ΠΕΜΠΤΗ
21
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Σινεμά με κάθε τρόπο. Αυτό υποσχέθηκε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και εγκαινίασε την δεύτερη 60ετία της ζωής του ψηφιακά. Ήταν η δεύτερη μεγάλη πολιτιστική διοργάνωση – μετά το αδελφό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ – που θα διεξαγόταν αποκλειστικά on line. Όπως αποδείχθηκε, τελικά, με μεγάλη επιτυχία.
Μια μέρα μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του, με την ανακοίνωση των ταινιών που βραβεύονται, το 61ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης αθροίζει περί τους 80.000 διαδικτυακούς επισκέπτες μ’ ένα μπαράζ 41 sold out και πολλών ακόμα που το άγγιξαν ανάμεσα στα φιλμ που συμμετείχαν.
«Ήμασταν οι πρώτοι που εφαρμόσαμε την ψηφιακή πλατφόρμα τον περασμένο Μάρτιο για το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ που πλήγηκε κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας. Κι έκτοτε δώσαμε τεχνογνωσία σε πολλές ακόμα διοργανώσεις που αναγκάστηκαν να γίνουν κατά τον ίδιο τρόπο» τονίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης, Ορέστης Ανδρεαδάκης.
«Ούτε μας άρεσε, ούτε μας αρέσει το on line Φεστιβάλ. Δεν μας ικανοποιεί αυτή η εκδοχή του. Ο κινηματογράφος είναι μια συλλογική τέχνη και τα φεστιβάλ του πρέπει να τελούνται στο φυσικό τους χώρο, στις αίθουσες, γεμάτες από ανθρώπους. Την ίδια ώρα, όμως, δεν θέλαμε να καταθέσουμε τα όπλα» τονίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του 61ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ορέστης Ανδρεαδάκης.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε, η ομάδα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου εργάστηκε πάνω σε τρία σενάρια: Την τέλεση ενός κανονικού Φεστιβάλ, ενός Φεστιβάλ μοιρασμένο τόσο με εκδηλώσεις στις σκοτεινές αίθουσες όσο και στις οθόνες των υπολογιστών και τέλος ενός φεστιβάλ exclusively on line.
«Προετοιμάσαμε, δηλαδή, τρία διαφορετικές διοργανώσεις αλλά δυστυχώς χρειάστηκε να υλοποιήσουμε την χειρότερη εκδοχή τους. Γιατί, όπως καταλαβαίνετε, ούτε μας άρεσε, ούτε μας αρέσει το on line Φεστιβάλ. Δεν μας ικανοποιεί αυτή η εκδοχή του. Ο κινηματογράφος είναι μια συλλογική τέχνη και τα φεστιβάλ του πρέπει να τελούνται στο φυσικό τους χώρο, στις αίθουσες, γεμάτες από ανθρώπους· ανθρώπους που έχουν ταξιδέψει από όλο τον κόσμο για να φτάσουν σε μια πόλη. Την ίδια ώρα, όμως, δεν θέλαμε να καταθέσουμε τα όπλα».
Πλάνο από την ταινία «Μήλα» του Χρήστου Νίκου, που τιμήθηκε με βραβείο Α’ Ανδρικής Ερμηνείας για τον Άρη Σερβετάλη.
Παρηγορητική στην, αναγκαστική αυτή, προσέγγιση των πολιτιστικών διοργανώσεων αποδείχθηκε η ανταπόκριση του κοινού· όχι μόνο σε απόλυτους αριθμούς αλλά και σε κινητικότητα σχολίων στα κοινωνικά δίκτυα και μηνυμάτων που δέχθηκαν τα γραφεία του Φεστιβάλ. Την ίδια ώρα, τα sold out ξεπέρασαν τις προσδοκίες – οι παραγωγοί και διανομείς των ταινιών επέβαλλαν πλαφόν ηλεκτρονικών εισιτηρίων για όλες τις ταινίες βάσει της χωρητικότητας μιας φυσικής αίθουσας από 300 έως 800 άτομα (όπου και θα προβάλλονταν υπό κανονικές συνθήκες).
Ορέστης Ανδρεαδάκης: Οι νέες γενιές Ελλήνων κινηματογραφιστών έχουν περάσει σε άλλο επίπεδο, είναι πολύ μπροστά
Το αξιοσημείωτο είναι πως οι πρώτες ταινίες για τις οποίες εξαντλήθηκαν τα ηλεκτρονικά εισιτήρια ήταν ελληνικές συμμετοχές, αποδεικνύοντας την αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα της εγχώριας κινηματογραφικής σκηνής. «Οι νέες γενιές Ελλήνων κινηματογραφιστών έχουν περάσει σε άλλο επίπεδο, είναι πολύ μπροστά. Κι αυτό είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό. Υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον από απλούς θεατές αλλά και επαγγελματίες από όλο τον κόσμο να δουν τις ελληνικές δημιουργίες, να τις προωθήσουν, να τις χρηματοδοτήσουν» σχολιάζει ο Ορέστης Ανδρεαδάκης.
