Άκουσε τη φωνή μου κι έλα: Τραγούδια και ποιήματα του Ιάκωβου Καμπανέλλη, από τις εκδόσεις Κέδρος

Οι εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορούν για πρώτη φορά σε μια έκδοση με τίτλο «Άκουσε τη φωνή μου κι έλα», όλα τα ποιήματα και τα τραγούδια του εμβληματικού ποιητή, συγγραφέα και δραματουργού Ιάκωβου Καμπανέλλη, σε επιμέλεια Θάνου Φωσκαρίνη και Κατερίνας Ι. Καμπανέλλη.

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης είχε μια μακροχρόνια σχέση με τον εύρυθμο λόγο, το τραγούδι γενικά. Πρώτ’ απ’ όλα με τα τραγούδια που άκουγε στο σπίτι του και στο νησί του, τη Νάξο, αλλά και μετά, κυρίως με το έντεχνο λαϊκό, που άκουγε όταν το 1932 ήρθε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Έναν συνδυασμό αυτών των δύο υπηρέτησε με συνέπεια για πενήντα περίπου χρόνια.

Η συγκεντρωτική συλλογή «Άκουσε τη φωνή μου κι έλα» περιλαμβάνει, για πρώτη φορά, όλα τα ποιήματα και τα τραγούδια του, που πολλά μάλιστα ακούμε και τραγουδάμε μέχρι σήμερα. Όσα συμπεριλαμβάνονται σε θεατρικά του έργα αναδημοσιεύονται στην αυτοτελή μορφή τους, δεδομένου ότι αρκετά από αυτά δεν έχουν μελοποιηθεί, παρά μόνο κάποιες στροφές ή ενίοτε κάποιοι στίχοι τους, περιμένοντας τον συνθέτη που θα τα μελοποιήσει ολόκληρα.

Τη συλλογή συνοδεύουν χαιρετισμός του Μίκη Θεοδωράκη, χαιρετισμός του Σταύρου Ξαρχάκου, πρόλογος, επίμετρο και σημειώσεις του θεατρολόγου Θάνου Φωσκαρίνη, εκτενές βιογραφικό, δισκογραφία και εργογραφία του Iάκωβου Καμπανέλλη, καθώς και σχέδιά του, φιλοτεχνημένα στη δεκαετία του 1960.

«Ο γεννήτορας του ελληνικού μεταπολεμικού θεάτρου, όπως έχει χαρακτηριστεί, γεννήθηκε στη Νάξο. Το 1934, η οικογένειά του μετακόμισε, λόγω οικονομικών προβλημάτων, στην Αθήνα και ο Καμπανέλλης αναγκάστηκε να εργάζεται την ημέρα και να σπουδάζει σε μια νυχτερινή Τεχνική Σχολή.

Διψασμένος για γνώση, νοίκιαζε βιβλία από τα παλαιοβιβλιοπωλεία και μέχρι να τελειώσει το γυμνάσιο είχε γνωρίσει όλους τους ευρωπαίους κλασικούς. Το 1942 συνελήφθη από τους Γερμανούς και μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως Μαουτχάουζεν. Ήταν ένας από τους ελάχιστους επιζήσαντες, και επέστρεψε το 1945. Την εμπειρία του αυτή την κατέγραψε στο μοναδικό του πεζογράφημα, Μαουτχάουζεν (1963).

Όταν γυρίζει στην Αθήνα, εντυπωσιάζεται από μια παράσταση του Θεάτρου Τέχνης και αποφασίζει να ασχοληθεί με το θέατρο. Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1950 με το έργο Χορός πάνω στα στάχυα (Θίασος Λεμού), αλλά γνωστός έγινε με τα επόμενα έργα του, που ανέβηκαν από το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και το Εθνικό Θέατρο.

Το έργο σταθμός στη σταδιοδρομία του θεωρείται «Η αυλή των θαυμάτων» (1957). Στο επίκεντρο του έργου του βρίσκεται ο προβληματισμός για τα κοινωνικά δρώμενα και τον αντίκτυπο που έχουν στη ζωή των ανθρώπων και, κυρίως, η σχέση της ταραγμένης νεότερης ελληνικής ιστορίας με τη συγκρότηση της νεοελληνικής ψυχολογίας. (…)

Πολύ σημαντική είναι επίσης η δουλειά του ως σεναριογράφου, η οποία άσκησε τεράστια επίδραση στους σύγχρονους και τους μεταγενέστερούς του. Έγραψε τα σενάρια σε πολλές ταινίες σταθμούς του ελληνικού κινηματογράφου («Στέλλα» του Μ. Κακογιάννη, «Δράκος» του Ν. Κούνδουρου, «Η Αρπαγή της Περσεφόνης» του Γ. Γρηγορίου), ενώ σκηνοθέτησε ο ίδιος, σε δικό του σενάριο, την ταινία «Το κανόνι και το αηδόνι», το 1968.

Αξιοσημείωτη είναι και η εξαιρετική του επίδοση στη στιχουργία, αφού το «Παραμύθι χωρίς όνομα» (μουσ. Μάνου Χατζιδάκη), το «Μαουτχάουζεν» (μουσ. Μίκη Θεοδωράκη), το «Μεγάλο μας Τσίρκο» (μουσ. Σταύρου Ξαρχάκου) και άλλα σημαντικά έργα της ελληνικής μουσικής φέρουν την υπογραφή του.

*Τα έργα του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κέδρος».

Ο υπέροχος κόσμος του Ιάκωβου Καμπανέλλη με τα λόγια της κόρης του, Κατερίνας.

«Μαουτχάουζεν» (1981)

• Θέατρο Τόμος Α’: «Έβδομη μέρα της δημιουργίας». «Η αυλή των θαυμάτων». «Η ηλικία της νύχτας» (1978)
• Θέατρο Τόμος Β’: «Το παραμύθι χωρίς όνομα». «Βίβα Ασπασία». «Οδυσσέα γύρισε σπίτι» (1979)
• Θέατρο Τόμος Γ΄: «Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα». «Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού». «Ο μπαμπάς ο πόλεμος» (1981)
• Θέατρο Τόμος Δ’: «Η οδός…. Αυτός και το πανταλόνι του». «Ο αόρατος θίασος». «Ο Γορίλας και η Ορτανσία» (1989)
• Θέατρο Τόμος Ε’: «Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια». «Ο δρόμος περνά από μέσα». «Ο επικήδειος» (1992)
• Θέατρο Τόμος Στ΄: «Γράμμα στον Ορέστη». «Ο δείπνος». «Πάροδος Θηβών». «Στη χώρα Ίψεν». «Ο διάλογος». «Ποιος ήταν ο κύριος…;». «Ο κανείς και οι Κύκλωπες» (1994)
• Θέατρο Τόμος Z’: «Mια συνάντηση κάπου αλλού». «H τελευταία πράξη». «Mια κωμωδία» (1999)
• Θέατρο Τόμος Η’: «Το μεγάλο μας τσίρκο». «Ο εχθρός λαός» (2010)
• Θέατρο Τόμος Θ’: «Η γειτονιά των Αγγέλων». «Η αποικία των τιμωρημένων». «Οι δύσκολες νύχτες του κυρίου Θωμά». (2014)

«Άκουσε τη φωνή μου κι έλα» (2020)