Μαρία Κίτσου: Αισθάνομαι μισή ως ηθοποιός

Θα μπορούσαμε να είχαμε βάλει στοίχημα. Γιατί οι πιθανότητες να βρει λίγο ελεύθερο χρόνο η Μαρία Κίτσου δεν ήταν με το μέρος μας. Από την μια, τα πολύωρα γυρίσματα για τις «Άγριες μέλισσες» – που σαρώνουν στο τηλεοπτικό prime time και ετοιμάζονται για δεύτερη σεζόν τον επόμενο χειμώνα -από την άλλη οι πρόβες για τον σαιξπηρικό «Μακμπέθ» του Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Λιγνάδη δημιουργούσαν έναν απαιτητικό προγραμματισμό, χωρίς ανάσες – πιθανώς και χωρίς ύπνο – για άλλες, περιφερειακές υποχρεώσεις.

Να, όμως, που το στοίχημα κερδήθηκε. Γιατί κάπως έτσι είναι η Μαρία Κίτσου: Επίμονη, αποφασισμένη και με θέληση να βάζει στοιχήματα και να μην αφήνει εκκρεμότητες με τον εαυτό της. Δεν φτάνει, φαίνεται, η επαγγελματική καταξίωση που εδώ και 13 χρόνια -από την παρθενική της εμφάνιση στην Πειραματική του Εθνικού- κατακτά ολοένα. Αυτή που την έχει φτάσει να υποδύεται μια λαίδη Μάκβεθ στο Εθνικό. Χρειάζεται και χώρο αποδοχής του ευατού της και των άλλων, γιατί εκεί, όπως παραδέχεται, έχει μείνει πίσω.

Φέτος κάνεις θέατρο, σινεμά, τηλεόραση. Τι συμβαίνει;

Όντως, χτυπάω από παντού! Πριν από τρία χρόνια κάναμε την ταινία «Cosmic Candy» που, μετά το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, θα βγει στις 31 Ιανουαρίου στο «Άστορ»· το σίριαλ, οι «Άγριες μέλισσες» κυριολεκτικά έτυχαν – μου έδωσαν το σενάριο, το ερωτεύτηκα ακαριαία. Και με τον Δημήτρη Λιγνάδη είχαμε κλείσει από πέρυσι την άνοιξη για τον «Μακμπέθ». Απλώς τώρα, καλούμαι να τα συνδυάσω όλα.

Πως έχει επιδράσει η τηλεοπτική επιτυχία στην καθημερινότητα σου;

Γενικά, είναι σαν να μην συμβαίνει σε μένα. Δεν αντιλαμβάνομαι και πολύ την ανταπόκριση γιατί δουλεύω απίστευτες ώρες. Είμαι, έτσι κι αλλιώς, εργασιομανής και τελειομανής αλλά τώρα, για πρακτικούς πλέον λόγους δεν βγαίνω πολύ έξω. Δεν έχω σπουδαία κοινωνική ζωή, οπότε περισσότερο το ακούω να συμβαίνει και το εισπράττω από τα social media. Αλλά εκείνες τις λίγες φορές που έχει χρειαστεί να κυκλοφορήσω – ναι, έχω πάθει σοκ. Ξεκάθαρο σοκ. Οπωσδήποτε μου φαίνεται περίεργο, αναρωτιέμαι γιατί τέτοια εκδήλωση αγάπης και θαυμασμού. Εκείνο που, επίσης, με εντυπωσιάζει είναι η οικειότητα με την οποία με πλησιάζουν οι άνθρωποι, μου μιλούν, με αγκαλιάζουν και με φιλάνε σαν να είμαι συγγενικό τους πρόσωπο. Γελούσα τις προάλλες όταν είδα δημοσιευμένο ένα meme που έγραφε ότι «Θέλουμε τη Λενιώ για πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ενώνει όλους τους ‘Ελληνες».

