Ξένια Καλογεροπούλου: ‘Ημουν… μισοστάρ, όχι σταρ κανονική

Ο ήλιος στα ορεινά του Παγκρατίου κοντεύει τα δύσει αλλά προηγουμένως μας αποχαιρετά γενναιόδωρα με τις ηλιαχτίδες που ρίχνει μέσα στο σαλόνι. Η Ξένια Καλογεροπούλου κάθεται στην καρέκλα της – σε μια γνώριμη στάση για όποιον έχει επισκεφθεί ξανά το σπίτι της: ‘Εχει βγάλει τις παντόφλες της, έχει ανεβάσει τα πόδια στο τραπεζάκι, αφήνοντας τη γάτα της να περνοδιαβαίνει ελεύθερα από κάτω.

Δεν το κρύβει· γενικά βαριέται τις συνεντεύξεις. Και με 60 χρόνια παρουσίας στην ελληνική πολιτιστική ζωή έχει δώσει άφθονες. Το ζήτημα είναι πως μ’ έναν άνθρωπο όπως η Ξένια (όλοι έτσι την αποκαλούν) δεν εξαντλούνται τα θέματα συζήτησης. Γιατί πάντα έχει περιέργεια για το καινούργιο, πάντα βρίσκεται μέσα σε παραστάσεις που το εκπροσωπούν και πάντα όλο έχει κάτι να κάνει.

Σε λίγες μέρες ανεβαίνει στη σκηνή της Στέγης για την «Εξημέρωση» της Γεωργίας Μαυραγάνη και του Δημοσθένη Παπαμάρκου, παράλληλα γράφει το νέο της βιβλίο – «Μοναχική συνέντευξη» το λέει – βλέπει το «Σκλαβί», το σπουδαιότερο θεατρικό της έργο, να κάνει sold out για δεύτερη χρονιά στο Πόρτα, μόλις έχει ολοκληρώσει μια ταινία μικρού μήκους με σκηνοθέτιδα τη Στέλλα Σερέφογλου αλλά συνεχίζει να λέει «όχι» σε προτάσεις που δεν την ενδιαφέρουν.

‘Εχει μια γαλήνη στο πρόσωπο της όταν ομολογεί πως θέλει να ζήσει λίγο ακόμα, παρά τα διαστήματα που μελαγχολεί με τη μοναξιά και με τις δυσκολίες της καθημερινότητας. «Δεν ξέρεις τι ανακούφιση αισθάνομαι όταν έρχομαι στο σπίτι φορτωμένη από το σούπερ μάρκετ και βλέπω ότι το ασανσέρ είναι στο ισόγειο» λέει και τα λακάκια της τονίζονται χαρούμενα.

Δεν γνωρίζεις συχνά ανθρώπους σαν την Ξένια Καλογεροπούλου· που νιώθεις πως όσες φορές κι αν σε βάλουν στο σπίτι τους θα σε κρατήσουν σε απόσταση αλλά στο τέλος θα σου μιλήσουν με τρυφερότητα. Που δηλώνουν κουρασμένοι αλλά επιμένουν ν’ απασχολούνται ακούραστα. Που έχουν σνομπάρει μεγάλες ευκαίριες για να δημιουργήσουν κάποιες άλλες. Που παίζουν 60 χρόνια στο θέατρο αλλά ακόμα αισθάνονται ότι δεν ξέρουν την δουλειά. Που χαίρεσαι να τους ακούς, ακόμα κι αν πλήττουν με τις συνεντεύξεις.

Η Ξένια Καλογεροπούλου πρωταγωνιστεί στην «Εξημέρωση» σε σκηνοθεσία Γεωργίας Μαυραγάνη.

Μου αρέσει ιδιαίτερα. Η «Εξήμερωση» είναι μια παράσταση που δεν την πολυκαταλαβαίνω – κανείς μας δεν καταλαβαίνει τι ακριβώς θα βγει από αυτήν κι αυτό με ενθουσιάζει. Θυμάμαι, πριν από χρόνια, όταν έπαιζα στη «Bella Venezia», του Λευτέρη Βογιατζή επρόκειτο να υποδυθώ ένα πρόσωπο που δεν είχα ιδέα ποια ήταν. Δεν με πείραζε να μάθω τότε, δεν με πειράζει να μάθω και τώρα.

