Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας 2020: Δεν το σταματάει τίποτα

Στο τελευταίο έργο του, με τίτλο TRACES, ο Wim Vandekeybus [Βιμ Βαντεκέιμπους] ιχνηλατεί την πορεία του και ανατρέχει στις διαισθητικές επιλογές που καθόρισαν την αναζήτησή του: το δράμα των παρορμήσεων και των ενστίκτων, το παιχνίδι των ενεργειών και των εντάσεων. Στην παρθένα φύση της Ρουμανίας, όπου σώζονται τα τελευταία αρχέγονα δάση της Ευρώπης, ο Vandekeybus αναζητά ίχνη παλαιότερα από την ανθρωπότητα και την ανθρώπινη μνήμη· ίχνη της φύσης που το σώμα έχει ξεχάσει ή καταστείλει. Πρόκειται για μια αναζήτηση της «εσωτερικής ιστορίας», που ξεδιπλώνεται πριν και πέρα από τη γλώσσα και μπορεί να ειπωθεί μόνο μέσω του χορού και της μουσικής. Πόση φύση υπάρχει ακόμα στον άνθρωπο, πόσο ζώο στο ανθρώπινο σώμα; Τί συμβαίνει όταν είμαστε σε κίνδυνο, όταν πρέπει να πάρουμε διαισθητικές αποφάσεις για να επιβιώσουμε;
Δέκα χορευτές κινούνται υπό τους ήχους της μουσικής των Trixie Whitley (που συνέθεσε τη μουσική για το TrapTown), Shahzad Ismaily, Ben Perowsky και Daniel Mintseris. Μαζί τους επί σκηνής ο κιθαρίστας Marc Ribot, συνθέτης της μουσικής του Inasmuch as Life is Borrowed και της μεγάλου μήκους ταινίας του Vandekeybus Galloping Mind.
(Παρασκευή 21 Αυγούστου & Σάββατο 22 Αυγούστου, 22:00,
Αμφιθέατρο Κάστρου Καλαμάτας)

Με το έργο του Solo, ο Israel Galván [Ισραέλ Γκαλβάν] επαναπροσδιορίζει το παραδοσιακό φλαμένκο. Πρόθεσή του είναι η απόλυτη ελευθερία της έκφρασης με στόχο την απογύμνωση του χορού από το περιττό. Πορευόμενος στα βήματα του Vicente Escudero, ο Galván δεν χρησιμοποιεί μουσική συνοδεία. Αντ’ αυτού, αφουγκράζεται το σώμα του και δημιουργεί τη δική του μουσική, με τα πόδια, τις παλάμες και τα δάχτυλα των χεριών του και ενίοτε με τη φωνή του. Τα γρήγορα βήματα, οι εναλλαγές της κίνησης, οι στιγμιαίες παύσεις συνθέτουν μια εικόνα απόλυτου ελέγχου αλλά και καθαρότητας. Απαλλαγμένο από κοινοτοπίες αλλά βαθιά ριζωμένο στην παράδοση, το στυλ του Galván είναι τολμηρό και αληθινά πρωτοποριακό.
(Κυριακή 23 Αυγούστου, 20:00, Αμφιθέατρο Κάστρου Καλαμάτας)

Ένας ερωδιός κουρνιάζει ψηλά σε μια κορυφή, τυλιγμένος με τα φτερά του, ετοιμόρροπος. Ένας φιδαετός στροβιλίζεται, διαγράφοντας αργούς κύκλους μέχρι να καταρρεύσει. Έτσι επιβάλλει η φύση τους.
Τίποτα δεν χαρακτηρίζει τους ανθρώπους καλύτερα από την τάση τους να κάνουν παράλογα πράγματα για να επιτύχουν αβέβαια αποτελέσματα. Σ’ έναν κόσμο όπου η λογική λειτουργεί σαν όμορφη πρόσοψη, η εισβολή του παραλόγου ταράζει τη σχέση μας με την κανονικότητα και μας οδηγεί σε δρόμους ανεξερεύνητους. Κάπου μεταξύ ανίας και εξάντλησης, δύο γυναίκες, αντιμέτωπες η μια με την άλλη σαν σε στρεβλωτικό καθρέφτη, χάνουν τα λογικά τους και ξυπνούν το άγριο ζώο μέσα τους.
Σ’ αυτό το απρόβλεπτο ντουέτο, η θεατρική σκηνοθέτις Petra Tejnorová [Πέτρα Τεϊνόροβα] μοιράζεται τη σκηνή με την κορυφαία χορεύτρια Tereza Ondrová [Τερέζα Όντροβα]. Το κοινό ενδιαφέρον τους για την εξερεύνηση των ορίων του λεπτού χιούμορ, της ειρωνείας και του παραλογισμού, παράλληλα με το σεβασμό τους για την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων, υπογραμμίζεται από τη σκηνοθεσία και χορογραφία της Γαλλο-Βελγίδας χορογράφου Karine Ponties [Καρίν Ποντιέ], που παρουσιάζει δουλειά της για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Mε αναφορές στον Μπάστερ Κήτον, οι δύο γυναίκες μας συγκινούν με το βάθος και την ειλικρίνειά τους, παρ’ όλη την ελαφρότητα της φόρμας.
(Κυριακή 23 Αυγούστου, 22:00, ο χώρος θα ανακοινωθεί)

