Η Μίλυ Πασχάλη εξηγεί γιατί το φετινό Summer Nostos είναι ένα ονειρικό Festival

Τις τελευταίες ημέρες, πριν την πρεμιέρα του ψηφιακού Summer Nostos Festival, βρισκόταν συχνά στο πάρκο Σταύρος Νιάρχος για να δρομολογήσει τις τελευταίες προετοιμασίες. Κάποια στιγμή, στάθηκε στο κέντρο της Αγοράς, ανάμεσα στο κτήριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Κι έστρεψε το βλέμμα της στο Κανάλι εκεί που τέτοια εποχή κάθε χρόνο δέσποζε η σκηνή των live εκδηλώσεων.

«Κοίταξα γύρω μου. Είχε κόσμο, αλλά όχι τόσο κόσμο όσο έχουμε συνηθίσει στην Αγορά. Και φυσικά η σκηνή έλειπε. Ένιωσα μια μελαγχολία, το ομολογώ» εξηγεί η καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος Μίλυ Πασχάλη. Η μελαγχολία ωστόσο, δεν προϋποθέτει την ακινησία. Γιατί μπορεί το  Summer Nostos Festival να μην ανοίγεται και φέτος στο κοινό της πόλης (εν μέσω της πανδημικής συνθήκης) αλλά εγκαινιάζει την ψηφιακή εκδοχή του.

Από χθες το απόγευμα και για τις επόμενες επτά ημέρες (21-28 Ιουνίου), υπό τον τίτλο του «Retro Future», το Summer Nostos Festival ακονίζει τ’ αντανακλαστικά του στη νέα εποχή· κι αντί για το Κανάλι του Πάρκου διαχέεται μέσω των διαδικτυακών καναλιών όπου υπάρχει διαθέσιμη σύνδεση και ενδιαφέρον για τις πολιτιστικές, αθλητικές κι ενημερωτικές δράσεις του SNF. «Είναι η πρώτη χρονιά που δεν έχουμε τοπογραφικούς περιορισμούς, όπου το κοινό μας μπορεί να μας παρακολουθήσει από κάθε γωνιά της Ελλάδας και του κόσμου. Υπό αυτή την έννοια, είναι ένα ονειρικό φεστιβάλ» εκτιμά η κ. Πασχάλη.

Οι Stereo Nova σε μια ιστορική επανένωση στο SNF του 2018 όπως θα μεταδοθεί στις 23 Ιουνίου. credit: Πηνελόπη Γερασίμου

Ο μετασχηματισμός της διοργάνωσης σε ψηφιακό προϊόν ήταν μια απαιτητική διαδικασία. Είχε προηγηθεί η ακύρωση της ζωντανής εκδοχής του φεστιβάλ και το ενδεχόμενο μιας μικτής version με ψηφιακό και live περιεχόμενο έμοιαζε παρακινδυνευμένη για την ασφάλεια του κοινού. «Όπως αποδείχθηκε ήταν το σοφότερο πράγμα που μπορούσαμε να κάνουμε κι ευτυχώς πήραμε πολύ νωρίς την δύσκολη αυτή απόφαση. Όμως λίγες ημέρες μετά, η πρόταση του προέδρου μας Ανδρέα Δρακόπουλου να επεξεργαστούμε την ιδέα μιας ψηφιακής φεστιβαλικής πλατφόρμας, μας έβαλε ξανά σε παραγωγική διαδικασία. Ξεκινήσαμε να κάνουμε μια αναδρομή στο υλικό μας και διαπιστώσαμε πως είναι αναπάντεχα επίκαιρο. Συγκεντρώσαμε, λοιπόν, στιγμές από τα προηγούμενα χρόνια, κρατώντας τον πολυσυλλεκτικό του χαρακτήρα».

On line συναυλίες, θέατρο υψηλής κλάσης, βραδιές με stand up comedians, ποικίλες δραστηριότητες για τα παιδιά συνθέτουν την παλέτα της φετινής διοργάνωσης – από την οποία φυσικά δεν λείπει το Συνέδριο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το μόνο που θα γίνει και θα μεταδοθεί ζωντανά. «Αυτό είναι το Retro Future. Το ονομάσαμε έτσι για να δώσουμε στο κοινό να καταλάβει πως ναι μεν, κάνουμε μια αναδρομή σε στιγμές των προηγούμενων χρόνων αλλά διατηρούμε και το βλέμμα μας στο μέλλον. Διατηρούμε την ποιότητα του Φεστιβάλ, χωρίς να κάνουμε συμβιβασμούς. Χρησιμοποιούμε την τεχνολογία με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ελπίζοντας να συμβάλλουμε στην ψυχική ανάταση που ο κόσμος γύρω μας έχει τόσο ανάγκη», προσθέτει η καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

To live performance του Δημήτρη Καμαρωτού με την ‘Αννα Παγκάλου, on line στις 27 Ιουνίου. credit: Γιώργης Γερόλυμπος

Η κίνηση στο πάρκο Σταύρος Νιάρχος έχει αρχίσει να αποκαθίσταται σταδιακά, αποδεικνύοντας πως παρά την σοβαρότητα των υγειονομικών δεδομένων, ο κόσμος αναζητά την ζωή στην πραγματική της διάσταση. Αυτό, ωστόσο, δεν αποθαρρύνει τους διοργανωτές του SNF που θεωρούν πως ένα ψηφιακό φεστιβάλ μπορεί να φτάσει όπου κι αν βρίσκονται οι θεατές του: Στην παραλία, στον κήπο, στο πάρκο, στο ορεινό χωριό. Γι’ αυτό κι αισθάνονται πιο προσβάσιμοι από ποτέ.

