Τους χρωστάμε την διάσωση των ειδών στην Ελλάδα. Ας τους γνωρίσουμε

Οι θάλασσες, τα ποτάμια, οι λίμνες και τα δάση, οι θησαυροί της ελληνικής φύσης – παρά τις “φιλότιμες” προσπάθειες των εκάστοτε κυβερνήσεων να αλλοιώσουν το χαρακτήρα τους, χάρην ανάπτυξης – αναθρέφουν στα σωθικά τους, μερικά από τα σημαντικότερα είδη της ελληνικής πανίδας.

Ανάμεσα τους, η φώκια, η χελώνα, η αρκούδα, ο λύκος αλλά και δεκάδες ήδη πτηνών, έχουν μπει κάτω από την προστασία περιβαλλοντικών οργανώσεων που διαφυλάσσουν με ίδια μέσα τον πληθυσμό τους στη φύση. Τους το χρωστάμε.

Γι’ αυτό και τις γνωρίζουμε καλύτερα σήμερα, Παγκόσμια ημέρα Προστασίας της Βιοποικιλότητας.

Το τηλέφωνο χτυπάει κάθε πέντε λεπτά, στο πεζοδρόμιο άνθρωποι βρίσκονται σε αναμονή (παρά τον καύσωνα) με “γεμάτα” χαρτόκουτα στα χέρια την ώρα που κάποια μικρά τιτιβίζουν ανυπόμονα στα κλουβιά τους – αφού ταϊζονται κάθε είκοσι λεπτά.

Κάπως έτσι μοιάζει μια τυπική μέρα στις κεντρικές εγκαταστάσεις της Anima στην Καλλιθέα. «Κάτι ανάμεσα σε νηπιαγωγείο και τρελοκομείο» λέει γελώντας η πρόεδρος της οργάνωσης Μαρία Γανωτή που επιμένει σ’ αυτό το σπουδαίο έργο διάσωσης της άγριας ζωής για περισσότερο από 30 χρόνια.

Ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Περίθαλψης Άγριων Ζώων στην Αίγινα και της Ορνιθολογικής Εταιρίας στη συνέχεια, προχώρησε στην πρωτοβουλία της Anima πριν από 15 χρόνια. «Αλλά αυτό είναι κάτι συλλογικό· είτε το κάνεις μαζί με την κοινωνία, είτε δεν το κάνεις καθόλου» συνεχίζει, “κοιτάζοντας” το πλαίσιο συνεργασίας που έχει διαμορφωθεί πλέον με σημείο αναφοράς την Anima.

Οι τελευταίες εβδομάδες ήταν – και εξακολουθούν να έχουν μεγάλο φόρτο εργασίας. Η αναπαραγωγική περίοδος από τη μια (και οι δεκάδες νεοσοί που πέφτουν από τις φωλιές τους) και η μεταναστευτική περίοδος από την άλλη αυξάνει τα περιστατικά εισαγωγών στο κέντρο.

Και παρότι μεσολάβησε το 45πενθήμερο της καραντίνας, όπου υπήρχαν εκτιμήσεις ότι η κίνηση θα πέσει – αφού ήταν πολύ λιγότερος ο κόσμος που κυκλοφορούσε έξω – τελικά συνέβη το αντίθετο. «Γιατί εκεί που κυριαρχεί τόσος φόβος και τόσο θανατικό ξαφνικά είναι πολύ θεραπευτικό να σκύψεις και να μαζέψεις ένα σπουργιτάκι που έπεσε από τη φωλιά του. Είναι αντίβαρο σε τόσο κακό να σωθεί μια μικρή ζωούλα» εκτιμά η κ. Γανωτή.

Κάπως έτσι τα κλουβιά της Anima γέμισαν με σπουργιτάκια, καρακαξάκια, χουχουριστάκια, κοτσυφάκια, νεοσούς που έμειναν ορφανοί. Αυτό είναι, εξάλλου, το προφίλ των εισαγωγών κάθε άνοιξη και το οποίο τροποποιείται ανάλογα με την εποχή. Το καλοκαίρι πληθαίνουν οι πελαργοί που τραυματίζονται στα πρώτα τους πετάγματα, το φθινόπωρο τα σμήνη της μετανάστευσης χάνουν πολλά μέλη σε συγκρούσεις με καλώδια και φράχτες, ο χειμώνας των αδίστακτων κυνηγών “φιλοδωρεί” το κέντρο με πυροβολημένα πουλιά κι εκεί που κάπως χαλαρώνουν τα πράγματα – το Μάρτιο – ξαναρχίζει η νέα εισροή νεογνών.