Είναι ένα είδος ιστορικής παραβολής με πολλή ποίηση. Μιλάει για τον πόλεμο, τη βία, το θάνατο από την αρχαιότητα έως σήμερα. Μου μοιάζει με ποίημα, οπότε δεν χρειάζεται να το καταλαβαίνεις απολύτως· αρκεί να σε συγκινεί βαθιά. Ας πούμε τις προάλλες που κάναμε μια ηχογράφηση με τη φωνή μου, για τις ανάγκες της παράστασης, η Γεωργία μου ζήτησε να θυμηθώ κάτι από την παιδική μου ηλικία. Κι έτσι άρχισα να τραγουδάω «ένα νερό κυρά Βαγγελιώ, ένα νερό κρύο νερό». Και τελικά αυτό το τραγούδι θα υπάρχει, μ’ έναν τρόπο, στην παράσταση.

Είναι δύσκολο να ξεχνάω την ηλικία μου αλλά είναι ωραίο όταν την ξεχνούν οι άλλοι

Βέβαια! Με γαργαλάει πολύ. Ακονίζουν την περιέργεια μου.

Είναι δύσκολο να ξεχνάω την ηλικία μου αλλά είναι ωραίο όταν την ξεχνούν οι άλλοι. Γενικά απολαμβάνω όταν μου εκδηλώνουν αυτή την οικειότητα, είτε με ξέρουν από το θέατρο, είτε έχουν διαβάσει κάτι που έχω γράψει. Είναι εκείνοι που μου λένε «είσαι δικός μας άνθρωπος γιατί βλέπω τις ταινίες σου από παιδί» κι άλλοι που τους έχει αγγίξει κάτι που έχω γράψει. Με συναντούν άνθρωποι στο δρόμο και μου λένε απλώς «σ’ ευχαριστούμε» κι εγώ δεν ξέρω γιατί ακριβώς…

Τους αναγνώστες μου. Θυμάμαι πως όταν ήμουν μικρή ο Καραγάτσης με ρώτησε τι θέλω να γίνω όταν θα μεγαλώσω. Κι εγώ του απάντησα «θα μου άρεσε να γράφω». ‘Ημουν 16 χρονών τότε. «’Εχεις κάτι να πεις;» με ξαναρώτησε. «Δεν ξέρω» του απάντησα. «Ε, τότε μην γράψεις» με συμβούλεψε. Στο τέλος, πάντως έγραψα, έκανα το δικό μου.

«Εχω αρκετά ενδιαφέροντα αλλά, από την άλλη, η ζωή με μελαγχολεί ώρες – ώρες. Γιατί έχω χάσει τον Κωστή, “φεύγουν” φίλοι μας και γιατί δυσκολεύομαι να παίξω με τα μεγάλα κύματα στη θάλασσα» ομολογεί.

Το βιβλίο αυτό με έφερε πολύ κοντά σε πάρα πολύ κόσμο. Θυμάμαι εκείνον τον άγνωστο άνδρα που με σταμάτησε στο δρόμο για να μου πει πως «το βιβλίο σας είναι από τα πιο ωραία πράγματα που μου έτυχαν στην ζωή μου». Και μετά σκεφτόμουν πως δεν τον ρώτησα ούτε τ’ όνομα του. Η’ μια άλλη κοπέλα που είχε αποβάλλει και ήταν σε άσχημη ψυχολογία· αλλά διαβάζοντας το βιβλίο ξαναβρήκε ένα ενδιαφέρον σε μια φάση που δεν μπορούσε να ενδιαφερθεί για τίποτα.

Σε μερικά πράγματα ναι, σε άλλα όχι. Κάποια ζητήματα που έθιξα με βασανίζουν ακόμα, τα αποφεύγω. Πάντα στη ζωή μας θα υπάρχουν πράγματα που θα μας πονούν – όσα χρόνια θα περάσουν – κι άλλα που θα τα θυμόμαστε για την ομορφιά τους. Αναγκαστικά όταν μεγαλώνεις ζεις πάρα πολύ με την ανάμνηση των πραγμάτων. Ετσι κι εγώ, αυτή την εποχή, είμαι ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Δόξα τω Θεώ, υπάρχει ένα παρόν αλλά κι ένα παρελθόν που κάθεται δίπλα μου συνέχεια.

