Έλενα Σωκράτους: Σκηνοθέτις – ηθοποιός

Όταν ήμουν 5 χρονών, πήγα με τη μαμά μου να δούμε την παράσταση «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» στο αρχαίο θέατρο Κουρίου στη Λεμεσό, το οποίο βρίσκεται στην κορυφή ενός μικρού λόφου  και  έχει  θέα  τη  θάλασσα.  Θυμάμαι,  μέχρι  σήμερα,  το  φόρεμα  μιας  από  τις ηθοποιούς  ν’  ανεμίζει  καθώς  στριφογύριζε  πάνω  στη  σκηνή,  το  φεγγάρι  να  είναι τόσο  φωτεινό  και  να  αντανακλάται  πάνω  στη  θάλασσα  φωτίζοντάς  την.  Νόμιζα πραγματικά ότι αυτό που έβλεπα το ονειρευόμουν και για πολλά χρόνια θεωρούσα – και πιο προσγειωμένα το πιστεύω μέχρι σήμερα- ό,τι οι άνθρωποι που κάνουν θέατρο μπορούν να δημιουργήσουν μαγεία και όνειρα.

Ήμουν φοιτήτρια θεάτρου στο ΑΠΘ και πηγαίνοντας στην Κύπρο για διακοπές, μάζεψα 10 νεαρούς  φίλους  που  αγαπούσαν  το  θέατρο,  η  κυρία  Ντίνα  μας  δάνεισε  το εγκαταλελειμμένο  παλιό  σπίτι  της  στο  χωριό  Κολόσσι  και  με  μεγάλο  θάρρος και θράσος – αντί  να  κάνουμε  διακοπές  στις  παραλίες –  περάσαμε  ένα  μήνα  κλεισμένοι μέσα σε αυτό το σπίτι στους 40 βαθμούς Κελσίου, να κάνουμε πρόβες, να στήνουμε ολόκληρο το σπίτι – με τα ψηλά χόρτα στην εσωτερική αυλή, με τις νεκρές κατσαρίδες στα δωμάτια – σαν έκθεση, με στόχο να φτιάξουμε μια παράσταση ανοικτή για τους συγγενείς  και  τους  φίλους  μας. Τελικά,  η  προσέλευση  ήταν  τόσο  μεγάλη,  που  300 άτομα περίμεναν υπομονετικά – αναπνέοντας την ψαρίλα από τα ψάρια που ψάρεψε ο μπαμπάς μου το πρωί και τα είχαμε κρεμάσει στην είσοδο του σπιτιού ως σκηνική εγκατάσταση – για να μπούνε στο σπίτι σε μικρές ομάδες κι εμείς παίζαμε ξανά και ξανά  την  παράσταση.  Ήμασταν  (σαν)  παιδιά  που  ανακάλυπταν ένα  καινούργιο συναρπαστικό παιχνίδι.

Μετά την πρώτη μου σκηνοθετική απόπειρα το 2009 συνειδητοποίησα πόσο  πολύ  με  γεμίζει  αυτή  η  συνολική  δημιουργία  που  καλείται  να  φέρει  ο σκηνοθέτης στη σκηνή. Είναι τόσο πολυεπίπεδη η δουλειά του σκηνοθέτη και θεωρώ ό,τι είναι αυτός που βάζει τη βάση για κάθε παράσταση, αλλά κι αυτός που όταν όλοι οι άλλοι προσφέρουν τον καλύτερο εαυτό που μπορεί να τους βγάλει, θα δώσει και το τελικό  άγγιγμα  για  να  πετύχει  ή  να  αποτύχει  μια  παράσταση.  Μεγάλη  ευθύνη, τεράστια πρόκληση.

ξεκίνησε  μέσω  του  Γιάννη  Ευαγγέλου (φίλου  του  Θανάση)  ο  οποίος  ζει  στο  Βερολίνο  και  μας  έφερε  σε  επαφή.  Διάβασα  κάποια κείμενά  του  και  τότε  δημοσίευσε  και  το  «Lebensraum»,  το  οποίο τελικά σκηνοθέτησα.

που έχει σε τόσα  κοινωνικά, πολιτικά, ιστορικά  θέματα στους γύρω του και  η  αυθεντική έως αθώα έγνοια του για ένα κόσμο με περισσότερη αγάπη, με ελκύει στα κείμενα του.

μπορεί να είναι ένα  άρθρο,  μια  συζήτηση,  ένα  βιβλίο  που  διαβάζω,  μια  φωτογραφία  που  μου δημιουργεί συναισθήματα και προβληματισμό. Και κυρίως η ανάγκη μου να δράσω απέναντι σε κάτι που με στοιχειώνει.

