ΧΟΡΟΣ

Χορογραφίες καραντίνας #9: Η Αναστασία Βαλσαμάκη φτιάχνει ένα video #μένοντας_σπίτι

Εν μέσω «καραντίνας» θέσαμε μερικές ερωτήσεις ελεύθερης ανάπτυξης και προτρέψαμε χορευτές και χορογράφους να φτιάξουν ένα βίντεο, μια χορογραφία για το monopoli.gr. Ότι σημαίνει για τον καθένα χορογραφία, η χορογραφία ως κάτι απολύτως ανοιχτό.

Παρασκευή Τεκτονίδου | 27.04.2020 Φωτογραφία εξωφύλλου: Wassilios Nikitakis

Η Αναστασία Βαλσαμάκη, αριστούχος απόφοιτος της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης, έκανε το ντεμπούτο της ως χορογράφος με την παράσταση “Sync” τον Ιούνιο του 2016 και βραβεύτηκε από το δίκτυο Aerowaves ως μια από τους 20 ανερχόμενους χορογράφους στην Ευρώπη για το 2017. Την ίδια χρονιά, παρακολούθησε το χορογραφικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα (I.C.E.) στην ακαδημία χορού SEAD της Αυστρίας και παρουσίασε το “Sync” στο Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου. Έχει συνεργαστεί με τις χορογράφους Μίνα Ανανιάδου, Κυριακή Νασιούλα και Στέλλα Φωτιάδη και παρουσίασε το πιο πρόσφατο έργο της, “DisJoint”, στα πλαίσια του 7ο Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Συνεχίζει να είναι ενεργή χορεύτρια και χορογράφος, ενώ παράλληλα διδάσκει χορό.

Photo: Wassilios Nikitakis

Έχοντας στο νου ότι χορός είναι μία κυρίως σωματική τέχνη και ότι ο σύγχρονος χορός είναι, όπως όλη η σύγχρονη τέχνη μία ιδιαίτερα αναστοχαστική πρακτική, αναρωτιέμαι πως βιώνεις αυτή τη συνθήκη του #μένουμε σπίτι;

Λίγο από όλα θα έλεγα, προσπαθώ αυτόν τον καιρό να οργανώσω τον χρόνο μου σύμφωνα με τις απαιτήσεις της δουλειάς μου και παράλληλα να φροντίσω πράγματα που είχα θέσει σε αναμονή. Αυτό που παρατηρώ έντονα, μετά από έναν μήνα καραντίνα, είναι το πώς έχει αλλάξει η αντίληψη του χρόνου. Νιώθω ότι έχει κάπως εξομαλυνθεί και προσαρμοστεί σε έναν πιο οργανικό ρυθμό, όσον αφορά το πως μοιράζεται ο χρόνος στις καθημερινές δραστηριότητες. Το σώμα έχει ξεκουραστεί αλλά περιορισμένο αναζητά να μετακινηθεί κάπου με ορίζοντα, να ιδρώσει και να βιώσει την πιο ωραία εποχή του χρόνου.

Μπορεί να ζεις σε ένα άνετο και ωραίο σπίτι αλλά υπάρχουν στιγμές που γίνεται ασφυκτικό και αισθάνεσαι ότι δεν χωράς. Έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε όλες αυτές τις αισθητηριακές αντιδράσεις και να προσέξουμε πόσο “μεγάλο” και “επίφοβο” παρουσιάζεται το έξω σε σχέση με το περιορισμένο και ¨ασφαλές” μέσα.

Photo: Wassilios Nikitakis

Τη στιγμή που μία συζήτηση για το σώμα -ως εμπειρία όχι ως οργανικό υλικό- τη συνύπαρξη και τον δημόσιο χώρο είναι ενεργή, πώς βιώνεις το προληπτικό μέτρο της απαγόρευσης ή -ας πούμε- περιορισμού της κυκλοφορίας

Καθόλου ευχάριστα θα έλεγα. Αν θέλουμε υπεύθυνους πολίτες μπορούμε να επενδύσουμε στην παιδεία και τον πολιτισμό παρά σε δράσεις περιορισμού. Το ξύλο δεν βγήκε από τον παράδεισο. Η επιβολή της τιμωρίας μπορεί να δημιουργεί την (ψευδ)αίσθηση ότι αντιμετωπίζει το πρόβλημα «της ανευθυνότητας» και τις πιθανές αυθαιρεσίες αλλά στην πραγματικότητα δεν αποτελεί λύση παρά μόνο επενδύει στο φόβο, και δημιουργεί ένα μεγαλύτερο πρόβλημα, εκείνο της κατάχρησης εξουσίας.

Αυτό που βλέπω είναι ένα σώμα φοβισμένο και μαγκωμένο έτοιμο ωστόσο να εκραγεί και να εκτονωθεί. Η καλλιέργεια της υπευθυνότητας, η περιβόητη ατομική ευθύνη θα έπρεπε να είναι μία δια βίου ενασχόληση. Έχω την αίσθηση ότι αντιθέτως επικρατεί μία θεώρηση του «αφού ο άλλος δεν το κάνει, γιατί να το κάνω εγώ; Γιατί εγώ να κάνω ανακύκλωση, ενώ δεν κάνει ο άλλος;». Η ατομική ευθύνη είναι εκείνη που σε κινητοποιεί να εμπλέκεσαι ενεργά με το τι συμβαίνει γύρω σου, να ενδιαφέρεσαι για το σύνολο και να κάνεις τον κόπο να συζητάς. Μόνο έτσι θα φτάσουμε σε μια πιο αλληλέγγυα κοινότητα. Το κράτος θα έπρεπε επίσης μέσα από μηχανισμούς να δίνει αυτό το παράδειγμα.