Με το ΚΑΟS, η Ιωάννα Πορτόλου και η ομάδα Griffón Dance Co. [Γκριφόν Ντανς Κόμπανι] βουτούν στην ελληνική ιστορία και δίνουν μια εκρηκτική παράσταση με θέμα τις σύνθετες ρίζες μας και πώς αυτές επιβιώνουν στο παρόν. Παίζοντας με την αισθητική των ρετρό σουβενίρ «Made in Greece», το KAOS μιλάει για το βάρος του πολιτισμού που ενδεχομένως κουβαλάμε μέσα μας. Εικόνες έντονες, συχνά σουρρεαλιστικές, και σύμβολα από το παρελθόν, την ιστορία, τη μυθολογία, την παράδοση και τις πολλαπλές πολιτισμικές επιρροές μας, ζωντανεύουν επί σκηνής και σκιαγραφούν μια ταυτότητα που δεν ορίζουμε. Σ’ αυτή τη σύγχρονη ελληνική Βαβέλ περιπλανώνται οι πρωτόπλαστοι, υπολείμματα θεών και ηρώων, υπό τους ήχους ετερόκλητων μουσικών ειδών, από ηλεκτροακουστικούς ήχους μέχρι παραδοσιακά ακούσματα, που πλέκονται μεταξύ τους με τρόπο ευρηματικό. Το KAOS αντλεί από τη μνήμη για να δομήσει ένα παρόν ατομικό πριν στραφεί στη συλλογική ταυτότητα και ευθύνη. Στόχος του έργου δεν είναι να σχολιάσει κομμάτια της ελληνικής ιστορίας αλλά το βάρος που αυτή αντιπροσωπεύει για τον καθένα από εμάς. Πώς μας επηρεάζει το παρελθόν μας; Ποιοι είμαστε σήμερα; Μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτό που υπήρξε πριν από εμάς; Mια παραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
(Τρίτη 25 Αυγούστου, 22:00, ο χώρος θα ανακοινωθεί)

Τάματα: Υποσχέσεις και αφιερώματα που δίνονται σε θεούς ή αγίους με αντάλλαγμα μια χάρη, μια ευεργεσία ή την εκπλήρωση ενός πόθου.
Μόνοι και ηττημένοι, έξι άντρες αναζητούν τη νέα τους πίστη. Σε ένα τοπίο άχρονο και μοναχικό, σε ένα τόπο όπου η μνήμη γίνεται εφιάλτης και το παρόν μια βαθιά πληγή, παλεύουν βίαια, αλλά συγχρόνως αθόρυβα, για να ξανασυναντήσουν το σώμα τους, την αλήθεια τους… το φως. Τα σώματα πέφτουν, αγκαλιάζονται, τρέμουν, ακινητοποιούνται, αναπνέουν, τινάζονται, λικνίζονται, παλεύουν, χορεύουν, ποθούν, ελπίζουν, υπόσχονται και τάζουν. Συναντήσεις που προκύπτουν στιγμιαία και γεννούν νέες ξανά και ξανά, κι άλλες που χάνονται για πάντα στο σκοτάδι, αφήνοντάς τους και πάλι μόνους, αντιμέτωπους με τα πάθη τους, τις επιθυμίες τους και τους φόβους τους. Μοναδικός αντίπαλος ο εαυτός τους.
Το έργο Τάματα του Φώτη Νικολάου είναι ένα σκοτεινό, παγανιστικό, ποιητικό ταξίδι αναζήτησης της ταυτότητας, της ανάγκης για τρυφερότητα, της αίσθησης του να ανήκεις κάπου, να ανήκεις σε κάποιον, της συνύπαρξης. Ένα ταξίδι μελαγχολικό, κρυμμένο πίσω από σκιές αλλά και γεμάτο επιθυμίες, πόθους, ορμή, θραύσματα μνήμης και ξαφνικές αχτίδες φωτός. Μια ματιά στις κρυφές επιθυμίες κι ανείπωτες ιστορίες της τρυφερής ανδρικής ψυχής.
(Τετάρτη 26 Αυγούστου, 22:00, Αμφιθέατρο Κάστρου Καλαμάτας) 