‘Ολα όσα δεν μπορούν ν’ αλλάξουν πια ή όσα δεν έπαιρναν διόρθωση όταν συνέβησαν. Με πονούν, λοιπόν, αλλά είναι λάθος μου.

Προσπαθώ ακόμα. Δεν τελειώνει αυτό. Βοηθάει που μου κάνω πλάκα.

Δεν θέλω να βλέπω πολύ μακριά αλλά θέλω να ζήσω λίγο ακόμα

Ναι, δεν θέλω να βλέπω πολύ μακριά αλλά θέλω να ζήσω λίγο ακόμα.

‘Ολοι το φοβόμαστε. Και το πότε και το πως. Εκεί είναι το θέμα.

Προσπαθώ. Το βιβλίο, ας πούμε, είναι μια συντροφιά που χρειάζομαι. Κουβεντιάζεις με τον εαυτό σου, τον υπολογιστή. ‘Ασε που σκέφτομαι πόσα βιβλία θ’ αφήσω αδιάβαστα. Επίσης, θα ήθελα να ταξιδέψω αν και δεν μπορώ πια το ίδιο συχνά.

«Αναγκαστικά όταν μεγαλώνεις ζεις πάρα πολύ με την ανάμνηση των πραγμάτων» λέει.

Τίτλο έχει, τι βιβλίο θα βγει δεν ξέρω! Ο, τι θέλω ρωτάω κι ό,τι θέλω απαντάω. Θα έχει βιογραφικά στοιχεία αλλά όχι σε γραμμική αφήγηση ή σειρά. Για να δούμε, αν θα προλάβω να το ολοκληρώσω.

Γιατί έχω αρχίσει να σκέφτομαι ότι πέρασαν πολύ τα χρόνια, αρχίζω και κουράζομαι. Από την άλλη, βλέπω την κουμπάρα μου, την ‘Αλκη Ζέη που με περνάει καμιά δεκαριά χρόνια, μόλις εξέδωσε καινούργιο βιβλίο και είναι μια χαρά. Αλλά δεν είναι όλοι έτσι.

Δεν βαριέμαι τη ζωή. ‘Εχω αρκετά ενδιαφέροντα αλλά, από την άλλη, με μελαγχολεί ώρες – ώρες. Γιατί έχω χάσει τον Κωστή, “φεύγουν” φίλοι μας, και γιατί δυσκολεύομαι να παίξω με τα μεγάλα κύματα στη θάλασσα. Εκεί άρχισε η πρώτη στενοχώρια, όταν δεν μπορούσα να μπω στη θάλασσα με αέρα. Μετά διαπίστωσα ότι δεν μπορώ να σηκώνομαι από την αμμουδιά. Τελικά, είναι πολλά που δεν μπορώ να κάνω. Αλλά όταν κάνω κάτι που μ’ ενδιαφέρει είμαι ευτυχής.

Τα πρώτα χρόνια μετά το θάνατο του, όταν έγραφα το βιβλίο για τον Κωστή, τον είχα πολύ δίπλα μου. Τώρα είναι πιο μακριά μου, μου λείπει περισσότερο. Και δεν γίνεται τίποτα. Μου λείπει στο σπίτι ή όταν πηγαίνω στο σπίτι στο Πήλιο. Μου λείπει πολύ. Βέβαια, έχω φίλους πολλούς και αγαπητούς αλλά ο καθένας έχει το πρόγραμμα του. ‘Οσο πιο νέοι είναι δε, τόσο πιο πολλές υποχρεώσεις μπορεί να έχουν.

Εκείνο που μου στοίχισε τρομερά ήταν ότι ο πατέρας μου δεν με άφησε να σπουδάσω στο Θέατρο Τέχνης

Ευτυχώς! Με άλλο τρόπο κάθε φορά αλλά ναι. Φέτος, για παράδειγμα, θα παίξω δυο εβδομάδες στην «Εξημέρωση» αλλά θα έχω και παρουσία ως συγγραφέας στο «Σκλαβί». Κι έχω ήδη και μια πρόταση για του χρόνου. Δηλαδή, αν είμαι υγιής μέχρι το μεθεπόμενο Πάσχα, θα έχω δουλειά. Κι αυτό μου δίνει χαρά.

Η σχέση μου με τους συνεργάτες. Ξέρετε, έχω αρνηθεί πάρα πολλές δουλειές όλα αυτά τα χρόνια – παρότι ήταν αντιμενικά καλές προτάσεις – γιατί δεν μ’ ενδιέφερε η σχέση με τους συγκεκριμένους ανθρώπους.

