Τα άλμπουμ και τα σημαντικότερα μουσικά γεγονότα του 2019

Ιωσηφ Βάγγερ / Μουσικός ραδιοφωνικός παραγωγός, διευθυντής του Kosmos 93.6

• Lee Fields – «It rains love». Ο Lee Fields με τους Expressions γράφει το όνομά του με χρυσά γράμματα στην ιστορία της soul, συνεχίζοντας επάξια στο δρόμο που άνοιξαν οι πρωτομάστορες με το 7ο album του, που ο χρόνος, ο απόλυτος κριτής, θα το κατατάξει στα κλασσικά του είδους.
• Black Pumas – «Black Pumas». Οι Black Pumas είναι η αποκάλυψη της χρονιάς με το πρώτο τους album από όπου είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις ένα μόνο τραγούδι.
• Michael Kiwanuka – «Michael Kiwanuka», επέστρεψε με τον τρίτο του δίσκο καλύτερος από ποτέ και πιο ώριμος από τότε που τον πρωτοακούσαμε.
• The Souljazz Orchestra – «Chaos Theories». Με το ένατο Chaos Theories αποδεικνύουν ότι εκτός από ένα afrobeat, funk, soul, super group, έχουν πολλά να πουν και να καταθέσουν με τους στίχους τους με ένα δίσκο γεμάτο με κοινωνικά και πολιτικά μηνύματα.
• The Specials – «Encore».

• Είναι αρκετά δύσκολο να διαλέξει κανείς μόνα ένα από τα πολλά σημαντικά ως και συναρπαστικά που έγιναν μέσα στη χρονιά που μας πέρασε στην Ελλάδα και στον κόσμο στο χώρο της μουσικής. Από την ανέλπιστη ζήτηση για εισιτήρια σε συναυλίες καλλιτεχνών, σαν αυτή την περίπτωση της Florence Welch, ως στάνταρ κλασσικών συναυλιών μεγάλων ονομάτων που παρότι έχουν έρθει αρκετές φορές στην Ελλάδα το ενδιαφέρον παραμένει και σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται πιο έντονο (Cure, Eric Burdon) μέχρι ονόματα που ήρθαν για πρώτη φορά στη χώρα μας.
• Η εμφάνιση του Damian Marley έχει ξεχωρίσει σαν ένα ανεπανάληπτο γεγονός για το 2019. Ο βενιαμίν ενσαρκώνει, όσο κανένας από τα αδέλφια του, τον θρύλο του πατέρα του και το σημαντικότερο; κρατώντας τον μύθο ζωντανό με τον δικό του όμως ήχο και κυρίως στίχο. Στη συναυλία εκτός από τις δικές του σύγχρονες επιτυχίες του από την ως τώρα πορεία του, ο Damian τραγούδησε μερικά από το σημαντικότερα τραγούδια από το τόσο μεγάλο και «βαρύ» ρεπερτόριο του Bob Marley, διασκευασμένα όμως με τον δικό του τρόπο. Ο ίδιος περιγράφει τη μουσική του σαν ένα συνδυασμό dancehall και reggae με πολλά, όμως, στοιχεία rap /hip hop. Αυτό το τελευταίο στοιχείο rap /hip hop είναι που διαφοροποιεί και κάνει ξεχωριστή αυτή τη συναυλία στην Πλατεία Νερού για ένα ακόμα λόγο.
• Οι Έλληνες ράπερς, με τον δικό τους κόσμο να τους ακολουθεί πιστά και φανατικά, έδειξαν για πρώτη φορά τη δύναμή τους σε μεγάλη κλίμακα, δίπλα σε μεγάλα παγκόσμια ονόματα. Κάτι που οφείλουμε όχι μόνο να αναγνωρίσουμε αλλά και να εκτιμήσουμε.

