Art Athina στο Ζάππειο: Η γοητεία του κλασικού

Γυναίκα πτυχιούχος, 24-54 ετών, αυτοαπασχολούμενη, που διαμένει στο κέντρο και δηλώνει φιλότεχνη. Αυτό είναι το προφίλ του μέσου επισκέπτη της Art Athina, σύμφωνα με έρευνα κοινού που διεξήχθη κατά την περσινή διοργάνωση, τα ευρήματα της οποίας ανακοινώθηκαν κατά την παρουσίαση της ετήσιας φουάρ που εγκαινιάζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου στο Ζάππειο Μέγαρο, στην καρδιά της Αθήνας.

Η έρευνα κοινού είναι ένα από τα καινούργια στοιχεία της διοργάνωσης, που επιστρέφει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στο κέντρο της πόλης, μια απόφαση που φαίνεται πως ικανοποιεί όχι μόνο το φιλότεχνο κοινό (που έκρινε κατά 95% «εύκολη» την πρόσβαση στο Ωδείο Αθηνών, όπου φιλοξενούνταν η περσινή διοργάνωση), αλλά και τους συμμετέχοντες γκαλερίστες με τους οποίους μιλήσαμε, μολονότι το Ζάππειο αποτελεί έναν αρκετά ακριβό εκθεσιακό χώρο.

Συνολικά 35 αίθουσες τέχνης από την Αθήνα, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη και πόλεις της περιφέρειας, αλλά και από την Κύπρο, τη Σκωτία, το Νιου Τζέρσεϊ και τη Μελβούρνη, συμμετέχουν στην φετινή φουάρ, παρουσιάζοντας καλλιτέχνες που αντιπροσωπεύουν.

Βαγγέλης Χαραλάμπους (εκρπόσωπος της εταιρίας παραγωγής Be Best), Γιάννα Γραμματοπούλου (πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αιθουσών Τέχνης), Σταματία Δημητρακοπούλου (Καλλιτεχνική Διευθύντρια της Art Athina).

Ενώ στον κυρίως εκθεσιακό χώρο, στο εσωτερικό του μεγάρου, επικρατούσε οργασμός εργασιών, προκειμένου να είναι όλα έτοιμα για τα εγκαίνια της Παρασκευής, στην παρακείμενη «Αίγλη», η πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αιθουσών Τέχνης, Γιάννα Γραμματοπούλου, τόνιζε στους δημοσιογράφους ότι «η απόφαση για μεταφορά της φουάρ στο κέντρο της πόλης υπήρξε μια σημαντική αλλαγή, που αγκαλιάστηκε απ’ όλους με θέρμη».

Παράλληλα, αναφέρθηκε στο ιστορικό της φετινής διοργάνωσης, που αρχικά επρόκειτο να γίνει στο «Ακροπόλ Παλάς» της οδού Πατησίων, τον Ιούνιο. «Συνεργαστήκαμε γι’ αυτό με το ΥΠΠΟ, η πολιτική ηγεσία του οποίου βοήθησε πολύ, όμως τελικά το σχέδιο προσέκρουσε σε γραφειοκρατικά εμπόδια. Γι’ αυτό και αποφασίσαμε να διοργανώσουμε το Summer Pop-up, στο οποίο συμμετείχαν οι γκαλερί του εξωτερικού που είχαν προγραμματίσει να έρθουν στην Art Athina. Τώρα, στο Ζάππειο, αισθανόμαστε ότι η διοργάνωση βρέθηκε στον φυσικό της χώρο».

Από τη μεριά της, η καλλιτεχνική διευθύντρια της φουάρ Σταματία Δημητρακοπούλου, παρουσίασε το πρόγραμμα της 24ης Art Athina, που εκτός από το κύριο εκθεσιακό τμήμα περιλαμβάνει προβολές επιλεγμένων βίντεο καλλιτεχνών, που θα πραγματοποιηθούν το βράδυ της Δευτέρας 16 Σεπτεμβρίου, στον παρακείμενο θερινό κινηματογράφο «Αίγλη», με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει έργα βίντεο επιλεγμένα από το Daata Editions, μια πλατφόρμα που αναθέτει βίντεο, ήχο, ποίηση και ιστοσελίδες σε μια νέα γενιά καλλιτεχνών που δουλεύουν με κινούμενη εικόνα και ήχο, το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, καθώς και ανεξάρτητους έλληνες και ξένους καλλιτέχνες.

Με κεντρικό άξονα το ερώτημα «Το μέλλον είναι το τώρα;» η επιμελήτρια Κατερίνα Νίκου προσκάλεσε διευθυντές μουσείων, επιμελητές, ιστορικούς τέχνης κ.ά. να συζητήσουν σχετικά με: Το ενεργειακό πεδίο του σύγχρονου πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη (14/9, 16.00), Υπάρχει στρατηγική για τον σύγχρονο πολιτισμό στη χώρα; (14/9, 18.00), όπου η Σταματία Δημητρακοπούλου και η δημοσιογράφος Κατερίνα Λυμπεροπούλου θα «ανακρίνουν» τον γ.γ. Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟ Νικόλα Γιατρομανωλάκη, ενώ το πρόγραμμα του Σαββάτου ολοκληρώνεται με μια συζήτηση ανάμεσα στους διεθνείς επιμελητές Μαρίνα Φωκίδη και Severin Dünser για την επιμέλεια (19.00).

