«Ελληνική Βιβλιογραφία Θεατρικών Έργων, Διαλόγων και Μονολόγων: 1900-1940», της Χρυσοθέμιδος Σταματοπούλου-Βασιλάκου

Το Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών με ιδιαίτερη χαρά ανακοινώνει τη δίτομη έκδοση με τίτλο «Ελληνική Βιβλιογραφία Θεατρικών Έργων, Διαλόγων και Μονολόγων: 1900-1940» έργο της Καθηγήτριας Χρυσοθέμιδος Σταματοπούλου-Βασιλάκου, του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, αποτέλεσμα μακροχρόνιας έρευνας, που εκδόθηκε τον Μάιο του 2020, μετά από εισήγηση του Ακαδημαϊκού, αείμνηστου Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, στον οποίο και αφιερώνεται.

Το έργο, ενταγμένο στη σειρά εκδόσεων «Θεατρική Βιβλιοθήκη» προλογίζεται με επαινετικά λόγια από τον Γενικό Επόπτη της σειράς, διακεκριμένο θεατρολόγο Βάλτερ Πούχνερ, Επίτιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πρόκειται για μια εξαντλητική βιβλιογραφία, ειδικό ερευνητικό εργαλείο για την Ελληνική Θεατρολογία και τη Νεοελληνική Φιλολογία, με στόχο την καταγραφή της δραματουργικής εκδοτικής παραγωγής (πρωτότυπης και μεταφρασμένης) στην ελληνική γλώσσα, της περιόδου 1900-1940.

Η έκδοση αυτή  συγκεντρώνει 5.344 αναγραφές θεατρικών έργων, διαλόγων και μονολόγων, (πρωτότυπων και μεταφρασμένων) στην ελληνική γλώσσα που εκδόθηκαν αυτοτελώς ή δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά έντυπα (περιοδικά, εφημερίδες, ημερολόγια, λευκώματα, επετηρίδες), επίσης σε συλλογικούς τόμους και σχολικά εγχειρίδια στη διάρκεια του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, από το 1900 έως το 1940, έτος έναρξης του ελληνοϊταλικού πολέμου και περαιτέρω εμπλοκής της Ελλάδος στον Β ́Παγκόσμιο Πόλεμο.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού ερευνήθηκε ένας μεγάλος αριθμός βιβλιοθηκών και ειδικών συλλογών και παράλληλα για τον εντοπισμό των δημοσιευμένων έργων σε περιοδικά έντυπα, αποδελτιώθηκαν 200 περιοδικά λόγου και τέχνης της εξεταζόμενης περιόδου, σε 170 από τα οποία εντοπίστηκαν δημοσιευμένα θεατρικά έργα και θεατρόμορφα κείμενα.

Αποδελτιώθηκε επίσης όλη η συλλογή ημερολογίων του ΕΛΙΑ της εξεταζόμενης περιόδου, επίσης σχολικά εγχειρίδια και συλλογικοί τόμοι. Σε ειδικό κεφάλαιο έχουν επίσης καταγραφεί χειρόγραφα και δακτυλόγραφα έργα, πρωτότυπα και μεταφράσεις, που φέρουν χρονολογία της εξεταζόμενης περιόδου, προκειμένου να συμπληρωθεί η εικόνα της δραματουργικής συγγραφικής παραγωγής της ανωτέρω περιόδου, για διευκόλυνση των ειδικών μελετητών, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενου στον εντοπισμό των δυσεύρετων αυτών κειμένων για περαιτέρω μελέτη και αξιοποίησή τους.

Δείτε εδώ τον πρόλογο της έκδοσης από τον διακεκριμένο θεατρολόγο Βάλτερ Πούχνερ

Η παρούσα έκδοση, με τίτλο «Ελληνική Βιβλιογραφία Θεατρικών Έργων, Διαλόγων και Μονολόγων: 1900-1940», έρχεται να καλύψει ένα δυσαναπλήρωτο μέχρι σήμερα κενό στην καταγραφή της ελληνικής θεατρικής συγγραφικής δραστηριότητας κατά την εξεταζόμενη περίοδο, την οποία η μέχρι σήμερα Ελληνική Εθνική Βιβλιογραφία, τόσο με τα υπάρχοντα κενά της περιόδου 1901-1906 και 1921-1930, όσο και με τις ήδη υπάρχουσες  βιβλιογραφίες αδυνατούσε να καλύψει.

Πρόκειται για μια ειδική, αναδρομική βιβλιογραφία, εξαντλητική ως προς το είδος του υλικού που περιλαμβάνει, και συστηματική ως προς το περιεχόμενο του λήμματος, που φέρνει στην επιφάνεια ένα πλήθος τίτλων θεατρικών και θεατρόμορφων έργων της περιόδου του ελληνικού μοντερνισμού, καθώς και αυτής του μεσοπολέμου που αναδεικνύονται από τις πιο γόνιμες περιόδους της δραματουργίας του 20ού αιώνα και φιλοδοξεί να υπηρετήσει τις ερευνητικές ανάγκες Ελλήνων και ξένων θεατρολόγων, καθώς και ευρύτερα μελετητών των ελληνικών γραμμάτων των νεότερων χρόνων, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενου για την ανωτέρω θεματική κατά τρόπο τελεσφόρο και αποδοτικό.