Δεν θέλω να παίζω στα υπόγεια για να δηλώσω ότι κάνω τέχνη

Πως στέκεσαι απέναντι στο γεγονός ότι κάποιοι σε ξέρουν με το όνομα μιας ηρωίδας τηλεοπτικής σειράς χωρίς να γνωρίζουν το πραγματικό σου όνομα;

Δεν το έχω βιώσει έτσι. Στο δρόμο με φωνάζουν με τ’ όνομα μου. Με το όνομα της Λενιώς με αποκαλούν πολύ λιγότερο και μου κάνει πραγματικά εντύπωση. Μου φαίνεται, δηλαδή, πως οι τηλεθεατές έχουν ψάξει ποια είμαι. ‘Επαθα πλάκα όταν διαπίστωσα ότι είμαι στη λίστα με τους δέκα πιο googlaρισμένους το 2019 στις αναζητήσεις των Ελλήνων. Πρώτος ήταν ο Τσιτσιπάς, δεύτερος ο Sin Boy κι εγώ ήμουν έβδομη. Και όγδοη η Lady Gaga. Ναι, να τα πούμε κι αυτά!

Οι «Αγριες Μέλισσες» σηματοδοτούν την πρώτη φορά αμοίβεσαι καλά γι’ αυτό που κάνεις;

Θεωρώ πως η δουλειά που κάνουμε – ειδικά με τον επαγγελματισμό που την κάνουμε κάποιοι άνθρωποι – δεν πληρώνεται καλά. Εχουν κανταποντιστεί οι αμοιβές. Η κρίση χρησιμοποιήθηκε ως άλλοθι πολλές φορές για να μένουμε απλήρωτοι. Ασφαλώς, τώρα, με την τηλεόραση παίρνω μια ανάσα, αλλά αυτό δεν ισχύει για όλους τους ηθοποιούς. Υπάρχουν προτάσεις για εργασία σε καθημερινά σίριαλ που πληρώνουν τους ηθοποιούς με 50 ευρώ το επεισόδιο. Ή για τους νέους ηθοποιούς οι αμοιβές είναι ακόμα πιο εξευτελιστικές με το πρόσχημα ότι τους δίνεται μια ευκαιρία να τους γνωρίσει τιο μεγάλο κοινό.

Θα άλλαζες πίστα και στο θέατρο; Θα έπαιζες σε μεγαλύτερες, πιο εμπορικές σκηνές;

Δεν πιστεύω στο διαχωρισμό εμπορικών και μη θεάτρων. Αν μου άρεσε ο ρόλος, το έργο και οι συνεργάτες που θα μου προτείνονταν, εκεί θα πατούσα, όχι στη μαρκίζα ή στη διεύθυνση του θεάτρου. Οι συνθήκες και οι περιστάσεις με αφορούν. Δεν θέλω να παίζω στα υπόγεια για να δηλώσω ότι κάνω τέχνη. Οπότε αν ένα μεγάλο θέατρο ικανοποιεί τις προϋποθέσεις που έθεσα, σαφώς και θα δεχθώ να δουλέψω εκεί.

Παρόλα αυτά, όπου κι αν δουλεύεις έχεις αυτή την ιδιαίτερη προτίμηση στις δραματικές ηρωίδες… Τι δηλώνει αυτό;

…και στις ψυχοπαθείς και στις αποκλίνουσες και σ’ όλες αυτές! Δεν ξέρω… Πιθανόν κάτι ξορκίζω μ’ αυτά τα πρόσωπα. Ξορκίζω ένα δικό μου σκοτάδι, λυτρώνομαι, ψάχνω να βρω τι με συνδέει με αυτές; Κάτι τέτοιο μάλλον. Αυτό, όμως, που πρέπει να παραδεχθώ είναι πως όλοι αυτοί οι σκοτεινοί ρόλοι είναι ηρωίδες που ήθελα να παίξω, δεν μου φορέθηκαν δηλαδή. Και είμαι τρομερά ευγνώμων γι’ αυτό.

