras, η Eleni Tzirtzilaki / nomadikiarxitektoniki, και η Penny Travlou. Και ανταλλάσσουμε μεθοδολογίες και οπτική στρεφόμενοι στη διεθνή εμπειρία όπως έχει καταγραφεί στα ντοκιμαντέρ “Rent Rebels” και “Το Αντίθετο του Γκρι”από την ομάδα του ανεξάρτητου σκηνοθέτη Matthias Coers με τον συνεργάτη του Grischa Dallmer, όπου παρουσιάζουν τις σχετικές δράσεις που γίνονται αυτοοργανωμένα στο Βερολίνο και σε άλλες πόλεις από τους πολίτες.
Επιμέλεια: Katja Ehrhardt / AthensSYN και Hariklia Hari / Microgeographies

Με την συνεργασία του SOMA Athens (Scattered Open Museum of Attica / Διάσπαρτο Ανοιχτό Μουσείο Αττικής).
Στα Αστικά Μοτίβα – urban motifs lab

Πλήρες πρόγραμμα:

Πέμπτη, 11/4/2109
7.00μμ “Μουσικές από τη Γειτονιά του Γερανίου”: Μουσική εκδήλωση που βασίζεται στη Λίστα αναπαραγωγής αγαπημένων μουσικών κομματιών των κατοίκων της περιοχής της πλατείας Θεάτρου στη διεθνή γειτονιά του Ψυρρή. Η “Playlist: Μουσικές από τη Γειτονιά του Γερανίου” είναι έργο των Ioannis Nikolaou και Hariklia Hari. Συμμετέχει η Lena Stefanou με το φωτογραφικό έργο “Εξισορρόπηση” (2018). Το δρώμενο αποτελεί παραγωγή του SOMA Athens
Ελάτε μαζί μας για ένα ποτήρι κρασί και χορό.

Παρασκευή 12/4/2019
7.00μ.μ. – Προβολή ντοκιμαντέρ “Rent rebels” (2014).
Ακολουθεί ανοιχτή συζήτηση με τον σκηνοθέτη και ακτιβιστή Matthias Coers
Συμμετοχή 5 €, Τα χρήματα που θα μαζευτούν θα καλύψουν ορισμένες από τις δαπάνες του αυτο-οργανωμένου σχεδίου.

Σάββατο 13/4/2019
2μμ – 5.30μμ – Συζήτηση με θεωρητικούς, αρχιτέκτονες, ερευνητές και καλλιτέχνες για τις διαδικασίες εξευγενισμού στην πόλη.
Μαζί μας ο Νίκος Αναστασόπουλος, οι Πέγκυ Ζάλη και Ξένια Καλπακτσόγλου / Εργαστήριο για τα Αστικά Κοινά, ο Ηλίας Μαρμαράς, η Ελένη Τζιρτζιλάκη / Νομαδική Αρχιτεκτονική, και η Πέννυ Τραυλού / AARG!

6.00μμ Προβολή ταινίας “Οι Καρδιές Έρχονται από την Κινα” (2014). Μια ταινία των Μαρία Δαμκαλιδη, Ελένη Τζιρτζιλακη. Με συνεργείο δύο ατόμων και τον απολύτως απαραίτητο εξοπλισμό, οι σκηνοθέτες ανακαλύπτουν το «δέρμα της πόλης» και τα κρυμμένα μυστικά και τις διαδρομές της γειτονιάς του Ψυρρή. Ακολουθεί συζήτηση.

7.00μμ Προβολή ντοκιμαντέρ “The Opposite of Gray” (2017)
Ακολουθεί ανοιχτή συζήτηση με τον σκηνοθέτη και τον ακτιβιστή Matthias Coers
Για τις 2 ταινίες: συμμετοχή 7€, Τα χρήματα που θα μαζευτούν θα καλύψουν ορισμένες από τις δαπάνες του αυτο-οργανωμένου σχεδίου.

