«Ο Μοσκώβ-Σελήμ», «Late Night» και άλλες παραγωγές στο ψηφιακό κανάλι της Στέγης

blitz Theatre Group, «Late Night»

Live premiere: Κυριακή 17 Μαΐου στις 21:00

Tη νύχτα… έρχονται οι blitz. Οι blitz, που γράφουν πάντα από κοινού, συμπρωταγωνιστούν και συν-σκηνοθετούν τα έργα τους, παρουσιάζουν στο ψηφιακό κανάλι του Ιδρύματος Ωνάση το «Late Night», μια από τις πιο πολυταξιδεμένες ελληνικές παραγωγές του ελληνικού θεάτρου, με διεθνή περιοδεία από το 2012 έως το 2019. Το «Late Night» εκτυλίσσεται αργά τη νύχτα, σε μια αίθουσα χορού. Εκεί, μια ομήγυρη τραγουδά και χορεύει, μια απόκοσμη φωνή δίνει οδηγίες και παραγγέλματα, μια επιγραφή από νέον αναβοσβήνει διαρκώς κι εκείνοι, ζαλισμένοι από το ποτό, επιδίδονται σε προσωπικές εξομολογήσεις. Σκηνοθετώντας μια νύχτα πάνω από την Ευρώπη, οι blitz συνθέτουν την αποσπασματική αφήγησή τους στην αίθουσα χορού. Μια αφήγηση που δεν ολοκληρώνεται ποτέ, με τους ήρωες στο όριο μεταξύ παραίτησης και αντίστασης, και με τις προσωπικές αναμνήσεις των προσώπων να συγκρούονται με το χάος της Ιστορίας.

Η θεατρική ομάδα blitz (στα γερμανικά «κεραυνός») σχηματίστηκε στην Αθήνα, τον Οκτώβριο του 2004, από τους Γιώργο Βαλαή, Αγγελική Παπούλια και Χρήστο Πασσαλή, με βάση την κοινή πεποίθησή τους ότι το θέατρο είναι ένας χώρος ουσιαστικής συνάντησης ανθρώπων και ανταλλαγής ιδεών, καθώς και την ανάγκη τους να απαντήσουν στο ερώτημα τι ζητάει η κοινωνία από την τέχνη σήμερα και τι μπορεί να σημαίνει το θέατρο στον 21ο αιώνα.

Στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση πρωτοεμφανίστηκαν το 2012 με το «Late Night», μια παράδοξη αλληγορία για το τι σημαίνει να ζεις το τέλος μιας εποχής.

*Με αγγλικούς και ελληνικούς υπότιτλους
Διάρκεια παράστασης: 96 λεπτά

Ανήσυχος ερευνητής της θεατρικής αφήγησης, της νέας τεχνολογίας και της οπτικοακουστικής φόρμας, ιδρυτής της θρυλικής ομάδας Complicité, που από το 1983 ορίζει και επαναπροσδιορίζει τη σύγχρονη διεθνή σκηνή, ο δραματουργός, σκηνοθέτης και ηθοποιός Σάιμον Μακ Μπέρνυ πρόσφερε μια νέα αξεπέραστη εμπειρία με το «The Encounter» το 2016.

Το «The Encounter» είναι ένα σόλο ρεσιτάλ του Μακ Μπέρνυ, συμπαραγωγή της ομάδας με το Διεθνές Φεστιβάλ Εδιμβούργου, τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και τα θέατρα Barbican (Λονδίνο), Schaubühne (Βερολίνο), Théâtre Vidy (Λοζάνη) και Warwick Arts Centre (Κόβεντρι).

Όλα ξεκίνησαν από ένα βιβλίο που διάβασε ο Μακ Μπέρνυ πριν από είκοσι χρόνια και το οποίο δεν ξέχασε ποτέ: το «Amazon Beaming» του Ρουμάνου συγγραφέα Petru Popescu, που περιγράφει την αληθινή ιστορία του φωτορεπόρτερ του περιοδικού National Geographic, Loren McIntyre. Σε μια αποστολή του, το 1969, ο Μακ Ιντάυρ χάθηκε στα τροπικά δάση μεταξύ Περού και Βραζιλίας, αναζητώντας τη μυθική κοίτη του Αμαζόνιου. Διασώθηκε από τους ιθαγενείς μιας άγνωστης φυλής και μυήθηκε, μέσω των τελετουργιών τους, σε μια πρωτόγνωρη εμπειρία διεύρυνσης της συνείδησης.

Μια ανάλογη εμπειρία μας πρόσφερε ο Μακ Μπέρνυ. Φοράμε ακουστικά, σε μια παιγνιώδη τελετουργία που ανήκει σαφώς στον 21ο αιώνα! Και αυτό διότι ο διακεκριμένος sound designer Gareth Fry (Ολυμπιακοί Αγώνες Λονδίνου), αξιοποιώντας την προηγμένη αμφιωτική τεχνολογία (binaural technology), δημιούργησε μια 3D-audio συνθήκη ακρόασης του ηχοτοπίου του αρχέγονου –και σήμερα απειλούμενου– οικοσυστήματος του Αμαζόνιου, σαν να βρισκόμασταν εκεί, στον πνεύμονα του πλανήτη Γη.