Εκείνο που μου  έχει  μείνει  ανεξίτηλο  από  αυτή  την υπόθεση είναι βλέμματα των γυναικών αυτών. Σ’ αυτά τα βλέμματα, τα οποία, όσο αδιανόητο και  να  φαίνεται,  μπορεί  να  τα  βρει  κανείς  ακόμη  και  σήμερα  δημοσιευμένα  στο διαδίκτυο, βλέπει κανείς όλη την αποτυχία του δήθεν “Πολιτισμένου Κόσμου”.

Ναι,  είμαστε υπεύθυνοι,  γιατί  ξέραμε  και  ξέρουμε  και  αυτό  μας  κάνει  συνένοχους.  Η  Επίφανι Γκούντμαν που αυτοκτόνησε μετά τη δημόσια διαπόμπευση συμβολίζει το διαφορετικό και μη αποδεκτό, συμβολίζει τον αδύναμο στα χέρια του δυνατού. Η Επίφανι είναι όλοι οι κατατρεγμένοι της γης σε ένα πρόσωπο. Το σύστημα ξέρει πολύ καλά να αποβάλλει την κάθε Επίφανι, χωρίς καμία ενοχή και καμία δεύτερη  σκέψη,  γιατί  ενοχλεί  την  “καθαρότητά”  του  ή  γιατί τρώγοντάς  της  τα σωθικά, νομίζει ότι θα τραφεί αυτό.

Μου είναι δύσκολο να ανεχτώ τα  σφυρίγματα  στον  δρόμο,  τα σκουπίδια,  τα  παρκαρισμένα  αμάξια  στα  πεζοδρόμια  και  την  έλλειψη  ηρεμίας  σε όλους τους τομείς.

Βρέθηκα  στο Βερολίνο για  διακοπές,  το ερωτεύτηκα  και  τέσσερις  μήνες  αργότερα  παράτησα  όλα  τα  άλλα  σχέδια  και μετακόμισα  εκεί  για  να  συνεχίσω  τις  σπουδές  μου.  Ξεκίνησα  χωρίς  να  ξέρω  λέξη γερμανικά  αλλά  με  πολλή  όρεξη  για  δουλειά  και,  όντως,  πολύ  νωρίς,  κατάλληλοι άνθρωποι  με εκτίμησαν  κι  έτσι  είμαι  ακόμη  μόνιμος κάτοικος Βερολίνου – προσπαθώντας, όμως, να δουλεύω και στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Από  την  άλλη,  δεν  μπορεί  κανείς  να  εξελιχθεί  εάν  δεν  έχει κατανοήσει τον τρόπο που λειτουργεί ο καλλιτεχνικός κόσμος στο Βερολίνο, κάτι το οποίο  δεν  είναι  εύκολο.  Πίσω  από  κάθε  καλλιτεχνική  προσπάθεια  που  γίνεται, υπάρχουν  κρυμμένοι  πολλοί  μήνες  δουλειάς  και  πολύς  κόπος,  αλλιώς  αποτυγχάνει κανείς.

Και  για  να  μπορέσω  να  χρησιμοποιήσω  αυτές  τις  γνώσεις  σε  θεατρικές παραγωγές.  Το  έκανα  ευχάριστα,  αλλά  μου έλειπε  το  εφήμερο  του  θεάτρου  και  η αλληλεπίδραση με το κοινό, αυτή η μαγεία της συνύπαρξης.

Από τον Ιανουάριο ξεκινάω και πάλι στο Βερολίνο το εφηβικό θεατρικό πρότζεκτ που κάνω τα τελευταία 4 χρόνια, το οποίο επιχορηγείται από το Γερμανικό Υπουργείο Παιδείας. Ξεκινάμε επίσης πρόβες για τη νέα μας παραγωγή με την ελληνόφωνη θεατρική ομάδα που έχω δημιουργήσει στο  Βερολίνο,  την  «ithAKT»  και  στη  συνέχεια  υπάρχουν  συζητήσεις  για  μια  πιθανή συνεργασία  στην  Κύπρο. Υπάρχουν,  επίσης,  προτάσεις,  με  τη  νέα  χρονιά  -αν καταφέρουμε  να  συναντηθούμε  με  τη  Βασιλική  και  τον  Οδυσσέα,  ζώντας  σε διαφορετικές  χώρες  και  έχοντας  ο  καθένας  τις  δικές  μας  υποχρεώσεις –  το  «HIV»  να ταξιδέψει και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, αλλά και σε Ευρωπαϊκά Φεστιβάλ.