Patari Project: Λίγα τετραγωνικά για… μεγάλο θέατρο

Στο Green Room της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ τα φώτα ανάβουν αυτόματα. Τίποτα στις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής δεν θυμίζει το ντεμπούτο τους πριν από επτά χρόνια στο Baumstrasse, όταν ανέβαζαν μια παράσταση χωρίς σκηνικά, χωρίς φώτα και χωρίς χρήματα. Το «10cm up», την ‘Ανοιξη του 2012, θα τους ενέτασε, στον κύκλο των καινούργιων ομάδων που πάλευαν να αρθρώσουν σκηνικό λόγο εν καιρώ κρίσης. Τίποτα ασυνήθιστο, σωστά; Είχαν ακουστεί στην πόλη εκείνες τις μέρες, είχαν πανηγυρίσει με τα πρώτα sold out, στριμωγμένοι στο πατάρι τους, αλλά η συνέχεια παρέμενε άγνωστη.

Κι όμως, πήρε μόλις τρία χρόνια στους Patari Project για να πλασαριστούν ως η ομάδα που ανανέωσε εκ βάθρων τα μέσα έκφρασης του παιδικού θεάτρου στην Αθήνα. ‘Ωστε το σημερινό άλμα στη σκηνή της ΕΛΣ να μοιάζει φυσικό. Στους ίδιους πάλι – στην Σοφία Πάσχου, τον Γιάννη Γιαννούλη, τον Θεοδόση Κώνστα και την Εριφύλη Στεφανίδου – το άλμα εξακολουθεί να μοιάζει τεράστιο.

Οι Patari Project στα έδρανα της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ.

Τις τελευταίες εβδομάδες, όπου δουλεύουν την μεταφορά των «Τεσσάρων εποχών» του Αντόνιο Βιβάλντι (κατά παραγγελία της ΕΛΣ), έχουν ενθουσιαστεί που τα καπέλα των κοστουμιών γράφουν πάνω τα ονόματα τους. «Από εκεί που κάναμε no budget παραστάσεις και διαθέταμε τα χρήματα των επόμενων ενοικίων για να τις ανεβάσουμε, τώρα βρισκόμαστε να δουλεύουμε στο best case scenario, με διεθνείς προδιαγραφές» παρατηρεί ο Γιάννης Γιαννούλης. «Βέβαια, οι θυσίες που κάναμε και οι δυσκολίες που συναντήσαμε μέχρι να φτάσουμε έως εδώ είναι μια άλλη ιστορία», προσθέτει η σκηνοθέτις της ομάδας, Σοφία Πάσχου.

Το γλωσσικό τους ιδίωμα – ένα physical theater βασισμένο στο ρυθμό και στους ηθοποιούς, που λάμβανε χώρα σε μια τόση δα πλατφόρμα – τους είχε κάπως διαφοροποιήσει από τις άλλες ομαδικές προσπάθειες. Αφετηρία τους ήταν, σύμφωνα με τη Σοφία Πάσχου, η διάθεση για παιχνίδι.

Κι έτσι, δεν “κόλλησαν” να αποπειραθούν το περιπετειώδες έπος της «Οδύσσειας» στις ίδιες διαστάσεις. ‘Οταν πια δοκίμαζαν να βγάλουν την γλώσσα στη σκηνή του θεαματικού παιδικού θεάτρου και ν’ ανεβάσουν την πιο “φτωχή” Σταχτοπούτα ever στη σκηνή του «Πόρτα» θα γίνονταν talk of the town. «Η ομάδα δίνει χώρο στον κάθε ερμηνευτή να πάρει θέση στο έργο, να καταθέσει τη δική του αλήθεια. Και κυρίως να χαρεί με την διαδικασία. Νομίζω, λοιπόν, ότι αυτό το αντιλήφθηκε γρήγορα και ο κόσμος» παρατηρεί ο Θεοδόσης Κώνστας σε μια προσπάθεια να εξηγήσει την άμεση ανταπόκριση. «Επιπλέον», συνηγορεί η Εριφύλη Στεφανίδου, «το Patari μπήκε στα πράγματα με μια ορμή, έναν έντονο ενθουσιασμό και μια ενέργεια που δεν είχαν άλλες ομάδες».

(από αριστερά) Αλέξης Βιδαλάκης, Στέφη Πουλοπούλου, Κατερίνα Μαυρογιώργη, Θεοδόσης Κώνστας, Εριφύλλη Στεφανίδου, Απόστολος Ψυχράμης και Γιάννης Γιαννούλης.

Είχαν, βεβαίως, ως θαρραλέους υποστηρικτές τους έμπειρους Ξένια Καλογεροπούλου και Θωμά Μοσχόπουλο αλλά το «Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο» σημείωνε μια επιτυχία που ξεπερνούσε κάθε προσδοκία. Βρισκόμαστε ήδη στο χειμώνα του 2015. Ο καθένας τους, πλέον, μπορεί να ξεχωρίσει και μια διαφορετική δουλειά τους που τους έδωσε την ώθηση που χρειάζονταν. Ο Θεοδόσης Κώνστας στέκεται στη «Μύτη» του Γκόγκολ που τους ανέβασε σε… άλλο επίπεδο καθώς έπαιζαν μια ολόκληρη παράσταση πάνω στα καθίσματα των θεατών. Η Σοφία Πάσχου θα μιλήσει για την σπουδαία εμπειρία της Μικρής Επίδαυρου, μόλις το περασμένο καλοκαίρι, όπου ανέβασαν την «Θεογονία» του Ησίοδου. «’Εχουμε περάσει από διάφορες φάσεις λειτουργίας και τεχνικής ώστε να μπορούμε να πούμε πως η πορεία μας είναι προοδευτική», παρατηρεί η Εριφύλη Στεφανίδου, την ώρα που ο Γιάννης Γιαννούλης προσθέτει πως «παρόλα αυτά, μένουμε πιστοί στον κώδικα μας. Η ταυτότητα και η υπογραφή μας δεν έχει αλλάξει».

«Οι Τέσσερις εποχές» του Βιβάλντι πάνω στο πατάρι.

Αυτό ακριβώς διαπιστώνουν και τώρα στις «Τέσσερις εποχές», την πιο απαιτητική παραγωγή που έχουν υπογράψει: ‘Ενα μνημειώδες μουσικό έργο γίνεται μέσον μιας φιλοπεριβαλλοντικής θέσης. Αλλά και τα τεχνικά χαρακτηριστικά της παράστασης αυξάνουν τον βαθμό δυσκολίας. «Καταρχάς, ο μηχανισμός της ΕΛΣ είναι άλλης κλίμακας. Σαφώς και μας δίνει πολύ ωραίες δυνατότητες, αλλά ως ομάδα έπρεπε να διαχειριστούμε μια καινούργια συνθήκη. Επίσης, δεν είχα αναμετρηθεί ξανά – όχι τουλάχιστον με τον ίδιο τρόπο – με το θεμελιώδες στοιχείο της μουσικής, η οποία καθορίζει το ρυθμό της παράστασης. Σκηνοθετικά, έπρεπε να κάνω ένα μεγάλο βήμα και να σταθώ πίσω από τη μελωδία, τον διευθυντή, την ορχήστρα. Κι επίσης, έπρεπε να βγω από τον πειρασμό να τροποποιώ την παράσταση μέχρι και την τελευταία στιγμή, αφού τώρα συλλειτουργούμε με τόσους άλλους παράγοντες» εξηγεί η Σοφία Πάσχου.

Είναι φορές που τους λείπει η πρώτη τους παράσταση, «πριν ‘ανοίξει’ το σχήμα, τότε που συνομιλούσαμε πολύ πιο έντονα με τον πυρήνα μας» συνεχίζει η σκηνοθέτις της ομάδας. Το ίδιο νοσταλγικός ακούγεται και ο Γιάννης Γιαννούλης. «‘Οταν ήμασταν μόνοι, με τις δυνάμεις μας σ’ ένα υπόγειο στο Olvio, νιώθαμε μεγαλύτερη ανάγκη για συσπείρωση, συνδεόμασταν διαφορετικά. Βλέπεις, η δυσκολία γεννάει και δημιουργεί».