Τι σε συνδέει με την λαίδη Μακμπέθ δηλαδή;

Στην παράσταση δεν την προσεγγίζουμε ως την προσωποποίηση του Κακού, ως μια από τις μάγισσες ή την Εκάτη αλλά πολύ πιο ανθρώπινα. Ως μια γυναίκα που έχει μια τρομερή σύνδεση με τον άνδρα της, είναι η ψυχή και η καρδιά του. Σαν να χάνει την ψυχή της για να φτάσει ο άνδρας της εκεί που φιλοδοξεί. Είναι μια γυναίκα που βιώνει την επώδυνη καταβύθιση στο σκοτάδι – δεν είναι πλασμένη από σκοτάδι.

Μακροχρόνια σχέδια δεν κάνω. Λέω, μάλιστα, πως δεν ονειρεύομαι

Όταν καλείσαι, ωστόσο, να ερμηνεύσεις αμφιλεγόμενα πρόσωπα πως τα προσεγγίζεις;

Αναπτύσσω μια συνομιλία μαζί τους σαν να είναι αληθινά πρόσωπα. Μοιάζει σαν να μπαίνει κάτι μέσα μου. ‘Εχω κάτι έμφυτο που με οδηγεί με ευκολία να φοράω τα παπούτσια του άλλου. Οπότε όταν μαθαίνω ένα ρόλο, είναι σαν να γνωρίζω έναν καινούργιο άνθρωπο. Κάποιες στιγμές… συγκατοικούμε κιόλας στο ίδιο σπίτι! Γιατί όταν ασχολείσαι διαρκώς με κάτι υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να μην ξεφεύγεις ποτέ από αυτό. Εκεί πρέπει να κρατήσεις τις ισορροπίες για να μην τρελαθείς. Αντιμετωπίζω πολύ βιωματικά τους ρόλους και εσωτερικεύω πολλά πράγματα μέσα μου που δεν ξεφορτώνομαι.

Σε θυμάμαι στην πρώτη εμφάνιση σου στην Πειραματική του Εθνικού πριν από 13 χρόνια. Τι έχει αλλάξει από τότε μέχρι σήμερα;

Δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα. ‘Ισως μόνο ότι δουλεύω πιο πολύ και δεν ευφησυχάζω καθόλου. Δηλαδή, δεν με έχει λυτρώσει η πείρα και η εξάσκηση, καθόλου. Και είναι περίεργο.

Αισθάνεσαι παιδί του Εθνικού ειδικά τώρα που επιστρέφεις σε αυτό με μια λαίδη Μάκβεθ;

Αισθάνομαι λιγάκι σπίτι μου. Άλλωστε, εδώ έχω παίξει κι έναν από τους πιο αγαπημένους μου ρόλους, το «Κρίμα που είναι πόρνη» – και πάλι σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Λιγνάδη.

‘Εχω μεγαλύτερη ανάγκη να σκηνοθετήσω, απ’ ότι να παίξω

Φανταζόσουν αυτήν την εξέλιξη;

Είχα πάντα αυτοπεποίθηση αλλά ποτέ δεν έμεινα σε αυτό. Πιστεύω πολύ στον συνδυασμό δουλειάς, ταλέντου και τύχης. Δούλεψα πάρα πολύ σκληρά και το ένα έφερε το άλλο. Μακροχρόνια σχέδια δεν κάνω. Λέω, μάλιστα, πως δεν ονειρεύομαι. Αλλά τελικά πιστεύω ότι, βαθιά μέσα μου, ονειρεύομαι. Ωστόσο, νιώθω ότι τώρα που έχω μπει σε μια άλλη φάση ζωής και δουλειάς.

Δηλαδή;

Εχω μεγαλύτερη ανάγκη να σκηνοθετήσω, απ’ ότι να παίξω.

Για την επιθυμία σου να σκηνοθετήσεις έχουμε μιλήσει πριν πολλά χρόνια. Τι έχει μεσολαβήσει και δεν το έχεις επιχειρήσει τελικά;

Μου προτείνουν διαρκώς πράγματα που μου αρέσουν και δεν μπορώ να τ’ αρνηθώ. Συνεχώς, βρίσκω έργα, συνεργάτες και στο τέλος με παίρνει η μπάλα μιας νέας πρότασης. Πιθανόν, να μην έχει έρθει η κατάλληλη στιγμή; Τι να πω! Πάντως, θα γίνει. Γιατί νιώθω πως μόνο η σκηνοθεσία θα με γεμίσει πραγματικά σαν καλλιτέχνιδα. Αισθάνομαι μισή ως ηθοποιός. Με γοητεύει τρομερά η δουλειά του βοηθού σκηνοθέτη που ασχολείται με τα πάντα σε μια παράσταση. Στις πρόβες, κάθομαι και παρακολουθώ τον φωτιστή, τον μουσικό, τον τεχνικό γιατί τα θαυμάζω όλα αυτά.

