Κάτι νέο γεννιέται στο ΣΕΗ;

‘Ισως τελικά έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για να προωθηθούν νέα αιτήματα στο χώρο του θεάτρου. Ο κοινός τόπος πως η πανδημία έχει αποκαλύψει τα τρομερά αδιέξοδα στο χώρο του πολιτισμού – και της θεατρικής τέχνης ειδικότερα – οδηγεί σε πρωτοβουλίες που για πολλά χρόνια έμεναν επί χάρτου· αλλά τώρα υλοποιούνται και μάλιστα με ταχύτατους ρυθμούς.

Μετά την πρωτοβουλία των Support Art Workers που κινητοποίησαν και τα αρμόδια σωματεία μ’ ένα, σαφώς, πιο άμεσο τρόπο, γεννιέται ένα νέο σχήμα ανθρώπων του θεάτρου, με σκοπό να εμπλακεί στην υπόθεση ΣΕΗ. Πρόκειται για την νεοιδρυθείσα κίνηση «Από κοινού» – αποτελούμενη για την ώρα από 27 νέους και δραστήριους θεατρικούς δημιουργούς – που αναμένεται να θέσει υποψηφιότητα ανάμεσα στους σχηματισμούς για τις επικείμενενες εκλογές του ΣΕΗ.

Θα είναι πιθανότατα, η πρώτη φορά που ένας σχηματισμός δεν φέρει συγκεκριμένη πολιτική ταυτότητα, δεν καπελώνεται από κόμματα και ιδεολογικές αγκυλώσεις – με ό,τι συνέπειες επισύρει αυτό – χαρακτηριστικά που μέσα στα χρόνια απομάκρυναν τους ίδιους τους ηθοποιούς από το σωματείο τους και εν τέλει το απαξίωσαν στα μάτια τους. Φαίνεται, λοιπόν, πως η κίνηση του «Από κοινού» διαμορφώνεται βάσει των πραγματικών αναγκών που αναγνωρίζουν οι ίδιοι οι επαγγελματίες για το επάγγελμα τους.

Στην σημερινή επιστολή γνωριμίας που έστειλαν συστήνονται ως «η γενιά των ηθοποιών, που συγκροτήσαμε την επαγγελματική μας ταυτότητα μέσα στα χρόνια της κρίσης και της απαξίωσης. Εμείς, που τα πτυχία μας ισοδυναμούν με απολυτήριο Λυκείου. Εμείς, που βγήκαμε στην αγορά εργασίας, όταν αυτή πλέον είχε απορρυθμιστεί. Εμείς, που διαμορφώσαμε την συνείδησή μας μέσα από τις απλήρωτες πρόβες, το θέατρο της ομάδας, την παράσταση με «ίδια έξοδα», το Low – budget (ή μήπως no budget;) θέατρο. Εμείς, που δεν προλάβαμε να εργαστούμε προστατευμένοι από την συλλογική σύμβαση εργασίας του ηθοποιού. Εμείς, που κατακερματιστήκαμε και παλέψαμε ο καθένας μόνος του, μακριά από τα Σωματεία μας. Εμείς, που καιρό τώρα συζητούσαμε πως κάτι πρέπει, επιτέλους, να αλλάξει. Εμείς, που κατά την χειρότερη δυνατή συγκυρία για το επάγγελμά μας, το ξέσπασμα της πανδημίας δηλαδή, αντιληφθήκαμε με τον πιο οδυνηρό τρόπο ότι αυτά τα δέκα περίπου χρόνια, που ήμασταν ενεργοί, δεν ήταν αρκετά για να μας προστατεύσουν. Εμείς, που αντιληφθήκαμε πως είναι, πλέον, δική μας ευθύνη, ευθύνη της δικής μας γενιάς, να αναλάβουμε δράση «Από κοινού». Από κοινού, να επαναφέρουμε την συλλογικότητα, τόσο στην αντιμετώπιση των χρόνιων παθογενειών στον χώρο του θεάτρου, όσο και στην διεκδίκηση της βελτίωσης του μέλλοντός μας. Εμείς, η γενιά γύρω στα 30, όλοι μας χωρίς προηγούμενη συνδικαλιστική εμπειρία, κομματικά αδέσμευτοι και ανεξάρτητοι, αλλά με πολιτική συνείδηση, αποφασίσαμε πως ήρθε η ώρα να διεκδικήσουμε την ενεργή συμμετοχή μας στο Σωματείο μας».

