Tectonics Athens 2019: το μεγαλύτερο φεστιβάλ σύγχρονης μουσικής στην Ελλάδα
Το Tectonics Festival επιστρέφει στην Αθήνα για να προτείνει έναν νέο “ηχητικό χάρτη” στο ελληνικό κοινό και ο συνδιοργανωτής του, Μιχάλης Μοσχούτης, μας λέει τι να περιμένουμε φέτος.
Μετά την μεγάλη επιτυχία του Tectonics Athens 2017, τo φεστιβάλ επιστρέφει δυναμικά για δεύτερη χρονιά στην Αθήνα με επίκεντρο δονήσεων τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το Παλιό Χρηματιστήριο Αθηνών από 7 έως 9 Ιουνίου και μας υπόσχεται “ζωντανή μουσική εδώ και τώρα“.
Πρωτοβουλία του Ισραηλινού μαέστρου Ilan Volkov επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της συμφωνικής ορχήστρας του 21ου αιώνα και να φέρει κοντά διαφορετικές μουσικές πρακτικές.
Με 8 παγκόσμιες μουσικές πρεμιέρες, νέα site-specific έργα στο Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών, τον Βlixa Bargeld για πρώτη φορά στην Ελλάδα για μια συνεργασία με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ και ζωντανή μουσική κάθε είδους από παραδοσιακή μέχρι και ηλεκτρονικό noise, το φετινό Tectonics Athens είναι έτοιμο να “ταρακουνήσει” την Αθήνα, σπάζοντας κάθε μουσικό φραγμό.
Ο συν-επιμελητής του Tectonics Athens, Μιχάλης Μοσχούτης, μας μίλησε για τις προκλήσεις που ενέχει ένα τόσο φιλόδοξο εγχείρημα και για το τί μας επιφυλάσσει το φετινό φεστιβάλ.
Θα το περιέγραφα απλά ως το μεγαλύτερο φεστιβάλ νέας μουσικής που γίνεται στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, γιατί πραγματικά δεν υπάρχει άλλο φεστιβάλ που να καλύπτει ένα τόσο ευρύ φάσμα της σύγχρονης μουσικής. Από τη συμφωνική μουσική στον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό, από την ηλεκτρονική μουσική στην sound art και από την παραδοσιακή μουσική στην noise, το Tectonics διαπερνά τα μουσικά είδη και θα μπορούσαμε να πούμε ότι προτείνει έναν νέο “ηχητικό χάρτη”.
Σε τι κοινό πιστεύετε απευθύνεται το Tectonics;Το Tectonics δεν απευθύνεται σε κάποιο συγκεκριμένο κοινό και σε καμία περίπτωση δεν προσεγγίζουμε την μουσική με ελιτίστικη διάθεση ή ακαδημαϊσμό.
Όπως επιλέγουμε να μην δίνουμε μεγάλη σημασία στις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ διαφορετικών μουσικών ειδών, έτσι βλέπουμε και το κοινό σαν ένα ετερόκλητο σύνολο που αποτελείται κυρίως από μουσικόφιλους ανθρώπους. Το Tectonics δεν απευθύνεται σε κάποιο συγκεκριμένο κοινό και σε καμία περίπτωση δεν προσεγγίζουμε την μουσική με ελιτίστικη διάθεση ή ακαδημαϊσμό.
Πώς προσλαμβάνει το ελληνικό κοινό την πειραματική σας προσέγγιση στη μουσική και τις τέχνες γενικότερα;Πολλές φορές το κοινό έχει την εντελώς λανθασμένη εντύπωση ότι είναι απαραίτητες κάποιες ειδικές γνώσεις προκειμένου να εκτιμήσει ή να καταλάβει κάποιο λιγότερο οικείο μουσικό είδος. Η αλήθεια είναι ότι το μόνο που χρειάζεται είναι ανοιχτά αφτιά. Αν τα αφτιά μας είναι ανοιχτά, σίγουρα είναι και ο νους μας ανοιχτός.