Στην ερώτηση «ποιοι είναι οι Complicité;», η Luyn Gardner, η σπουδαία Αγγλίδα κριτικός θεάτρου, απάντησε: «Ο λόγος για τον οποίο πηγαίνω θέατρο». Στη λίστα της βρετανικής εφημερίδας Telegraph με τους «100 πιο επιδραστικούς ανθρώπους του βρετανικού πολιτισμού», o Σάιμον Μακ Μπέρνυ φιγουράρει στην 31η θέση.

*Με αγγλικούς και ελληνικούς υπότιτλους
Διάρκεια παράστασης: 120 λεπτά
Για να παρακολουθήσετε την παράσταση ψηφιακά, πρέπει να φορέσετε ακουστικά ώστε να βιώσετε τη 3D-audio συνθήκη ακρόασης.

Simon McBurney / Complicité, «The Encounter» («Η συνάντηση») (2016) | Φωτογραφία: Stavros Petropoulos

Ένα από τα πιο σπουδαία διηγήματα του Γεώργιου Βιζυηνού, «Ο Μοσκώβ-Σελήμ», μιλάει για την ανάγκη της αποδοχής, τη μοναξιά ενός ανθρώπου που η κοινωνία τον θεωρεί «τρελό», την ιστορία ενός αντιήρωα, αντίστοιχες της οποίας βρίσκουμε στις σελίδες της «ένδοξης» ιστορίας κάθε λαού. Οι ηθοποιοί της παράστασης μοιράζονται την αφήγηση, τα σώματα και οι φωνές γίνονται ένα, δίνοντας υπόσταση σε αυτό το υπέροχο κείμενο.

Το διήγημα, με φόντο τους Ρωσοτουρκικούς πολέμους του ύστερου 18ου αιώνα, αφηγείται την ιστορία ενός Τούρκου στρατιώτη, ο οποίος, μετά την απόρριψη από τον πατέρα του, επιζητεί την επιβεβαίωση και τη δικαίωσή του στα πεδία των μαχών. Όταν, μετά από χρόνια, βρίσκεται αιχμάλωτος στη Ρωσία, θα έρθει αντιμέτωπος με μια «αποκάλυψη». Η ανάγκη του για τρυφερότητα και δικαιοσύνη βρίσκει, ανέλπιστα, ανταπόκριση στον αιώνιο εχθρό. Η καρδιά του ελαφραίνει όταν μοιράζεται την ιστορία του με έναν Έλληνα στρατιώτη που επιθυμεί να τον ακούσει.

«Φοβούμαι μήπως οι φανατικοί της ιδικής μου φυλής ονειδίσωσιν έναν Έλληνα συγγραφέα, διότι δεν απέκρυψε την αρετή σου, ή δεν υποκατέστησεν εν τη αφηγήσει σου έναν χριστιανικό ήρωα. Αλλά μη σε μέλη. Εξετίμησα εν σοι ουχί τον άσπονδο εχθρόν του Έθνους μου, αλλ’ απλώς τον άνθρωπον. Διά τούτο μη σε μέλη. Θα γράψω την ιστορίαν σου.» Με αυτά τα λόγια αρχίζει ο Βιζυηνός να αφηγείται, σε γλώσσα που πάλλεται από ρυθμό και δύναμη, την ιστορία του Τούρκου Μοσκώβ-Σελήμ. Ο Μοσκώβ-Σελήμ είναι ένας Τούρκος που θα ήθελε να είναι Ρώσος, ένας μοναχικός άνθρωπος που όλοι αποφεύγουν και ειρωνεύονται, μέχρι που γνωρίζει έναν Έλληνα στρατιώτη, ο οποίος βλέπει στα μάτια του Σελήμ «πένθος της καρδίας». Και αποφασίζει να διηγηθεί την απίστευτη ζωή του και να μας χαρίσει ένα έργο υψηλής ψυχογραφικής ανάλυσης, βαθιά αντιπολεμικό, ένα κείμενο για την αγωνία της ταυτότητας και τις συνεχείς διαψεύσεις, ένα διήγημα που αναδεικνύει τον πλούτο και την περιπέτεια της γλώσσας μας.

«Ο Μοσκώβ-Σελήμ» είναι το τελευταίο διήγημα του Γεώργιου Βιζυηνού, το οποίο έγραψε έγκλειστος στο ψυχιατρείο. Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Εστία, το 1895, εν αγνοία του συγγραφέα του.

Όπως αναφέρει ο Δημήτρης Ξανθόπουλος: «Ο Βιζυηνός όμως δεν μένει μόνο σε αυτό. “Ο Μοσκώβ-Σελήμ” είναι ένα διήγημα που μιλά για την επιθυμία ενός παιδιού να αγαπηθεί, να γίνει αποδεκτό από τον πατέρα του, για τη στρεβλή έννοια της αγάπης που μπορεί να διακατέχει μια οικογένεια, για το πώς αυτό που φαίνεται δεν είναι πάντα αυτό που είναι… Για την αρετή του ανθρώπου, που δεν γνωρίζει σύνορα, φύλο, χρώμα ή εθνικότητα.»

*Με αγγλικούς και ελληνικούς υπότιτλους
Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά