Σχολή Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής του Θεάτρου Πορεία: O πρώτος χρόνος λειτουργίας και οι στόχοι για το μέλλον

Στην συνάντηση – συζήτηση πήραν μέρος και η Αναπληρώτρια Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Εθνικού Θεάτρου και δραματολόγος Έρι Κύργια και ο ποιητής και μεταφραστής Στρατής Πασχάλης.

Ακολουθούν όλα όσα παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν.

Η Σχολή Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής του Θεάτρου Πορεία δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 2019 από τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή και σκηνοθέτη Δημήτρη Τάρλοου και τους συγγραφείς Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη και Θανάση Τριαρίδη.

Στόχος είναι να εκπαιδευτούν οι σπουδαστές της στη σύλληψη μιας ιδέας και την ανάπτυξή της σε θεατρικό κείμενο. Δηλαδή, πώς σχηματίζεται το σημείο εκκίνησης μιας αφήγησης, πώς δομείται πάνω σε αυτό το σημείο το θεατρικό έργο, πώς σταδιακά διαμορφώνεται και ολοκληρώνεται το γραπτό. Τούτη η διαδικασία επιτυγχάνεται με την παράλληλη συγγραφή δύο έργων από τον κάθε σπουδαστή με την καθοδήγηση των Εισηγητών. Οι κύκλοι σπουδών εμπλουτίζονται από ομιλίες έγκριτων καλλιτεχνών όλων των ειδικοτήτων.

Η Σχολή έχει δυο ετήσιους κύκλους σπουδών (από τον Οκτώβριο κάθε έτους μέχρι τον Ιούνιο του επομένου): τον Κύκλο Γενικής Πυροδότησης (Εισαγωγή) και τον Κύκλο Εξειδίκευσης. Ο κάθε κύκλος έχει έως 15 συμμετέχοντες.

Εφικτή είναι και η εξ αποστάσεως συμμετοχή και παρακολούθηση των συναντήσεων μέσω Διαδικτύου. Οι σπουδαστές που ολοκληρώνουν τον πρώτο κύκλο έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής και στον δεύτερο την επόμενη χρονιά.

Στο τέλος της χρονιάς, όλα τα παραχθέντα έργα δημοσιεύονται ολοκληρωμένα στην ιστοσελίδα της Σχολής, ενώ αποσπάσματα από ένα έργο κάθε συγγραφέα διαβάζονται ως αναλόγιο από γνωστούς ηθοποιούς και κινηματογραφούνται έτσι ώστε αυτό να λειτουργήσει ως ένα ετήσιο showcase που κάθε χρόνο θα έλκει την προσοχή του καλλιτεχνικού χώρου.

Η Σχολή αποσκοπεί στην ανάδειξη νέων ελληνόγλωσσων συγγραφέων και έργων καθώς και στην επανατοποθέτηση της νέας ελληνικής δραματουργίας στο κέντρο του θεατρικού ενδιαφέροντος.

H πρώτη χρονιά της Σχολής Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2019 και ολοκληρώθηκε αρχές Ιουνίου του 2020.

Μετά από την προκήρυξη ενδιαφέροντος που δημοσίευσε το Θέατρο Πορεία και την κατάθεση αιτήσεων συμμετοχής από τους ενδιαφερομένους σχηματίστηκαν εν τέλει, μετά από προσεχτική επιλογή, δύο Τμήματα.

Το Τμήμα Γενικής Πυροδότησης όπου συμμετείχαν και ολοκλήρωσαν το έτος φοίτησης 14 σπουδαστές-συγγραφείς (οι Θεανώ Ακριβοπούλου, Δημήτρης Βαλελής, Λεωνίδας Βουρδονικόλας, Ευαγγελία Γατσωτή, Βάσω Γιαννακοπούλου, Χρύσα Γκοτζαμάνη, Ελπίδα Γρίλλα, Κωνσταντίνος Γοργολίτσας, Μαρία Δριμή, Γιώργος Καλτσάς, Αλεξάνδρα Καλτσογιάννη, Τέρψη Κονταργύρη, Ειρήνη Σοφιανού).

