Cinobo: Αφιέρωμα στον σκηνοθέτη Κριστόφ Κισλόφσκι, με δέκα ταινίες του

Ο Πολωνός μετρ του κινηματογράφου Κριστόφ Κισλόφσκι ήρθε από τις 11 Μαΐου στο Cinobo, σε ένα αφιέρωμα που περιλαμβάνει δέκα από τα αριστουργήματα του.

Με λιτό αλλά ταυτόχρονα αυστηρό ύφος, με μουσική που ντύνει αριστοτεχνικά σκηνές που έχουν μείνει στην ιστορία, με ήρωες που εξερευνούν στο έπακρο τα ανθρώπινα ένστικτα, το έργο του είναι ένα σχόλιο για την ανθρώπινη ύπαρξη και ψυχή, γεμάτο πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα.

Αφετηρία του αφιερώματος αποτελεί το 1976 και η ταινία Ουλή, η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του Κισλόφκσι, βγαλμένη από το ταραχώδες πολιτικό σκηνικό της Πολωνίας τη δεκαετία του ’70. Η τέχνη ως παράγοντας προσωπικής και πολιτικής αφύπνισης διερευνάται από τον ίδιο μερικά χρόνια αργότερα, στον Ερασιτέχνη Κινηματογραφιστή, όπου συναντά κανείς τα πρώτα ψήγματα του μετέπειτα ποιητικού του σινεμά που κορυφώνεται τη δεκαετία του ’90 με τη Διπλή Ζωή της Βερόνικα και την Τριλογία των Χρωμάτων. Πρόκειται για τις ταινίες που καθιέρωσαν τον Κισλόφσκι στο παγκόσμιο κινηματογραφικό στερέωμα και μύησαν τους θεατές σε μια άνευ προηγουμένου μυσταγωγία του έρωτα και του πεπρωμένου, της απελευθέρωσης και της αυτοπραγμάτωσης.

Κριστόφ Κισλόφσκι

Το αφιέρωμα περιλαμβάνει επίσης την ταινία Δίχως Τέλος, την πρώτη του συνεργασία με τον σεναριογράφο Πισιέβιτς και τον συνθέτη Ζμπίγκνιου Πράισνερ, και το φιλμ Η Τύχη, ταινίες στις οποίες ο Κισλόφσκι ξεδίπλωσε για πρώτη φορά τις θεματικές που έμελλαν να καθορίσουν το μετέπειτα έργο του: την απώλεια, το θάνατο και τη δίχως τέλος αναζήτηση νοήματος στις ατέρμονες πιθανότητες της ζωής. Τέλος, στο αφιέρωμα συμπεριλαμβάνονται τα δύο επεισόδια του θρυλικού τηλεοπτικού «Δεκάλογου» που έγιναν μεγάλου μήκους ταινίες: ο καταιγιστικός κινηματογραφικός κόλαφος του κατά της θανατικής ποινής με την Μικρή Ιστορία για έναν Φόνο και ο προσωπικός του ύμνος στον ανολοκλήρωτο έρωτα και την ενηλικίωση με την Μικρή Ερωτική Ιστορία.

Ο Bednarz γνωρίζει ότι η τοποθεσία του εργοστασίου χημικών του οποίου αναλαμβάνει τη διεύθυνση είναι κακή, και ότι η λειτουργία του στο συγκεκριμένο σημείο θα αποτελέσει πραγματική απειλή για το περιβάλλον. Από την άλλη πλευρά, θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και το βιοτικό επίπεδο της περιοχής θα βελτιωθεί σημαντικά. Παρά τις καλές του προθέσεις, ο Bednarz έρχεται αντιμέτωπος με τα κομματικά και τοπικά συμφέροντα των παραγόντων της περιοχής, αλλά και με τα τραύματα του δικού του παρελθόντος εκεί.

Ο Filip, ένας υπάλληλος σε μια μικρή πολωνική πόλη, αγοράζει μια μηχανή 8mm για να βιντεοσκοπήσει το μωρό που περιμένει η σύζυγός του και την οικογενειακή τους ζωή. Όμως σιγά-σιγά εθίζεται στο καινούριο μέσο, το οποίο τον συναρπάζει και τον απορροφά όλο και περισσότερο. Καθώς κάνει όλο και περισσότερες ταινίες αντιμετωπίζει εμπόδια από τον διευθυντή του, αλλά και τη γυναίκα του που αρνείται να κατανοήσει την αλλαγή στη συμπεριφορά του.