Η ομάδα που, για την ώρα,  αποτελείται από τους (αλφαβητικά) Μάνο Βαβαδάκη, Μικέ Γλύκα, Θανάση Δόβρη, Δήμητρα Δρακοπούλου, Τρύφωνα Ζαχάρη, Φιλία Κανελλοπούλου, Χρήστο Κοντογιώργη, Μελίνα Κοτσέλου, Αντώνη Κυριακάκη, Άρη Λάσκο, Βασίλη Μαγουλιώτη, Ειρήνη Μακρή, Νικόλα Μακρή, Κωνσταντίνο Μάρκελλο, Ερρίκο Μηλιάρη, Μαρία Μοσχούρη Κωνσταντίνο Μπιμπή, Ελένη Μποζάκη, Καλλιόπη Παναγιωτίδου, Γιάννη Παναγόπουλο, Αγγελική Πασπαλιάρη, Μαρία Προϊστάκη, Ελένη Στεργίου, Μιχάλη Συριόπουλο, Σταύρο Τσιτσόπουλο, Γιώργο Χουσάκο και Γιώργο Χριστοδούλου προσανατολίζονται, όπως δηλώνουν, «σ’  ένα σφαιρικό, αντικειμενικό και ενδελεχές πλαίσιο αναμόρφωσης των συνθηκών εργασίας μας: Από την εκπαίδευση ως τις συμβάσεις μας, και από τον τρόπο λειτουργίας του Σωματείου μας, ως τον τρόπο λειτουργίας του Υπουργείου Πολιτισμού και την αντιμετώπιση του Πολιτισμού ως δημόσιου αγαθού…. Σε ένα ακραία διασπασμένο πολιτικό τοπίο, επιμένουμε στην κλαδικότητα του Σωματείου μας, όχι από μονομέρεια, αλλά από την πεποίθηση ότι, στοχευμένα και με επιμονή, μπορούμε τελικά, να γίνουμε εμείς, οι ηθοποιοί, να ανοίξουμε τον δρόμο για μια ουσιαστικότερη διεκδίκηση του δικαιώματος στην αξιοπρεπή εργασία όλων των εργαζομένων στις Τέχνες».

Οι βασικοί άξονες πάνω στους οποίους κινείται η προβληματική διεκδικήσεων των «Από κοινού» είναι οι ακόλουθοι:

Α1) ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ – ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΥΠΠΟ ΚΡΑΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ. Αύξηση της ετήσιας κρατικής δαπάνης για τον πολιτισμό, τουλάχιστον στο 1,3% ετησίως (μ.ό. Ευρώπης), από 0,3% που είναι σήμερα.

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ:

• αξιοποίηση Ευρωπαϊκών πόρων και πόρων από την Περιφέρεια.
  – Σύσταση ταμείου υπέρ Τεχνών: 1% από τον φόρο κάθε εισιτηρίου πολιτιστικής παραγωγής συγκεντρώνεται σε ειδικό λογαριασμό
  – Χορηγικός νόμος: συζήτηση εφαρμοστέου πλαισίου
• Ενεργοποίηση υπαρχόντων νόμων (για στήριξη ΕΚΚ κ.ά.)
  ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ: διαγωνισμοί και υποβολή προτάσεων για όλες τις διαδικασίες. Από τις επιχορηγήσεις έως και τους καλλιτεχνικούς διευθυντές των κρατικών φορέων.
• Α2) ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ: Δημιουργία ανεξάρτητης επιτροπής από καλλιτέχνες κύρους που θα διαμορφώνει την θεατρική πολιτική. Διάρκεια θητείας 5 ετών (υπερβαίνει χρονικά τις κυβερνητικές θητείες, ώστε να μην ταυτίζεται η πολιτική του εκάστοτε Υπουργού με την πολιτιστική πολιτική). Στις αρμοδιότητες του Κέντρου, και η ελεγκτική επιθεώρηση φορέων ότι όλα γίνονται με βάση τους κανονισμούς.