Θα ήθελες να το είχες πάρει αλλιώς; Να ξεκινούσες από την σκηνοθεσία;

Αν ήμουν 30 θα άφηνα τα πάντα, τα θέατρα, τη σκηνή τους ρόλους και θα πήγαινα στη σχολή σκηνοθεσίας του Εθνικού που ίδρυσε ο Στάθης Λιβαθινός. Δυστυχώς, δεν την πρόλαβα λόγω ορίου ηλικίας.

Για να καταλάβω: Θ’ άφηνες τους πρωταγωνιστικούς ρόλους για τη θέση βοηθού σκηνοθέτη λοιπόν;

Ναι, προτιμώ να είμαι κάτω. Στην πλατεία, στα παρασκήνια, προτιμώ τη λάντζα του θεάτρου. Δεν νιώθω άνετα με την έκθεση, με το χειροκρότημα, με τη δημοσιότητα. Με δυσκολεύουν όλα αυτά.

Ως μελλοντική σκηνοθέτιδα τι είδους θέατρο σε ενδιαφέρει;

Τόσο σκοτεινό όσο και οι ρόλοι που ερμηνεύω. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο.

Δηλαδή, με την κωμωδία δεν θ’ αποκτήσεις ποτέ σχέση;

Θα έκανα μια μαύρη κωμωδία. Δηλαδή, όταν πριν από χρόνια ο Μαρκουλάκης είχε ανεβάσει το «Θεό της σφαγής» ζήλεψα πολύ. Σκεφτόμουν πόσο θα ήθελα να είμαι σ’ αυτήν την παράσταση. Αλλά βλέπεις δεν μου έχει γίνει ποτέ πρόταση. Με παρακολουθούν σε δραματικούς ρόλους, με θεωρούν και ρομαντική και συμβαίνει η παρεξήγηση. Γιατί δεν έχω καμία σχέση μ’ αυτό, είμαι μεγάλος κλόουν.

Θέλεις να βγαίνεις έξω από αυτά που σε έχουν φανταστεί;

Φυσικά. Σιχαίνομαι τη ρουτίνα. Βαριέμαι πρώτα – πρώτα τον ίδιο μου τον εαυτό, οπότε οι προκλήσεις, η καταστρατήγηση της μανιέρας μου είναι στόχος.

Με παρακολουθούν σε δραματικούς ρόλους, με θεωρούν και ρομαντική και συμβαίνει η παρεξήγηση. Γιατί δεν έχω καμία σχέση μ’ αυτό, είμαι μεγάλος κλόουν

Πιστεύεις ότι είσαι καλή ηθοποιός;

Νιώθω τόσο άβολα όταν μου κάνουν κοπλιμέντα ή όταν μου λένε συγχαρητήρια. Σχεδόν, δεν ακούω τι μου λένε. Προσπαθώ ν’ αρχίσω να αποδέχομαι τον καλό λόγο.

Ρωτώ κυρίως για την αντίληψη που έχεις εσύ για τον εαυτό σου.

Εχω την αυτογνωσία ότι κάποιες φορές τα καταφέρνω – άλλες περισσότερο, άλλες λιγότερο. Κάποιες φορές είμαι ικανοποιημένη άλλες όχι. Στήνω τον εαυτό μου στον τοίχο, δεν μου δίνω εύκολα εύσημα. Το παρακάνω με την αυστηρότητα. Αλλά δεν έχω βρεθεί στη θέση του να μην είμαι καθόλου ικανοποιημένη με την επίδοση μου.