Λίγα λόγια για τις προβολές:

“Rent Rebels”, Ένα ντοκιμαντέρ από τους Matthias Coers και Gertrud Schulte Westenberg, D 2014 | 78 λεπτά. | Γερμανικά με αγγλικούς υπότιτλους

“Τα προβλήματα στη στεγαστική αγορά του Βερολίνου και της Γερμανίας δεν είναι γνωστά σε πολλούς – αλλά τα τελευταία χρόνια, η γερμανική πρωτεύουσα έχει αλλάξει άρδην. Πολυκατοικίες πωλούνται σε μεγάλους επενδυτές, χρησιμοποιούνται ως επενδυτικά αντικείμενα, υπερβολικές αυξήσεις στα ενοίκια αναγκάζουν τους μισθωτές να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Αυτή η έλλειψη σε σπίτια προς ενοικίαση σε προσιτές τιμές έχει προκαλέσει έντονες διαμαρτυρίες. Αυτό το ντοκιμαντέρ είναι ένα καλειδοσκόπιο της πάλης των ενοικιαστών στο Βερολίνο ενάντια στον εκτοπισμό τους από τις κοινότητες και τις γειτονιές τους. Από την κατάληψη του δημαρχείου του Βερολίνου μέχρι μια κατασκήνωση διαμαρτυρίας στο Kottbusser Tor, η οργανωμένη αντίδραση στις εξώσεις και η μάχη των ηλικιωμένων για το Κέντρο της Κοινότητας τους και για διαμερίσματα κατάλληλα για την ηλικία τους αναδεικνύουν συγκεκριμένα κοινωνικά ζητήματα στη Γερμανία.
Το ντοκιμαντέρ ενθαρρύνει τους κατοίκους των πόλεων να μην παραδοθούν στην αίσθηση αδυναμίας και ματαιότητας, αλλά να αναλάβουν δράσεις για την διαμόρφωση της πόλης και της γειτονιάς τους και προτείνει τρόπους με τους οποίους αυτό μπορεί να γίνει. Ο σκηνοθέτης και ακτιβιστής Matthias Coers θα είναι παρών στην προβολή για συζήτηση και συνομιλία με το κοινό.”
Πέρα από 300 προβολές σε κινηματογράφους του Βερολίνου, το “Rent Rebels” παρουσιάστηκε στο διεθνές κοινό στο Εργαστήριο Αστικής Εθνογραφίας του Πανεπιστημίου Humboldt στο Βερολίνο, στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, στο Ινστιτούτο Goethe Μόσχα και Βαρσοβία, στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, στο House of World Cultures του Βερολίνου, στην Krytyka Polityczna στην Πολωνία, στην Σχολή Καλών Τεχνών Braunschweig, σε 7 Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου, και αλλού. Το “Rent Rebels” έχει υποτιτλιστεί σε 9 γλώσσες.

The Opposite of Gray, Ένα ντοκιμαντέρ από τον Matthias Coers και το Δικαίωμα στην Πόλη Ruhr, D 2017 | 90 λεπτά. | Γερμανικά με αγγλικούς υπότιτλους.

Από τους αγώνες για την στέγαση στην αλληλεγγύη της καλλιέργειας και την κουζίνα προσφύγων. Kενά σπίτια, αχρησιμοποίητος δημόσιος χώρος, ανωνυμία, κοινωνική στασιμότητα – δεν είναι όλοι οι κάτοικοι των γερμανικών πόλεων Ντόρτμουντ και Ντούισμπουργκ πρόθυμοι να το δεχτούν. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι ανακαλύπτουν δυνατότητες παρέμβασης στην καθημερινή αστική ζωή. Ένα σαλόνι στη μέση του δρόμου, κοινοτικοί κήποι. Τα αυτοδιαχειριζόμενα κοινωνικά κέντρα, οι καφετέριες επισκευών και οι πρωτοβουλίες των ενοικιαστών προκύπτουν στις πόλεις σε μια συλλογική προσπάθεια να επανέλθει η σημασία του δημόσιου χώρου ο οποίος χρησιμοποιείται ελεύθερα από τους κατοίκους του. The Opposite of Gray / Το Αντίθετο του Γκρι δείχνει διαφορετικές ομάδες που χρησιμοποιούν ουτοπικές πρακτικές και αγωνίζονται για μια αλληλέγγυα και οικολογική συνύπαρξη στον αστικό χώρο. Μέχρι στιγμής, το ντοκιμαντέρ παρουσιάστηκε 120 φορές στη Γερμανία, την Ολλανδία, την Ελλάδα, το Κοσσυφοπέδιο, την Ελβετία, την Αυστρία.

