Αντριάνα Ανδρέοβιτς: Η τέχνη είναι μια «ασχολία» για όποιον έχει λυμένο το βιοποριστικό του θέμα

Η Δράμα είναι μια πόλη προσφύγων και μεταναστών. Πλούσια σε τόσες διαφορετικές κουλτούρες, παραδόσεις, μουσικές. Μια πόλη με τρεχούμενο νερό και ψηλά δέντρα στην καρδιά της, που σε ταξιδεύουν, κουτούκια και μεριές με κιθάρες αφημένες για όποιον έρθει και θελήσει κάτι να μοιραστεί, με μουσικό σχολείο και ωδείο δυνατά και γεμάτα. Η Δράμα είναι μια μάνα μουσικών. Μια πόλη όπου μεγαλώνοντας εγώ και η παρέα μου ανταλλάσσαμε μουσικά όργανα και όχι παρτιτούρες. Δημιουργήσαμε μπάντες. Φεστιβάλ μουσικής που δεν χωρούσαν να φιλοξενήσουν ποτέ όλα τα μαθητικά συγκροτήματα! Εκεί γνωρίστηκα με τη βυζαντινή μουσική, το κανονάκι, τον ταμπούρα αλλά και τη metal. Εκεί έπιασα την πρώτη μου κιθάρα στα 7 μου, που έγινε ηλεκτρική στα 15. Εκεί στην πόλη – τον τόπο του Διόνυσου που ο χορός, η μουσική και τα δρώμενα – θεατρικές πράξεις στην ουσία τους – γνωρίζονται με κάθε γενιά εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Στον βάρβαρο κόσμο μας, ο κάθε έφηβος έρχεται αντιμέτωπος με τον ωμό κυνισμό «όνειρο ή πραγματικότητα».

Πήρα την απόφασή μου κι εγώ ως συνειδητοποιημένος ανήλικος (!) να ακολουθήσω την πραγματικότητα και να αφήσω το όνειρο για αργότερα. Στον βάρβαρο κόσμο μας, ο κάθε έφηβος έρχεται αντιμέτωπος με τον ωμό κυνισμό «όνειρο ή πραγματικότητα». Πέρασα, λοιπόν, στο πανεπιστήμιο, που τελικά δεν μετανιώνω για τίποτα στον κόσμο, και περίμενα. Περίμενα να εκραγώ από λαχτάρα. Κι έτσι έγινε. 

Θυμάμαι όλες τις στιγμές που προσπαθούσα να το ξεχάσω…

Ναι! Χαράς! Πολλή χαρά όμως…

Η πρώτη μου ουσιαστικά δουλειά ήταν ο «Οιδίποδας επί Kολωνώ» σε σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη, στο φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Δέος λοιπόν, χαρά και… γείωση. Μαγεύτηκα από την Επίδαυρο, ταξίδεψα σε όλη την Ελλάδα, γνώρισα τόσα θέατρα. Σπουδαίο να δουλεύεις με ανθρώπους όπως ο Καζάκος, ο Λιγνάδης, δασκάλους μου (κάποιοι από πριν, κάποιοι πάνω στην σκηνή) όπως ο Ήμελλος, η Καρβούνη, ο Τρουπάκης. Αλλά το σημαντικότερο είναι ότι βρέθηκα με ανθρώπους που γίναμε φίλοι και αυτό είναι ένα δώρο που ποτέ δεν υπολογίζεις από πριν.

Πώς να συγκρίνεις τους ανθρώπους και τις στιγμές; Πώς να συγκρίνω κινηματογράφο με τηλεόραση – το μόνο τους κοινό είναι η κάμερα. Πώς να συγκρίνω θεατρικές παραστάσεις; Συγκρίνονται οι ιστορίες; Κάθε μία έχει κάτι άλλο να σου πει. Δεν θα τα καταφέρω να σας πω ονόματα. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως νιώθω τυχερή, αλλά κυρίως χαρούμενη για τον αγώνα που κάνω μαζί με άλλους, αλλά και μόνη.

