Κι ενώ στις αρχές των zeros άρχισε να διακρίνεται σαν μικρομηκάς – πρώτα με το «Only for ever» και στη συνέχεια με το «Two times now» – δεν έκανε το αναμενόμενο. Δεν πέρασε απευθείας στην μεγάλου μήκους κινηματογράφιση μα άρχισε να κάνει θέατρο: Την «Πτώση» του Καμί στο Bios, το «Parklife» στο ‘Ιδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, το «Xτόκιο» στο Από Μηχανής. Θα κρατούσε, δηλαδή, μια εξαετία απόστασης από το σινεμά μέχρι να φτάσει στο πολυβραβευμένο «Luton» του 2013. Και μετά θα ξαναριχνόταν στο θέατρο με την ίδια ζέση.
Μέχρι και σήμερα, ο Μιχάλης Κωνσταντάτος δεν μοιάζει να έχει αποφασίσει που ανήκει τελικά. ‘Ισως, γιατί όπως λέει και ο ίδιος, δεν είναι ζήτημα απόφασης. «Ο κινηματογράφος είναι εκεί απ’ όπου ξεκινούν όλα. Εκεί είναι οι προσλαμβάνουσες μου, οι άνθρωποι που ξεκινήσαμε μαζί, οι πρώτες μου συγκινήσεις, όλα έρχονται από εκεί. Είναι ένας χώρος που αγαπάω πολύ και ένας κώδικας που έχω μάθει να εκφράζομαι. Το θέατρο προέκυψε πολύ αργότερα και μέσα από μια ανάγκη να εκφραστώ σε χωρικές εγκαταστάσεις και ιστορίες που συμβαίνουν ζωντανά, μπροστά στα μάτια των θεατών. Μου προσφέρει μια άλλη συγκίνηση και γεμίζει ένα άλλο κομμάτι του εαυτού μου. Υπάρχουν ιστορίες που τις φαντάζομαι για τον κινηματογράφο κι άλλες που παίρνουν αμέσως τη θέση τους στο μυαλό μου σε ένα χώρο, ζωντανά, θεατρικό ή μη. Έτσι κι αλλιώς, τα πράγματα που σκηνοθετώ στο θέατρο έχουν μέσα τους πολύ ισχυρή δόση από την κινηματογραφική μου ταυτότητα. Το τελικό αποτέλεσμα χαρακτηρίζεται νομίζω από τη μίξη διαφόρων μορφών τέχνης» εξηγεί.
Πλάνο από το πολυβραβευμένο «Luton».
Κι όμως, παρότι ο κινηματογράφος είναι ο αφετηριακός του χώρος, παραδέχεται πως το θέατρο τον κέρδισε εν πρώτοις. «Σε πολύ μικρή ηλικία διάβαζα παρά πολλά θεατρικά έργα, χωρίς να βλέπω ιδιαίτερα θέατρο. Μου άρεσε η φόρμα του κειμένου και φανταζόμουν τις σκηνές να ζωντανεύουν. Με αυτή την έννοια ήταν το θέατρο που πρώτα μου τράβηξε την προσοχή. Όταν, όμως, ήρθα πρώτη φορά σοβαρά σε επαφή με τη σκοτεινή αίθουσα μαγεύτηκα και ήθελα οπωσδήποτε να κάνω κινηματογράφο. Έτσι από έφηβος, ακόμα, μέχρι και το 2009, που έκανα την πρώτη μου σκηνοθεσία για το θέατρο, ασχολούμουν αποκλειστικά με τον κινηματογράφο. Από τότε και μετά ο χρόνος μου μοιράστηκε. Δεδομένου επίσης ότι για να κάνεις μια ταινία περνούν περίπου 4-5 χρόνια, στο ενδιάμεσο σίγουρα υπάρχει χρόνος για αρκετές παραστάσεις».
«Νιώθω πολλές φορές σαν ο κινηματογράφος να είναι η μητρική μου γλώσσα και το θέατρο μια γλώσσα που συνεχώς μαθαίνω λέει ο Μιχάλης Κωνσταντάτος.
Κάπως έτσι, το θέατρο με το σινεμά άρχισε να διαπλέκεται στο δημιουργικό time line του Μιχάλη Κωνσταντάτου μ’ έναν πολύ φυσικό τρόπο. Τόσο ώστε να λέει με σιγουριά πως αισθάνεσαι εξίσου αποτελεσματικός και στα δύο. «Κάθε φορά που κάνω μια σκηνοθεσία συνήθως μου παίρνει πολύ χρόνο προετοιμασίας γιατί δουλεύω με πολύ λεπτομέρεια. Αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό νομίζω ότι πάντα φέρνει αποτέλεσμα». Μάλιστα αισθάνεται ότι το θέατρο τροφοδοτεί το σινεμά και τούμπαλιν – ακόμα κι αν σε μια (τελικά) χαοτική συνθήκη, αναγκάζεται να δουλεύει και για τα δύο ταυτόχρονα. «Αυτές είναι οι καλύτεροι περίοδοι» παραδέχεται. «Είναι εξαντλητικό και πολύ αγχωτικό πολλές φορές, αλλά νομίζω πως γίνεται ένας πολύ δημιουργικός διάλογος των δύο αυτών τεχνών μέσα μου και αναπόφευκτα το ένα επηρεάζει το άλλο… Νιώθω πολλές φορές σαν ο κινηματογράφος να είναι η μητρική μου γλώσσα και το θέατρο μια γλώσσα που συνεχώς μαθαίνω – όχι όμως με στόχο να την μιλήσω ποτέ σαν “native speaker” αλλά μου αρέσει να τη μιλάω με την απόλαυση κάποιου που επισκέπτεται έναν τόπο, μιλάει τη γλώσσα του τόπου, αλλά περισσότερο από το να ξέρει τη γλώσσα χαίρεται πολύ που βρίσκεται εκεί και συνεννοείται με τους γύρω του».