Οι Καρδιές Έρχονται από την Κινα” (2014), Μια ταινία των Μαρία Δαμκαλιδη και Ελένη Τζιρτζιλάκη

Χαρτογραφώντας τις μεταβολές της ανθρωπογεωγραφίας της περιοχής του Ψυρρή, η ταινία των Μαρία Δαμκαλιδη και Ελένη Τζιρτζιλάκη είναι ένα πολύτιμο οπτικό αρχείο μιας γειτονιάς σε διαδικασία εξευγενισμού, με συνεντεύξεις από κατοίκους και επαγγελματίες της περιοχής:”Με συνεργείο δύο ατόμων και τον απολύτως απαραίτητο εξοπλισμό, ξεκινήσαμε να ανακαλύψουμε το «δέρμα της πόλης» και τα κρυμμένα μυστικά και τις διαδρομές της γειτονιάς του Ψυρρή. Πρόκειται για δύο παράλληλες προβολές : H μια αφορά το «δέρμα της πόλης» μέσα απο περιπλανήσεις. Σοβάς, τούβλα, άσφαλτος, πεζοδρόμια, εγκαταλειμμένα κτήρια , η επιδερμίδα της κατάληψης του θεάτρου Εμπρός, οι ταράτσες, οι κατασκευές με το ελενίτ, τα «σώματα δίχως σημασία»στην Αθήνα «της γυμνής ζωής» όπως των μεταναστών με τα καρότσια που κουβαλούν τα απομεινάρια από τα σκουπίδια των χρηστών ουσιών στα πεζοδρόμια. Περιπλανιόμαστε στους στενούς δρόμους και τις πλατείες της γειτονιάς όπου ο δημόσιος χώρος έχει καταληφθεί στο μεγαλύτερο μέρος από τραπεζοκαθίσματα, όπου όμως συναντάμε κάθε λογής ανθρώπους να κυκλοφορούν σε μια καθημερινότητα του κέντρου της πόλης.”
Δείτε υλικό από την παρουσίαση της ταινίας: microgeographies@WWSf

Ο Matthias Coers εργάζεται ως ανεξάρτητος σκηνοθέτης και κοινωνιολόγος. Συνεργάζεται με συμμετοχικές πρωτοβουλίες, διοργανώνει διαλέξεις και σειρές εκδηλώσεων που εστιάζουν στην αστική ανάπτυξη, την κοινωνική υποδομή και τον πολιτισμό της ανάμνησης. Από την πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ “RENT REBELS – Αντίσταση κατά της εκδίωξης από τη πόλη” την άνοιξη του 2014, έχει πραγματοποιήσει πάνω από 200 διαλέξεις και κινηματογραφικές εκδηλώσεις σε περισσότερες από 80 πόλεις παγκοσμίως κατόπιν πρόσκλησης επιστημονικών διασκέψεων, πολιτικών οργανώσεων, του Ινστιτούτου Goethe, πολιτών και εμπειρογνωμόνων. Ο Coers εργάζεται για το Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Τέχνης των ΜΜΕ και ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής του Berlinale Peace Film Award 2016 και 2018.

Ο Νίκος Αναστασόπουλος είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Πολυτεχνείο. Το έργο του απευθύνεται σε θέματα βιωσιμότητας, χωρικών εκφράσεων των κοινών, στην αρχιτεκτονική και κοινωνικές δομές, εναλλακτικές κοινότητες, μελλοντικές εναλλακτικές λύσεις, συστήματα, πολυπλοκότητα και συμμετοχή. Η κρίσιμη έρευνα του, “Φαντασίωση εναλλακτικών μελλοντικών προοπτικών για Λιμάνια σε μεταβατικό στάδιο”, που συγκεντρώνει ομάδα ερευνητών και ακτιβιστών παγκοσμίως, αποτέλεσε μέρος του επίσημου προγράμματος του Habitat III.

Η Πέγκυ Ζάλη σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και διδάσκει στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο και στο Whitechapel Gallery του Λονδίνου. Είναι μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας KERNEL, του ερευνητικού συλλογικού εργαστηρίου των αστικών κέντρων και μέρος του καλλιτέχνη duo DEPZ. Έχει παρουσιάσει το έργο της σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στο Union Pacific, το SPACE, την αίθουσα CASK, το Νέο Μουσείο NY, το Μουσείο Μπενάκη, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Futura στην Πράγα, το Πανεπιστήμιο Ontario College of Art & Design , μεταξύ άλλων. Έχει επιμεληθεί εκθέσεις και εκδηλώσεις για τη Μπιενάλε της Αθήνας, την γκαλερί CASS και το Woodmill στο Λονδίνο. Έχει παρουσιάσει το έργο και την έρευνά της στο ICA London, το εργαστήριο KAM, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης. Είναι ιδρυτικό μέλος του Εργαστηρίου για τα Αστικά Κοινά.

