10 ταινίες που θα δούμε στο 60ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Η ταινία λήξης του φεστιβάλ που όπως φαίνεται θα βρεθεί και στην επερχόμενη οσκαρική κούρσα από το πόστο του ισχυρού αουτσάιντερ. Ο 44χρονος Νεοζηλανδός Τάικα Γουαϊτίτι κατασκεύασε ένα φιλμ που πριν από μερικά χρόνια θα ήταν αδιανόητο να γίνει. Ο λόγος; Προσδίδει στο πρόσωπο του Χίτλερ κωμικά χαρακτηριστικά γεγονός που προβλημάτισε κάπως τους κριτικούς στο φεστιβάλ του Τορόντο αλλά το κοινό ενθουσιάστηκε χαρίζοντας στο φιλμ το αντίστοιχο βραβείο. Η ιστορία του νεαρού Τζότζο που μεγαλώνει στη ναζιστική Γερμανία, έχει αδυναμία στους λαγούς –εκεί οφείλεται το παρατσούκλι του «JoJo Rabbit» – και χρησιμοποιεί τον Χίτλερ ως φανταστικό φίλο του στα δύσκολα, είναι βέβαιο ότι θα μας απασχολήσει αρκετά καθώς προσφέρεται για πληθώρα ερμηνειών και συμβολισμών. Τον Χίτλερ υποδύεται ο ίδιος ο σκηνοθέτης. Συμπρωταγωνιστεί η Σκάρλετ Γιόχανσον.

Μετά την εγκατάλειψη του εννιάχρονου Ιάσωνα από τη μητέρα του σε ένα πανηγύρι δίπλα στα σύνορα Ελλάδας-Βουλγαρίας, βρίσκει καταφύγιο σε μια καλύβα στη μέση του δάσους που ανήκει σε ένα απομονωμένο και ιδιότροπο μεσήλικα, τον Μηνά. Η δεύτερη μόλις ταινία του Μαρινάκη μετά από το εικαστικά αξιόλογο «Λιβάδι» είναι μια σκληρή «ιστορία για τη λαχτάρα για οικειότητα» όπως μας ενημερώνει το δελτίο τύπου της ταινίας που έκανε πρεμιέρα στο τμήμα East of the West στο Κάρλοβι Βάρι. Παίζουν οι Πηνελόπη Τσιλίκα, Αύγουστος Λάμπρου-Νεγρεπόντης, Δημήτρης Ξανθόπουλο.

Ο θαυμάσιος σουηδός επιστρέφει πέντε χρόνια μετά από το αριστουργηματικό «Ένα πουλί έκατσε σε ένα κλαδί και συλλογίστηκε την ύπαρξη του», με μια διαβολικά πνευματώδη ανορθόδοξη κωμωδία, η οποία εξυψώνει το μονότονο και προσδίδει βάθος στο κενό, προσφέροντας ένα θλιμμένο αλλά τρυφερό αντίδοτο στην αποξένωση και τη σύγχυση. Μια πομπή από βινιέτες που τρεμοπαίζουν, σε καφέ, μπαρ, σταθμούς τρένων, διαμερίσματα και γραφεία, διάστικτες με χλωμές σημαδούρες που αποζητούν ένα βλέμμα παρηγοριάς και κατανόησης. Κλασικός Άντερσον δηλαδή και βραβευμένος με Αργυρό Λέοντα σκηνοθεσίας από το φεστιβάλ Βενετίας.

Παντρεμένο ζευγάρι χωρίζει μετά από 25 χρόνια κοινού βίου και η γυναίκα αποφασίζει να μετακομίσει κρυφά στο απέναντι ξενοδοχείο για να παρακολουθεί όχι μόνο τις κινήσεις του πρώην της αλλά και την πορεία της δικής της ζωής. Ψήγματα ψυχολογικού θρίλερ ανακατεύονται με σημάδια υπαρξιακής αναζήτησης αλλά και μαύρης κωμωδίας σε μια τολμηρή ανατομία των ανθρώπινων σχέσεων που επιχειρεί ο έμπειρος σκηνοθέτης Κριστόφ Ονορέ («Η μητέρα μου» με την Ιζαμπέλ Ιπέρ) δίνοντας την ευκαιρία την Κιάρα Μαστρογιάνι να πλάσει τον καλύτερο ρόλο της άνισης καριέρας της, κερδίζοντας το βραβείο ερμηνείας στο τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα» του φεστιβάλ των Κανών.

Στις ειδικές προβολές συναντάμε την ταινία ενός στυλίστα Πορτογάλου που έκανε αίσθηση στο φετινό Φεστιβάλ του Λοκάρνο αποσπώντας 3 βραβεία εκτός των διθυραμβικών κριτικών. Το σενάριο του Κόστα παρακολουθεί τη διαδρομή της ερασιτέχνης ηθοποιού Βιταλίνα Βαρέλα, που αφήνεται σε μια φανταστική εκδοχή της ζωής της από το Πράσινο Ακρωτήρι στην Πορτογαλία. Μια λεπτοδουλεμένη σπουδή στο πένθος, στην απόγνωση, τη μοναξιά και τη μετα-αποικιοκρατική εκμετάλλευση, που αψηφά κάθε σύμβαση αφήγησης, χαρίζοντάς μας μια εμπειρία στοχαστική και υποβλητική, στα χνάρια ενός Ντράγιερ ή ενός Μπρεσόν.

