Claude Monet: 180 χρόνια από τη γέννηση του θεμελιωτή του Ιμπρεσιονιστικού κινήματος

Σαν σήμερα πριν απο 180 χρόνια γεννήθηκε στο Παρίσι ο Γάλλος ζωγράφος Claude Monet. Έχει μείνει γνωστός στον κόσμο της τέχνης ως μια απο τις ιδρυτικές φιγούρες του κινήματος του Ιμπρεσιονισμού μαζί με τους Pierre-Auguste Renoir και Alfred Sisley. Ο Claude Monet, είχε υιοθετήσει περισσότερο από τον καθένα την φιλοσοφία του κινήματος.

Ο όρος Ιμπρεσιονισμός προέρχεται από τον τίτλο ενός έργου του ζωγράφου, “Impression, soleil levant” και αρχικά χρησιμοποιήθηκε από τον κριτικό τέχνης Louis Leroy με χλευαστική και υποτιμητική χροιά.

“Impression, soleil levant” του Claude Monet, 1872

O Monet ήταν ο δεύτερος γιος του Claude Adolphe Monet και της Louise-Justine Aubree. Το 1845 η οικογένεια του μετακόμισε από το Παρίσι στη Νορμανδία. Ενώ ήταν αξιοπρεπής μαθητής, δεν του άρεσε ο περιορισμός της τάξης και πάντα ενδιαφερόταν περισσότερο να βρίσκεται έξω στη φύση. Απο μικρή ηλικία ο Monet γνώριζε ότι ήθελε να γίνει καλλιτέχνης και παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του, είχε την στήριξη της μητέρας του, η οποία πάντοτε ενθάρρυνε την επιθυμία του για μια καριέρα στην τέχνη.

Στα νεανικά του χρόνια γνώρσε πολλούς φημισμένους ζωγράφους, οι οποίοι στην πορεία έγιναν δάσκαλοι του επηρεάζοντας την πορεία του στον χώρο της τέχνης. Ένας απο αυτούς ο Eugène Boudin, τον οποίο γνώρισε το 1856, ήταν αυτός που του έμαθε να ζωγραφίζει με λαδομπογιές. Στην πορεία του δίδαξε και τα πάντα για τις τεχνικές υπαίθριας ζωγραφικής που έκτοτε υιοθέτησε. Ο Monet υπέφερε πολύ μετά το θάνατο της μητέρας του το 1857 με αποτέλεσμα σε ηλικία μόλις 16 ετών να παρατήσει το σχολείο και να μείνει με την θεία του.

Πέρασε αρκετά χρόνια στο Παρίσι όπου γνώρισε πολλούς ζωγράφους. Κάθε φορά που βρισκόταν εκεί, συνήθιζε να επισκέπτεται το Λούβρο και πάντοντε έβλεπε ζωγράφους να αντιγράφουν πιστά τα έργα των μεγάλων δασκάλων. Σε αντίθεση με αυτούς ο Monet εφοδιασμένος με τα κατάλληλα υλικά, προτιμούσε να στέκεται κοντά στα παράθυρα και να ζωγραφίζει ότι έβλεπε έξω.

Μετά απο πίεση που δέχτηκε απο τη θεία του, παρακολούθησε μερικά μαθήματα ζωγραφικής στο πανεπιστήμιο. Απογοητεύτηκε πολύ όμως απο την παραδοσιακή τέχνη που δίδασκαν και έτσι το 1862 αποφάσισε να γίνει μαθητής του Charles Gleyre στο Παρίσι. Εκεί γνώρισε τους Alfred Sisley και Pierre-Auguste Renoir. Μαζί ξεκίνησαν να πειραματίζονται με νέες τεχνικές. Ζωγραφιζαν σε εξωτερικούς χώρους, προσπαθούσαν να αποτυπώσουν τα εφέ του φωτός και χρησιμοποιούσαν γρήγορες και παχιές πινελιές.

Στο Παρίσι ο ζωγράφος πέρασε μερικά απο τα πιο αποδοτικά αλλά και δύσκολα χρόνια του. Εκεί γνώρισε την πρώτη του σύζυγο Camille Doncieux και εκεί γεννήθηκε και το πρώτο του παιδί το 1867. Την επόμενη χρονιά όμως ο Monet, λόγω οικονομικών δυσχεριών προσπάθησε να αυτοκτονήσει πέφτοντας στα νερά του Σηκουάνα.