Δεν είναι πάντα το ίδιο. Οταν έχω δουλειά να κάνω, ζωηρεύω, νιώθω νεότερη.

Με απασχολεί πάντα να κάνω πράγματα που μ’ ενδιαφέρουν – όχι να κάνω απλώς κάτι. Μπορεί να είναι το θέατρο, το γράψιμο. Αν έχω βαρεθεί κάτι είναι να βλέπω θέατρο. Παραέχουμε πολλές παραστάσεις, με κουράζει αυτή η υποχρέωση. Αλλά πάντα θέλω να παίζω. Πέρυσι, ας πούμε, στο «Φαρενάιτ» που είχαμε τρεις παραστάσεις την εβδομάδα ήταν υπέροχα και βολικά. Ωραίο έργο, λίγες ημέρες δουλειάς και μικρός ρόλος ώστε να μπορώ να διαβάζω τα βιβλία μου όση ώρα ήμουν στο καμαρίνι.

«Με απασχολεί πάντα να κάνω πράγματα που μ’ ενδιαφέρουν – όχι να κάνω απλώς κάτι» τονίζει.

‘Ημουν άλλη όταν ξεκίνησα. ‘Αλλαξα πάρα πολύ. Θυμάμαι πως όταν έβλεπε ο Κωστής τις ταινίες μου στην τηλεόραση μου έλεγε «άλλη είναι αυτή!». Πράγματι, άλλη ήμουν. Κι επίσης, ήμουν άλλη από το πρόσωπο που αναγνώριζαν οι άνθρωποι που με έβλεπαν στο σινεμά. ‘Ημουν πολύ διαφορετική από τους ρόλους που έπαιζα. Βέβαια, το ίδιο μου συνέβη και στη λειτουργία μου ως συγγραφέας· δεν μπορώ πια να γράψω όπως έγραφα πριν από μερικά χρόνια, με άλλο τρόπο προσπαθώ να εκφραστώ. Φυσικά, όλα αυτά έχουν να κάνουν με την ωριμότητα, με τη θέση απέναντι στη ζωή.

Αν ήμουν νέα θα τα έκανα όλα από την αρχή κι αυτό είναι πολύ δυναμικό από μόνο του.

Αν ήταν να κάνω μια διεθνή καριέρα θα προτιμούσα κάτι άλλο από αυτό που πιθανώς προδιαγραφόταν για μένα

Πολλές φορές σκέφτομαι πως θα ήταν η ζωή μου αν είχα επιλέξει να κάνω όποιες θυσίες χρειάζονταν εκείνη την εποχή για να μείνω στο εξωτερικό. Δεν είμαι σίγουρη ότι θα ήταν καλύτερη. Με άλλους ανθρώπους θα είχα σμίξει, αλλιώς θα είχα εξελιχθεί… Βγήκαν, εξάλλου, από τη γενιά μου τόσο καλές ηθοποιοί. Ισως έφταιγε ότι δεν το είχα κυνηγήσει και ότι οι προτάσεις ήρθαν και με βρήκαν.

«Πολλές φορές σκέφτομαι πως θα ήταν η ζωή μου αν είχα επιλέξει να κάνω όποιες θυσίες χρειάζονταν εκείνη την εποχή για να μείνω στο εξωτερικό» αναρωτιέται ακόμα.

Ναι! Δουλέψαμε μισή μέρα πολύ εντατικά. Και ύστερα καθίσαμε και το είδαμε μαζί με το σκηνοθέτη και ήταν πάρα πολύ καλό! Εντυπωσιάστηκα πολύ κι εγώ κι εκείνος. Είδα μια Ξένια που δεν την φανταζόμουν, πολύ πιο όμορφη, πολύ πιο ελκυστική. ‘Ομως, από την εταιρία παραγωγής ζητούσαν να μείνω για καιρό στο Λονδίνο κι εγώ δεν ήθελα.

Εκείνο που μου στοίχισε τρομερά ήταν ότι ο πατέρας μου δεν με άφησε να πάω να σπουδάσω στο Θέατρο Τέχνης και αντ’ αυτού πήγα στην Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου. Ο Κωστής ήταν πολύ δεμένος με τον Κάρολο αλλά εγώ δεν τον γνώρισα πραγματικά. Ο ίδιος, βέβαια, είχε εκδηλώσει την επιθυμία να συνεργαστούμε.