Το Τμήμα Εξειδίκευσης όπου συμμετείχαν και ολοκλήρωσαν το έτος φοίτησης 15 σπουδαστές-συγγραφείς (οι Δέσποινα Αποστολίδου, Δημήτρης Ασνάης, Μαρία Αυγέρη, Βανέσσα Βαΐτση, Κατερίνα Καζολέα, Δομήνικος Κοντολέων, Κατερίνα Λουκίδου, Κωνσταντίνος Ματσούκας, Ζέττα Μπαρμπαρέσσου, Ιωάννα Παπάζογλου, Γεωργία Πιερρουτσάκου, Άννα-Μαρία Πισκοπάνη, Κατερίνα Σταθοπούλου, Αντιγόνη Σταυροπούλου, Ανθή Τσιρούκη). Στο Τμήμα αυτό εντάχτηκε, ως 16ος σπουδαστής-συγγραφέας και ο υπεύθυνος συντονιστικής υποστήριξης της Σχολής Μάνος Κουνουγάκης.

Οι συναντήσεις των δύο εισηγητών (Β. Χατζηγιαννίδης και Θ. Τριαρίδης) με τα δύο Τμήματα γίνονταν κάθε εβδομάδα μέχρι τον Μάρτιο του 2020 στο Θέατρο Πορεία (δια ζώσης με τους διαμένοντες στην Αθήνα και διαδικτυακά με τους ευρισκόμενους σε άλλες πόλεις), ενώ μετά την έκρηξη της πανδημίας του Covid19 οι συναντήσεις συνεχίστηκαν αποκλειστικά μέσω Διαδικτύου (στην πλατφόρμα του Zoom).

Στην Σχολή ο κάθε σπουδαστής-συγγραφέας επιφορτίστηκε με το γράψιμο δύο έργων (ένα με κάθε εισηγητή) που εκκινούσαν από συγκεκριμένους πυροδοτικούς άξονες.

Φωτογραφία: Βάσια Αναγνωστοπούλου

1. Η δολοφονία ενός αθώου ως πολιτική πράξη (όταν, δηλαδή, ο θάνατος ενός αθώου γίνεται κοινωνική επιλογή).
2. Το περιστατικό ενός σκύλου που κατασπάραξε το βρέφος της οικογένειας όπου διέμενε.
3. Η τραγική αλληλοσφαγή που προκλήθηκε σε ένα πλοίο που μετέφερε μετανάστες όταν διαπιστώθηκε πως το πλοίο βυθίζονταν λόγω βάρους φορτίου.
4. Η γενικότερη έννοια της εξιλέωσης.

Από τους πυροδοτικούς άξονες προέκυψαν εκατοντάδες ιδέες και αφετηρίες, σχεδιάσματα περιλήψεων και δομών, καθώς και εκκινήσεις γραφής. Κάτω από την εποπτεία και καθοδήγηση των εισηγητών όλο αυτό το υλικό κατέληξε σε 57 έργα που ολοκληρώθηκαν από τους 30 συγγραφείς.

Επίσης καθ’ όλη την διάρκεια της χρονιάς έγιναν ποικίλες ασκήσεις και σκηνικές δοκιμές σε κείμενα υπό διαμόρφωση, καθώς και περισσότερες από 15 συναντήσεις με ανθρώπους του θεάτρου, σκηνοθέτες και ηθοποιούς, δηλαδή καλλιτέχνες από την αντίπερα όχθη, αυτήν της υποδοχής του συγγραφικού υλικού και της μετατροπής του σε θεατρική πράξη.

