Το πιο ρεαλιστικό είδος του κινηματογράφου, δηλαδή τα ντοκιμαντέρ, είναι μια μορφή έκφρασης της πραγματικότητας και της αντικειμενικότητας του κόσμου γύρω μας. Πρόκειται για ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο – και ψυχαγωγικό – που μας βοηθάει να γνωρίσουμε άγνωστες πτυχές μιας κοινωνίας ή μιας χώρας. Το διαδίκτυο μας δίνει συνεχώς καινούργια ντοκιμαντέρ, που μπορούμε επιτέλους να παρακολουθήσουμε, τώρα που έχουμε άπλετο χρόνο στη διάθεσή μας, και που αποφεύγαμε στην παλιά καθημερινότητα, γιατί τα θεωρούσαμε «βαρετά».
Γι’ αυτό μη χάσετε 13 ελληνικά ντοκιμαντέρ, διαφόρων θεματικών, online και εντελώς δωρεάν, με το πάτημα ενός κουμπιού. Έτσι, θα ξεφύγετε λίγο από τις «αμερικανιές» και τα εύπεπτα, τυποποιημένα ντοκιμαντέρ υπηρεσιών όπως το Netflix.
«Οι Παρτιζάνοι των Αθηνών» του Ξενοφώντα Βαρδαρού και Γιάννη Ξύδα (2018)Με συνολική διάρκεια 71 λεπτά, το ντοκιμαντέρ «Οι Παρτιζάνοι των Αθηνών» περιλαμβάνει μαρτυρίες των ΕΑΜιτών αγωνιστών στην Αντίσταση κατά των Ναζί, την περίοδο της Κατοχής στην Αθήνα (’41-’44). Δεκατέσσερις αφηγήσεις. Δεκατέσσερις ιστορίες. Ένας λαός ενάντια στους Ιταλούς και Γερμανούς κατακτητές και στους ντόπιους συνεργάτες τους. Ένα ντοκιμαντέρ για τη συλλογική μνήμη. Διαβάστε περισσότερα, εδώ.
Το ντοκιμαντέρ περιγράφει την καθημερινότητα μιας οικογένειας που κατοικεί στη Χώρα της Αμοργού. Το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας είναι ο Δημήτρης Γιαννακός, γνωστός και ως Πάρβας. Ο Πάρβας ζει μοιράζοντας τον χρόνο του στον κήπο και το καφενείο που κρατάει με τη γυναίκα και την κόρη του, τα τελευταία 50 χρόνια. Το ντοκιμαντέρ δείχνει την αληθινή ζωή της Αμοργού, όπως είναι. Δεν υπάρχει αφήγηση ή συνεντεύξεις, αλλά η ιστορία παρουσιάζεται σε εικόνες και ο σκηνοθέτης παραμένει αόρατος (Διάρκεια 73 λεπτά).
Το ντοκιμαντέρ αυτό είναι μια περιπλάνηση στο χθες και το σήμερα της Αρκαδίας, ενός τόπου τόσο φορτισμένου με μύθους και αναφορές που μοιάζει να κατοικεί σ’ ένα πεδίο που δεν ανήκει αποκλειστικά στη σύγχρονη πραγματικότητα. Ενός τόπου που έχει τη δική του ξεχωριστή θέση στο χρόνο και το χώρο, αλλά και στη συνείδηση αμέτρητων ανθρώπων ανά τους αιώνες, που ονειρεύτηκαν το ιδανικό της, ή τα όσα η Αρκαδία συμβολίζει.
Το ντοκιμαντέρ τιμήθηκε με το Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου στο 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2015, ως η καλύτερη ελληνική παραγωγή (Διάρκεια 88 λεπτά).
«Ο Ηρακλής, ο Αχελώος και η Γιαγιά Μου», του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου (1997)Η κυρα-Δήμητρα, γιαγιά του σκηνοθέτη, είναι 89 χρόνων και ζει μόνη της, στο Αρματολικό, ένα ειδυλλιακό χωριό της Πίνδου. Δίπλα από το σπίτι της, κυλάει ο πανάρχαιος ποταμός Αχελώος. Στο σημείο αυτό χτίζεται το φράγμα της Μεσοχώρας, έργο κεφαλής της εκτροπής του Αχελώου. Το σπίτι της γιαγιάς, θα πλημμυρίσει από τα νερά της μεγάλης τεχνητής λίμνης που θα δημιουργηθεί.
