11 καλλιτέχνες που σκηνοθετούν για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου
Γνωριμία με τους έντεκα Ελληνες δημιουργούς που παίρνουν αυτό το καλοκαίρι το σκηνοθετικό βάπτισμα στην Πειραιώς και στην Επίδαυρο.
Έμπειροι, με δείγματα γραφής, λιγότερο ή περισσότερο. Νέοι ή με φρέσκια ματιά. Στην Πειραιώς και στην Επίδαυρο. Δημιουργοί των μεγάλων σκηνών ή της ερευνητικής περιοχής του θεάτρου. Όπως και να έχει δοκιμάζουν το ντεμπούτο τους στον πιο σημαντικό θεσμό παραστατικών τεχνών της χώρας. Ούτε και φέτος είναι λίγοι. Και φέτος, σηκώνουν τις πιο μεγάλες προσδοκίες του ελληνικού προγράμματος. Τους ξαναμαθαίνουμε μέχρι να πάρουν το βάπτισμα, το φεστιβαλικό.
Ο Θάνος Σαμαράς σκηνοθετεί τον «Χρύσιππο»
Δεν ξέρεις που θα τον βρεις. Στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη, στην Αθήνα ή αλλού. Δεν ξέρεις που να τον ψάξεις: Στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στη μόδα, ως ηθοποιό, ως σκηνοθέτη, ως φωτογράφο, ως σκηνογράφο κ.ο.κ. Χάνεται όπως εμφανίζεται: Σαρωτικά. Μαζί και ιδιότητες του. Όσοι τον είχαν εντοπίσει νεαρό στους μνημειακούς «Καθαρούς πια» του Λευτέρη Βογιατζή στο μακρινό 2001, τον έμαθαν καλύτερα από τις συνεργασίες του με το Σύλλα Τζουμέρκα. Δοκίμασε την πρώτη σκηνοθετική του απόπειρα μόλις πέρυσι με την site specific «Κασσάνδρα» του Δημήτρη Δημητριάδη. Το Μπάγκειον του πήγε πολύ όπως και ο Δημητριάδης. Τον ξανασυναντάει τώρα ανεβάζοντας τον «Χρύσιππο» στην πιο μεγάλη αίθουσα της Πειραιώς 260 για πέντε ημέρες. Τον εμπιστεύονται, μεταξύ άλλων, ο Νίκος Καραθάνος και η Ράνια Οικονομίδου.
Χρύσιππος: Πειραιώς 260 (Δ), 31/05 έως 04/06/2019 στις 21:30
Κάνει τα πρώτα της σκηνοθετικά βήματα πριν από τέσσερα χρόνια. Μέχρι τότε διαπρέπει ως δραματολόγος και θεατρολόγος – συνεργάτιδα του Εθνικού θεάτρου και της Γερμανικής Σχολής Αθηνών. Στις προτάσεις της, έχει πάντα στο πλευρό της, τον άνδρα της και ηθοποιό Νίκο Ψαρρά. Είναι ο πρωταγωνιστής της στη «Γυναίκα απ’ τα παλιά» του Σίμεπφέλνιχ, πρωταγωνιστής στο «Φοβάσαι;» του Σάιντλ όπως και στην επικείμενη τρίτη της απόπειρα στο «Himmelweg» του Μαγιόρκα – του κορυφαίου Καταλανού συγγραφέα των ημερών μας. Η διαφορά της τωρινής από τις προηγούμενες δουλειές της είναι ότι το έργο αντλεί από ένα ιστορικό γεγονός στο πλαίσιο της ναζιστικής προπαγάνδας κατά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο με θύματα τους Εβραίους κρατούμενους των στρατοπέδων συγκέντρωσης.
Himmelweg (Ο δρόμος για τον ουρανό): Πειραιώς 260 (Ε), 07/06 έως 10/06/2019 στις 21.00
Οι ρόλοι του που ερμήνευε από τότε που κατέβηκε από τη Θεσσαλονίκη – με υψηλό δείκτη σαρκασμού και κωμικότητας – αλλά και το side project των Polkar στο οποίο ηγείται, δεν προετοίμαζαν για το κέντρο του σκηνοθετικού του ενδιαφέροντος. Εδώ όπου δείχνει, σταθερά, προτίμηση στις ιστορίες με έντονη την αίσθηση της… ανθρωπινότητας και μάλιστα μιας άλλης εποχής. Ξεκινώντας από την «Ωραία του Πέραν» (που συν-σκηνοθέτησε με την Θεοδώρα Καπράλου) πέρασε στο documentary drama του «Αρίστου» (βασισμένο στη ζωή του εκτελεσθέντα Αριστείδη Παγκρατίδη) που έγινε η απόλυτη επιτυχία των δύο τελευταίων ετών ενώ στο ίδιο μοτίβο επιχειρεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ καθώς καταπιάνεται με τη δραματική ιστορία της Γιαννούλας, ενός μυθικού προσώπου για την πόλη της Πάτρας.