Η Ξένια Καλπακτσόγλου εργάστηκε ως διευθύντρια του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος DESTE στην Αθήνα. Έχει επιμεληθεί ατομικές και ομαδικές εκθέσεις επερχόμενων Ελλήνων καλλιτεχνών και έχει γράψει κείμενα για καταλόγους εκθέσεων. Είναι ιδρυτικό μέλος και επιμελητής της Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας μαζί με τον Αυγουστίνο Ζενάκο και τον PokaYio. Είναι ιδρυτικό μέλος του Εργαστηρίου για τα Αστικά Κοινά.

Ο Ηλίας Μαρμαράς είναι καλλιτέχνης των μέσων ενημέρωσης που γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε plastic arts, urbanism και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Paris VIII. Είναι συνιδρυτής της συλλογικής συλλογής προσωπικοτήτων της New Media Arts. Γράφει άρθρα σχετικά με τις τέχνες των ΜΜΕ και τον ακτιβισμό για εφημερίδες και περιοδικά και σκηνοθετεί έργα που ασχολούνται κυρίως με την τέχνη των παιχνιδιών και την πολιτική κριτική. Κάνει επίσης ντοκιμαντέρ για Communities of Commons.

Η Ελένη Τζιρτζιλάκη σπούδασε στη Σχολή Αρχιτεκτονικής της Φλωρεντίας και στο Διεθνές Κέντρο Μελέτης Διατήρησης και Αποκατάστασης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ICCROM) στη Ρώμη. Ελαβε μέρος σε ερευνητικό πρόγραμμα σε συνεργασία με τον Νίκο Καζέρο με τίτλο «Πειραιάς: οι εγκαταλελειμμένες ζώνες και ο μετασχηματισμός τους» στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής Πολυτεχνικής Αθηνών όπου παρακολούθησε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα στο τμήμα «Αρχιτεκτονική, Χωρική Σχεδίαση», γράφοντας τη διατριβή της «Εμπειρίες νομαδισμού: οι αστικοί νομάδες εγκαταλείφθηκαν και κατοικήθηκαν». Συμμετείχε στην ομάδα που πήρε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό αρχιτεκτονικής για την ανακατασκευή της πλατείας Μοναστηρακίου. Είναι μέλος του ομίλου Urban Void που διοργανώνει εκδηλώσεις γύρω από την Αθήνα και την ομάδα «Νομαδική Αρχιτεκτονική», ένα ανοιχτό εργαστήριο που αναζητά τρόπους αλληλεπίδρασης σε περιοχές που βρίσκονται σε κρίση. Έχει δημιουργήσει το εργαστήριο “FOS”, το οποίο διοργανώνει ετήσια σεμινάρια / εργαστήρια που ασχολούνται με το τοπίο, τον διακανονισμό, τη δράση και το διάστημα.

Η Πέννυ Τραυλού είναι Λέκτορας Πολιτιστικής Γεωγραφίας και Θεωρίας (Σχολή Αρχιτεκτονικής & Αρχιτεκτονικής Τοπίου) στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Το ερευνητικό της έργο επικεντρώνεται στην πολιτική του δημόσιου χώρου, της κοινωνικής δικαιοσύνης, των κοινών, των συνεργατικών πρακτικών, των πολιτιστικών τοπίων και της εθνογραφίας. Έχει συμμετάσχει σε διεθνή ερευνητικά προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το UK Research Council. Από το 2011, πραγματοποιεί εθνογραφική έρευνα για τις πρακτικές συνεργασίας σε αναδυόμενα δίκτυα (π.χ. δημιουργούς ψηφιακών μορφών τέχνης, πρωτοβουλίες συνεργατικής οικονομίας, μετατοπισμένους μετανάστες και πρόσφυγες). Η πιο πρόσφατη έρευνά της αφορά στα πολιτιστικά κοινά στην Κολομβία.
Παράλληλα με την ακαδημαϊκή της πορεία, η Πέννυ Τραυλού είναι ακτιβίστρια σε θέματα των κοινών της πόλης και της χωρικής δικαιοσύνης.

«Η δράση είναι μέρος του πιλοτικού προγράμματος ΠΟΛΗ2 που υλοποιείται από τοThis is Athens του δήμου Αθηναίων».