Φεστιβάλ Ιαπωνικού Κινηματογράφου 2020 στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

Η Πρεσβεία της Ιαπωνίας, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, το Japan Foundation και με την ευγενική υποστήριξη της εταιρείας Japan Tobacco International, διοργανώνει Φεστιβάλ Ιαπωνικού Κινηματογράφου με τίτλο «Yasujiro Ozu και Kenji Mizoguchi: Οι δύο κορυφαίοι του κλασικού ιαπωνικού κινηματογράφου», από τις 13 έως τις 16 Φεβρουαρίου 2020 στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.

Φέτος στο φεστιβάλ – αφιέρωμα στους σπουδαίους σκηνοθέτες, πρόκειται να προβληθούν τέσσερις παγκοσμίως διακεκριμένες ταινίες. Το κινηματογραφικό φεστιβάλ πραγματοποιείται στο πλαίσιο του «Περιοδεύοντος Φεστιβάλ Ιαπωνικών Ταινιών» του Japan Foundation.

Η αυλαία των προβολών ανοίγει την Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου, με την εμβληματική ταινία του Yasujiro Ozu Ταξίδι στο Τόκιο (1953), ενώ από τις 14 έως τις 16 Φεβρουαρίου πρόκειται να προβληθούν οι ταινίες Η γεύση του πράσινου τσαγιού και του ρυζιού (1952) του Yasujiro Ozu, Η Ζωή της Oharu (1954) και Οι Σταυρωμένοι Εραστές (1957) του Kenji Mizoguchi (οι ταινίες προβάλλονται στα ιαπωνικά με ελληνικούς και αγγλικούς υπότιτλους).

Η Γεύση του πράσινου τσαγιού και του ρυζιού

19:30 Ταξίδι στο Τόκιο (Yasujiro Ozu, 1953, 135’)

19:00 Η Ζωή της Oharu (Kenji Mizoguchi, 1954, 148’)
22:00 Η Γεύση του πράσινου τσαγιού και του ρυζιού (Yasujiro Ozu, 1952, 115’)

19:00 Οι Σταυρωμένοι Εραστές (Kenji Mizoguchi, 1957, 88’ )
21:30 Ταξίδι στο Τόκιο (Yasujiro Ozu, 1953, 135’)

19:00 Η Ζωή της Oharu (Kenji Mizoguchi, 1954, 148’)
22:00 Η Γεύση του πράσινου τσαγιού και του ρυζιού (Yasujiro Ozu, 1952, 115’)

Η Ζωή της Oharu

O Yasujiro Ozu γεννήθηκε στο Tokyo. Αφού εργάστηκε ως αναπληρωτής δάσκαλος δημοτικού σχολείου, το 1923 προσλαμβάνεται στα στούντιο Shochiku ως βοηθός φωτογράφου, ενώ το 1926 μεταβαίνει στο τμήμα σκηνοθεσίας και το 1927 κάνει το ντεμπούτο του με την ταινία Sword of Penitence.

Το 1949 σκηνοθετεί την εμβληματική ταινία Late Spring, με την οποία γίνεται γνωστός, χρησιμοποιώντας ως στοιχεία του μοναδικού κινηματογραφικού του στυλ, ιδιαίτερες τεχνικές λήψεις, καθώς και τους δύο αγαπημένους του πρωταγωνιστές Chishū Ryū και Setsuko Hara, με τους οποίους συνεργάζεται επανειλημμένα.

Το 1953, δουλεύει πάνω σ’ ένα παλιό σενάριο και κυκλοφορεί το κορυφαίο Tokyo Story. Το έργο, που πραγματεύεται τις οικογενειακές σχέσεις, είναι ένα αριστούργημα που θα μείνει παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

Προπολεμικά και μεταπολεμικά, υπάρχουν 54 γνωστές ταινίες υψηλής κινηματογραφικής τέχνης για τις σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα στις οικογένειες και το γάμο.

Ο μοναδικός κόσμος της εικόνας που δημιούργησε ο Ozu, κινηματογραφώντας από χαμηλό ύψος και συνδέοντας τα πλάνα με μεγάλου μήκους cuts, εξακολουθεί να θεωρείται υψηλής αξίας στην Ιαπωνία και στο εξωτερικό.