Τάκης Γιαννούτσος / Μουσικός ραδιοφωνικός παραγωγός (RED FM 96.3)

• Nick Cave & the Bad Seeds –«Ghosteen»
• The Twilight Sad – «It Won/T Be Like This All the Time»
• Mark Lanegan Band – «Somebody’s Knocking»
• Robert Forster ‎– «Inferno»
• The Dream Syndicate ‎– «These Times»

Το 2019 φεύγει και αφήνει πίσω του γλυκές και πικρές μουσικές αναμνήσεις. Όπως κάθε χρονιά άλλωστε. Ας σταθούμε στις γλυκιές και αισιόδοξες στιγμές, αφού η γκρίνια και η απαισιοδοξία δεν είναι το φόρτε μου. Οι δεκάδες συναυλίες που γίνονται τα τελευταία χρόνια στην ελλάδα, ειδικότερα δε τα live του 2019, θεωρώ ότι μόνο χαρά, αισιοδοξία και όνειρα για το μέλλον μπορούν να μας δώσουν. Μετά από 10 σχεδόν χρόνια κρίσης, που (για να μαστε ειλικρινείς) σχεδόν τίποτα δεν μας έλειψε στο συναυλιακό χώρο, ήρθε η χρονιά που τελειώνει και… μας αποτελειώνει. Συναυλίες μικρές, μεγάλες, σε εσωτερικούς χώρους, σε εξωτερικούς, φεστιβάλ, secret gigs και ό,τι μπορεί να φανταστεί ένας ανθρώπινος μουσικός νους. Οι διοργανωτές κράτησαν ψηλά τον πήχη και φαίνεται ότι και πληθαίνουν, αλλά και έχουν όρεξη να τον ανεβάσουν ψηλότερα. Εδώ είμαστε λοιπόν και μεις οι… φτωχοί πλην τίμοιοι μουσικόφιλοι, να απολαύσουμε το σερί αυτών των live.

Θάλεια Καραμολέγκου, ραδιοφωνική παραγωγός / δημοσιογράφος

Δυσκολεύομαι κάθε χρόνο να διαλέξω 10 άλμπουμ που θα κρατήσω από τη χρονιά που φεύγει, πόσο μάλλον αν πρέπει να είναι ακριβώς τα μισά. Σκέφτομαι λοιπόν ποια είναι αυτά που άκουσα ξανά και ξανά, ποια ήταν αναπόσπαστα κομμάτια εκπομπών ή dj sets, αλλά και με ακολούθησαν σε διαδρομές μοναχικές, στα όρια της πόλης ή έξω από τα όρια των αντοχών της καθημερινότητας. Ας πούμε λοιπόν πως oι πιο επίμονες ακροάσεις συγκροτούν την εξής πεντάδα (χωρίς αξιολογική σειρά φυσικά):

• Karen O Danger Mouse –  «Lux Prima»
• Vanishing Twin – «The Age of Immunology»
• Billie Eilish – «When We All Fall Asleep, Where Do We Go?»
• Michael Kiwanuka – «Michael Kiwanuka»
• Robert Forster – «Inferno»

Λένε πως η Ιστορία κάνει κύκλους, πως η επανάληψη, η φάρσα και η τραγωδία κινούν το μοχλό του χρόνου στη μεγάλη κλίμακα. Τα γεγονότα που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμια κλίμακα, μόνο ευοίωνο μέλλον δεν προοικονομούν, και φαίνεται πως τα επόμενα χρόνια ο κόσμος μας θα είναι αρκετά διαφορετικός σε σχέση με όσα γνωρίζαμε ως τώρα.

Το Brexit θα είναι μια κομβική πτυχή της νέας κατάστασης, κι όποιος διάβασε τη ‘’Μέση Αγγλία’’ του Jonathan Coe, κατάλαβε ακριβώς πώς φτάσαμε ως εδώ (παρεμπιπτόντως, από τα πιο δυνατά αναγνώσματα της χρονιάς). Και κοίτα να δεις, που το soundtrack θα μπορούσε να είναι το Encore των Specials, όχι μόνο λόγω καταγωγής ή επιστροφής στα μουσικά πράγματα μετά από τόσα χρόνια, αλλά και γιατί ξέρουν πολύ καλά πώς να πιάσουν το νήμα και να το στήσουν στον καμβά, όπως το έκαναν και 40 χρόνια πίσω, σε έναν κόσμο που άλλαζε και τότε.