Είσαι εύκολος ή δύσκολος άνθρωπος;

Θεωρώ ότι είμαι εύκολος, απλός άνθρωπος και στη δουλειά και στη συνεργασία μου και στην καθημερινότητα. Δεν είμαι ιδιότροπη· το σταριλίκι μου προκαλεί απέχθεια, ακούω και πειθαρχώ. Δεν κρατώ αποστάσεις.

Αυτόν τον καιρό δουλεύεις πολύ. ‘Εχεις ζωή έξω από το θέατρο;

Δυσκολεύομαι· προσπαθώ να δημιουργήσω συνθήκες για να κάνω αυτά που θέλω. Αυτή την περίοδο πρέπει να πάρω απόφαση ότι έχω αφοσιωθεί πολύ στα γυρίσματα, πολύ στις πρόβες και δεν βγαίνει αλλιώς. Δεν έχω ανάγκη την κοινωνικοποίηση. Μάλλον περνάω μια κλειστή φάση…

Τι κάνεις εκτός δουλειάς;

Διαβάζω βιβλία, βλέπω ταινίες στο σινεμά ή στο σπίτι.

Δεν είμαι ιδιότροπη· το σταριλίκι μου προκαλεί απέχθεια, ακούω και πειθαρχώ. Δεν κρατώ αποστάσεις

Η συντροφικότητα τι ρόλο παίζει στη ζωή σου;

Σε καμία περίπτωση δεν είναι μοναχικός άνθρωπος. Είμαι συντροφικός. Θέλω να βρίσκομαι μέσα σε παρέες, έχω ανάγκη ένα σύντροφο στη ζωή μου. Δεν τοποθετώ εμπόδια για να μένω μόνη μου. Αλλά ο καλύτερος σύντροφος είναι ο εαυτός μας, στο σώμα αυτό γεννιόμαστε και πεθαίνουμε. Οπότε, αν δεν έχεις κατακτήσει μια καλή σχέση με τον εαυτό σου, όλα τ’ άλλα γίνονται δύσκολα, οι σχέσεις – οποιασδήποτε σχέσεις φιλικές, ερωτικές, επαγγελματικές.

Δεν έχεις, δηλαδή, κατακτήσει μια καλή σχέση με τον εαυτό σου;

Θέλω να με αποδεχτώ. Να αποδεχτώ τα καλά μου χωρίς τα αποδομώ ή να ντρέπομαι γι’ αυτά, ν’ αποδεχτώ τα ελαττώματα και τα σφάλματα μου, ν’ αναλάβω περισσότερο τις ευθύνες μου, να είμαι καλά όταν είμαι μόνη μου και να μην ψάχνω για αποκούμπια. Δηλαδή, από το να πάω κάπου προκειμένου να μην είμαι μόνη μου και τελικά να περάσω χάλια, προτιμώ να μείνω στο σπίτι και να περάσω χάλια. Η μοναξιά όταν έχεις κόσμο γύρω σου είναι εκκωφαντική. Είμαι σε μια τέτοια διαδικασία, να τα βρω περισσότερο με ‘μένα. Γι’ αυτό το λόγο έκανα ψυχοθεραπεία για καιρό, την οποία αναγκάστηκα να σταματήσω λόγω αυτού του δύσκολου εργασιακού προγράμματος.

Θα ήθελες να γίνεις μητέρα, να κάνεις οικογένεια;

Ναι φυσικά. Αλλά δεν μου έχει γεννηθεί ακόμα η ανάγκη.

Που σημαίνει ότι κάποιος σύντροφος δεν στο έχει εμπνεύσει;

Ναι, μάλλον δεν έχει βρεθεί ο κατάλληλος. Αλλά πιστεύω πως όταν βρεθεί θα το νιώσω και θα το ομολογήσω ευθέως. Χωρίς δισταγμό.

Το γεγονός ότι πολλά χρόνια τώρα ζεις με το δεδομένο της απώλειας του πατέρα σου, σε αποστασιοποιεί από τα πράγματα;

Απεναντίας. Το αντίθετο.