Κατά την περίοδο του lockdown η ομάδα του SNF αφομοίωσε πολύτιμη εμπειρία παρακολουθώντας τους ανθρώπους του πολιτισμού παγκοσμίως να προσφέρουν υλικό στο κοινό τους, ανταποκρινόμενοι στην συνθήκη της πανδημίας. «Ο χώρος του πολιτισμού αντέδρασε πρώτος πολύ ουσιαστικά, κάτι που επιβεβαιωμένα κράτησε το ηθικό μας ψηλά. Μετά από αυτή την αναμέτρηση ο πολιτισμός βγήκε νικητής. Και τώρα, είναι η στιγμή που αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε πως οι τέχνες θα αποκτήσουν ένα άλλο πρόσωπο, θα χαράξουν μια νέα πορεία. Θα αναπτυχθούν, θα γίνουν πιο ευέλικτες και είμαι σίγουρη ότι θα προκύψουν σπουδαία πράγματα σε αυτή την φάση πειραματισμού. Οι δημιουργικές προκλήσεις για τους καλλιτέχνες είναι τεράστιες. Δεν χρειάζεται να περιμένουν το 2021 για ν’ αρχίσουν να προγραμματίσουν εκ νέου τη δουλειά τους. Μπορούν να είναι δραστήριοι από τώρα επιλέγοντας τον ψηφιακό δρόμο. Επομένως, μόνο με περιέργεια μπορώ ν’ αναμένω τη συνέχεια για το πως θα διοχετευτεί αυτή η δυναμική», εκτιμά η Μίλυ Πασχάλη.

«Και τώρα, είναι η στιγμή που αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε πως οι τέχνες θα αποκτήσουν ένα άλλο πρόσωπο, θα χαράξουν μια νέα πορεία» σημειώνει η Μίλυ Πασχάλη. Credit: Μαριλένα Κατσίνη

Οι προσεχείς μήνες θα είναι κρίσιμοι για τις αποφάσεις και τον επανασχεδιασμό του φεστιβάλ, εξασφαλίζοντας ένα καλύτερο feedback από τους υγειονομικούς φορείς, συνεκτιμώντας τα δεδομένα ενός ελεγχόμενα ελεύθερου καλοκαιριού όπως το φετινό και κρατώντας ανοιχτή επαφή με τους Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες που επρόκειτο να συμμετέχουν στη φετινή, υπό κανονικές συνθήκες, διοργάνωση.

Σε αντίθεση με την γνώριμη διορατικότητα και την προπόρευση των καλλιτεχνικών προγραμματισμών, η πανδημία απαιτεί μια αναπάντεχη προσκόλληση στο παρόν. Κάτι που η Μίλυ Πασχάλη αξιολογεί ως «ευλογία». «Μέχρι τώρα αφήναμε τους εαυτούς μας να τρέχουν, να προγραμματίζουν για το μέλλον, με τη βεβαιότητα ότι το μέλλον θα είναι εκεί. Το γεγονός πως τώρα μπορούμε να εκτιμούμε όσα που έχουμε τη δεδομένη στιγμή, είναι μια επιτυχία. Προσωπικά αισθάνομαι κερδισμένη από την κάθε μέρα που περνάει» σημειώνει.

Από το live του Seu Jorge με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. credit: Πηνελόπη Γερασίμου

Αν, βέβαια, επιχειρήσει να κοιτάξει στο μέλλον, τότε θα σταματήσει στο επόμενο καλοκαίρι, το καλοκαίρι του 2021 με την προσμονή και την ευχή «να είμαστε ο ένας κοντά στον άλλο, χωρίς φόβο. Είμαστε από τη φύση μας κοινωνικά πλάσματα. Προφανώς κι έχουμε μπει σε μια νέα διαδικασία συμπεριφορών μα ελπίζω να μην εγκατασταθεί αυτή η… κληρονομιά».

Έξι χρόνια μετά, το Summer Nostos Festival συνεχίζει απρόσκοπτα την πορεία του – παρά τον αναγκαίο μετασχηματισμό – γιατί «έχει καταγραφεί στην καρδιά του κοινού» όπως επισημαίνει η κ. Πασχάλη. «Οι στιγμές ανεμελιάς στο πάρκο που ταυτίστηκαν με την πληθώρα δωρεάν εκδηλώσεων κάθε Ιούνιο, δημιούργησαν μια σταθερή σχέση του φεστιβάλ με το κοινό της πόλης».