Β) ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Κλαδική σύμβαση ηθοποιών κατά το πρότυπο της κλαδικής των ξενοδοχοϋπαλλήλων και υπαλλήλων εστίασης.  – Πρότυπο για όλους τους ηθοποιούς ενιαίας αντιμετωπίσης εργασίας ηθοποιού ως μισθωτής υπηρεσίας (ενιαία σύμβαση, ένας τρόπος ασφάλισης, ελάχιστος χρόνος σύμβασης που προϋποθέτει και αναγνωρίζει επιτέλους την πρόβα ως εργασία – τέλος στην ωρομίσθια απασχόληση και τις συμβάσεις έργου / για όλους τους εργοδότες: θέατρο, εκπαίδευση, κινηματογράφος, τηλεόραση)

Ελάχιστη διάρκεια σύμβασης στο θέατρο – για νέες παραγωγές – η τρίμηνη απασχόληση. Ειδική μέριμνα για συμβάσεις επαναλήψεων και περιοδειών

• Κατοχύρωση επαγγελματικής ταυτότητας ηθοποιών στις παραγωγές (80%) Εξαιρούνται: 1. οι παραστάσεις documentary, 2. οι επαγγελματικές παραστάσεις με μη επαγγελματίες ηθοποιούς (υπάρχει είδος τέτοιο), 3. οι παραστάσεις συμπερίληψης ή συμμετοχικού θεάτρου (participatory theatre). Αντίστοιχα ορίζεται κατώτατη αποζημίωση για τους συμμετέχοντες σε τέτοιου είδους παραστάσεις.
• Ανανέωση αυτοαπασχολούμενων ηθοποιών στους εποπτευόμενους φορείς: Υποχρεωτικές ανοικτές, δημόσιες ακροάσεις. Απορρόφηση 70% ηθοποιών, που δεν απασχολήθηκαν την προηγούμενη σαιζόν στον εκάστοτε φορέα. Απαγόρευση έναρξης πρόβας πριν από κάποια έγγραφη συμφωνία, σύμβαση, συμβόλαιο.

Γ) ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ: ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ – Αυστηρό Νομοθετικό Πλαίσιο:

• – Αναθεώρηση προϋποθέσεων λειτουργίας δραματικών σχολών (υποδομές, καταστατικό, όριο απουσιών για τους μαθητές, αριθμός μαθητών, αντικειμενική αξιολόγηση διδασκόντων κλπ.)
• Η κάθε σχολή θα μπορούσε να ενθαρρυνθεί με κάποιον τρόπο να αποκτήσει συγκεκριμένη ταυτότητα
• Ισοτίμηση με μεικτό σχήμα (με και χωρίς αναπηρία φοιτητές) με υψηλά καλλιτεχνικά κριτήρια και Αναγνωρισμένους Καλλιτεχνικά Εκπαιδευτικούς

Δ) ΕΡΕΥΝΑ Εισαγωγή θεσμού Residency καλλιτεχνών για έρευνα – επιμόρφωση. Καθιέρωση ειδικού σκοπού επιχορήγησης αποκλειστικά για αυτό. Επένδυση σε εκπαιδευτικά προγράμματα, συμμετοχικά προγράμματα, προγράμματα καλλιέργειας κοινού.