• SAULT – «‘7» –Δεν ξέρουμε ποιοι είναι. Δεν ξέρουμε από πού κρατάει η σκούφια τους (μάλλον Αγγλία), ξέρουμε όμως και το ακούμε δυνατά, ότι σκόρπισαν αισιοδοξία και ζωηρά vibes, soul, disco, jazz, bass με τους χορευτικούς ρυθμούς και τους τρόπους που τους μαγειρεύουν. Στο ‘7’ και μετά ήρθε και το ‘5’ άλμπουμ τους (σχεδιασμένα και τα δυο με σπίρτα στο εξώφυλλο).
• Flying Lotus – «Flamagra». Ακομη ένα μεγαλειώδες ξεκοκκάλισμα της ‘μαύρης’ μουσικής από έναν από τους πιο ευφυείς παίκτες. Με κεντρικό θέμα τη φωτιά και συμμετοχές από George Clinton, Thundercat …ως και τον αγαπημένο σκηνοθέτη David Lynch (the fire is coming). Η θερμοκρασία ανεβαίνει, οι ήχοι λειώνουν, οι ιδέες εκρήγνυνται.
• Lana Del Rey – «Norman Fucking Rockwell». To 5ο άλμπουμ της Lana Del Rey. Όπου πίσω από την νοσταλγική κουρτίνα αποκαλύπτει σπασμένα όνειρα, τσακισμένους κόσμους, ματαιώσεις, μέσα από εξαιρετικές συνθέσεις, την ιδιαίτερη ερμηνεία και αισθητική της και την βαθειά εν τέλει, σχέση της με το τραγούδι.
• Vampire Weekend – «Father of the Bride». Η επιστροφή των Vampire Weekend. Διαβολικά έξυπνη ποπ σε μαεστρικά δουλεμένα κομμάτια, πλεγμένα πότε με ανάλαφρα νήματα 60ς/70ς τραγουδοποιίας, πότε με Ιαπωνικές ίνες, πότε με φίνο funk, πότε με το γνωστό Αφρικάνικο αγαπημένο τους Paul Simon τέμπο. Βάλτε και μια πλάγια νεούορκέζικη ματιά. Και απολαύστε.
• Helado Negro – «This is how you smile». Όνομα και πράγμα. Και χαμόγελο διαρκείας, καθώς ξετυλίγονται οι συνθέσεις του Μπρουκλινέζου (από τον Ισημερινό) Helado Negro στο This is how you smile. Ενα ανοιχτόκαρδο, διαυγές, καλειδοσκοπικό και «λατινότροπο» έδεσμα.

Στην εποχή που οι επιτυχίες προκύπτουν από το tik tok (την εφαρμογή), που οι big stars έχουν θρόνο στο youtube, που σαρώνει η k-pop και anything goes… εξαιρετικές μουσικές παραγωγές, νέα ανήσυχα πνεύματα, underground δυνάμεις διαγράφουν πορείες και ιστορίες για το μέλλον της μουσικής. Η βρετανική σκηνή της jazz και neo-soul, το νέο ποιητικό hip hop, οι Βραζιλιάνικες παραγωγές, η αλα Billie Eilish ποπ- καυτά σημεία στο σημερινό μουσικό χάρτη.

Θεοδόσης Μίχος / Δημοσιογράφος (Popaganda.gr) και ραδιοφωνικός παραγωγός (Best 92.6)

• Alessandro Cortini – «Volume Massimo»
• Floating Points – «Crush»
• Bill Callahan – «Shepherd In A Sheepskin Vest»
• The Comet Is Coming – «Trust In The Life- force Of The Deep Mystery»
• Thom Yorke – «Anima»