Γκουέντολιν vs Αντριάνα: Ναι, είμαι καλομαθημένη από τους γονείς μου. Πολλές φορές αφελής και ευσυγκίνητη. Παρορμητική και σχεδόν σοκαριστικά ανυπόμονη. Αλλά δεν είμαι πλούσια για να μπορώ να τα «εξελίξω» τόσο…

Ο ανταγωνισμός είναι ένας πόλεμος που μας φορέθηκε από άλλους, δεν μας αξίζει, είναι τόσο λίγος για την τέχνη και για την ίδια την ζωή.

Είναι μια φοβερή πολιτική σάτιρα! Είναι τρομαχτικό πως τα σχόλια του Όσκαρ Ουάιλντ για την αστική τάξη, το κράτος, τη θέση της γυναίκας, τη ματαιότητα και την πάλη ενάντια στην βαρεμάρα μάς, ταρακουνούν ακόμα και σήμερα ως έχουν. Άλλωστε είναι Όσκαρ Ουάιλντ.

Από τις αμέτρητες ατάκες του Oscar Wilde υπάρχει κάποια που ξεχωρίζετε ή σας εκφράζει;

«Όλος ο σύγχρονος πολιτισμός μας βασίζεται σε πράγματα που δεν πρέπει να διαβάζουμε!»

Πιστεύω πως στο θέατρο πάμε για να δούμε τον άνθρωπο – τον ηθοποιό. Να τον δούμε να αναπνέει, να παθαίνει και να χάνει όπως εμείς. Να νικά ή να προσπαθεί όπως δεν τολμήσαμε. Με αυτήν την έννοια όλες μας οι τρέλες, τα πάθη, οι γνώσεις, τα διαβάσματα, όλα αυτά που συγκροτούν τον άνθρωπο είναι τα εφόδια για εμάς τους ηθοποιούς για να σταθούμε μπροστά σε κάποιον άλλον και να αφηγηθούμε μια ιστορία. Ο ηθοποιός δεν είναι εργαλείο, έχει εργαλεία. Το βασικότερο είναι η πνευματικότητά του και οι εμπειρίες του.

Αν πρέπει αναγκαστικά να απαντήσω θα πω «το μυαλό μου». Είναι το όπλο μου, αλλά ποτέ κανένα όπλο δεν μου άρεσε, ποτέ δεν είναι καλό πράγμα, προϋποθέτει πόλεμο ή τον γεννά. Και στον πόλεμο ματώνουμε όλοι. Ο ανταγωνισμός είναι ένας πόλεμος που μας φορέθηκε από άλλους, δεν μας αξίζει, είναι τόσο λίγος για την τέχνη και για την ίδια την ζωή.

Το μαγικό στην τέχνη είναι η δημιουργία μαζί με άλλους, για τους άλλους.

«Επιτέλους!», θα ήταν το σχόλιο μου. Αυτό πιστεύω ίσως να ανοίξει τον δρόμο σε ωραία σενάρια. Να πείσει ότι στην τηλεόραση δεν πουλάει η ευκολία και η χαζομάρα, αλλά η τέχνη.

Χωρίς να θέλω να μειώσω τη δυσκολία της δικής μας εποχής, οφείλω να πω ότι η τέχνη ήταν πάντα μια «ασχολία» για όποιον έχει λυμένο το βιοποριστικό του θέμα ή για όποιον τολμούσε. Άλλοι τολμούσαν να ανέβουν στα βουνά, στα χωριά, σε ένα βανάκι και να ταξιδεύουν. Άλλοι να κάνουν ηχηρούς συμβιβασμούς. Άλλοι 2 και 3 δουλειές άσχετες και σχετικές. Προσωπικά ψάχνω ακόμα να βρω τον τρόπο μου. Δουλεύω πολύ, πράγμα όμως που σπάνια εγγυάται πως τα καταφέρνω οικονομικά.

