Κωνσταντίνε Ρήγο, τι σε συνδέει με το Μάνο Χατζιδάκι;

Θα ήταν μαθητής Λυκείου όταν καθόταν στις πρώτες σειρές του «Σείριου», της ιστορικής μπουάτ της Πλάκας. Θυμάται να παρακολουθεί τον Μάνο Χατζιδάκι, καθισμένο στο πιάνο του, κάτω από τα χαμηλά φώτα, στ’ αριστερά της σκηνής καθώς καλούσε κάθε τόσο ερμηνευτές σαν τον Γιώργο Νταλάρα, την Δήμητρα Γαλάνη, την Ελευθερία Αρβανιτάκη, την ‘Ελλη Πασπαλά, τον Βασίλη Λέκκα να ερμηνεύουν τα τραγούδια του. Στα 17 του, είχε γίνει κανονικός θαμώνας. Στην καρδιά των 80s, ο Κωνσταντίνος Ρήγος δεν ήταν ένας συνηθισμένος έφηβος της εποχής.

Ο σημερινός διευθυντής του μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ξαναγυρίζει στα χρόνια των μεγάλων αποριών «όταν δεν είχα μπει στην καλλιτεχνική δημιουργία, όταν προσπαθούσα να καταλάβω τι είναι αυτό που θέλω να με οδηγήσει». Και η επαφή με το έργο του Χατζιδάκι, οι δίσκοι με την «Εποχή της Μελλισάνθης» και το «Μεγάλο Ερωτικό» που είχαν “λιώσει” στο πικ-απ φώτισαν, έστω και ασυνείδητα, τα μετέπειτα βήματα του.

Σκηνή από την παράσταση «Χορός με τη σκιά μου».

Μπορεί να του πήρε 30 χρόνια για να το αρθρώσει χορογραφικά, παρόλα αυτά, ο Κωνσταντίνος Ρήγος αποτίει τώρα φόρο τιμής στην άρρητη σχέση του με τον Μάνο Χατζιδάκι. Κι έτσι στην τρίτη χρονιά του αφιερωματικού κύκλου της ΕΛΣ για τον κορυφαίο συνθέτη, χορογραφεί πάνω σε τέσσερα από τα πιο εμβληματικά έργα του: Τον «Kύκλο του C.N.S.», τον «Καπετάν Μιχάλη», «Το καταραμένο φίδι» και «Το χαμόγελο της Τζοκόντας» υπό τον γενικό τίτλο «Χορός με τη σκιά μου».

Υπογράφει, λοιπόν, ισάριθμες χορογραφίες, ωστόσο εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους όσο και τα ίδια τα έργα του συνθέτη. «Θα μπορούσαν να είναι έργα τεσσάτων διαφορετικών χορογράφων. Τόσο πολύ διαφοροποιούνται αισθητικά και υφολογικά. Για μένα μοιάζουν με τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα: Το ένα ψυχρό σαν το Βορρά, το άλλο με το χρώμα και τη θέρμη της Ανατολής, το τρίτο κοσμοπολίτικο καθώς κοιτά προς τη Δύση και το τέταρτο απόλυτα ελληνικό αφού στρέφεται στο Νότο». Παρακολουθώντας τη δομή των έργων, που διακρίνονται έκαστο σε δύο μέρη (μουσική για πιάνο και για ορχήστρα), δημιούργησε χορογραφίες για μια μεγάλη ομάδα μπαλέτου, όπως αυτή της ΕΛΣ.

Στάθηκε περισσότερο στον «Καπετάν Μιχάλη», ένα έργο που σφύζει από ελληνικότητα. «Διανύουμε μια εποχή που είναι ταμπού να αντιμετωπίσεις την ελληνικότητα, κινδυνεύεις να χαρακτηριστείς και γραφικός. Προβληματίστηκα για να μην παρασυρθώ στο φολκλόρ αλλά ν’ αναδείξω από την άλλη αυτό το έργο που περιγράφει ποιοι είμαστε ως ‘Ελληνες. Ο Χατζιδάκις είναι καταγεγγραμένος στο DNA μας» παρατηρεί.

«Ακούγοντας τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι αναγνωρίζεις και σήμερα μια συνθετική ιδιοφυϊα» λέει ο Κωνσταντίνος Ρήγος.

Κι αν η δουλειά του στον Χατζιδάκι είναι η πραγμάτωση ενός ανομολόγητου προσωπικού ονείρου, ο Ρήγος συνειδητοποιεί πως το έργο του εξακολουθεί να αποτελεί μια πηγή έμπνευσης για όλους. Κι αυτό ήταν κάτι που ένιωσε την ανάγκη να κοινωνήσει. «Η δυναμική της μουσικής του δεν έχει ξεθωριάσει στο ελάχιστο μέσα στο χρόνο. Ακούγοντας την αναγνωρίζεις και σήμερα μια συνθετική ιδιοφυϊα. Θέλησα να σωματοποιήσω όλες αυτές τις ποιότητες στο έργο του. Να γίνει η παράσταση μια ακόμα αφορμή για να μάθει η νέα γενιά τον ήχο του Χατζιδάκι. ‘Οσο απομακρύνομαι από τη νεανική μου ηλικία, τόσο συνειδητοποιώ πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε τι έχει συμβεί πριν από εμάς» λέει.

Ως παιδί ο Κωνσταντίνος Ρήγος δεν τόλμησε να εκφράσει ποτέ τον θαυμασμό του στον Χατζιδάκι. Σκέφτεται πως γι’ αυτό ευθύνεται η σύγχυση της εφηβείας, ο φόβος για τους άγνωστους δρόμους που τον περίμεναν. Τώρα πια, που έχει χαράξει την πορεία του κι έχει τιθασεύσει το δέος που αισθάνεται απέναντι στο έργο και στον λόγο του Μάνου Χατζιδάκι θα ήθελε να του σφίξει το χέρι μ’ ένα «χαίρω πολύ» και να του δείξει τι έχει κάνει. Αποτέλεσμα, όπως λέει, και της δικής του επιρροής. «Ο Χατζιδάκις μου είχε προκαλέσει το ίδιο φορτίο συγκίνησης που είχα νιώσει βλέποντας την “Dolce Vita” του Φελίνι και το “Blade runner” του Ρίντλεϊ Σκοτ. Οπωσδήποτε με καθόρισε».

Γι’ αυτό εξάλλου και τιτλοφόρησε την παράσταση «Χορός με τη σκιά μου». ‘Οχι μόνο γιατί είναι ένα από τα πιο αγαπημένα του κομμάτια στο «Χαμόγελο της Τζοκόντας» αλλά γιατί «η σκιά μοιάζει με αντικατοπτρισμό. Είναι μια άλλη πλευρά του ευατού μας που βρίσκεται πάντα εκεί και μας καθορίζει».

Στην παράσταση συμμετέχουν οι Α΄ Χορευτές, οι Σολίστ, οι Κορυφαίοι και το Corps de ballet της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Ο κύκλος των παραστάσεων στην ΕΛΣ (σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού) ανοίγει στις 9 Νοεμβρίου αλλά ο Κωνσταντίνος Ρήγος ξέρει από τώρα πως δεν θέλει να κλείσει. Είναι σίγουρος πως η ενασχόληση του με τον Χατζιδάκι θα συνεχίσει να τον τροφοδοτεί. Κι ίσως ακόμα να τον ανεβάσει ξανά στη σκηνή ως χορευτή· όπως όταν ξεκινούσε, δηλαδή.