Βλέποντας εκ των υστέρων τα 57 έργα, διαπιστώνει κανείς, πως από αυτό το πρώτο έτος της Σχολής Πυροδότησης προέκυψαν έργα που απλώνονται σε μια μεγάλη ειδολογική γκάμα καλύπτοντας σχεδόν ολόκληρο το παραστατικό εύρος: ψυχολογικά δράματα, ρεαλιστικά έργα καταστάσεων, έργα χαρακτήρων και εσωτερικών ισορροπιών, υπαρξιακά θρίλερ, παντός είδους κωμωδίες, προσμίξεις που φλερτάρουν με την Κομέντια Ντελ Αρτε ή και το Βόντβιλ, σκατολογίες και ερωτογραφίες, πολιτικά έργα αποστασιοποίησης, αναθεωρητικές φάρσες, εξπρεσιονιστικά οικογενειακά δράματα δωματίου, θέατρο του παραλόγου, του γκροτέσκου και του ανοίκειου, έργα μαγικού ρεαλισμού αλλά και έργα που φλερτάρουν με το In-yer-face Theatre, έργα επιστημονικής ή και βιολογικής φαντασίας. Σε όλες τις περιπτώσεις ο στόχος της προσπάθειας ήταν πάντοτε ο ίδιος: να πυροδοτηθούν και να απελευθερωθούν όσα εν δυνάμει ενυπήρχαν στο προσωπικό σύμπαν του κάθε σπουδαστή-συγγραφέα.

Όλα τα παραχθέντα έργα της Σχολής Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα της Σχολής: https://poreiatheatre.com/academy/

Έτσι από την 1 Ιουλίου 2020 και τα 57 έργα που ολοκληρώθηκαν από τους 30 συγγραφείς δημοσιεύτηκαν στην εν λόγω ιστοσελίδα προς ανάγνωση, κρίση και ενδεχόμενη σκηνική πραγμάτωση.

Με αυτό τον τρόπο δίνεται η ευκαιρία σε κάθε θεατρικό κείμενο να ξεκινήσει την πορεία του μέσα από μια βάση δημοσιότητας – και παράλληλα δίνεται η δυνατότητα στον καθένα να κρίνει την δουλειά και το παραγόμενο αποτέλεσμα της Σχολής.

Για την καλύτερη υποδοχή των έργων επιλέχτηκε και η ακόλουθη πρακτική:

Κινηματογραφήθηκαν 30 αποσπάσματα σε συνθήκη αναλογίου από 30 έργα (ένα από κάθε σπουδαστή-συγγραφέα). Στα αποσπάσματα (διάρκειας 4 λεπτών το καθένα) συμμετέχουν κορυφαίοι ηθοποιοί του ελληνικού θεάτρου όλων των γενεών (Ράνια Οικονομίδου, Σμαράγδα Σμυρναίου, Δημήτρης Καταλειφός, Όλια Λαζαρίδου, Στέλιος Μάινας, Κώστας Φιλίππογλου, Γιάννης Νταλιάνης, Δημήτρης Τάρλοου, Γιάννης Στάνκογλου, Αγγελική Παπαθεμελή, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Ιωάννα Παππά, Κόρα Καρβούνη, Κώστας Βασαρδάνης, Χρήστος Μαλάκης, Αργύρης Πανταζάρας, Ηλιάνα Μαυρομάτη, Ορέστης Χαλκιάς, Αλκιβιάδης Μαγγόνας, Θάλεια Σταματέλου, Σίσσυ Τουμάση).

Τα συγκεκριμένα κινηματογραφικά αποσπάσματα δημοσιοποιήθηκαν τόσο στην Ιστοσελίδα της Σχολής όσο και στην πλατφόρμα του θεάτρου Πορεία στο YouTube.