1982. Η Πολωνία τελεί υπό στρατιωτικό νόμο και το Συνδικάτο «Αλληλεγγύη» υπό απαγόρευση. Ένας νεκρός δικηγόρος παρακολουθεί από το επέκεινα τη ζωή της γυναίκας και του γιού του, αλλά και την πορεία της υπόθεσης ενός πολιτικού κρατουμένου, την οποία έχει αναλάβει ένας παλιός συνάδελφος του.

Ο Witek, νεαρός φοιτητής ιατρικής σε προσωρινή άδεια, τρέχει να προλάβει το τρένο. Παρουσιάζοντας τρεις διαφορετικές εκδοχές για το τι θα συμβεί στον Witek, o Κισλόφσκι συνδέει αριστοτεχνικά την μοίρα του ήρωα του με την ταραχώδη δεκαετία του ’70 στην Πολωνία.

Ο 19χρονος Tomek ξοδεύει τον χρόνο του κατασκοπεύοντας την γειτόνισσα του Magda, μια 30άρα καλλιτέχνη που μοιάζει να έχει τα πάντα, ακόμα και μια συνεχή ροή ανδρών όποτε τους ζητήσει. Όταν τελικά συναντιούνται, ανακαλύπτουν ότι έχουν πολύ περισσότερα κοινά από αυτά που φαίνονται με την πρώτη ματιά.

Ένας νεαρός Πολωνός σκοτώνει εν ψυχρώ και χωρίς αιτία έναν ταξιτζή σε ένα προάστιο της Βαρσοβίας. Συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε θάνατο, παρά τις προσπάθειες του δικηγόρου του να τον σώσει.

Η Veronica ζει στην Πολωνία. Η Veronique ζει στο Παρίσι. Δε γνωρίζουν η μία την άλλη. Με το ίδιο πάθος για τη μουσική και το ίδιο σοβαρό πρόβλημα υγείας, οι ζωές τους ενώνονται απροσδόκητα και μεταφυσικά.

Η Julie χάνει τον συνθέτη σύζυγο της και το παιδί τους σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Παρόλο που είναι συντετριμμένη, προσπαθεί να κάνει μια νέα αρχή, μακριά από το εξοχικό τους σπίτι και έναν επίδοξο εραστή. Σιγά-σιγά, η Julie μαθαίνει να ζει ξανά, καθώς η μουσική αποδεικνύεται η μεγαλύτερη θεραπευτική δύναμη.

Το πρώτο μέρος της Τριλογίας των Χρωμάτων είναι αφιερωμένο στην ελευθερία, βουτηγμένο σε ένα μπλε μεταφυσικό φως που λούζει το πρόσωπο της Ζιλιέτ Μπινός και δομημένο σαν μια λυτρωτική κι απελευθερωτική πορεία από το πένθος και την εσωστρέφεια στη δημιουργία και την αυτοπραγμάτωση.

Ο Karol, ένας Πολωνός κομμωτής, χωρίζει από την όμορφη Γαλλίδα σύζυγό του και περιφέρεται στους δρόμους του Παρισιού, χωρίς χρήματα και χωρίς διαβατήριο. Όλα φαίνονται χαμένα έως ότου συναντά ένα συμπολίτη του, ο οποίος τον μεταφέρει λαθραία μέσα σε μια βαλίτσα στην Βαρσοβία. Εκεί, αποφασίζει να εκδικηθεί την πρώην συζύγο του. Λογαριάζει όμως χωρίς τον έρωτα που ακόμα δεν έχει σβήσει.

Στο δεύτερο μέρος της εμβληματικής Τριλογίας, ο Κισλόφσκι, πιο ανάλαφρος και σατιρικός από ποτέ, διασκεδάζει σαρδόνια με την έννοια της ισότητας στον έρωτα, σε μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων, χωρίς να ξεχνά τον λυρισμό του μοναδικού σινεμά του.

Η Irène Jacob είναι ένα εκπληκτικό νεαρό μοντέλο. Γνωρίζεται τυχαία με έναν συνταξιούχο δικαστή, τον Jean-Louis Trintignant, που περνά τις μέρες του παρακολουθώντας τις τηλεφωνικές συνομιλίες των γειτόνων του. Η αρχικά φλογερή τους σχέση, μετατρέπεται σε μια στενή φιλία που απελευθερώνει και τους δύο.

Η ταινία που έμελλε να είναι το επιστέγασμα της κοσμοθεωρίας του Κισλόφσκι, αλλά και το κύκνειο άσμα του, είναι ένας ύμνος σε όλα αυτά που με ανεξήγητο και σχεδόν μαγικό τρόπο μπορούν να ενώσουν ζωές και πεπρωμένα.