Το βασικό εμπόδιο για όλους μας είναι οι ήττες και οι απογοητεύσεις. Γεμίζουν τσουβάλια. Ικανά να σε κάνουν να χάσεις το κουράγιο σου. Μια σπάνια κούραση -Όταν λέμε «κουράστηκα» σπάνια, εννοούμε νυστάζω.

Το μόνο αντίδοτο είναι η δημιουργία. Όχι στην τέχνη αλλά και στη ζωή. Δημιουργικός μπορεί και πρέπει να είναι ο καθένας μας, αυτή είναι η μάχη που χρωστάμε στον εαυτό μας. Αυτό μπορεί να μας κάνει άτρωτους μπροστά στον παραλογισμό του κόσμου μας, αυτό μας κάνει ισχυρούς απέναντι στην ήττα, αυτό μας αξίζει. Συγκεκριμένα στη δουλειά μου, αυτή η δημιουργικότητα μοιράζεται και αυτό είναι ένας έρωτας που δεν μπορείς να αποχωριστείς. Αυτό είναι μαγικό στην τέχνη, η δημιουργία μαζί με άλλους, για τους άλλους.

Είμαστε μια γενιά σε σοκ, βρεθήκαμε αγκαλιά με τα πτυχία μας να κολυμπάμε σε μια θάλασσα πιθανοτήτων.

Πουθενά δεν υπάρχει ασφάλεια. Αυτό είναι που η γενιά η δικιά μου ακόμα προσπαθεί να αποδεχτεί. Είμαστε μια γενιά σε σοκ, διδαχτήκαμε και βιώσαμε την έννοια της σταδιοδρομίας που χτίζεται λιθαράκι -λιθαράκι και βρεθήκαμε αγκαλιά με τα πτυχία μας να κολυμπάμε σε μια θάλασσα πιθανοτήτων. Πιθανότητες που διέπονται από τον νόμο του παραλόγου και της αδικίας. Σε αυτήν μου την βουτιά κι εγώ γίνομαι συλλέκτης – ό,τι μου χρειάζεται, για να συνεχίζω να κολυμπώ. Αλλά κανένας αγώνας δεν πιστεύω ότι μπορεί να κερδηθεί αν είναι ατομικός.

Μας καλούν κάθε μέρα να γίνουμε αναξιοπρεπείς. Αυτό είναι που με συγκλονίζει. Μας καλούν να εξηγούμε τα αυτονόητα, την ανάγκη μας για φαΐ, για σπίτι, για χρόνο, για ελευθερία.

Οι άνθρωποί μου. Είναι οι νησίδες μου, ξαποσταίνω και ξαναβουτώ.

Με απογοητεύει πάντα ο χρόνος. Που ποτέ δεν φτάνει, που σπέρνει τη λήθη, θάβει στιγμές, απλώνει σε κάθε στάση λεωφορείου και εξαφανίζεται σε κάθε φιλί.

Ναι, φυσικά. Η Αντιγόνη και η Κλυταιμνήστρα. Νομίζω πως υπάρχω κάπου εκεί ανάμεσα σε αυτές τις δύο γυναίκες – και νομίζω ανάμεσα θα μείνω. Καθόλου τυχαία δεν με εμπνέουν οι δύο γυναίκες, καθόλου τυχαία από τότε γυναίκες φέρουν αυτό το βάρος. Δύο σύμβολα – έννοιες. Η επανάσταση και η ευθύνη. Η Αντιγόνη επαναστατεί και αγωνίζεται, δεν είναι ήρωας, είναι επαναστάτρια. Και η Κλυταιμνήστρα μια γυναίκα ερωτευμένη με τον άντρα (της) – τύραννο, πολεμοχαρή και βίαιο – για όλους και για την ίδια – αναλαμβάνει την ευθύνη της σ’ αυτόν τον κόσμο. Θα ήταν τόσο σαχλό και ανούσιο να μιλάμε για εκδίκηση… Αλλά όσο «μικραίνουμε» σαν ανθρωπότητα, τόσο υπεραπλουστεύουμε και αποπολιτικοποιούμε τις αναγνώσεις μας.