…όχι για τον πλανήτη, ούτε για τη χώρα, αλλά για τον προσωπικό μου μικρόκοσμο ήταν η αθηναϊκή ζωντανή εμφάνιση του Max Cooper λίγο πριν πέσει η αυλαία της χρονιάς. Ένιωσα ότι έπρεπε να το βρούμε για να καταλάβουμε ότι κακώς δεν το ψάχναμε τόσο καιρό το “techno Koyaanisqatsi”. Θα έλεγα ότι επρόκειτο για το live της χρονιάς, αν δεν ήταν μια υπερβατική -στα όρια της ευσεβώς ποθητής επικινδυνότητας- οπτικοακουστική εμπειρία, που όμοιά της, ως προς τον παράγοντα «σαρωτικό ειδικό βάρος» έχω ξαναζήσει μετρημένες φορές τα σχεδόν 30 χρόνια που μαζεύω δίσκους στο σπίτι μου και πετάω εισιτήρια συναυλιών στα σκουπίδια.
Η επίγευση όσων είδα και άκουσα το βράδυ της 9ης Δεκεμβρίου 2019 δεν απέχει και πολύ από την οργασμική κονιορτοποίηση των My Bloody Valentine κάποτε στο Primavera της Βαρκελώνης (η καλύτερη συναυλία της ζωής μου μέχρι σήμερα και πιθανότατα για πάντα). Για να μην τα πολυλογώ, όλοι -σχετικοί με τη μουσική του Max Cooper αλλά και «τουρίστες» που καλά έκαναν οι άνθρωποι που είδαν φως και μπήκαν- βγήκαμε από το ΚΠΙΣΝ σχεδόν τρεκλίζοντας. Κοινώς, την ακούσαμε στερεοφωνικά και τα είδαμε όλα.
Μονόδρομος λοιπόν το 2020 η επιστροφή σε γνώριμα, ανήλιαγα συναυλιακά «μπουντρούμια», μπας και ξαναβρεί κανείς τον εαυτό του – αν δηλαδή το πάρει ποτέ απόφαση να επιστρέψει απ’ όπου τον έστειλε αυτός ο ευφυής geek.

Γιάννης Παναγόπουλος (Fragilemag.gr)

• Bobby Oroza – «This Love». Να ένα μπουκέτο από τραγούδια που ακούγονται όλες τις εποχές του χρόνου. Το νωχελικό, “υπερφυσικά” μελωδικό, ψυχεδελικό, σοούλ – φανκ χαρμάνι του άλμπουμ είναι και ένας πόκετ ύμνος στη χαρμολύπη της αγάπης. Δεν έχω αγαπημένο κομμάτι από το This Love. Και τα δώδεκα που περιέχει είναι τόσο, μα τόσο όμορφα. Σας το προτείνω ανεπιφύλακτα. Τώρα που τελείωσα αυτές τις γραμμές πάω να το ξανακούσω.
• Helado Negro – «This is how you smile». Ο Robert Carlos Lange aka Helado Negro σ’ ένα δίκαιο κόσμο θα ήταν ήδη σουπερστάρ της λάτιν μουσικής. Κατά τα άλλα το 2019 ήταν μια υπέροχη χρονιά για εκείνον. Ο λατιν – λάουντζ – εξπεριμένταλ ήχος του συνεπήρε τα αυτιά πολλών. Το This Is How You Smile είναι η συνέχεια του λάτιν ήχου που ακούσαμε και ακούμε ακόμα από τις δεκαετίες του 1960, του 1970. Το “Pais Nublado” παίζει να είναι και ένα από τα καλύτερα κομμάτια της χρονιάς.
• The Busy Twist – «London Luanda Remix Series». Δεν το λες άλμπουμ. Το London Luanda Remix Series έχει μόνο τέσσερα τραγούδια. Και; Στη μουσική η διάρκεια μετράει; Το ντουέτο από το Λονδίνο The Busy Twist το 2019 παρέδωσε στην κλαμπ σκηνή τέσσερις ακουστικούς electro δυναμίτες που αναφέρονται στην Αφρολάτιν κουλτούρα. Αυτό το mini album μπορείς να το χορέψεις από το πρώτο ως το τελευταίο του δευτερόλεπτο. Απλά πράγματα, σπουδαία πράγματα.
• Resavoir – «Resavoir». Αυτό το υπέροχο lo-fi τζαζ άλμπουμ δανείζεται ισόποσα και μετρημένα εξπεριμένταλ και χιπ – χοπ στοιχειά. Οι Resavoir είναι κολεκτίβα μουσικών από το Σικάγο (άραγε τυχαίο που και οι Tortoise γεννήθηκαν στο ίδιο σημείο των Η.Π.Α.;) και στη διάρκεια της μας παρέδωσαν ένα ηχητικό κομψοτέχνημα.
• Portico Quartet – «Memory Streams». Ότι έχουν κυκλοφορήσει είναι λατρεμένο. Το Memory Strems δεν είναι η εξαίρεση του κανόνα. Ναι αυτή είναι η τζαζ της εποχής. Και το κουαρτέτο από τη Βρετανία την ερμηνεύει με μοναδική άποψη. Απολαύστε το.