Υπολογίζεται πως κάθε χρόνο περνούν από το Anima περί τα 6.000 άγρια ζώα – κυρίως πουλιά – και περί τα μισά απελευθερώνονται την ίδια χρονιά. Κάποια μένουν ανάπηρα και φιλοξενούνται δια βίου, κάποια άλλα παρατείνουν την περίθαλψη τους μέχρι να είναι ασφαλής η επιστροφή τους στη φύση.

Σε αυτό το διάστημα, οι φροντιστές “προσέχουν” να μην δένονται με τα ζώα. Αφενός για να περιθάλψουν απρόσκοπτα και να τα πείσουν να ανεχθούν τη φροντίδα τους, κι αφετέρου γιατί σύντομα θα πρέπει να τα αποχωριστούν.

Ο τεράστιος όγκος περιστατικών για τους ελάχιστους ανθρώπους που “τρέχουν” την Anima είναι μια διαρκής πρόκληση. «Σε κάθε περίπτωση είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Αν δεν είχαμε την συμπαράσταση του κόσμου και των εθελοντών δεν θα τα βγάζαμε πέρα. Δεν επαρκούμε καθόλου. Κι άλλοι τόσοι να ήμασταν πάλι δεν θα ήμασταν ικανοποιημένοι. Γι’ αυτό και η κατάσταση της πανδημίας μας κόστισε πολύ αφού απελευθερώσαμε τους εθελοντές μας από τα καθήκοντα τους ώστε να μην έχουμε συνωστισμό στο κέντρο» εξηγεί η πρόεδρος της οργάνωσης.

Μικρές χειρονομίες εθελοντισμού, ωστόσο, συμβαίνουν καθημερινά εκεί έξω, γεγονός που δεν παύει να συγκινεί την ομάδα της Anima. Πρόσφατα ένα ζευγάρι από την επαρχία έστησε ολόκληρη επιχείρηση για την διάσωση μιας οικογένειας πελαργών που είχε φτιάξει τη φωλιά σε επίφοβο σημείο. «Μας έπαιρναν συνεχώς τηλέφωνο, αγχωμένοι, ζητώντας οδηγίες και καταλάβαινες πως ένιωθαν κάπως σαν νονοί αυτών των πουλιών, σαν να είχαν την ευθύνη τους».

Αυτό είναι και το σημαντικότερο κέρδος του έργου οργανώσεων διάσωσης και περίθαλψης, εκτιμά η Μαρία Γανωτή. «Το ότι ανοιγόμαστε στην κοινωνία, δεν την διαχωρίζουμε σε καλούς και κακούς και μ’ έναν τρόπο τους ζητάμε να συμμερισθούν την έγνοια για τη διατήρηση της άγριας ζωής, αλλά και την ανάγκη να υπερασπιστούν και οι ίδιοι αυτά τα πλάσματα».

Αλήθεια, οι άνθρωποι αγαπούν τα ζώα; «Δεν ξέρω αν μπορώ να μιλήσω για αγάπη. Σίγουρα πρόκειται για μια δυνατή σχέση εξάρτησης. Ο άνθρωπος και τα ζώα συμβιώνουν από την αρχή του κόσμου. Ο άνθρωπος έλκεται από τα ζώα – ακόμα κι αν είναι κυνηγός – τα έχει βάλει στις αφηγήσεις και στα παραμύθια του».

Αντίθετα με την ηθική ικανοποίηση, τα πραγματικά έσοδα του κέντρου είναι ελάχιστα και ως επί τω πλείστον συντηρούνται από μικροδωρεές και δωρεές σε είδος. Ωστόσο, ο μεγάλος στόχος της Anima είναι η ίδρυση ενός νοσοκομείου άγριων ζώων – όπως υπάρχουν και σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης – υπό τον μανδύα του κράτους.

Οι επαφές με το υπουργείο Περιβάλλοντος και με την Περιφέρεια Αττικής έχουν ωριμάσει αρκετά ώστε η Anima να αισιοδοξεί πως μέσα στο 2020 θα υπάρξει θετική εξέλιξη για την ίδρυση του. «Έχουμε προτείνει να αναλάβουμε εμείς το κέντρο, με την εμπειρία, την τεχνογνωσία και την γνώση της εξοικονόμισης χρημάτων. Γιατί αν αναλάβει κάτι το δημόσιο είναι γνωστό πως θα πενταπλασιάσει το κόστος για την ίδια υπηρεσία που σ’ εμάς κοστίζει πολύ λιγότερα» παρατηρεί η κ. Γανωτή.

Για την ώρα, η Anima χρειάζεται την υποστήριξη όλων μας: https://www.wild-anima.gr/donations/gine-ypostiriktis/