Κυριακή Σπανού: Το σπουδαιότερο στην τέχνη είναι να γίνεται «μυθικό» το οικείο και το καθημερινό

Η Κυριακή Σπανού μιλά στο Μonopoli.gr με αφορμή την παράσταση «Το Χώμα Βάφτηκε Κόκκινο», στην οποία υπογράφει τη διασκευή και τη σκηνοθεσία, αλλά και τη συμμετοχή του Θεσσαλικού Θεάτρου, για πρώτη φορά, στο 18ο Butrinti Summer Festival στο Βουθρωτό της Αλβανίας.

Φωτογραφία: Γιάννης Χατζηαντωνίου

Ο κάμπος. Η ανάγκη να σχετιστώ με τον τόπο και τους ανθρώπους. Ανεβαίνοντας στη Λάρισα για να αναλάβω την Καλλιτεχνική Διεύθυνση του Θεσσαλικού Θεάτρου, αναζήτησα τις εικόνες που έφερα από πριν γι’ αυτόν τον τόπο και έτσι ανακάλεσα αυτή τη μυθική ταινία. Ήταν η αφετηρία να γνωρίσω τον τόπο και τους ανθρώπους του μέσα απ΄αυτό  που τους έχει διαμορφώσει, δηλαδή τη σχέση τους με τη γη. Όπως στον πρώτο καιρό του έρωτα, τρελαίνεις τον αγαπημένο σου με ερωτήσεις για τη ζωή και το παρελθόν του, έτσι με  «Το Χώμα Βάφτηκε Κόκκινο» είχα την επιθυμία να συναντηθώ με τη Λάρισα, τη Θεσσαλία, το παρελθόν και να τους το «επιστρέψω» μυθικό. Γιατί αυτό για μένα είναι το σπουδαιότερο στην τέχνη: να γίνεται «μυθικό» το οικείο και το καθημερινό. Να περιβάλλεται πάλι η ζωή μας από το μύθο.

Βασική ιδέα ήταν το άνοιγμα ενός «βιβλίου»μνήμης για τον Κάμπο, και το σενάριο της ταινίας ήταν κι αυτό ένα απ΄τα ευρήματα. Εικόνες μισοειδωμένες απ΄αυτή την εποχή.

Στον αδικημένο και τον αποκλεισμένο άνθρωπο ποτέ δε θα του χαριστεί τίποτα. Και είναι πολλοί στη σημερινή Ελλάδα της κρίσης, που βρέθηκαν αποκλεισμένοι και αδικημένοι. Κι αυτό που μοιάζει επίσης ανατριχιαστικά όμοιο είναι η καθημερινή βία και η ευκολία στην οποία καταφεύγουμε σ΄αυτήν.  Μ΄ενδιαφέρει να «συναντούν» οι θεατές στη σκηνή εικόνες του τόπου τους, των φίλων τους, των ανθρώπων τους απ΄το παρελθόν.

Η μνήμη, η προσωπική και η ιστορική, διαμορφώνει απολύτως τον κόσμο του συναισθήματος και της σκέψης. Θυμάμαι σ΄ένα ντοκιμαντέρ την ιστορία ενός ανθρώπου χωρίς μνήμη (για παθολογικούς λόγους) που δεν μπορούσε να βαδίσει μόνος του πουθενά, ήταν διαρκώς εξαρτημένος απ΄τις οδηγίες των άλλων, δεν μπορούσε να αναγνωρίσει τους γονείς του, δεν αναγνώριζε καν τον εαυτό του στις φωτογραφίες.Έτσι περπατάμε χωρίς μνήμη, μόνοι μας, στο πουθενά, χωρίς εικόνα του εαυτού μας.

Μ΄ενδιαφέρει να «συναντούν» οι θεατές στη σκηνή εικόνες του τόπου τους, των φίλων τους, των ανθρώπων τους απ΄το παρελθόν.

Ότι η βία εξευτελίζει πρώτα το θύτη και μετά το θύμα. Και ακόμα, όπως λέει κι ο Μαρίνος Αντύπας η γη, το νερό, ο αέρας είναι για όλους πάνω στη γη, κι η οικολογική καταστροφή που επιτελείται… είναι απ΄την άγρια ιδιοποίησή τους.

Δεν υπάρχει ένας κανόνας. Είναι άλλες τέχνες με άλλα μέσα. Η ταινία έχει την εικόνα και το θέατρο το λόγο. Το στοίχημα είναι να φτιάξεις έναν αυτόνομο κόσμο στη σκηνή που δεν έχει ανάγκη την παραπομπή στην ταινία.

Πρόκειται για έναν υπέροχο χώρο, που φωτίζει με έναν άλλο τρόπο την έννοια της «ιδιοκτησίας» της γης… Μια σημαντική διοργάνωση για τα Βαλκάνια που πιστεύω ότι αξίζει να υποστηρίζουμε και να ενισχύουμε. Μας αγαπούν εκεί.

Στιγμιότυπο από την παράσταση “Το αίμα βάφτηκε κόκκινο”. Πρόκειται για θεατρική προσαρμογή του σεναρίου του Νίκου Φώσκολου, που έγινε κινηματογραφική επιτυχία σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη

—

Η Κυριακή Σπανού, σκηνοθέτις, μεταφράστρια,θεατρολόγος και θεατρική συγγραφέας, γεννήθηκε στην Αθήνα. Απόφοιτη της Φιλοσοφικής Σχολής  Αθηνών και της Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης «Π. Βεάκη», ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο Royal Holloway College και στο Bedford New College (University of London). Επί δεκαεπτά συναπτά έτη δίδαξε ως Λέκτορας στο τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επίσης έχει διδάξει, ανάμεσα σε άλλα, στη Δραματική Σχολή του ΚΘΒΕ και στο Θεατρικό Εργαστήρι Ενηλίκων του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πάτρας. Έχει εργασθεί ως βοηθός σκηνοθέτη με τον Βασίλη Παπαβασιλείου και τον Παντελή Βούλγαρη στο ΚΘΒΕ, ενώ στη συνέχεια ανέλαβε τη σκηνοθεσία σε πολυάριθμες θεατρικές παραγωγές. Παράλληλα έχει ασχοληθεί με τη συγγραφή θεατρικών έργων, τηλεοπτικών σεναρίων, τη μετάφραση και υπήρξε, επίσης, ιδρυτικό μέλος της μη κερδοσκοπικής εταιρίας «Θεατρική Ομάδα Τέσσερα». Τέλος, από τον Ιανουάριο του 2018 έχει αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση του Θεσσαλικού Θεάτρου φέρνοντας έναν αέρα ανανέωσης στον θεατρικό οργανισμό.