Ποια είναι η πρόκληση στο να “παντρεύετε” τόσο διαφορετικά είδη μουσικής;Η παντρειά είναι λίγο βαριά. Στον ήχο είναι όλα εφήμερα. Ειδικά στην ζωντανή μουσική, που είναι και στο επίκεντρο του Tectonics. Πολλές φορές μπορεί να τελειώσει μια συναυλία και να μην είσαι σίγουρος για το τί άκουσες ή για το αν σου άρεσε ή όχι. Άλλες φορές μπορεί να σε συνεπάρει, αλλά και πάλι να μην είσαι σίγουρος για τον λόγο. Προσωπικά δεν έχω κανένα θέμα με αυτήν την αοριστία και μάλλον μου αρέσει. Νομίζω ότι την χρειαζόμαστε στις ζωές μας.
Παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια συνεργασία της συμφωνικής με την ηλεκτρονική μουσική. Πού θεωρείτε ότι συναντώνται; Μπορεί κανείς να πει ότι η δεύτερη αποτελεί την εξέλιξη της πρώτης;Ναι, η σύμπραξη ηλεκτρονικού και συμφωνικού ήχου είναι πια κοινός τόπος και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί καινοτομία. Άλλωστε είναι κάτι πολύ συνηθισμένο και σε soundtrack Hollywood παραγωγών. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον βρίσκεται στο ότι αν ακολουθήσουμε το νήμα της κλασσικής συμφωνικής μουσικής των περασμένων αιώνων μέχρι την σύγχρονη σύνθεση, βλέπουμε ότι ο ηλεκτρονικός ήχος ακόμα δεν έχει αφομοιωθεί στο σύγχρονο κλασικό συμφωνικό ρεπερτόριο. Ενώ θα μπορούσαμε να πούμε ότι σήμερα ο ηλεκτρονικός ήχος είναι πιο διαδεδομένος και ίσως πιο συνηθισμένος από τον ακουστικό ήχο, η συμφωνική ορχήστρα, ή όπως την αποκαλεί και ο εμπνευστής του Tectonics Ilan Volkov, το “τέρας του 19ου αιώνα”, είναι ακόμα προσκολλημένο στην παράδοση.
Πως προέκυψε η συνεργασία σας με τον σπουδαίο μαέστρο Ιλάν Βολκόφ και ποια η συμβολή του στην ελληνική εκδοχή του Tectonics;Για να καταλάβεις και να εκτιμήσεις κάποιο λιγότερο οικείο μουσικό είδος, το μόνο που χρειάζεσαι είναι “ανοιχτά αφτιά”.
Η συνεργασία με τον Ιλάν Βολκόφ προέκυψε ύστερα από πρόταση που του έκανα για να προσπαθήσουμε να φέρουμε το Tectonics στην Αθήνα. Το επερχόμενο φεστιβάλ θα είναι το 26ο κατά σειρά Tectonics. Ο Βολκόφ πέρα από το να διευθύνει την εκάστοτε ορχήστρα, επιλέγει και τα έργα που θα παιχτούν και επιμελείται το σύνολο του φεστιβάλ. Για την ελληνική έκδοση ξεκινήσαμε ήδη από τις αρχές του 2018 να ετοιμάζουμε το πρόγραμμα. Είναι πάντα μια ιδιαίτερα χρονοβόρα αλλά πολύ δημιουργική διαδικασία και είναι τιμή μου να συνεργάζομαι με τον Βολκόβ στην διαμόρφωση του τελικού προγράμματος.
Έχουν μεσολαβήσει δύο χρόνια από το πρώτο Tectonics Festival στην Αθήνα. Πόσο δύσκολο είναι να διοργανωθεί ένα τέτοιο εγχείρημα στην Ελλάδα;Ειδικά το φετινό φεστιβάλ έχει πολλά έργα που θα παιχτούν για πρώτη φορά, γεγονός που κάνει την διοργάνωση ακόμα πιο δύσκολη. Όταν έχεις να κάνεις με ένα πρότζεκτ που έχει ήδη κάνει κάποιο τουρ είναι όλα δοκιμασμένα και ξέρεις ακριβώς τι να περιμένεις. Όταν όμως πρόκειται για παγκόσμια πρεμιέρα πρέπει να είναι προετοιμασμένος για εκπλήξεις και αλλαγές της τελευταίας στιγμής.
Ποιο θεωρείτε ως κορυφαίο event του φεστιβάλ;Ακόμα δεν ξέρω. Ανυπομονώ να φτάσει η 7η Ιουνίου!