Τον μήνα Μάιο του 2020 μια Επιτροπή του Θεάτρου Πορεία αποτελούμενη από τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Πορεία Δημήτρη Τάρλοου, τον ποιητή και συγγραφέα Στρατή Πασχάλη, την δραματολόγο και Αναπληρώτρια Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Εθνικού Θεάτρου Έρι Κύργια, διάβασε όλα τα παραχθέντα έργα της Σχολής Πυροδότησης και, μεταξύ πολλών θεατρικών κειμένων εξαιρετικού ενδιαφέροντος, επέλεξε το υπαρξιακό δράμα Labor της σπουδάστριας Ανθής Τσιρούκη προκειμένου να γίνει παράσταση στο Θέατρο Πορεία τον Μάιο του 2021. Τη σκηνοθεσία θα αναλάβει η νέα σκηνοθέτης (με παραστάσεις στο Λονδίνο) Έμιλυ Λουίζου, ενώ τους δύο κεντρικούς ρόλους του έργου θα ενσαρκώσουν ο Στέλιος Μάινας και η Ιωάννα Παππά.

Παράλληλα ο Δημήτρης Τάρλοου επέλεξε ένα ακόμη έργο της Σχολής που ξεχώρισε η επιτροπή, την κωμωδία Νυχιάνγκ της μόλις δεκαοχτάχρονης σπουδάστριας Ευαγγελίας Γατσωτή, το οποίο και θα σκηνοθετήσει στο Θέατρο Πορεία (τον Μάιο του 2021, σε εναλλασσόμενο  ρεπερτόριο με το Labor), με την Αλεξία Καλτσίκη και την Θάλεια Σταματέλου στους δύο ρόλους.

Τα δύο έργα θα ενταχτούν σε ένα αφιέρωμα του Θεάτρου Πορεία στο ελληνόγλωσσο θεατρικό κείμενο υπό τον γενικό τίτλο «Νέο Αίμα» τον Μάιο του 2021.

Οι δύο πρωτοεμφανιζόμενες συγγραφείς (Α. Τσιρούκη και Ε. Γατσωτή, 37 και 18 χρονών αντίστοιχα), αποτελούν το πρώτο άνοιγμα του Θεάτρου Πορεία σε μια νεότερη και μια νεότατη γενιά ελληνόγλωσσων συγγραφέων που παραστασιακά ασφυκτιά.

Στόχος: το «Νέο Αίμα» να αποκτήσει μονιμότητα μέσα στο χρόνο και να αποτελέσει την θρυαλλίδα ενός νέου ενδιαφέροντος για τα σύγχρονα ελληνόγλωσσα κείμενα από θεσμικούς και ιδιωτικούς θεατρικούς φορείς.

Το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021 η Σχολή Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής του Θεάτρου Πορεία με εισηγητές τους συγγραφείς Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη και Θανάση Τριαρίδη θα ξεκινήσει στις αρχές Οκτωβρίου του 2020 και  θα περιλαμβάνει δύο ανεξάρτητους αναμεταξύ τους ετήσιους κύκλους εκπαίδευσης και συγγραφικής πυροδότησης πάνω σε όλα τα στάδια της δραματουργικής δημιουργίας: Τον Κύκλο Γενικής Πυροδότησης (Εισαγωγή) και τον Κύκλο Εξειδίκευσης. Οι κύκλοι αυτοί θα στοχοθετήσουν στην παραγωγή δύο νέων έργων από  κάθε σπουδαστή μέχρι τον Ιούνιο του 2021.

Οι συμμετέχοντες στους δύο Κύκλους της Σχολής Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής θα προκύψουν κατόπιν αποστολής δήγματος γραφής. Αναλυτικά η προκήρυξη ενδιαφέροντος και οι όροι συμμετοχής για κάθε ενδιαφερόμενο βρίσκονται εδώ: https://poreiatheatre.com/blog/article/372/prokirixi-sxolh-8eatrikhs-grafhs/

Τέλος, από τον Ιανουάριο του 2021 θα υπάρξει και ένα πιλοτικό διαδικτυακό Εργαστήριο Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής Για Εφήβους υπό τον συντονισμό του νέου συγγραφέα και Βοηθού Εισηγητή της Σχολής Μάνου Κουνουγάκη.