Η μεγάλη αδιαφορία που έδειξε η δισκογραφία απέναντι στην κυκλοφορία του φετινού άλμπουμ της Μαντόνα. Άλλοτε ήταν μουσικό γεγονός που απασχολούσε την μουσική σκηνή για καιρό, σήμερα πέρασε σαν ένα ανάμεσα στα πολλά που βγαίνουν στην δισκογραφική παραγωγή. Άλλοι καιροί. Και για την Μαντόνα.

Εφη Παπαζαχαρίου / Δημοσιογράφος (Popaganda.gr)

Χωρίς αξιολόγηση σε συγκεκριμένες θέσεις – ξεχωρίζω τα εξής πέντε (+δύο), θεωρώντας τα από τα πλέον ενδιαφέροντα και σημαντικά άλμπουμ της χρονιάς, το καθένα για τους δικούς του λόγους:

• Kim Gordon – «No Home Record», γιατί όταν έχεις ροκ ψυχή δεν γίνεσαι ποτέ “κυρία”.
• Richard Dawson – «2020», γιατί ξημερώνει το αύριο που είναι το σήμερα – και σε αυτήν τη δύσκολη ώρα στη χώρα που ακόμη ονειρεύεται τις αποικίες, δηλώνει θαρραλέα πως καιρός είναι «to find our neighbours whom we’ve never actually spoke to»…
• Billie Eilish – «When We All Fall Asleep, Where Do We Go?», γιατί είναι το μέλλον όπου… all the good girls go to hell J -επιτέλους!
• Lana Del Rey – «Norman Fucking Rockwell», γιατί έλουσε στο φως και τις σκιές της Δυτικής Ακτής στιγμές του περασμένου αιώνα με bitter sweet γεύση αφοπλιστική, αποκαλύπτοντας ένα Venice bitch – Laurel Canyon – Cinnamon girl που δεν μασάει.
• Wilco – «Ode to Joy», γιατί “love is everywhere (beware)”!

Κι ακόμη δύο – επειδή είναι θέματα καρδιάς:

• Nick Cave – «Ghosteen», γιατί αν ο ατέρμονος πόνος είχε σάουντρακ, θα ήταν αυτό…
• Γιάννης Αγγελάκας & Νίκος Βελιώτης – «Λύκοι στη χώρα των Θαυμάτων (Ιστορία του ελληνικού τραγουδιού – Volume 1)», γιατί άγγιξαν -με low profile και high spirit- ιερά και όσια και τα έκαναν δικά τους, μαζί με τον Coti K στην παραγωγή.

Το σημαντικότερο γεγονός της χρονιάς που πέρασε ήταν… Το Brexit που δυστυχώς επιβεβαιώνεται, θα αλλάξει τον χάρτη και μαζί του πολλά στην –ευρωπαϊκή και όχι μόνο– ζωή, άρα και τέχνη. Όμως ο κόσμος, είναι πια ένας –κι ας μην εννοούν να το καταλάβουν οι ιθύνοντες που σηκώνουν τείχη, κλείνουν σύνορα και απλώνουν συρματοπλέγματα. Ο κόσμος είναι ένας. Το ταξίδι είναι ένα. Η τέχνη είναι μία. Ευχές για πιο φωτεινές μέρες.