Πρόγραμμα
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ
Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών | 21:00
“Out of the Dark” (νέο site-specific έργο)*: Lemur (Νορβηγία)
“Outremer” (1969): Bernard Parmegiani (Γαλλία)
Nathalie Forget (Γαλλία): ondes Martenot
Tetsuya Umeda (Ιαπωνία)
ΣΑΒΒΑΤΟ 8 ΙΟΥΝΙΟΥ
Στέγη | Μικρή Σκηνή | 18:00
Παρουσίαση του μουσικού οργάνου ondes Martenot από τη Nathalie Forget (Γαλλία)
Στέγη | Εκθεσιακός χώρος -1 | 19:00
S.L.Á.T.U.R. (Ισλανδία)
Στέγη | Φουαγιέ 4ου ορόφου | 20:00
Sarah Kenchington (Ηνωμένο Βασίλειο)
Στέγη | Κεντρική Σκηνή | 20:30
Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ υπό τη διεύθυνση του Ilan Volkov (Ισραήλ)
“Epexēgēsis” ** (2018-2019): Dror Feiler (Ισραήλ/Σουηδία)
Blixa Bargeld: Τραγούδι, Dror Feiler (Ισραήλ/Σουηδία): Ξύλινα πνευστά και live electronics, Ghayath Almadhoun (Παλαιστίνη/Σουηδία): Κείμενο
“Siheung Tablatures” * (2019): Eyvind Kang (Σύνθεση ορχηστρικού μέρους), Jessika Kenney (Σύνθεση φωνητικού μέρους)
Jessika Kenney (US): Φωνή, Eyvind Kang (ΗΠΑ): Setar
“Tropic” (1968): Γιάννης Ιωαννίδης (Ελλάδα)
“Magna Ipsum Heimat Ut Enim Minen Vacuum” (2014-2015): Γεωργία Κουμαρά (Ελλάδα)
“Reverb Music” *** (2015-2019): James Alexandropoulos-McEwan (Ελλάδα/Ηνωμένο Βασίλειο)
Στέγη | Μικρή Σκηνή | 22:30
Σοφία Λαμπροπούλου: Κανονάκι (Ελλάδα) & Στράτος Μπιχάκης: Electronics (Ελλάδα)
Ánde Somby (Nορβηγία)
00:30 | Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών
Mik Quantius (Γερμανία), Zombie Penguin & the Glory Holes (Ελλάδα), The Prudence Tapes (Ελλάδα)
ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ
Στέγη | Μικρή Σκηνή | 18:00
“Great Piano Trilogy – Breakwater, Response, Magic” * (2019): Παναγιώτης Κόκορας (Ελλάδα)
“Arioso for two pianos, one pianist” * (2019): Ανδρέας Λεβισιανός (Ελλάδα)
“PM” * (2019): Θάνος Πολυμενέας-Λιοντήρης (Ελλάδα)
“Wie ein Hauch” * (2019): Γιώργης Σακελλαρίου (Ελλάδα)
Λορέντα Ράμου (Ελλάδα): πιάνο
Στέγη | Εκθεσιακός Χώρος -1 | 19:15
S.L.Á.T.U.R (Ισλανδία): Συναυλία / παρουσίαση παιδικού εργαστηρίου
Στέγη | Φουαγιέ 4ου ορόφου | 20:00
Sarah Kenchington (Ηνωμένο Βασίλειο)
Στέγη | Κεντρική Σκηνή | 20:30
Jessika Kenney (ΗΠΑ)
“For Nathalie Forget” * (2019): Iancu Dumitrescu (Ρουμανία)
Eyvind Kang (ΗΠΑ): Βιόλα, Nathalie Forget (Γαλλία): ondes Martenot, Octav Avramescu & Iancu Dumitrescu (Ρουμανία): Πιάνο
Matmos (ΗΠΑ)
Στέγη | Μικρή Σκηνή | 22:30
AMM (Ηνωμένο Βασίλειο)
Eddie Prévost: Ντραμς, Keith Rowe: Κιθάρα, John Tilbury: Πιάνο
* παγκόσμια πρεμιέρα
** παγκόσμια πρεμιέρα στις 24 Μαΐου στο Tectonics Stavanger
*** παγκόσμια πρεμιέρα μεταγραφής για συμφωνική ορχήστρα