HERE (εδώ). Γεννιόμαστε στο χρόνο και το χώρο, στο «εδώ». Εδώ όπου προηγήθηκαν άλλοι πριν από εμάς και θα υπάρξουν άλλοι μετά από εμάς. Είμαστε ένα μικρό κομμάτι μιας πολύ μεγαλύτερης εικόνας. Ξεκινάμε από το μηδέν και ζούμε με έναν σκοπό. Η ύπαρξή μας, μέσα κι έξω, πλάθεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Πιστεύουμε, όμως, ότι για το πλάσιμό της είμαστε υπεύθυνοι εμείς και πολύ συχνά δε συνειδητοποιούμε ότι στη διαδικασία αυτή επιδρούν κυρίως εξωτερικοί παράγοντες. Το «άλλο» είναι ένας παράγων ζωτικής σημασίας, που όχι μόνο αποφασίζει πώς μας βλέπουν οι άλλοι αλλά επιδρά και στην εικόνα που έχουμε εμείς για τον εαυτό μας. Όμως, το «άλλο» επηρεάζεται επίσης από τους άλλους. Ανήκουμε όλοι σε μια μεγαλύτερη δομή με κανόνες, νόρμες, αξίες, προκαταλήψεις, πολιτισμικά χαρακτηριστικά, γλώσσα και ιεραρχία, που δημιουργήθηκε και συντηρείται από εμάς τους ίδιους.
Στο Here η Lali Ayguadé [Λάλι Αϊγουαδέ] και ο Guilhem Chatir [Γκιλιέμ Σατίρ] διερευνούν τη σχέση μας με τις δομές μέσα στις οποίες γεννιόμαστε και μεγαλώνουμε. Μια απροσδιόριστη δύναμη (η υψίφωνος Astrid Stockman) κατευθύνει την καθημερινότητα και την διαδικασία ανάπτυξης δύο νεογέννητων πλασμάτων. Η φωνή και η παρουσία της ενεργοποιούν τους μηχανισμούς επίγνωσης και υλοποίησης. Τα δύο πλάσματα αναπτύσσονται σωματικά και συναισθηματικά, αλληλεπιδρούν και πλάθουν το ένα το άλλο σαν από πηλό. Η εξωτερική δύναμη εμπνέει και καταστρέφει, προκαλεί και σταθεροποιεί τους χορευτές, που σταδιακά χειραφετούνται. Δεν υπακούουν πλέον παθητικά στις ξαφνικές ιδιοτροπίες και ξεπερασμένες απαιτήσεις της σοπράνο. Καθώς απομακρύνονται από τους προκαθορισμένους κανόνες, ανακαλύπτουν την εσωτερική δύναμη και τα ένστικτά τους ώσπου βγαίνουν από τη δομή, αποκαθιστώντας τις γήινες παρορμήσεις και τη διαίσθησή τους.
(Πέμπτη 27 Αυγούστου, 22:00, ο χώρος θα ανακοινωθεί)

Οι kóka&panú παρουσιάζουν τη νέα δημιουργία τους ὕλη. Από την ερμηνεία της λέξης στα αρχαία ελληνικά, που σημαίνει δάσος, μέχρι τη συνειρμική έννοια της μάζας, όπως χρησιμοποιείται στη νέα ελληνική γλώσσα. Το έργο χτίζεται μέσα σε μια ηχητική εγκατάσταση. Ο Panú (Παναγιώτης Μανουηλίδης) τοποθετεί στη σκηνή ένα εντυπωσιακό εικαστικό περιβάλλον, ένα υπερμεγέθες μουσικό όργανο, που ζωντανεύει με την κινητική δεξιοτεχνία της Κωνσταντίνας Ευθυμιάδου. Ένα περιβάλλον φτιαγμένο από βιομηχανικά υλικά, εν είδει αστικής «ὕλης», λειτουργεί ως συνέχεια της φύσης που μας περιβάλλει. Το ψυχρό μέταλλο συνδιαλέγεται με το ζεστό ανθρώπινο σώμα. Η ύλη υπάρχει μέσα από την κίνηση. Οι δύο δημιουργοί επιχειρούν να αποδώσουν με τον πιο άμεσο τρόπο τον αρχετυπικό δεσμό μουσικής-χορού, σε μια σχέση δράσης-αντίδρασης. Ο χορός προκαλεί τον ήχο και ο απόηχος τροφοδοτεί την κίνηση του σώματος. Το έργο είναι συμπαραγωγή του Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας και πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ.
(Παρασκευή 28 Αυγούστου, 22:00, ο χώρος θα ανακοινωθεί)