Camille -The Woman in the Green Dress του Claude Monet, 1866

Μετά το ξέσπασμα του Γαλλο-Πρωσικού πολέμου το 1870, ο Claude Monet κατέφυγε στην Αγγλία. Εκεί ήρθε σε επαφή με έργα σπουδαίων Άγγλων καλλιτεχνών όπως του John Constable και του Joseph William Turner. Τα τοπία των δύο αυτών καλλιτεχνών ενέπνευσαν τον Monet καθώς και τις καινοτομίες του στη μελέτη του χρώματος. Τα έργα του όμως δεν έγιναν αποδεκτά απο το αγγλικό κοινό και έτσι επέλεξε να φύγει ξανά αυτή την φορά για την Ολλανδία.

Το 1871 επέστρεψε στη Γαλλία όπου και μέχρι το 1878 έμεινε στην Argenteuil, ενα χωριό κοντά στο Παρίσι. Εκεί, φιλοτέχνησε μερικά απο τα πιο γνωστά του έργα και άρχισε να αναπτύσσει τη δική του τεχνική. Εκείνη την περίοδο, ο Monet επισκέφθηκε πολλούς απο τους ζωγράφους φίλους του όπως τους Renoir, Pissarro και Edouard Manet με τους οποίους καθώς και με πολλούς άλλους συνεργάστηκε προκειμένου να δημιουργήσουν την “Société Anonyme des Artistes, Peintres, Sculpteurs, Graveurs” ως μια εναλλακτική του καθιερωμένου και ακαδημαϊκού Salon που απέρριπτε τόσο αυτούς όσο και τα καινοτόμα έργα τους.

Woman with a Parasol – Madame Monet and Her Son του Claude Monet, 1875

Στις αρχές της δεκαετίας του 1880 ο Monet ζωγράφιζε πολλά τοπία. Συνήθιζε να τα χαρακτηρίζει ως εκστρατείες για την τεκμηρίωση της γαλλικής υπαίθρου. To 1883, μετακόμισε με τη σύντροφο του Alice Hoschedé και τα παιδιά τους στο Giverny, ένα μέρος που θα χρησιμεύσει ως πηγή μεγάλης έμπνευσης για τον καλλιτέχνη.

Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1880 και του 1890, μέχρι το τέλος της ζωής του το 1926, ο Monet παράγει αρκετές σειρές έργων ζωγραφικής, όπου απεικόνιζε ένα θέμα σε διαφορετικές συνθήκες φωτός και καιρού όπως: Καθεδρικός ναός της Ρουέν, το Κοινοβούλιο, Πρωινά στον Σηκουάνα, και τα Νούφαρα. Καθώς ο έμπορος Paul Durand-Ruel πουλούσε με άνεση τα έργα του, ο Monet κέρδισε αναπάντεχη οικονομική και κριτική επιτυχία εξασφαλίζοντας την “ευκολία” των τελευταίων του χρόνων.

Rouen Cathedral του Claude Monet, 1894

Houses of Parliament (Monet series), 1899-1901

Morning on the Seine near Giverny του Claude Monet, 1897

Water Lilies του Claude Monet, 1919

Water Lilies του Claude Monet, 1899

Ο Monet, πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του προσπαθώντας να καταπολεμήσει την κατάθλιψη του. Έγραψε σε έναν φίλο του ότι «Η ηλικία και η αγωνία μου με έχουν ταλαιπωρήσει. Η ζωή μου δεν ήταν παρά μια αποτυχία, και το μόνο που μένει να κάνω είναι να καταστρέψω τους πίνακες μου πριν εξαφανιστώ». Παρά τα συναισθήματα απόγνωσής του, συνέχισε να εργάζεται στους πίνακές του μέχρι τις τελευταίες του μέρες.

Απεβίωσε στις 5 Δεκεμβρίου του 1926 στο σπίτι του στο Giverny. Κάποτε είχε πεί οτι, «Η μόνη μου αξία έγκειται στο να ζωγραφίζω ακριβώς μπροστά στη φύση, επιδιώκοντας να δώσω τις εντυπώσεις μου για τα πιο φευγαλέα εφέ».

Ο Monet, κατόρθωσε πολλά για τον κόσμο της τέχνης στην ζωή του. Βοήθησε στην καθοριστική αλλαγή του με την παραίτηση των συντηριτικών συμβάσεων που μέχρι τότε υιοθετούσαν οι περισσότεροι καλλιτέχνες. Επίσης “άνοιξε την πόρτα” για περαιτέρω αφαίρεση στην τέχνη και θεωρείται ότι έχει επηρεάσει καλλιτέχνες όπως οι Jackson Pollοck, Mark Rothko και Willem de Kooning.