Ε1) ΠΑΡΑΓΩΓΗ – ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ και ανάλογη αντιμετώπιση της κάθε ανάγκης: Θεατρικοί παραγωγοί// θεατρικές ομάδες με εταιρική ταυτότητα//ανεξάρτητοι αυτοαπασχολούμενοι καλλιτέχνες. Έγκαιρος προγραμματισμός (ένας χρόνος πριν την εκάστοτε σεζόν)

• Απόσυρση οριζόντιας όλων των περιπτώσεων. Ιδιαίτερη μέριμνα για τα μικρά θέατρα
• Διαχωρισμός επιχορηγήσεων σε θέατρα με ρεπερτόριο και θιάσους με διαρκή παρουσία (επιχορήγηση για διετή ή τριετή προγραμματισμό) και μεμονωμένες παραγωγές (ετήσιος προγραμματισμός). Οι επιχορηγήσεις πρέπει να διασφαλίζουν τις εργασιακές σχέσεις που περιγράψαμε
• Αύξηση του ποσού των θεατρικών επιχορηγήσεων, ώστε να διασφαλίζουν όλα τα παραπάνω

Ε2) ΑΥΞΗΣΗ – ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΟΙΝΟΥ: Εκπόνηση ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΟΙΝΟΥ

• – Πολιτικές καλλιέργειάς του
• – Επαναφορά εισιτηρίων τύπου ΟΕΚ / ΟΑΕΔ

ΣΤ) ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ – ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ ΔΗΠΕΘΕ. Απεξάρτηση των ΔΗΠΕΘΕ από την Τοπική Αυτοδιοίκηση Προώθηση συμπαραγωγών με επιχορηγούμενες παραγωγές ΙΙ. Περιοδείες Ενίσχυση – υποστήριξη θεσμού περιοδείας με επιπλέον επιχορήγηση Δημιουργία Δικτύου θεάτρων στην περιφέρεια για ενίσχυση του θεσμού ΙΙΙ. Εξωτερικό: Θεσμοθέτηση περιοδείας στο εξωτερικό (έξτρα πυλώνας χρηματοδότησης) Διεύθυνση εξωστρέφειας στο Υπουργείο με αντικείμενο την διεθνή προώθηση των παραστάσεων και την δικτύωση με θέατρα και οργανισμούς του εξωτερικού. Καθιέρωση συνεργείων- διεθνών Συμπαραγωγών

Ζ) ΣΕΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ του ΣΕΗ ως προς: Λειτουργία ΣΕΗ – επικαιροποίηση καταλόγου (ποιους κατοχυρώνεται ως μέλος και πως) – Ποιος μπαίνει στο Επαγγελματικό Σωματείο – Καταστατική συνέλευση (λειτουργία συνέλευσης, δυνατότητα ΔΣ να παρακάμψει το Καταστατικό κλπ.)

Η) ΑΡΤΙΜΕΛΕΙΑ – ΦΥΛΟ – ΗΘΟΠΟΙΟΙ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ – Να διαγραφεί το άρθρο περί αρτιμέλειας για την πρόσβαση στην εκπαίδευση. – Ελεύθερη πρόσβαση και transgender ατόμων – Οι Δραματικές Σχολές να επιχορηγούνται επιπλέον για την ένταξη ΑΜΕΑ – Κρατική ενίσχυση Θεάτρου ΑΜΕΑ – Κωφών κλπ. (πρότυπο Γερμανίας)

Θ) ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – Κατοχύρωση πνευματικών δικαιωμάτων ηθοποιών στην streaming εποχή

(Ι) ΑΜΕΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ – Πρόσβαση σε εναλλακτικούς χώρους (ανοιχτοί χώροι – μη θεατρικοί – site specific) – Κατοχύρωση έννοιας αποζημίωσης λόγω πανδημίας – Ορισμός έννοιας ανωτέρας βίας, υπό τα νέα υγειονομικά δεδομένα:Όπως πάντα ο παραγωγός πρέπει να βαρύνεται με το ρίσκο της παραγωγής. Ο εργαζόμενος δεν μπορεί να το αναλαμβάνει.