Στον κόσμο του ΛακλόΜε τα υλικά του στο… blender προσέρχεται και στη νέα του σκηνοθεσία, πάνω στο κλασικό κείμενο του Λακλό, τις «Επικίνδυνες σχέσεις» με πρωταγωνιστές τους Αντώνη Μυριαγκό, Γιώτα Αργυροπούλου (γυναίκα του και συνιδρύτρια της ομάδας τους Blindspot), Κατερίνα Μισιχρόνη. «Κάποια στιγμή διαβάσαμε τις επιστολές αυτές του Λακλό και μας γοήτευσε το πόσο αριστοτεχνικά χειρίζεται τους χαρακτήρες του και στήνει μια πλοκή μέσα από επιστολές. Κρατώντας το σασπένς για τον αναγνώστη και συγχρόνως διαμορφώνοντας χαρακτήρες πραγματικούς, σύνθετους και βαθιά ανθρώπινους. Μέσα από ένα διαχρονικό σχήμα σχέσεων κάνει ένα σχόλιο για την ψυχοσύνθεση των ανθρώπων. Την ανάγκη τους να αγαπηθούν, να επιβληθούν, να εξουσιάσουν, να αποπλανήσουν, αλλά και την ανικανότητα τους να αποδεχτούν, να πολεμήσουν το Εγώ τους, να επουλώσουν τα τραύματα τους και να συνυπάρξουν».
Κατερίνα Μισιχρόνη, Γιώτα Αργυροπούλου και Αντώνης Μυργιαγκός στις «Επικίνδυνες σχέσεις».
Ο Λακλό μοιάζει να του έκλεισε συνωμοτικά το μάτι ώστε να δει την αφήγηση όχι μέσα από τον τρόπο επικοινωνίας της εποχής του – την αλληλογραφία – αλλά μέσα από την σύγχρονη οδό της ψηφιακής εικόνας, σε μια εποχή όπου όλοι την χρησιμοποιούν. Κι εδώ ο Μιχάλης Κωνσταντάτος αναγνωρίζει μια πρόκληση: «Ένας σκηνοθέτης φαντάζεται, δημιουργεί και συνθέτει κόσμους και ιστορίες με σκοπό να προβληματίσει, να θέσει ερωτήματα και τελικά ν’ ανοίξει ένα κοινωνικό διάλογο παίρνοντας πρώτος ο ίδιος μια θέση απέναντι στο θέμα του. Το τελικό αποτέλεσμα είναι αποτέλεσμα μιας πορείας, μιας έρευνας, ενός ομαδικού κόπου. Είναι διαφορετική, λοιπόν, η χρήση της εικόνας στην περίπτωση του σκηνοθέτη και εκ των πραγμάτων έχει άλλη βαρύτητα από αυτή που συμβαίνει ως εργαλείο επικοινωνίας σε καθημερινή βάση. Εκείνο που ο σκηνοθέτης πρέπει να λαμβάνει υπόψιν του είναι ο εθισμός των ανθρώπων σε μικρά και γρήγορα format μέσα από τον καθημερινό τρόπο επικοινωνίας. Και είναι χρήσιμο όχι για να τον υπηρετήσει, αλλά για να το αντιμετωπίσει. Αυτή νομίζω είναι η πρόκληση. Να μπορεί να μιλάει στον κόσμο με τα έργα του χρησιμοποιώντας τα εργαλεία του απέναντι στον καταιγισμό πολλών άχρηστων εικόνων που δέχονται οι άνθρωποι στην εποχή μας» διευκρινίζει.
Νέα ταινίαΤο σίγουρο είναι πως η εικόνα και η κινηματογράφιση θα είναι πάντα ένα δημιουργικό μέσο επικοινωνίας για τον Μιχάλη Κωνσταντάτο. Μόλις ολοκλήρωσε, άλλωστε, την δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, το «All the Pretty Little Horses», μια συμπαραγωγή Ελλάδας-Βελγίου-Γερμανίας που θα βγει στις αίθουσες μέσα στο 2020. Ηδη ξεκίνησε να γράφει το σενάριο για την επόμενη, την ώρα που μαζί με τους Blind Spot δρομολογούν την παραγωγή που θα ακολουθήσει τις «Επικίνδυνες σχέσεις».
