Γιατί ονομάζεται Καθαρά Δευτέρα; Τι συμβολίζει το πέταγμα του Χαρταετού;
Η έναρξη της σαρακοστής γιορτάζεται την Καθαρά Δευτέρα με τα “Κούλουμα” και το πέταγμα χαρταετού. Ποια η προέλευση και η σημασία αυτών των εορτασμών;
Η Καθαρά Δευτέρα σηματοδοτεί τη λήξη της αποκριάς και την έναρξη της νηστείας, δηλαδή την κάθαρση του ανθρώπου σωματικά και ψυχικά. Η αφετηρία της Σαρακοστής είναι για τη χώρα μας μια ιδιαίτερη μέρα και γιορτάζεται κατά κύριο λόγο με διάφορα σαρακοστιανά εδέσματα, με την παραδοσιακή λαγάνα, την ταραμοσαλάτα και τις ελιές.
Μια άλλη εκδοχή για την “Καθαρά Δευτέρα” είναι πως ονομάστηκε έτσι επειδή οι νοικοκυρές καθάριζαν τα σκεύη τους όλη μέρα από το φαγοπότι της αποκριάς. Μια χαρακτηριστική λέξη που χρησιμοποιούμε είναι τα “Κούλουμα“, που είναι ο υπαίθριος πανηγυρισμός της Καθαράς Δευτέρας. Κατά τον Νικόλαο Πολίτη, πατέρα της ελληνικής λαογραφίας, τα “κούλουμα” προέρχονται από τη λατινική λέξη “Culumus” που σημαίνει αφθονία, αλλά και το τέλος, δηλαδή το τέλος της αποκριάς. Ό,τι κι αν σημαίνει όμως, η λέξη αυτή στις μέρες μας παραπέμπει σε ημέρα διασκέδασης, φαγητού και οικογενειακής συνύπαρξης.
Η χαρά όλων, αλλά ιδιαίτερα των παιδιών είναι το πέταγμα του χαρταετού που θέλει ιδιαίτερη μαστοριά και ιδανικές καιρικές συνθήκες φυσικά. Κάποιες πληροφορίες ερμηνεύουν το πέταγμα του χαρταετού, ως μια επιθυμία του ανθρώπου να διώξει μακριά το κακό.
Ο χαρταετός έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Τον 4ο αιώνα π.Χ., ο μαθηματικός και αρχιμηχανικός Αρχύτας (440-360 π.Χ.), από τον Τάραντα της Νότιας Ιταλίας, καλός φίλος του Πλάτωνα και οπαδός του Πυθαγόρα, χρησιμοποίησε στην αεροδυναμική του τον χαρταετό και λέγεται ότι ήταν ο εφευρέτης του.
Όταν κρατάμε τον σπάγκο και κοιτάμε ψηλά στον ουρανό, η χαρά που νιώθουμε, όταν καταφέρνουμε να τον δούμε να πετάει ψηλά, είναι πολύ μεγάλη. Όποιος κι αν είναι ο πραγματικός συμβολισμός του, το βέβαιο είναι ότι προσφέρει χαρά και διασκέδαση σε μικρούς και μεγάλους!