Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος: Ο απολογισμός μιας θητείας με εντυπωσιακό φινάλε

Ο, εμφατικά, συνεσταλμένος μα ενθουσιώδης ‘Ιβο Βαν Χόβε παίρνει το μικρόφωνο στην συνέντευξη απολογισμού του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Παρά την πολύωρη χθεσινοβραδινή πρόβα του πολυαναμενόμενου διπλού ανεβάσματος των τραγωδιών «Ηλέκτρας- Ορέστη» στην αργολική ορχήστρα, βρέθηκε για λίγες ώρες στην Αθήνα και στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, μιλώντας για μια από τις πιο σημαντικές στιγμές στη νεότερη ιστορία του Φεστιβάλ Επιδαύρου. Η παρουσία της Comedie Francaise με τη σκηνοθετική υπογραφή του Βέλγου σταρ της σκηνοθεσίας, σφραγίζει, άλλωστε, με τρόπο ανεξίτηλο τη θητεία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου στην καλλιτεχνική διεύθυνση της διοργάνωσης.

Ο Βέλγος σούπερ σταρ, Ιβο βαν Χόβε κατεβαίνει στην Επίδαυρο.

Για δεύτερη συναπτή χρονιά, ο 59χρονος Βαν Χόβε, βρίσκεται στην Ελλάδα (μετά την περσινή sold out παρουσία του στο Φεστιβάλ Αθηνών θεατροποιώντας Μπέργκμαν) παρασυρμένος από μια «διπλή πρόκληση»: Να συνεργαστεί με τον ιστορικότερο θίασο της Ευρώπης, ν’ ανεβάσει έργο του Ευριπίδη «που αγαπούσε πάντα» και να βρεθεί με αυτές τις προϋποθέσεις στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. «Συνέβησαν όλα μ’ ένα θαυμαστό τρόπο και σκέφτηκα πως αν δεν το τολμήσω τώρα, δεν θα το κάνω ποτέ».

Η συνθήκη της Επιδαύρου θα επέβαλλε νέα δεδομένα στην παράσταση του, που έχει ήδη κάνει πρεμιέρα στο Ρισελιέ του Παρισιού. Ο Ίβο Βαν Χόβε, θα επισκεπτόταν για πρώτη φορά το αρχαίο θέατρο το περασμένο καλοκαίρι για να συνειδητοποιήσει πως όφειλε ν’ αντλήσει υλικό από τη φυσική σκηνογραφία. «Όταν οι ήρωες σου συνομιλούν με τους θεούς και ξαφνικά κοιτούν τον ουρανό και τ’ αστέρια γίνεται όλο πιο σαφές! Την ίδια ώρα, αυτό το τεράστιο βουνό που δεσπόζει απέναντι από το θέατρο, πίσω από το οποίο δύει ο ήλιος για μια μαγική στιγμή, μεταμορφώνεται σε κάτι σκληρό, μόλις πέσει το σκοτάδι. Κι ύστερα είναι αυτά τα δέντρα, τα οποία, επίσης, θα αξιοποιήσουμε. Αφού λοιπόν, ο Θεός μας έδωσε αυτό το σκηνικό, αισθάνθηκα πως ο ίδιος ο τόπος χρειάζεται να τροφοδοτήσει την σκηνική μας αντιμετώπιση», σημείωνε, λίγες ώρες νωρίτερα, στο auditorium του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.

Ο Ίβο Βαν Χόβε εστιάζει την ανάγνωση του στους τρεις νέους ήρωες, την Ηλέκτρα, τον Ορέστη και τον Πυλάδη, που ριζοσπαστικοποιούνται σε μια βίαιη κατεύθυνση∙ «κάτι που βλέπουμε να συμβαίνει και στην εποχή μας. Βλέπουμε ότι οι νέοι άνθρωποι σήμερα αναζητούν την ταυτότητα τους, μέσα από την καταστροφή με όποιο κόστος». Κεντρικό ζήτημα στην προσέγγιση του στέκεται και η έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης «αφού ο Ευριπίδης μας λέει πως η δικαιοσύνη δεν είναι η απόλυτη αλήθεια και πως ως θεσμός μπορεί να υπερβεί και το θεσμό της οικογένειας. Όλα αυτά τα θέματα είναι καταπληκτική τροφή για σκέψη», τονίζει.

Σκηνή από την παράσταση “Ηλέκτρα-Ορέστης” όπως ανέβηκε στο Ρισελιέ του Παρισιού.

Το δίπτυχο «Ηλέκτρα-Ορέστης» θα είναι αποδεσμευμένο από τα κλισέ που συνοδεύουν το αρχαίο δράμα, όπως υπόσχεται ο Ίβο Βαν Χόβε, μολονότι, ο ίδιος συστήνεται ως «κλασικός σκηνοθέτης». «Από τότε που ήμουν 20 ετών, διάβαζα τα θεατρικά κείμενα σαν να είχαν γραφτεί χθες. Δεν με αφορά ν’ αναπαράγω ένα μουσειακό είδος, αλλά να δω τι κομίζει ο Ευριπίδης σήμερα. Έτσι τον αντιμετωπίζω, σκύβω πάνω από το κείμενο. Είναι πολύ κλασικός ο τρόπος της δουλειάς μου – παρότι δεν διαφωνώ με όσους σκηνοθέτες επιλέγουν να κάνουν κάτι άλλο».