Ο Ozu με λιτή κινηματογραφική ματιά αλλά και με συγκινησιακή ένταση, σκιαγραφεί τη σχέση ανάμεσα στους ηλικιωμένους γονείς και τα παιδιά τους, κατά την επίσκεψη του γηραιού ζευγαριού στο Tokyo – τόπο διαμονής του γιού και της κόρης τους. Το γύρισμα πραγματοποιήθηκε στις πόλεις Onomichi, Osaka, Atami και Tokyo. Στο Onomichi, η κάμερα του Ozu παρακολουθεί και καταγράφει τις βάρκες που διέρχονται από το λιμάνι, παλαιά οικήματα χτισμένα σε σειρές, ιστορικούς ναούς και πέτρινα μνημεία, και σοκάκια με λευκούς τοίχους, ενώ στο Tokyo, η κάμερα «βλέπει» από ψηλά, ρούχα απλωμένα σε στενά δρομάκια, αλλά και πολύβουες οδούς στο κέντρο της πόλης, φροντίζοντας πάντα το μήνυμα να εκφέρεται χωρίς υπερβολή ή τεχνάσματα.

Ο Shukichi (Chishu Ryu) και η Tomi (Chieko Higashiyama) ταξιδεύουν στο Tokyo, όπου ζουν δύο από τα ενήλικα παιδιά τους. Οι δύο ηλικιωμένοι που έζησαν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη μικρή παραθαλάσσια πόλη Onomichi στη Hiroshima, προσμένουν την επίσκεψή αυτή με τη σκέψη ότι θα γίνει μια αλησμόνητη εμπειρία που θα τους συντροφεύει στο υπόλοιπο της ζωής τους. Όμως, μόλις φτάσουν στη ζωντανή μητρόπολη, ο μεγαλύτερος γιος και η κόρη τους παραμένουν στην καθημερινότητά τους αντί να διαθέσουν λίγο ποιοτικό χρόνο με τους γονείς τους. Παρά την αρχικά φιλόξενη υποδοχή, ο Shukichi και η Tomi νιώθουν την έλλειψη ζεστασιάς και αισθάνονται ανεπιθύμητοι και απογοητευμένοι. Ωστόσο, ο Shukichi διασκεδάζει με έναν παλιό του φίλο, ενώ η Tomi χαίρεται με την ευγένεια της Noriko (Setsuko Hara), χήρα του δεύτερου γιου τους που χάθηκε στον πόλεμο, όταν τους συναντά….
Πρωταγωνιστούν: Chishu Ryu, Setsuko Hara, Chieko Higashiyama, Haruko Sugimura, So Yamamura, Kuniko Miyake, Kyoko Kagawa

Η ταινία, της οποίας το σενάριο λογοκρίθηκε αρχικά με αποτέλεσμα τη μεταπολεμική προβολή της, αποτελεί ένα έξοχα διάτρητο πορτρέτο ενός γάμου που σιωπηρά καταρρέει. Τα μυστικά και τα ψέματα καταλύουν την ήδη εύθραυστη σχέση ενός άτεκνου, μεσήλικου ζευγαριού, καθώς η αστική ανατροφή τής σοφιστικέ κυρίας συγκρούεται με την επαρχιακή καταγωγή τού απλοϊκού κυρίου, ενώ η παρουσία της μοντέρνας και πεισματάρας ανιψιάς έρχεται να σαρώσει το σπίτι τους. Ο σκηνοθέτης συνεχίζει το γνώριμο μοτίβο των οικογενειακών υποθέσεων που κυριαρχούν στις ταινίες του, επεκτείνοντας μάλιστα, με χιούμορ, τη δράση πέρα από τους εσωτερικούς χώρους του σπιτιού, σε γήπεδα του μπέιζμπολ, σε αίθουσες pachinko και σε εστιατόρια ramen του μεταπολεμικού Τόκυο.

Ο επαρχιώτης Shigeyoshi Satake (Toshinobu Saburi) είναι παντρεμένος με την Taeko (Μichiyo Κogure), αστικής ανατροφής, κόρη του καλύτερου φίλου του προέδρου της εταιρείας όπου εργάζεται. Η Taeko διασκεδάζει κυκλοφορώντας με τρένο Α’ κατηγορίας και παρακολουθώντας αγώνες μπέιζμπολ, ενώ ο Shigeyoshi καπνίζει τσιγάρα Asahi, τα οποία απεχθάνεται η Taeko, χρησιμοποιεί το τρένο Γ’ κατηγορίας για τις μετακινήσεις του και όταν επιστρέφει μεθυσμένος, συνηθίζει να τρώει ochazuke (ρύζι περιχυμένο με πράσινο τσάι). Το χάσμα μεταξύ τους δείχνει ολοένα να μεγαλώνει. Όταν η Taeko θα ταξιδέψει στο Edo για να επισκεφτεί μια συμμαθήτριά της, ο Satake θα φύγει για επαγγελματικό ταξίδι στο εξωτερικό χωρίς να την ενημερώσει…
Πρωταγωνιστούν: Shin Saburi, Michiyo Kogure, Koji Tsuruta, Chishu Ryu, Chikage Awashima

Οι Σταυρωμένοι Εραστές

Γεννήθηκε στο Τόκιο. To 1920 προσλαμβάνεται στην κινηματογραφική εταιρεία Nikkatsu. To 1923 σκηνοθετεί την πρώτη του ταινία The Resurrection of Love και σχεδιάζει νέα κινηματογραφικά είδη, όπως σύγχρονο και αστυνομικό δράμα, ενώ στις ταινίες του 1924 που ξεχωρίζουν, οι κεντρικοί χαρακτήρες ερμηνεύονται από γυναίκες.

Τα μεταπολεμικά αριστουργήματα Tales of Moonlight and Rain (1953) και Sansho the Bailiff (1954), όπως και The life of Oharu (1952), συμμετέχουν στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας και ο Mizoguchi γίνεται διεθνώς γνωστός αποσπώντας διαδοχικά βραβεία.

Προπολεμικά και μεταπολεμικά, ο Mizoguchi συνέχισε να περιγράφει στις ταινίες του πάθη γυναικών, ενώ συνεργάστηκε με την Kinuyo Tanaka σε πολλές από τις ταινίες του.

Η μοναδική κινηματογραφική έκφραση του Mizoguchi με την τεχνική του μονοπλάνου που προσδίδει ρεαλισμό στα έργα του, επηρέασε σκηνοθέτες όπως τους Godard, Tarkovsky και Scorsese, και συνεχίζει να επιδρά σε σκηνοθέτες κινηματογραφικών ταινιών παγκοσμίως, ακόμη και σήμερα.

Βασισμένο στο μυθιστόρημα του Saikaku Ihara «Η ζωή μιας ερωτευμένης γυναίκας» (1686), το αριστούργημα του Kenji Mizoguchi περιγράφει την τραγική ζωή μιας γυναίκας στην φεουδαρχική Ιαπωνία, η οποία υποβάλλεται σε μια σειρά από ταπεινώσεις από τους άνδρες με τους οποίους συνδέεται. Η Kinuyo Tanaka δίνει μια μοναδική ερμηνεία στο ρόλο της Oharu, ενώ η ταινία κέρδισε το Διεθνές Βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας το 1952 και το βραβείο για την καλύτερη μουσική επένδυση στο 7ο Φεστιβάλ Mainichi Film Concours.

Μία ηλικιωμένη πόρνη, η Oharu (Kinuyo TANAKA) καθώς περιπλανάται σε διάφορους ναούς, η μορφή ενός αγάλματος τής ξυπνά αναμνήσεις από τη θλιβερή ζωή της. Η Oharu, κόρη ευγενούς της αυτοκρατορικής αυλής του Κιότο, ερωτεύτηκε έναν άνδρα κατώτερης κοινωνικής θέσης, και όταν η σχέση αποκαλύπτεται, ο άνδρας εξοντώνεται και η Oharu με την οικογένειά της εξορίζονται. Στη συνέχεια, γίνεται ερωμένη ενός τοπικού φεουδάρχη αλλά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα οι αυλικοί συνωμοτούν και την εκδιώχνουν πίσω στο πατρικό της. Τότε ξεκινούν και οι δύσκολες περιπλανήσεις της Oharu…
Πρωταγωνιστούν: Kinuyo Tanaka, Satoko Yamante, Toshiro Mifune, Jukichi Uno

Οι Σταυρωμένοι Εραστές, ένα από τα τελευταία αριστουργήματα του Mizuguchi, γυρισμένο στα τέλη της δεκαετίας του ‘50, βασίζεται σε έργο για κουκλοθέατρο bunraku του Monzaemon Chikamatsu, του μεγαλύτερου θεατρικού συγγραφέα της περιόδου. Πρόκειται για μια τραγική ιστορία απαγορευμένου έρωτα υπό διωγμό, που αγωνίζεται για να επιβιώσει.

Στη φεουδαρχική Ιαπωνία του 17ου αιώνα, ο Ishun (Eitaro SHINDO), φιλοχρήματος προύχοντας και τυπογράφος του Αυτοκρατορικού ημερολογίου, είναι παντρεμένος με την αρκετά νεότερή του Osan (Kyoko KAGAWA). H οικογένεια της Osan αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα και την πιέζει να ζητήσει χρήματα από τον σύζυγό της, ενώ εκείνη διστάζει και ζητά τη βοήθεια του έμπιστου υπαλλήλου του συζύγου της, Mohei (Kazuo HASEGAWA). Εκείνος προθυμοποιείται να τη βοηθήσει, διαπράττει όμως αδίκημα και συλλαμβάνεται. Από εκείνη τη στιγμή, η ζωή της Osan και του Mohei αρχίζει να παίρνει άλλη τροπή…
Πρωταγωνιστούν: Kazuo Hasegawa, Kyoko Kagawa, Yoko Minamino, Eitaro Shindo