Πέντε επικεφαλής φορέων στέλνουν μήνυμα για τον Πολιτισμό
Ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας του Πολιτισμού, σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία, πέντε επικεφαλής πολιτιστικών θεσμών αιχμής απευθύνουν μήνυμα για τις αξίες του πολιτισμού, τη στήριξη του χώρου και των ανθρώπων του.
Ο Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, είναι σύμβουλος πολιτισμού και στρατηγικής του Ιδρύματος Ωνάση
Η ασθένεια, ακόμα και η πιο αθώα, ακόμα και η πιο ανεπαίσθητη, είναι προσωπική υπόθεση του αρρώστου. ‘Οσο και να μιλήσει κανείς γι’ αυτή, όσο και να γκρινιάξει, όσο και να διαλαλήσει την αδυναμία του, είναι πρακτικά αδύνατο να ζήσει συλλογικά την αδυναμία του κορμιού του. Η μόνη πραγματική αντίδραση είναι η απομόνωση και η προσωπική μάχη.
Εδώ και μήνες, ζούμε την αντιστροφή της βιολογικής αλήθειας. Καθώς η Μεγάλη Αρρώστια πλανιέται αόρατη και επικίνδυνη από πάνω μας, η ανθρωπότητα το βιώνει ως συλλογική εμπειρία, ως έναν τρόμο που απομόνωσε σωματικά, αλλά ένωσε πνευματικά, ηλεκτρονικά – μέσα στα κουτάκια του zoom – και υπαρξιακά. Αυτό το παράδοξο, είναι ένα από τα (πολλά…) πράγματα που ακόμα δεν έχουν αποκωδικοποιηθεί.
Είμαι σίγουρος πως θα γίνει από την Τέχνη, την μεγάλη παρεξηγημένη της εποχής του COVID – 19. Ποτέ άλλοτε, στην ανθρώπινη ιστορία, τόσοι πολλοί άνθρωποι δεν κατανάλωσαν τόσο μαζικά τόσο πολύ πολιτισμό (από ταινίες και μουσική, από Νetflix μέχρι θέατρο, από χορό, μέχρι λογοτεχνία και ποίηση) από απόσταση. Την ίδια ώρα, ποτέ άλλοτε, ο πολιτισμός ως κάτι που σηκώνει τον άνθρωπο πάνω από την βιολογική του υπόσταση, δεν υποτιμήθηκε τόσο πρακτικά, δεν αντιμετωπίστηκε ως ένα είδος πολυτελείας που υποχωρεί μπροστά στην ανάγκη. Και μέσα από αυτή την αντίφαση, έγινε σαφές: Ο πολιτισμός ως αγαθό, όπως το τρεχούμενο νερό, η παιδεία και η υγεία, πρέπει να είναι προσβάσιμος, να αντιμετωπίζεται ως κάτι απαραίτητο και όχι σαν ένα χόμπι, σαν ένα πάρεργο, σαν κάτι που γίνεται και καταναλώνεται όταν είναι λυμένα τα υπόλοιπα ζητήματα βιοπορισμού.
Δεν είναι τα πιο δυνατά είδη που επιβιώνουν ή τα πιο έξυπνα, αλλά αυτά που ανταποκρίνονται καλύτερα στις αλλαγές. Στην ερώτηση: Και τώρα τι; Η απάντηση είναι εύκολη: Αυτό που πρέπει να κάνουμε, ο καθένας από τη θέση ευθύνης του, αλλά και συλλογικά καθώς ακόμα (και ίσως όχι για πολύ ακόμα) ζούμε στην εποχή της συνεργασίας, της αλληλεγγύης, της αλληλοβοήθειας, είναι να στηρίξουμε όχι με λόγια, όχι με μικροπολιτικές κινήσεις, αλλά ουσιαστικά, τον τρόπο με τον οποίο θα αφηγηθούμε μέσω της τέχνης την εποχή της Αρρώστιας.
Θα δημιουργηθούν νέες μορφές τέχνης (το «Enter» του Ιδρύματος Ωνάση έχει ορισμένες απ’ αυτές). Θα μιλήσουμε διαφορετικά. Θα πειραματιστούμε. Θα στηρίξουμε τους καλλιτέχνες πρακτικά και ουσιαστικά.
Και θα προσαρμοστούμε. Θα αντιμετωπίσουμε την αρρώστια σαν έναν καταλύτη για μια καλύτερη και πιο υγιή (σωματικά και κοινωνικά) ζωή. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος.