Γιαννούλα, η κουλουρού: Πειραιώς 260 (Η), 18/06 έως 21/06/2019 στις 21:00
Είναι ηθοποιοί και φίλοι. Μαζί έχουν ανοίξει τη δική τους θεατρική σκηνή, το Μπαγκλαντές. Και την έκλεισαν. Μαζί έχουν παίξει και σκηνοθετήσει στην Πειραματική Σκηνή Εθνικού Θεάτρου. Η Βάσω Καμαράτου και ο Κώστας Κουτσολέλος, δυο ανελέητα αυτοσαρκαζόμενες φιγούρες της εναλλακτικής θεατρικής κοινότητας, ενώνουν ξανά τις δυνάμεις τους. Αφορμή, τα «Καλοκαιρινά μπάνια», μια υπαρξιακή σάτιρα μπεκετικού τύπου που οι δυο τους συγγράφουν, σκηνοθετούν και πρωτίστως ερμηνεύουν, παίζοντας τους εαυτούς τους σε δημιουργική απόγνωση και με πλήρη φυσικότητα.
Καλοκαιρινά μπάνια: Πειραιώς 260 (Ε), 20/06 έως 23/06/2019 στις 21:00
Από τη στιγμή που έχει προστεθεί στο δυναμικό του θεάτρου «Πόρτα», με την ομάδα της Patari project έχει υπογράψει (και συνυπογράψει με το Θωμά Μοσχόπουλο) μερικές από τις σημαντικότερες παραστάσεις των τελευταίων ετών. Η παιδική σκηνή της «Πόρτας» έχει αλλάξει σελίδα με την υπογραφή της (βλέπε «Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο»), η υπογραφή της ως κινησιολόγου απογειώνει τις παραστάσεις στις οποίες συμμετέχει (βλέπε τη «Δίκη» του Κάφκα). Κι αν η ιδιότητα της ως κινησιολόγου την έχει φέρει στα χώματα της Επιδαύρου δύο φορές μέχρι σήμερα, τώρα την επισκέπτεται και με την ιδιότητα της σκηνοθέτη. Υλικό της ντεμπούτου της η, σπάνια παιζόμενη, “Θεογονία”, το επικό ποίημα του Ησιόδου για τη δημιουργία του κόσμου.
Θεογονία, ένα μεγάλο γλέντι: Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου 05/07 και 06/07 στις 21:00
Την τελευταία τριετία έχει ξεφύγει ξαφνικά και δραστικά από το στενό πλαίσιο του ηθοποιού. Αρχικά, ως σκηνοθέτης και στη συνέχεια ως καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου «Σταθμός» δοκιμάζεται σε νέα πεδία υποχρεώσεων. Η περσινή του δε συμμετοχή στην έκθεση «Δωμάτια Μνήμης – Περιπλάνηση στον κόσμο της Λούλας Αναγνωστάκη» προσέθεσε στις δραστηριότητες του και την ετικέτα του ερευνητή για λογαριασμό του Φεστιβάλ Αθηνών. Σε αυτό επιστρέφει, ένα χρόνο αργότερα, σκηνοθετώντας ένα οδοιπορικό στη Σύρο του 20ου αιώνα δια χειρός του Συριανού Μάνου Ελευθερίου, όπως το εμπιστεύτηκε ο ίδιος στην ηθοποιό Νένα Μεντή.
Ξένες πόρτες: Πειραιώς 260 (Ε), 11/07 έως 15/07/2019 στις 21:00
Φωτογραφία: Ελίνα Γιουνανλή
Όταν το καλοκαίρι του 2010 λανσαριζόταν ως ο νεότερος Οιδίποδας στην ιστορία της Επιδαύρου – υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Σπύρου Ευαγγελλάτου – ίσως δεν περίμενε πως δέκα χρόνια μετά θα επέστρεφε στο ίδιο έργο. Αυτή τη φορά από άλλη θέση. Έχοντας πείσει πως η σκηνοθεσία είναι η βασική του προτεραιότητα στο θέατρο, ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης παραδίδει μεθοδικά επιτυχίες τη μια μετά την άλλη – «Ο πουπουλένιος», «Ο θεός της σφαγής», «Ο φάρος», «Ο φεγγίτης» – και αναθεωρεί αποτελεσματικά τη θεματολογία των έργων που μέχρι τώρα συναντούσαμε στις μεγάλες σκηνές. Αυτή, λοιπόν, μοιάζει να είναι η κατάλληλη στιγμή για να περάσει από το αστικό θέατρο στην επιδαύρια αρένα. Και αναθέτει το ρόλο του τραγικού βασιλιά στην τελειότερη τραγωδία όλων, στο Δημήτρη Λιγνάδη.
Οιδίππους τύραννος: Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 12/07 και 13/07/2019 στις 21:00
Φωτογραφία: Ελίνα Γιουνανλή
Γνήσιο παιδί του Φεστιβάλ. Μια δεκαετία τώρα, οι περισσότερες δουλειές του ξεκινούν τη θριαμβική τους πορεία παίρνοντας το βάπτισμα στους κόλπους της Πειραιώς. Αρκεί να θυμίσουμε τις «Παραλογές», τους «Γιους και κόρες», τον «Αβελάρδο και Ελοϊζα», την «Τάξη μας». Χαρακτηριστικά δείγματα της ροπής του προς τη θεματολογία της μνήμης και του τρόπου που διαβάζουμε την Ιστορία. Ώριμες οι συνθήκες δηλαδή για να περάσει στην επόμενη φάση της φεστιβαλικής του πορείας που λέγεται Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Κι αυτό το οφείλει στο θέατρο της γενέτειρας του, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος που του αναθέτει την τραγωδία του Ευριπίδη «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» και αυτομάτως του εξασφαλίζει τη μετάβαση από τα θέατρα ρεπερτορίου στην αργολική ορχήστρα.
Ιφιγένεια εν Αυλίδι: Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 19/07 και 20/07/2019 στις 21:00
Συλλέκτης εμπειριών και κοσμοπολίτης. Στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ως ηθοποιός, ως περφόμερ, ως δάσκαλος και ως σκηνοθέτης. Η τελευταία φαίνεται να είναι η ιδιότητα που κερδίζει συστηματικά τον Δημήτρη Μπογδάνο από το 2011 στο παιδικό (αρχικά) και στο θέατρο ενηλίκων. Μετά την ‘προϋπηρεσία’ που του έδωσε ο «Μπιλ και Λου» στο Φεστιβάλ Αθηνών – και όλες η μικρότερης κλίμακας δουλειές του – περνάει ομαλά στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου με το διάσημο βουκολικό ειδύλλιο του Λόγγου «Δάφνις και Χλόη», το οποίο όχι μόνο σκηνοθετεί μα διασκευάζει και σκηνογραφεί.
Δάφνις και Χλόη: Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου, 19/07 και 20/07/2019 στις 21:30
Γαλλοθρεμένη. Μαθήτρια του Αντουάν Βιτέζ και του Ανατόλι Βασίλιεφ. Αναπληρώτρια καλλιτεχνική διευθύντρια του Εθνικού θεάτρου επί θητείας Χουβαρδά. Κλασικό και σύγχρονο ρεπερτόριο. Ξένοι και Έλληνες συγγραφείς. Κι όμως είναι η πρώτη της φορά στο Φεστιβάλ Επιδαύρου. Η κομψή μοντερνιτέ ματιά της που ολοένα ωριμάζει θα εκτονωθεί – σε μια από τις σπάνιες ενασχολήσεις της με την τραγωδία – στην «Φαίδρα» του Ρακίνα σε νέα μετάφραση του Στρατή Πασχάλη. Η σταθερή συνεργάτιδα της, Μαρία Σκουλά θα ερμηνεύσει τον ομώνυμο ρόλο.
Φαίδρα: Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου, 26/07 και 27/07/2019 στις 21:30
Βοηθός σκηνοθέτη του Λευτέρη Βογιατζή. Του Γιάννη Χουβαρδά. Και του Μπομπ Γουίλσον. Πριν ξεκινήσει να υπογράφει τις δικές της σκηνοθεσίες η εκπαίδευση της Νατάσσας Τριανταφύλλη ήταν σκληρή. Έτοιμη να εμπιστευτεί τις δυνάμεις της δήλωσε το 2013 με την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή κι έκτοτε, ανά τακτά διαστήματα, επιστρέφει με νηφαλιότητα, ψυχραιμία και λιτή αισθητική στο επόμενο εγχείρημα. Με τη φόρα του Ντοστογιέφσκι, του Μπέκετ και του Σαίξπηρ ανατρέχει τώρα στον Ανδρέα Κάλβο και την κλασικιστική τραγωδία του 19ου αιώνα «Δαναΐδες».
Δαναΐδες: Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου, 02/08 και 03/08/2019 στις 21:30