Επουλώθηκε αυτή η πληγή;

Ο πόνος δεν είναι ο ίδιος. ‘Εμαθα να ζω με αυτόν. ‘Εμαθα να κρατώ τις καλές αναμνήσεις αλλά βαθιά μέσα μου πάντα θα με συνοδεύει.

Θέλω να με αποδεχτώ. Να αποδεχτώ τα καλά μου χωρίς να ντρέπομαι γι’ αυτά, ν’ αποδεχτώ τα ελαττώματα μου, να είμαι καλά όταν είμαι μόνη μου

Αν θυμάμαι καλά, ο πατέρας σου δεν πρόλαβε κανένα από τα θεατρικά σου βήματα.

Πράγματι, είχε δει μόνο τις εξετάσεις μου στη σχολή. Θυμάμαι, ότι ο καθηγητής μας Νίκος Μπουσδούκος μας είχε βάλει να δουλέψουμε πάνω αμερικάνικα μονόπρακτα με μουσική από το «Tu Vuo Fa L’ Americano». Κι επειδή ο πατέρας μου είχε ζήσει στην Αμερική, ήταν Ταξίαρχος της Αεροπορίας και είχε κάνει εκπαίδευση εκεί, όταν μπήκε μέσα στην αίθουσα, ως θεατής, με πήρε γεμάτος κέφι να χορέψουμε. Θεότρελος. Ηταν μια πολύ συγκινητική στιγμή για μένα…

Ο Ταξίαρχος δέχθηκε η κόρη του να γίνει ηθοποιός;

Από την στιγμή που πέρασα στο Πανεπιστήμιο οι γονείς μου ηρέμησαν. Ετσι, όταν ήρθε το θέατρο δεν αντέδρασαν γιατί βαθιά μέσα τους δεν πίστευαν ότι θα γίνω θεολόγος. Θυμάμαι, κάποια στιγμή, όταν ήμουν 15-16 χρονών βλέπαμε τυχαία μια εκπομπή αστρολογίας στην τηλεόραση και οι γονείς μου τηλεφώνησαν – έτσι για πλάκα – και μίλησαν ζωντανά δίνοντας τα στοιχεία μου. Η αστρολόγος, λοιπόν, είπε ότι η κόρη τους θ’ αλλάξει πολλές κατευθύνσεις μέχρι να καταλήξει στο τι θα κάνει. Και πραγματικά πήγαινα για γιατρός, μετά άρχισα να κοιτάζω στην αρχαιολογία, μπήκα στη θεολογία και κατέληξα να γίνω ηθοποιός. Μια χαρά τα είπε η κυρία αστρολόγος!

Εσύ πότε ηρέμησες;

Οταν αποφάσισα ότι θα γίνω ηθοποιός. Μέχρι τότε ήμουν σε σύγχυση. Δεν ήξερα ποια είναι η αποστολή μου. Κι εγώ πιστεύω στην έννοια της αποστολής.

Μετάνιωσες ποτέ για την επιλογή σου;

‘Οχι, εδώ ανήκω. Αν και θα ήθελα πάρα πολύ να πάω σε αποστολές με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Θα ήθελα να προσφέρω μ’ έναν τέτοιο τρόπο. Θεωρώ πως η τέχνη είναι προσφορά αλλά δεν συγκρίνεται με τέτοιες πράξεις.

Θα ήθελα να γίνω μητέρα αλλά δεν μου έχει γεννηθεί ακόμα η ανάγκη

Στο πρακτικό κομμάτι κάνεις πράγματα που δεν ξέρει κανένας;

Ναι και ούτε θα τα μάθει. Το έχω ανάγκη μεγάλη.

Είσαι ο άνθρωπος που, τελικά, αφήνει πίσω τις μεγάλες του επιθυμίες;

‘Οχι· πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα τις πραγματοποιήσω. Δεν θέλω να φύγω από αυτή τη ζωή αφήνοντας εκκρεμότητες. Δεν θέλω να φύγω χωρίς να έχω ζήσει. Και ζωή θεωρώ αυτά που προσδοκώ να κάνω.

Κάνεις αυτά που θέλεις;

Αρκετά συχνά. Μα δεν έχω τελειώσει ακόμα.