Καθώς το Patari Project μεγάλωνε, ωρίμαζε και η σχέση μεταξύ των μελών της ομάδας. «Ξεκινήσαμε ως μερικοί καλοί φίλοι που ζυμωθήκαμε μέσα από μια επαγγελματική διαδικασία. Η σχέση μας δηλαδή, προχωρούσε ταυτόγχρονα μέσα από δύο επίπεδα. ‘Αλλοτε, μάλιστα, μιλούσαμε μέσα από τις παραστάσεις του Patari για όσα μας απασχολούσαν σε προσωπικό επίπεδο», διαπιστώνει ο Θεοδόσης Κώνστας.

Η νέα παραγωγή της ομάδας θα παίζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ μέχρι και τις 3 Δεκεμβρίου.

Αυτό δεν σημαίνει πως απέφυγαν τον κίνδυνο της διάλυσης, που έχει νομοτελειακά απειλήσει όλα τα θεατρικά σχήματα. «’Ηταν πολλές οι στιγμές που σκεφτόμουν να γυρίσω στην Αγγλία. Παρά την ειλικρίνεια που διέπει τη σχέση μας, κινδυνεύσαμε να χωριστούμε. Είχαμε τσακωμούς, όπως συμβαίνει σε κάθε οικογένεια» ομολογεί η Σοφία Πάσχου.

Υπερίσχυε, ωστόσο, η συγκολλητική ουσία που λέγεται επιλογή. «’Ολοι απασχολούμαστε και σε άλλες δουλειές, εκτός ομάδας. Συνεπώς, το ότι βρισκόμαστε εδώ δεν συμβαίνει από ανάγκη, αλλά από επιλογή. Δεν ψάχνουμε το επόμενο βήμα προς την επιβίωση αλλά το λόγο για να βρεθούμε ξανά μαζί. Το Patari μας τροφοδοτεί» συνεχίζει η επικεφαλής της ομάδας. Ο Γιάννης Γιαννούλης συμπληρώνει: «Μπορεί όταν είμαστε μέσα στην ομάδα, σε διαδικασία παραγωγής να μην καταλαβαίνουμε την αξία της συνεργασίας μας. Βγαίνοντας έξω, όμως, έρχονται εκείνες οι στιγμές διαύγειας και αναλαμπής που μας κάνουν να συνειδητοποιήσουμε πως τα πιο ωραία πράγματα τα έχουμε κάνει μαζί. Και δεν μπορούμε παρά να νιώθουμε ευγνωμοσύνη γι’ αυτό».

Θεοδόσης Κώνστας και Εριφύλλη Στεφανίδου.

‘Εχοντας φτάσει σε μια ιδανική συνθήκη εργασίας – όπως αυτή περιγράφεται στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ – τα παιδιά του Patari Project δεν σταματούν να ονειρεύονται. Η Σοφία, ας πούμε, ονειρεύεται να σταματήσει τα σκηνοθετεί κι επιτέλους να παίξει αφού «ηθοποιός είμαι», όπως λέει. Αλλά ακόμα και στα όνειρα τους το θέατρο θα χωράει πάντα σε μια μικρή ξύλινη επιφάνεια – που στην πιο τρελή εκδοχή της θα επιπλέει. Εξομολογούνται πως στοχεύουν σε μια πλωτή παράσταση· ή στο να πάρουν χρόνο για να κάνουν έρευνα πάνω στην τεχνική της πλατφόρμας. Ο Γιάννης λέει πως «θέλουμε να πάμε μέχρι εκεί όπου θα έχουμε κάτι να πούμε, όπου θα είμαστε δημιουργικοί και παραγωγικοί». Συμφωνούν όλοι.