Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου: Αυτές είναι οι υποψηφιότητες για το 2019

Η συγκεκριμένη κατηγορία είναι κατά κανόνα πολυπληθής δεδομένου ότι απευθύνεται σε μεγάλη ηλικιακή γκάμα. Ωστόσο περιέχει λίγα μυθιστορήματα γεγονός που αποτυπώθηκε και στη βραχεία λίστα τα θέματα της οποίας χαρακτηρίζονται, σε ικανοποιητικό βαθμό, από πρωτοτυπία όπως εκείνα της διαχείρισης της απώλειας ή των ευρύτερων κοινωνικών, ιστορικών και οικουμενικών θεμάτων. Γενικά τα βιβλία της παραγωγής του έτους έχουν ως επικρατέστερο υφολογικό στοιχείο τον ρεαλισμό και αρκετά τη φαντασία ή, σε μικρότερο βαθμό, το χιούμορ. Ορισμένα μάλιστα αποτυπώνουν στοιχεία μεταμυθοπλασίας ή σε τμήματά τους αναδύεται ο τρόπος αφήγησης του μαγικού ρεαλισμού. Όπως και κάθε χρόνο, η εκδοτική παραγωγή σε ποιητικά βιβλία είναι ελάχιστη κι ακόμη πιο ελάχιστη η περίπτωση βιβλίου με ποιήματα υψηλής αισθητικής.

Η παραγωγή του 2018 πρόσφερε αρκετά βιβλία τα οποία, μέσα από μια ισορροπία κειμένου και εικόνας, αναφέρονταν σε μια ποικιλία θεμάτων κι επίσης τεχνοτροπιών. Τα θέματά τους εστιάζουν στην καθημερινότητα του παιδιού, στην κοινωνική, οικογενειακή και σχολική ζωή. Τα βιβλία της βραχείας λίστας αναφέρονται επίσης, στην καθημερινότητα του παιδιού, στο οικογενειακό του περιβάλλον και στη φύση αποτυπώνοντας την αντίθεση οικολογικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος κι επίσης στη  δημιουργική γραφή. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη κατηγορία, υπάρχει μια δυσκολία κατάταξης αρκετών βιβλίων των δύο κατηγοριών, του παιδικού και του εικονογραφημένου βιβλίου, γεγονός που ορθώνει την ανάγκη αναδιάρθρωσης του σχετικού νόμου, με ξεκαθάρισμα των κατηγοριών και ίσως με την πιθανή προσθήκη μιας κατηγορίας στην οποία θα αναφέρεται η εικονογράφηση ανεξάρτητα από το κείμενο.

Τα τελευταία χρόνια εκδίδονται βιβλία για εφήβους που τα περισσότερα διαβάζονται και από ενηλίκους. Ωστόσο, ελάχιστοι συγγραφείς προχωρούν σε τολμηρά θέματα όπως επίσης σε πιο σύνθετους τρόπους αφήγησης. Τα βιβλία της βραχείας λίστας αναφέρονται σε ιστορικά, κοινωνικά και ψυχολογικά θέματα. Είναι απαραίτητο να σημειωθεί ότι στην παραγωγή του 2018 παρατηρούνται απόπειρες συγγραφέων να αποτυπώσουν ποικίλους αφηγηματικούς τρόπους όπως και στην εν λόγω λίστα, ως ένα βαθμό, με επιτυχία.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν εκείνα τα βιβλία γνώσεων που προσφέρουν τις όποιες γνώσεις με αφηγηματικό τρόπο. Η παραγωγή του 2018, αναφέρεται σε βιογραφίες προσώπων, σε ιστορικά ή τεχνολογικά θέματα και σε άλλα ζητήματα άμεσου ενδιαφέροντος του παιδιού. Πάντως, αρκετά βιβλία, στερούνται εγκυρότητας και αξιοπιστίας, αφού δεν αναφέρουν τις πηγές που άντλησαν τις γνώσεις, αλλά ούτε και σημειώνουν βοηθητικά βιβλία προκειμένου να ενεργοποιήσουν περαιτέρω το παιδί. Άλλωστε αυτός είναι και ο κύριος στόχος κάθε βιβλίου γνώσεων. Τα βιβλία της βραχείας λίστας, καθαρά βιβλία ή και αφηγηματικά, παρουσιάζουν πρόσθετο ενδιαφέρον δεδομένου ότι εστιάζονται κυρίως σε ιστορικά θέματα. Η επιτυχία τους έγκειται και στο γεγονός ότι, στα αφηγηματικού τύπου βιβλία ο αναγνώστης διακρίνει το γεγονός από τον μύθο όπως επίσης και από τη συγγραφική κρίση.

Ιωάννης Παπαδάτος, μέλος