Μήπως η πρόσφατη ενασχόληση του Βέλγου σούπερ σταρ με το αρχαίο δράμα τον βάζει σε σκέψεις για μια συνεργασία και με ελληνικό θίασο; «Δεν λειτουργώ στη ζωή μου με αποκλεισμούς. Κι όπως δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι θα συνεργαστώ με την Comedie Francaise – και να που συνέβη και ερωτευτήκαμε – έτσι δεν μπορώ να αποκλείσω κι ένα τέτοιο σενάριο. Αυτή είναι η ροή των πραγμάτων στη ζωή».

Ο σκηνοθέτης που αγαπά να θεατροποιεί κλασικές ταινίες γιατί «είμαι εθισμένος στο σινεμά» όπως δηλώνει – οι μετοχές του οποίου εκτοξεύθηκαν κατά τη σκηνοθεσία του κύκνειου άσματος του David Bowie, «Lazarus» – έχει ήδη αναχωρήσει με τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο για την Επίδαυρο.

‘Ιβο βαν Χόβε και Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος.

Παρότι το Φεστιβάλ Επιδαύρου ολοκληρώνεται στις 10 Αυγούστου, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης επέλεξε να κάνει τώρα τον απολογισμό της φετινής διοργάνωσης, αφού η (παρατεταμένη) θητεία του λήγει τον επόμενο μήνα.

Κι ενώ η συνάντηση του με τη νέα υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη βρίσκεται σε εκκρεμότητα, ο ίδιος σταχυολογεί τη τριετή διαδρομή του στη διοίκηση του θεσμού.

Σύμφωνα, με την μέχρι τώρα εικόνα, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος εκτιμά πως, τα δύο τελευταία φεστιβαλικά καλοκαίρια η προσπάθεια του απέδωσε καρπούς χάρη στις προσπάθειες διευρυμένων συνεργασιών.

Ο κ. Θεοδωρόπουλος εστιάζει στα επιτεύγματα της θητείας του: Στην ενίσχυση της ταυτότητας των φεστιβαλικών χώρων – με αποκορύφωμα το Ηρώδειο που βρισκόταν μονίμως sold out χάρη στο μουσικό του χαρακτήρα και τη μεγάλη επιστροφή των κλασικών ορχηστρών – στη θεματικής της διαφορετικότητας ως πυρήνα των παραστάσεων του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου, στον διεθνή προσανατολισμό της Επιδαύρου τόσο με διεθνείς συμμετοχές όσο και με ελληνικές παραγωγές που μπορούν να συνομιλήσουν με διεθνείς διοργανώσεις, στην ανάδειξη του θεάτρου της Μικρής Επιδαύρου με εύστοχες εναλλακτικές προσεγγίσεις, στην ίδρυση του Λυκείου Επιδαύρου, του πολυφωνικού και διαπολιτισμικού σχολείου πάνω στο αρχαίο δράμα. «Σε όλες τις πτυχές του Φεστιβάλ, το μεγαλύτερο μέλημα μας ήταν να φέρουμε κοντά τις διαφορετικές ομάδες που συγκροτούν μια κοινωνία, να τις κάνουμε να συναντηθούν, να ενεργοποιηθούν μέσω της τέχνης» σημείωνε ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος νωρίτερα.

«Σε όλες τις πτυχές του Φεστιβάλ, το μεγαλύτερο μέλημα μας ήταν να φέρουμε κοντά τις διαφορετικές ομάδες που συγκροτούν μια κοινωνία» σημειώνει ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, ένα μήνα πριν τη λήξη της θητείας του.

Επίσης, επί των ημερών του, το Φεστιβάλ είχε πλεονασματικό προϋπολογισμό – κάτι που μεταφράζεται στην μη χρήση έκτακτης επιχορήγησης για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού. Αυτό οφείλεται και στις θεσπισμένες συμπαραγωγές όσο και στην αύξηση των εσόδων από τα εισιτήρια. Μέχρι στιγμής, τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου για το καλοκαίρι του 2019 έχουν παρακολουθήσει περισσότεροι από 155.000 θεατές με το Ηρώδειο να έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη προσέλευση.

Αναμένοντας την εξέλιξη της συνάντησης με την κ. Μενδώνη τις προσεχείς εβδομάδες, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος οριστικοποιεί τις λίγες αναθέσεις για την επόμενη σεζόν – με κορυφαία τη μετάκληση του Κριστόφ Βαρλικόφσκι στην Επίδαυρο – προκειμένου να μην δεσμεύσει τον επόμενο καλλιτεχνικό διευθυντή με δικές του επιλογές. Βεβαίως, φροντίζει να τονίσει ότι κανείς ομότιμος του στην Ευρώπη δεν περιορίζεται στην τριετή θητεία αλλά στην πενταετή και μάλιστα μέσα από τη διαδικασία ομαλούς μετάβασης – συνύπαρξης του απερχόμενου με το νέο καλλιτεχνικό υπεύθυνο.