Ακόμη, εκπρόσωποι μεγάλων ιδιωτικών ιδρυμάτων (Αφροδίτη Γκόνου, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Γιώργος Τζιρτζιλάκης) συζητούν για τη συμβολή των ιδιωτικών μουσείων και οργανισμών στη σύγχρονη εικαστική σκηνή (15/9, 19.30), ενώ τη Δευτέρα (18.00) θα παρουσιαστεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του ΠΣΑΤ και του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου.

Μια ιστορική καταγραφή της εξέλιξης της περφόρμανς, από την προέλευσή της στο θέατρο έως τη σημερινή της εφαρμογή σε άλλες μορφές τέχνης, επιχειρεί το πρόγραμμα περφόρμανς από εικαστικούς καλλιτέχνες που θα πραγματοποιηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της φουάρ σε χώρους εντός του Ζαππείου, σε επιμέλεια της καθηγήτριας του City University New York Σωζήτας Γκουντούνα. Το πρόγραμμα φωτίζει την εξέλιξη της θεατρικότητας της περφόρμανς και επικεντρώνεται στις πρακτικές συνεργασίας μεταξύ ιστορικών εικαστικών καλλιτεχνών που έχουν πειραματιστεί με την περφόρμανς και νεότερων καλλιτεχνών.

Τέλος, ιδιαίτερο βάρος δίνεται στα εκπαιδευτικά προγράμματα, που επιμελείται ο φορέας Kroma, με εργαστήρια, παιγνίδια ρόλων, αφηγήσεις παραμυθιών κ.λπ., τα οποία διοργανώνονται το Σάββατο και την Κυριακή (12.30-18.30). Την υλοποίησή τους αναλαμβάνουν έμπειροι εικαστικοί, εκπαιδευτικοί, συγγραφείς, ερευνητές και πολιτιστικές ομάδες και η συμμετοχή θα είναι δωρεάν.

Επιστρέφοντας στην έρευνα κοινού που διοργανώθηκε από την εταιρεία δημοσκοπήσεων Rass (21-24/6/2018) σε δείγμα 518 επισκεπτών (από τους περίπου 20.000 που επισκέφθηκαν την Art Athina 2018), η οποία παρουσιάστηκε από τους διοργανωτές, αξίζει να σημειώσουμε μερικά δεδομένα, από τα οποία μπορούν να προκύψουν χρήσιμα συμπεράσματα για το μέλλον της φουάρ.

• Η πλειοψηφία των επισκεπτών (64%) είχε επισκεφθεί κάποια προηγούμενη διοργάνωση, και σχεδόν οι μισοί (48%) είχαν επισκεφθεί την έκθεση του 2017, ενώ το 92% απάντησε ότι σκοπεύει να επισκεφθεί και την φετινή.
• Παρά τα παράπονα που είχαν διατυπωθεί για την καταλληλότητα του χώρου του Ωδείου (έλλειψη κλιματισμού κ.λπ.), οι γνώμες είναι μοιρασμένες: 37% θεώρησαν τη διοργάνωση καλύτερη από εκείνη του 2017, 32% χειρότερη και 27% στα ίδια επίπεδα.
• Το 95% θεώρησε εύκολη την πρόσβαση, όμως το 40% προσήλθε χρησιμοποιώντας Ι.Χ.!
• Από τους ερωτηθέντες, επισκέπτονται 1-2 φορές τον μήνα γκαλερί (31%) και μουσεία (43%), ενώ λιγότερο συχνά (3-4 φορές τον χρόνο) το 30% και 41% αντίστοιχα. Πάντως, το 93% συνάντησε γκαλερί που δεν γνώριζε και από αυτούς το 76% απαντά ότι σκοπεύει να τις επισκεφθεί.
• Οι επισκέπτες προσέρχονται με φίλους (42%) και περιδιαβαίνουν την έκθεση για 1-2 ώρες (53%), με στόχο κυρίως την πληροφόρησή τους για τα εικαστικά (66%).
• Μολονότι η Art Athina είναι αφιερωμένη στη σύγχρονη τέχνη, οι επισκέπτες της παραμένουν προσηλωμένοι στον καμβά: ενδιαφέρονται κατά 81% για τη ζωγραφική και ακολουθούν: φωτογραφία 40%, γλυπτική 38%, εγκαταστάσεις 34%, χαρακτική 23%, βίντεο 18% (πολλαπλές απαντήσεις).
• Η ενημέρωση των επισκεπτών για τη διοργάνωση έγινε κυρίως από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (45%) και το Διαδίκτυο (26%), αλλά μόνο 12% από εφημερίδες και περιοδικά και μόλις 1% από την τηλεόραση!

Η έρευνα κοινού αποτέλεσε μια καινοτομία για την Art Athina, που θα επαναληφθεί και φέτος, προκειμένου να μπορούν να εξαχθούν χρήσιμα συγκριτικά συμπεράσματα. Γι’ αυτό, αν επισκεφθείτε το Ζάππειο Μέγαρο και σας ζητήσουν να συμπληρώσετε κάποιο ερωτηματολόγιο, μην αρνηθείτε!