Αν ήταν να κάνω μια διεθνή καριέρα θα προτιμούσα κάτι άλλο από αυτό που πιθανώς προδιαγραφόταν για μένα. Θα έπρεπε να γίνω σταρ. Και το σκεφτόμουν αυτό όταν γυρίζαμε το «Πριν τα μεσάνυχτα» με τον Ιθαν Χοκ πριν από μερικά χρόνια. Τότε συνειδητοποίησα ότι αυτό είναι το σινεμά που μου ταιριάζει. Αυτό όμως το σινεμά το γνώρισα πολύ αργά – αλλά πάλι καλά που το γνώρισα. ‘Εχει αλλάξει ο κινηματογράφος, δεν είναι όπως ήταν. Γιατί ακόμα και ο «Τζέιμς Μποντ» μου ήταν πολύ βαρετός.

‘Ημουν μια άλλη όταν ξεκίνησα

‘Αλλοτε ναι κι άλλοτε όχι. Εκεί που αισθανόμουν σταρ, μετά το ξεχνούσα. Θυμάμαι που υπέγραφα αυτόγραφα και τώρα που το σκέφτομαι μου φαίνεται αστείο. ‘Ημουν… μισοσταρ, όχι σταρ κανονική. Λίγο σταρ, λίγο αντιστάρ.

Και το είχα και δεν το είχα. ‘Ωρες-ώρες αισθανόμουν όμορφη κι άλλες φορές δεν μου άρεσα. ‘Οπως κι αν ήμουν δεν με βοήθησε – ειδικά στην αρχή. Στην αρχή αισθανόμουν ότι δεν είχα μάθει να κάνω σωστά τη δουλειά μου· και οτιδήποτε άλλο δεν με απασχολούσε.

‘Οταν έχοντας το θέατρο Πόρτα άρχισα να παίζω αλλού. Με τον Βογιατζή, τον Χουβαρδά και τον Μοσχόπουλο. ‘Αργησα πολύ, δηλαδή.

Η Ξένια Καλογεροπούλου εξομολογείται «πως δεν πρέπει να έχω παράπονο. ‘Εζησα πολλά και βαθιά πράγματα».

Νομίζω πως δεν πρέπει να έχω παράπονο. ‘Εζησα πολλά και βαθιά πράγματα. Οπότε ακόμα κι αν είχα γίνει σταρ, ίσως να είχα περάσει σε άλλη κλίμακα και να μην γευόμουν αυτά για τα οποία μιλάω τώρα. Να μην είχα δοθεί σε κάποια πράγματα αλλιώτικα. Δεν το ξέρω βέβαια. Δεν έχει και πολύ νόημα να σκέφτομαι το «αν». Γιατί τελικά όσα με ζεσταίνουν σήμερα είναι η σχέση μου με τους ανθρώπους και ειδικά με τους νέους ανθρώπους.

Ναι, χωρίς αμφιβολία. Ο Κωστής ήταν το πιο σημαντικό κεφάλαιο της ζωής μου. Εκεί εισέπραξα μια πραγματική αγάπη, κάτι πολύ σπάνιο. Ο Κωστής μ’ αγάπησε γι’ αυτό που είμαι – χωρίς να ξέρω ακριβώς κι εγώ ποια είμαι. Περάσαμε 37 χρόνια μαζί.

Ο Κωστής ήταν το πιο σημαντικό κεφάλαιο της ζωής μου. Εκεί εισέπραξα μια πραγματική αγάπη, κάτι πολύ σπάνιο. Μ’ αγάπησε γι’ αυτό που είμαι

Να σου πω τι σημαίνει ευτυχία; Να κοίτα αυτή τη φωτογραφία (δείχνει ένα photo print πάνω από υτο τζάκι). Να αυτή εδώ! Πρωτοχρονιά, αγκαλιά με τον Κωστή. Εχουν περάσει πολλά χρόνια αφού έχω και μαύρα μαλλιά. Αλλά δεν άσπρισα νωρίς, όχι. Είχα ξεκινήσει τα βάφω τα μαλλιά μου λευκά για να παίξω κάποιους ρόλους. Με τη σύμφωνη γνώμη του Κωστή πάντα. Κι έμεινα με τα άσπρα, μέχρι τώρα.