Δυο από τα εγγόνια της, ο Δημήτρης και ο Κώστας, γυρίζουν το ντοκιμαντέρ σκιαγραφώντας το πορτρέτο όχι μόνον μιας αντιπροσωπευτικής γυναίκας της Πίνδου αλλά και μιας τραγικής φιγούρας που με απίστευτο ψυχικό σθένος και κουράγιο, συνεχίζει να ζει στον τόπο που γεννήθηκε και αγάπησε (Διάρκεια 28 λεπτά).
«Food for Love» της Μαριάννας Οικονόμου (2013)Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει την αγάπη που δείχνουν τρεις Ελληνίδες μητέρες για τα παιδιά τους, μέσω του φαγητού…σε τάπερ! Όσο μακριά κι αν είναι το παιδί, πάντα θα φροντίζουν να του προμηθεύουν σπιτικό ελληνικό φαγητό. Το φαγητό των μητέρων είναι μια δυναμική και συμβολική κίνηση που γεφυρώνει κάθε γεωγραφική και συναισθηματική απόσταση, ενώ κρατάει τους οικογενειακούς δεσμούς ενωμένους για πάντα! Το ντοκιμαντέρ ανοίγει ένα παράθυρο στην ελληνική οικογένεια, με την μητέρα στο επίκεντρο και τα παιδιά σαν βασιλιάδες και βασίλισσες! (Διάρκεια 52 λεπτά).
«Greek Rock Revolution» του Μιγκέλ Άνχελ Κάνο Σαντίθο (2018)Σε αυτό το ντοκιμαντέρ για τη ροκ σκηνή της Ελλάδας, συμμετέχουν 7 συγκροτήματα: οι 1000mods, οι Tuber, οι Puta Volcano, οι Vilaggers of Ioannina City, οι Planet of Zeus και οι Nighstalker. Οι μπάντες, επίσης, σχολιάζουν την έμπνευση του κινήματος της ροκ, που αποτελεί η ασταθής κοινωνική κατάσταση της χώρας. Η μακροβιότητα αυτής της αστάθειας, φαίνεται να οδηγεί σε ανάγκη για καλλιτεχνική έκφραση, μέσα από το κοινό αίσθημα της αντισυμβατικότητας.
Σκηνοθετημένο από έναν Ισπανό που ήρθε στην Ελλάδα το 2018 για να πάρει συνεντεύξεις από τις σημαντικότερες ελληνικές ροκ μπάντες, και να καταγράψει τις πρόβες τους καθώς και τις συναυλίες που έδωσαν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας (Διάρκεια 95 λεπτά).
«Μάνα» της Βάλερι Κοντάκος (2015)Το 1962 μια παρέα ανήλικων κοριτσιών έγινε πρωτοσέλιδο στον Τύπο της εποχής, καθώς έφυγαν από τα σπίτια τους για να κλειστούν σε μοναστήρι. Σκοπός τους δεν ήταν η καθημερινές προσευχές, αλλά το να δημιουργήσουν ένα Ίδρυμα, ώστε να προσφέρουν καταφύγιο σε παραμελημένα και κακοποιημένα παιδιά.
Μισό αιώνα αργότερα, οι επιζώντες από τους ιδρυτές, συνεχίζουν τη λειτουργία του Παιδικού Χωριού Λυρείου, μεγαλώνοντας παιδάκια εκτός γάμου και χωρίς καμία βοήθεια από το κράτος και την Εκκλησία. Το ντοκιμαντέρ περιγράφει το όραμά τους και το πως κατάφεραν να σώσουν περισσότερα από 500 αβοήθητα παιδιά (Διάρκεια 67 λεπτά).
«Εγώ, ο Χλεμπόνιας κι ο Σκούληκας», του Νίκου Θεοδοσίου (2016)Ο σκηνοθέτης (και ιδρυτής του Νεανικού Πλάνου) περιπλανιέται στο παρελθόν του σινεμά. Η βόλτα του τον φέρνει στο Περιστέρι και την Ανθούπολη μετά τον εμφύλιο κι ως το 1960, όταν το σινεμά, το φιλμ και οι αυτοσχέδιες μηχανές προβολής ήταν η μόνη λαϊκή ψυχαγωγία (Διάρκεια 20 λεπτά).