Mου λείπει το να τρέξω χωρίς προορισμό, να μυρίσω λουλούδια, να κουτρουβαλιστώ στα πάρκα να αγγίξω, να κρατήσω κάποιον αγκαλιά και να σηκώσω το βάρος του.

Η πανδημία ανέδειξε μαύρες τρύπες σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο και θέματα που αφορούν τη διαβίωση στην μικρή κοινωνία της γειτονιάς. Σημαντικοί τομείς της οικονομίας έχουν πληγεί φέρνοντας στην επιφάνεια σημαντικά ερωτήματα που προϋπήρχαν για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα και τις επεκτάσεις αυτού στο περιβάλλον και στις ζωές μας. Ας ελπίσουμε ότι όλο αυτό θα μας φέρει πιο κοντά σε έναν πιο “υγιή” κόσμο προσανατολισμένο προς μια συλλογική ευημερία και όχι την προσωπική κερδοφορία.

Photo: Joan Aguilà Cuevas

Η προειδοποίηση ότι η σωματική οικειότητα είναι επικίνδυνη, καθώς και η υποχρέωση να κρατάμε συγκεκριμένες αποστάσεις έχει αλλάξει τους τρόπους που κινούμαστε στον δημόσιο χώρο. Περπατάμε στον δρόμο και αποφεύγουμε να διασταυρωθούμε με αγνώστους, συναντάμε γνωστούς και τους μιλάμε από μακριά. Πως βιώνεις αυτές τις υποχρεωτικές αποστάσεις και τις κατ’ ανάγκη νέες προσωπικές σχέσεις που δημιουργούν; Μήπως ακόμη και σαν μία σχέση… χορογραφική;

Αν φανταστούμε μια κάτοψη της πόλης μας πριν και κατά τη διάρκεια του κορονοϊου θα δημιουργεί σίγουρα δύο διαφορετικές ίσως και αντίθετες συνθέσεις. Παλιά θα βλέπαμε πιο έντονα πυκνώσεις συσπειρώσεις, έλξη και ροές, ενώ τώρα θα παρατηρούσαμε ένα αραιό προσπελάσιμο τοπίο με κύρια χαρακτηριστικά την απώθηση και την μοναδικότητα. Με αυτή την αντιστοιχία θα μπορούσα ίσως να φανταστώ έναν πίνακα του Καντίνσκι και του Μοντριάν. Και τα δύο φαινόμενα έχουν χορογραφικό ενδιαφέρον αλλά κυρίως η αντιπαραβολή και αλληλεπίδρασή τους αναδεικνύει την πολυπλοκότητα της ζωής στην πόλη και τις πολλαπλές εκφάνσεις της.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑΧορογραφίες καραντίνας #2: Ο Κωνσταντίνος Παπανικολάου φτιάχνει ένα video #μένοντας_σπίτι12.09.2018

Παρόλο που είναι αρκετά πρόσφατο, αυτή η νέα συνθήκη έχει επηρεάσει τις καλλιτεχνικές και προσωπικές σου αναζητήσεις; Συνεχίζεις να δουλεύεις με το υλικό που ερευνούσες πριν ή σ’ έχει οδηγήσει σε νέες περιοχές ή; Αν ναι, σε ποιες;

Το να εργάζομαι από το σπίτι μου είναι αρκετά οικείο καθώς αποτελεί μεγάλο μέρος της χορογραφικής προετοιμασίας και οργάνωσης. Αυτή η “απομόνωση” μπορεί να λειτουργήσει και θετικά, τόσο θεραπευτικά όσο και δημιουργικά. Δεν θα έλεγα ότι το ενδιαφέρον μου έχει μετατοπιστεί σε κάτι νέο. Περισσότερο ενδυνάμωσε τις υπάρχουσες καλλιτεχνικές και προσωπικές μου αναζητήσεις και την ανάγκη για επικοινωνία και ανταλλαγή. Φυσικά το μεγαλύτερο μερίδιο της χορευτικής μου ζωής βρίσκεται έξω από το σπίτι και σχεδόν πάντα σε συνεργασία με άλλους ανθρώπους. Και αυτό είναι η καρδιά της δουλειάς μου και μου λείπει πολύ. Όσο μου λείπει και το να τρέξω χωρίς προορισμό, να μυρίσω λουλούδια, να κουτρουβαλιστώ στα πάρκα να αγγίξω, να κρατήσω κάποιον αγκαλιά και να σηκώσω το βάρος του.

Photo: Wassilios Nikitakis

Έχοντας στο νου μου μάλλον τα 52 πορτραίτα του Jonathan Burrows – οι ωραίες ιδέες είναι για να τις δανείζεσαι- σε μία κάντ’ο μόνος σου εκδοχή χωρίς οδηγίες και περιορισμούς, θα ήθελες να στείλεις ένα σύντομο βίντεο; Ένα χορογραφικό ημερολόγιο καραντίνας. Με μία διάθεση ίσως παιχνιδιού. Σημειώνοντας τη χορογραφία ως κάτι απολύτως ανοιχτό. Ό,τι σημαίνει για σένα χορογραφία…