Εννιά απόψεις για το παρόν και το μέλλον των ΔΗΠΕΘΕ

Με δεδομένο πως το τοπίο της ελληνικής περιφέρειας έχει αλλάξει άρδην από την εποχή ίδρυσης των ΔΗΠΕΘΕ μέχρι και σήμερα, η Κυριακή Σπανού, καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεσσαλικού Θεάτρου επισημαίνει την μεγάλη σημασία παραγωγής του θεάτρου στον τόπο του.

«Είναι εξαιρετικό σημαντικό να παράγεται τέχνη σε μια επαρχιακή έδρα. Πρέπει κανείς να παρατηρήσει το πώς τονώνεται η αυτοπεποίθηση του κόσμου της πόλης και των καλλιτεχνών που συνδέονται καταγωγικά με την πόλη και ενώ διακρίνονται εκτός αυτής θέλουν να συνδράμουν στην τρέχουσα ανάδειξη της» σημειώνει.

Το Θεσσαλικό Θέατρο είναι από τα ελάχιστα ΔΗΠΕΘΕ με τέτοια καλλιτεχνική παράδοση και η κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας είναι από καιρό κατακτημένη. «Μπορούμε να μιλάμε για μια πόλη με πολιτιστική θερμοκρασία όταν αναφερόμαστε στη Λάρισα αλλά αυτό που έχει επιτευχθεί εδώ είναι μια συνθήκη που μπορεί να αφορά σε όλες τις επαρχιακές πόλεις με θέατρα. Τα θέατρα είναι οι μόνοι επαγγελματικοί καλλιτεχνικοί χώροι σε τέτοια περιβάλλοντα κι αυτό ενισχύει το επίπεδο αναφοράς του τόπου στην τέχνη. Το θέατρο κρατάει το ρυθμό ως πυρήνας ανάπτυξης και υποβαθμίζει τα όποια κατάλοιπα επαρχιωτισμού. Είναι βασικό κάθε πόλη να μην αισθάνεται ότι εξαρτάται πολιτιστικά από την Αθήνα ή από άλλο αστικό κέντρο».

Προκειμένου να καταπολεμηθούν παρόμοια φαινόμενα, η Κυριακή Σπανού προτείνει ν’ αντιστραφεί η σχέση των ΔΗΠΕΘΕ με την κεντρική παραγωγή τέχνης: Να προωθηθεί δηλαδή η ορατότητα των ΔΗΠΕΘΕ κι εκτός της τοπικής εμβέλειας, να διαχυθούν τα “προϊόντα” τους πιθανώς μέσα από μια θεσμική στήριξη, το Φεστιβάλ Αθηνών, το Εθνικό Θέατρο. «Συνήθως, η συμμετοχή των ΔΗΠΕΘΕ περιορίζεται στην οικονομική στήριξη κάποιων παραγωγών και όχι στο σχεδιασμό τους. Με αυτό τον τρόπο, όχι μόνο τα χρήματα καταλήγουν και πάλι στο αθηναϊκό κέντρο αλλά τονώνεται αυτή η αίσθηση επαρχιωτισμού».

Κυριακή Σπανού: Η πρόκληση είναι να κρατήσουμε το θέατρο ζωντανό, να επινοήσουμε τρόπους λειτουργίας γιατί το σενάριο της πόλης χωρίς θέατρο θα είναι απελπιστικό

Στα μάτια της κ. Σπανού, η εποχή για τα ΔΗΠΕΘΕ απαιτεί κινητικότητα και εξωστρέφεια. «Πέρυσι, το Θεσσαλικό Θέατρο ταξίδεψε και μάλιστα βραβεύτηκε στο Βιετνάμ. Εκεί είδαμε πόσο σπουδαία και αναζωογονητική είναι η πολιτιστική διπλωματία. Χωρίς, λοιπόν, να προδίδουμε την σχέση μας με την τοπική κοινωνία πρέπει να επεκταθούμε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, να δημιουργήσουμε συμμαχίες, να προχωρήσουμε σε ανταλλαγές και residencies».

Η επικείμενη νομοθετική αναθεώρηση του τρόπου λειτουργίας των ΔΗΠΕΘΕ βρίσκει την καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεσσαλικού να ζητάει (κι εκείνη) τον απεγκλωβισμό τους από το υπάρχον καθεστώς προκειμένου ν’ αποκτήσουν καλύτερα αντανακλαστικά. Συνάμα, εισηγείται την ανάγκη καθοδήγησης από το ΥΠΠΟ ώστε τα ΔΗΠΕΘΕ ν’ αποκτήσουν πρόσβαση και σε άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, τύπου ΕΣΠΑ. Αυτή τη στιγμή, το Θεσσαλικό Θέατρο στηρίζεται οικονομικά από το Δήμο Λάρισας και το υπουργείο Πολιτισμού αλλά όχι και από την Περιφέρεια όπως συμβαίνει σε άλλες περιπτώσεις.

Ο χειμώνας για το Θεσσαλικό προδιαγράφεται δύσκολος – όπως και το σύνολο της πολιτιστικής ζωής. «Η πρόκληση είναι να κρατήσουμε το θέατρο ζωντανό, να επινοήσουμε τρόπους λειτουργίας γιατί το σενάριο της πόλης χωρίς θέατρο θα είναι απελπιστικό» τονίζει η κ. Σπανού.

Ο καλοκαιρινός σχεδιασμός οργανώθηκε εξ ολοκλήρου με τα πανδημικά δεδομένα γι’ αυτό και η εθιμοτυπική περιοδεία ακυρώθηκε. Ωστόσο, ο δημόσιος χώρος της πόλης είναι γεμάτος από καλλιτεχνικά δρώμενα με κορυφαία την παράσταση βασισμένη στο έργο του Ανδρέα Φλουράκη «Τα αγάλματα περιμένουν».

Η Κυριακή Σπανού που την σκηνοθετεί την χαρακτηρίζει «πικρή κωμωδία επιστημονικής φαντασίας» καθώς διαπραγματεύεται το ερώτημα «τι θα σώζαμε σήμερα σε περίοδο κινδύνου». Έμπνευση για το έργο στάθηκε η επιχείρηση Απόκρυψης των αρχαιοτήτων όλων των Μουσείων της χώρας κατά το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η παράσταση θα παιχτεί σε εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους μεταξύ αυτών το Κάστρο Μελιβοίας, το Πύθιο της Ελασσόνας και το Διαχρονικό Μουσείο.