Ο Σέρχιο Κοντρέρας γεννήθηκε σε μια πλούσια οικογένεια, στην οποία, ήταν υπηρέτρια η μητέρα του. Η μετάβαση από μια ζωή όπου ήταν κρυμμένος, σε μια φτωχή ζωή, οδήγησε στην απόφαση να πάρει τα πράγματα στα χέρια του. Αυτοεξορίστηκε σε ηλικία 17 ετών, το Νοέμβριο του 1973, λίγους μήνες αφότου ο Pinochet έριξε τη κυβέρνηση του Allende στη Χιλή. Μετά από ένα μακρινό ταξίδι κατέληξε στην Αγγλία. 38 χρόνια αργότερα, αποφάσισε να γυρίσει στη Χιλή.
Το ντοκιμαντέρ τον ακολουθεί σε αυτό το ταξίδι, ανακαλύπτοντας ομοιότητες και διαφορές μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, ενός άνδρα που γνωρίζει πως να επιβιώνει και να εξελίσσεται (Διάρκεια 80 λεπτά).
«Δεν Υπήρχε Άλλος Δρόμος» του Σταύρου Ψυλλάκη (2009)Ακόμα και μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου στην Ελλάδα, μια μικρή ομάδα του Δημοκρατικού Στρατού, έξι άνδρες και δύο γυναίκες, έμειναν κρυμμένοι για 14 χρόνια στα Χανιά της Κρήτης, όπου συνέχισαν τις παράνομες πολιτικές τους δραστηριότητες. Το 1962, έξι από τους πρώην παρτιζάνους, δραπέτευσαν, μέσω Ιταλίας, προς τη Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν. Το ντοκιμαντέρ εμμένει στους τρεις από αυτούς, που ζουν ακόμα.
Το φιλμ αποτυπώνει την θαυμαστή υπομονή και επιμονή της ομάδας του Δημοκρατικού στρατού, καθώς και την αυτοθυσία των απλών ανθρώπων που τους έκρυψαν. Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Τεκμηρίωσης της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (Διάρκεια 87 λεπτά).
«Sam Roma – Είμαστε Τσιγγάνοι» της Μαρίνας Δανέζη (2014)Ρομά: Ένας «μυστήριος λαός» που η ταυτότητά του χάνεται στα βάθη του χρόνου και στους μακρινούς τόπους της περιπλάνησης.
Από την Ινδία και την Αίγυπτο, μέχρι τη Σουηδία και την Αγγλία και από τα χρόνια του Μέγα Αλέξανδρου ως σήμερα οι πλανόδιοι άρχοντες του δρόμου εμφανίζονται στο χάρτη της παγκόσμιας ανθρωπογεωγραφίας. Έκτοτε, ζουν στις παρυφές του περιθωρίου, στο μεταίχμιο της νομιμότητας και στο όριο της κοινωνικής αποδοχής.
Η περιήγηση στους καταυλισμούς της Αττικής, της Αργολίδας, της Ηλείας και της Αργολίδας και η καθημερινή επαφή μαζί τους έσπασε το φαινομενικό «άβατο» στον «απρόσιτο» κόσμο τους και οδήγησε σε μία κοινωνιολογική παρατήρηση με ενδιαφέροντα συμπεράσματα (Διάρκεια 39 λεπτά).
«Ο Άλλος» της Λουκίας Ρικάκη (2004)Το ντοκιμαντέρ καταγράφει τη ζωή σε ένα ιδιαίτερο σχολείο, στον Πατσίδερο της Κρήτης, όπου το 2003 φοιτούσαν πέντε άνθρωποι αλβανικής καταγωγής κι ένας Έλληνας (Διάρκεια 75 λεπτά).
«Αττίλας ’74» του Μιχάλη Κακογιάννη (1975)Ένα ντοκιμαντέρ γυρισμένο στην Κύπρο από τον Μιχάλη Κακογιάννη που αποτελεί την προσωπική του μαρτυρία για την Κυπριακή τραγωδία και για τα γεγονότα που οδήγησαν στην εισβολή του νησιού από τον Τουρκικό Στρατό. Περιλαμβάνει συνεντεύξεις τόσο πολιτικών, με κεντρικό πρόσωπο τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, όσο και απλών ανθρώπων (Διάρκεια 101 λεπτά).