Το Pli είναι μια απρόβλεπτη και χιουμοριστική παράσταση, που φέρνει επί σκηνής 22 καρέκλες, ένα βασανιστικό ρυθμό κι έναν επίμονο άνθρωπο. Πάνω σε μια μικρή εξέδρα, ο Viktor Černický [Βικτόρ Τσερνίτσκι], ο οποίος εμφανίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, βουτά αποφασιστικά στην αέναη κατασκευή, ανακατασκευή και αποδόμηση του σύμπαντος. Το αποτέλεσμα είναι ένα απρόβλεπτο και παιχνιδιάρικο σόλο, μια σωματική μεταφορά της αστείρευτης ανθρώπινης δυναμικής, υπομονής και προσπάθειας, που μετατρέπει ακόμη και τα πιο συνηθισμένα αντικείμενα σε απίστευτα αρχιτεκτονήματα. Για το Pli, o Černický εμπνέεται από τη φιλοσοφία του Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς, του εμβληματικού φιλοσόφου της εποχής του Μπαρόκ, και τη μελέτη του Ζιλ Ντελέζ Η Πτύχωση: Ο Λάιμπνιτς και το Μπαρόκ. Ο Černický παρομοιάζει τη σκέψη του Λάιμπνιτς με μια μαγική παράσταση χωρίς μαγικά κόλπα, στην οποία ο φιλόσοφος επιτυγχάνει το φαινομενικά ακατόρθωτο: προσεγγίζει την πολυπλοκότητα και την τελειότητα αυτού του κόσμου μέσα από την απλούστατη ιδέα της πτύχωσης, της συνεχούς συστροφής και διαπλοκής άπειρων επιφανειών, και ερμηνεύει τη Δημιουργία ως ένα αρχιτεκτόνημα εξαιρετικά σύνθετο και πολυεπίπεδο, πλούσιο σε λεπτομέρειες, απίστευτο και ταυτόχρονα απλό, ταπεινό και απολύτως αληθινό. Στα ίχνη της σκέψης του Λάιμπνιτς, το Pli προκαλεί τη φαντασία, κόβει την ανάσα και πρωτοτυπεί ως προς τη μορφή και την έκφραση, αντιπροτείνοντας στην υπερβολή του Μπαρόκ το μινιμαλισμό του χώρου και των υλικών.
(Σάββατο 29 Αυγούστου, 19:30, ο χώρος θα ανακοινωθεί)

Στο Diptych, η Gabriela Carrizo [Γκαμπριέλα Καρίτζο] και ο Franck Chartier [Φρανκ Σαρτιέ], καλλιτεχνικοί διευθυντές της ομάδας Peeping Tom [Πίπινγκ Τομ], επεξεργάζονται εκ νέου τρία παλαιότερα έργα τους, που δημιούργησαν σε συνεργασία με το Nederlands Dans Theater 1: το The Missing Door (σε σκηνοθεσία Gabriela Carrizo) και το The Lost Room (και τα δύο σε σκηνοθεσία Franck Chartier). Οι χαρακτήρες τους κινούνται μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, οδηγούμενοι από τις δυνάμεις της φύσης προς μια αβέβαιη μοίρα. Αναζητούν ένα ιδανικό, ακολουθούν ένα όνειρο, τρέφουν την ελπίδα, αλλά καταλήγουν να χάνονται, περιπλανώμενοι μέσα σε έναν μυστηριώδη και μακάβριο λαβύρινθο, από τον οποίο δεν μπορούν να ξεφύγουν. Στο The Missing Door, ένας ετοιμοθάνατος άνδρας ψάχνει με αγωνία τον δρόμο μέσα από τον περίπλοκο λαβύρινθο της σκέψης του. Στο The Lost Room βρισκόμαστε σ’ ένα πλοίο στη μέση της θάλασσας, όπου ελευθερία και αιχμαλωσία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες, καθώς οι χαρακτήρες μοιάζουν να βρίσκονται ταυτόχρονα παντού στον χώρο και στον χρόνο. Η Carrizo και ο Chartier δημιουργούν έναν κόσμο ανήσυχο, σκοτεινό και κλειστοφοβικό, χρησιμοποιώντας μια μοναδική και ακραία γλώσσα κίνησης και ερμηνείας.
(Σάββατο 29 Αυγούστου & Κυριακή 30 Αυγούστου, 22:00, Αμφιθέατρο Κάστρου Καλαμάτας)