Η τρίτη ταινία του Σύλλα Τζουμέρκα μετά την «Έκρηξη» και τη «Χώρα Προέλευσης», παρακολουθεί δυο γυναίκες, μια αστυνομικό και μια εργάτρια σε εργοστάσιο παραγωγής χελιών, που ζουν στο Μεσολόγγι. Όταν μια μυστηριώδης αυτοκτονία θα φέρει τα πάνω-κάτω στη μικρή πόλη και θα πυροδοτήσει έναν άγριο κύκλο βίας, οι ζωές των δύο γυναικών που μέχρι χθες αγνοούσαν η μία την ύπαρξη της άλλης, αρχίζουν να συγκλίνουν. Η ταινία προκάλεσε θετικές αντιδράσεις στο φεστιβάλ του Βερολίνου χάρη στο πιασάρικο θέμα, την αφηγηματική ικανότητα του σκηνοθέτη και την συγκλονιστική ερμηνεία της Παπούλια. Ο τίτλος προέρχεται από ένα σπάνιο φυσικό φαινόμενο που έχει ως πηγή προέλευσης το Μεσολόγγι και χρησιμοποιείται ως παραβολή από τον Τζουμέρκα για να δώσει το βίαιο – αλλά και παράδοξα γοητευτικό- χρώμα της ιστορίας του.

Το φιλμ που απέσπασε το Βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου 2019 ξεκινά με τη βουτιά μιας γυναίκας για να πιάσει τον σταυρό την ημέρα των Θεοφανίων σε επαρχιακή πόλη της πατρίδας της. Η σκηνοθέτιδα από τη Βόρεια Μακεδονία αναρωτιέται για τα όρια του φεμινισμού και τις ανάγκη ισότητας και δικαιοσύνης. Το ζητούμενο φυσικά είναι η καταγραφή ενός καλύτερου και πιο δίκαιου κόσμου για όλους και με ταινίες σαν αυτή είναι βέβαιο ότι είμαστε στο σωστό δρόμο.

Η Άννα, μια μοναχική και ιδιόρρυθμη ταμίας σουπερμάρκετ, αναγκάζεται να πάρει υπό την προστασία της το δεκάχρονο κορίτσι του διπλανού διαμερίσματος, ύστερα από την μυστηριώδη εξαφάνιση του πατέρα του. Την ίδια στιγμή διαπραγματεύεται την πιθανή της απόλυση και ένα ρομαντικό ειδύλλιο για πρώτη φορά στη ζωή της. Και όλα αυτά υπό την επήρεια υπερβολικής ποσότητας Κόσμικ Κάντι, της καραμέλας που σκάει στο στόμα. Πρώτη μεγάλου μήκους της βραβευμένης για τις μικρού μήκους ταινίες της Δραγασάκη, που εμπνέεται την ιστορία της από έναν γλυκό παιδικό εθισμό, πριν τον μετατρέψει σε ένα πολύχρωμο και παράξενο ρομαντικό παραμύθι.

Το φιλμ που ξεχώρισε από τα παράλληλα τμήματα του φετινού φεστιβάλ Κανών είναι ένα υποβλητικό ψυχολογικό θρίλερ βαμμένο σε ασπρόμαυρο φόντο. Δύο άνδρες βλοσυροί και λιγομίλητοι (οι Νταφόε και Πάτισον είναι απόλυτα συμβατοί και αινιγματικοί) επωμίζονται τη λειτουργία ενός απομονωμένου φάρου. Ο Τομ, βετεράνος ναυτικός με σκοτεινά μυστικά, φροντίζει το φως να εκπέμπει, ευθύνη που καθορίζει την ιεραρχία. Ο Έφραμ αναλαμβάνει τις ταπεινές δουλειές, νιώθοντας σταδιακά αποστροφή για τον σαρκασμό και την κυκλοθυμία του Τομ. Η απώλεια συντεταγμένων, η παράνοια και το ποτό θα πάρουν τα ηνία, καθώς το μοναχικό δίδυμο ακροβατεί ανάμεσα στο μίσος και στη συντροφικότητα, πριν συνειδητοποιήσει πως ο πιο τρομακτικός εφιάλτης είναι η ίδια η πραγματικότητα.

Η πέμπτη ταινία του The Boy («Κλαις;», «Νήμα», «Ροζ») μοιάζει με μία απλή εκδρομή σε μία όμορφη παραλία. Τέσσερις γυναίκες – καμία τους η Winona – απολαμβάνουν τη ζεστασιά του ήλιου και τη δροσιά της θάλασσας. Τι μυστικό μπορεί κρύβεται πίσω από τα παιχνίδια και τις φανταστικές τους ιστορίες; Η ταινία γυρίστηκε σε φιλμ KODAK 16mm τον Μάιο του 2018 σε μια παραλία της Ανδρου. Πρωταγωνιστούν οι Ανθή Ευστρατιάδου, Σοφία Κόκκαλη, Ηρώ Μπέζου, Δάφνη Πατακιά, Κλειώ Κτενά.