Καθηγήτρια Θεατρολογίας-Ιστορίας και Βιβλιογραφίας του Νεοελληνικού Θεάτρου του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος του Τμήματος Θεατρικών  Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών  (2017-2020) και Διευθύντρια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών (2016-2020). Ίδρυσε το 2018 το πρώτο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών ειδίκευσης του Τμήματος, με δύο κατευθύνσεις: α) Δραματουργία και Παράσταση και β) Διδακτική του Θεάτρου, καθώς και τρία νέα ερευνητικά εργαστήρια α)Εργαστήριο Έρευνας και Τεκμηρίωσης του Νεοελληνικού Θεάτρου, β)Εργαστήριο «Θέατρο,Φιλοσοφία και Εκπαίδευση» και γ) Εργαστήριο Ιστορίας του Βιβλίου.

Το 1991 αναγορεύτηκε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα «Το ελληνικό θέατρο στην Κωνσταντινούπολη το 19ο αιώνα». Από το 1995 υπηρετεί ως μέλος ΔΕΠ στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών. Αντικείμενα του επιστημονικού της ενδιαφέροντος αποτελούν: Η ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου τον 19ο και 20ό αιώνα. Tο ελληνικό θέατρο στην Κωνσταντινούπολη και τη Μικρά Ασία (19ος και 20ός αι.). Το θέατρο του Ελληνισμού της Διασποράς. Οι Έλληνες ηθοποιοί 19ος-20ός αιώνας: Ιστορία και βιογραφία τους. Η ελληνική κωμωδιογραφία τον 19ο αιώνα. Η αναζήτηση και ανάδειξη άγνωστων θεατρικών κειμένων. Η θεατρική βιβλιογραφία και τεκμηρίωση.

Έχει εκδώσει και επιμεληθεί δεκαπέντε (15) αυτοτελείς τόμους, ενώ περισσότερες από ογδόντα (80) επιστημονικές εργασίες της έχουν δημοσιευτεί σε πρακτικά  συνεδρίων, επετηρίδες και επιστημονικά περιοδικά στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και σε συλλογικούς τόμους. Είχε, επίσης, αναλάβει τον συντονισμό και την εποπτεία πέντε (5) εκδόσεων που πραγματοποίησε το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στο διάστημα 2006-2009, μεταξύ των οποίων και της Επιστημονικής Επιθεώρησης Τεχνών του Θεάματος, επετηρίδας του ανωτέρω Τμήματος που εκδόθηκε το 2009, καθώς και τον συντονισμό και την επιμέλεια αναρίθμητων άλλων εκδόσεων, δημοσιεύσεων και πανεπιστημιακών σημειώσεων.

Έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις της σε μεγάλο αριθμό επιστημονικών συνεδρίων, καθώς και στη διοργάνωσή τους, έχει δώσει διαλέξεις σε επιστημονικούς και πολιτιστικούς φορείς και έχει αναλάβει και ολοκληρώσει ως επικεφαλής επτά (7) ερευνητικά προγράμματα.

• Πρόγραμμα  «Πυθαγόρας  Ι»: Σύνταξη  βιβλιογραφίας  της  Ελληνικής Θεατρολογίας  1900-2005: Πηγές και επιστημονικές  μελέτες (2003-2007) (Επιστημονικός Υπεύθυνος Βάλτερ Πούχνερ)
• Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας»: Αρχειοθέτηση, ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση του αρχειακού υλικού του Εθνικού Θεάτρου (2006-2008) (Επιστημονικός Υπεύθυνος Βάλτερ Πούχνερ)
• Πρόγραμμα«Χρυσαλλίς: Πολιτισμικές διαμεσολαβήσεις στη διαμόρφωση του εθνικού χαρακτήρα στον περιοδικό τύπο του 19ου αιώνα» (2012-2015) (Επιστημονική Υπεύθυνη: Άννα Ταμπάκη) και  ως  Επιστημονική  Υπεύθυνη  του  υποέργου  με  θέμα «Η  πρόσληψη των δραματουργικών ειδών (συγγραφείς,  ιδεολογικά  και  αισθητικά  ρεύματα,  θεωρία  του δράματος): Κατάταξη και μελέτη των ειδών (ποιητικό θέατρο, θέατρο πρόζας, λυρικό θέατρο)», το οποίο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «Θαλής: Αριστεία στην Έρευνα».

Τα αποτελέσματα των ερευνών της έχουν τύχει ευρείας αποδοχής από Έλληνες και ξένους μελετητές, όπως μαρτυρεί ο μεγάλος αριθμός ετεροαναφορών στο επιστημονικό έργο της. Έχει διδάξει από το 1995 και επί σειρά ετών στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών και έχει εποπτεύσει μεγάλο αριθμό μεταπτυχιακών και διπλωματικών εργασιών, καθώς και διδακτορικών διατριβών στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Πάντειο, Χαροκόπειο, Κρήτης και Πελοποννήσου, επίσης έχει εποπτεύσει τέσσερις μεταδιδακτορικές έρευνες.

Διετέλεσε Διευθύντρια της Βιβλιοθήκης του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών (1995-2018) και μέλος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Κεντρικής Βιβλιοθήκης της Φιλοσοφικής Σχολής (2006-2018). Υπό την εποπτεία της έχει αναλάβει την οργάνωση του αρχείου αποκομμάτων τύπου με θεατρικές κριτικές, καθώς και την ψηφιοποίηση της συλλογής των θεατρικών προγραμμάτων του Τμήματος. Έχει, επίσης, αναπτύξει ποικίλο διοικητικό έργο, τόσο στο πλαίσιο του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών όσο και στους φορείς με τους οποίους έχει συνεργαστεί.