Βαρβάρα Σαββίδη / Αρθρογράφος / ραδιοφωνική παραγωγός (Pepper 96.6)

• Thom Yorke – «Anima» (27/6/2019). Όνειρα, εφιάλτες κι υπνοβασίες μπλέκονται με τη μελαγχολία και τα άγχη του frontman των Radiohead στο τρίτο του σόλο άλμπουμ. Άργησα να δώσω στο Anima το χρόνο που χρειάζεται, αλλά ο Thom Yorke δεν απογοητεύει κι έτσι υποσχέθηκα να μην τον αμφισβητήσω ξανά.
• Nick Cave & the Bad Seeds – «Ghosteen» (4/10/2019). Ο Nick Cave εξωτερικεύει την ερεβώδη θλίψη του, τις σκέψεις του πάνω στην τραγική απώλεια του έφηβου γιού του Arthur, επικοινωνώντας με το κοινό, απαντώντας σε ερωτήσεις θαυμαστών μέσα από τα Red Hand Files και φυσικά γράφοντας μουσική. Με το Ghosteen μας έδωσε ένα πυρετικό άλμπουμ, όπου συνυπάρχουν η αγάπη, η απώλεια, κι ο πόνος.
• Beyonce – «Homecoming: The live album»(17/4/2019). Ξεκίνησα να δω για 5’ το concert film “Homecoming” τον Απρίλιο στο Netflix και δεν μπορούσα να το σταματήσω. Το ίδιο και με το live album. Τα πνευστά, τα πλούσια φωνητικά, η ένταση που μεταφέρει το κοινό του Coachella και φυσικά η ανυπέρβλητη Beyonce με την αψεγάδιαστη φωνή και τον σαρωτικό (και ψαρωτικό) δυναμισμό της.
• Leonard Cohen – «Thank you for the dance» (22/11/2019). Από τα πιο αγαπημένα μου της χρονιάς που φεύγει, το μεταθανάτιο άλμπουμ του σπουδαίου ποιητή με την αισθαντική φωνή, σε εξαιρετική παραγωγή του γιου του Adam, με τίτλο «Thank you for the dance». Συγκίνηση κι ευγνωμοσύνη μεγάλη.
• Yazz Ahmed – «Polyhymnia» (11/10/2019). Η Yazz Ahmed, βρετανίδα τρομπετίστρια και συνθέτης με καταγωγή από το Μπαχρέιν, που έχει συνεργαστεί και με τους Radiohead στο King of Limbs, μπλέκει εδώ αραβικούς και jazz ρυθμούς, σε έναν δίσκο που φέρνει ωραίο αέρα στη jazz [plus, υπάρχει κι ένα κομμάτι με τίτλο ‘Barbara’]

Για μουσικό γεγονός του 2019 θα επιλέξω τη συναυλιακή εμπειρία της χρονιάς. Δεν θυμάμαι πότε έχει επικρατήσει ξανά τέτοιος πανικός για ένα εισιτήριο, μιας και η Florence επιθυμούσε διακαώς να παίξει live at the Acropolis, γεγονός εξαιρετικό μεν, δημιούργησε όμως τεράστια ζήτηση για τις λιγοστές – αναλογικά – θέσεις του Ηρωδείου. Για τα ελληνικά δεδομένα, είναι εξαιρετικά σπάνιο να μας επισκέπτεται καλλιτέχνης στην καλύτερη φάση του και δη για τρία. απανωτά live. Όσοι περιμέναμε για ώρες υπομονετικά μπροστά στους υπολογιστές μας για να κλείσουμε ένα εισιτήριο είτε για το Ηρώδειο, είτε για το Γαλάτσι αποζημιωθήκαμε και με το παραπάνω από τη χαρισματική Florence Welch.
Όπως έγραφα τον Σεπτέμβρη, εμφανίστηκε «σαν ιέρεια επί σκηνής, σαρωτική και ταυτόχρονα αέρινη, στιβαρή αλλά και ευάλωτη, με μια πηγαία λατρεία για τη μουσική και την τέχνη, που τη μεταδίδει με την υψηλή αισθητική της». Το κοινό τη λάτρεψε, την αποθέωσε και όσοι ήμασταν εκεί, θα το θυμόμαστε για πάντα.