Το επιβλητικό Glass House που δεσπόζει στην Προβλήτα 1 του Λιμανιού είναι ορατό από κάθε σπίτι της Θεσσαλονίκης.
Φέτος, όπως και όλες οι υπόλοιπες ενότητες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, λειτούργησαν διαδικτυακά – ακόμα και ο θεσμός της Αγοράς ταινιών αλλά και ο θεσμός των συζητήσεων και των συνεντεύξεων τύπου. Και εκεί, ωστόσο, η προσαρμοστικότητα της κινηματογραφικής κοινότητας αποδείχθηκε εξίσου υψηλή.
Η μόνη έκφανση της διοργάνωσης που διατυπώθηκε στον κοινό, δημόσιο χώρο ήταν τα εικαστικά έργα και τα video maps που τοποθετήθηκαν σαν οδοδείκτες στους δρόμους της Θεσσαλονίκης καθώς και το Glass House που κατασκευάστηκε από το Νίκο Ράκκα στην προβλήτα 1 του Λιμανιού. Δυστυχώς, λίγοι περιπατητές, δεδομένης της ελεγχόμενης κυκλοφορίας, ήρθαν σε διάδραση με τα έργα.
«Έχοντας την εμπειρία της προηγούμενης καραντίνας θελήσαμε ν’ αφήσουμε ένα αποτύπωμα της διοργάνωσης στην πόλη σε συνάφεια με την ίδια τη θεματική της, την “Τυραννία της Οικειότητας”. Ήταν μια δήλωση για την ανάγκη επανακατοίκησης του δημόσιου χώρου, μετά από αυτήν την περιπέτεια που βιώνουμε. Εξαίρεση αποτέλεσε το Glass House που ήταν ορατό από κάθε γωνιά της Θεσσαλονίκης. Και ήταν ένα σημειολογικής αξίας έργο: Ένα πολύχρωμο φωτισμένο σπίτι. Γιατί, ακόμα κι αν το φως είναι έγκλειστο, δεν παύει να εκπέμπει. Μην ξεχνάτε πως και η τέχνη του σινεμά πηγάζει από το φως» παρατηρεί ο καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης.
Εικαστικά έργα που άντλησαν έμπνευση από ταινίες που συμμετείχαν στο φετινό φεστιβάλ αναρτήθηκαν σε όλη την πόλη.
Εκτός από τα αντανακλαστικά των διοργανωτών και την ταχεία προσαρμοστικότητα των επαγγελματιών του κινηματογράφου και των σινεφίλ, η οn line εκδοχή του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης οδήγησε σε αλλεπάλληλες δοκιμασίες προς το καινούργιο. «Ελάχιστοι μπορούν να προβλέψουν την εξέλιξη που θα έχει αυτό που ζούμε σήμερα. Συνεπώς, είναι απαραίτητο να δούμε πως μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι από το μηδέν, χωρίς στεγανά. Να βάλουμε τους όρους μας πάνω από την κατάσταση για να κρατήσουμε την ελπίδα ζωντανή» εκτιμά ο κ. Ανδρεαδάκης.
Πρεμιέρα στο άδειο Ολύμπιον, φόρος τιμής στις σκοτεινές αίθουσες.
Φέτος, το 61ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης άνοιξε με την προβολή της ταινίας «Το ταξίδι της Φάλαινας» στο άδειο, για πρώτη φορά, «Ολύμπιον». Ήταν μια συμβολική χειρονομία αφού, ακόμα και χωρίς θεατές, το σινεμά ζει και αναπνέει στις μεγάλες, σκοτεινές αίθουσες.
Γι’ αυτό και ο Ορέστης Ανδρεαδάκης δεν μοιάζει να ανησυχεί που φέτος η εμπειρία του φεστιβάλ συρρικνώθηκε στην οικιακή εμπειρία ή χειρότερα στην παρακολούθηση ενός φιλμ από το κινητό. «Αυτή η κουβέντα έχει ξεκινήσει εδώ και πολλές δεκαετίες, κάθε φορά με άλλες αφορμές. ‘Οταν μπήκε η τηλεόραση μέσα σε κάθε σπίτι, το σινεμά δεν χάθηκε. Ούτε όταν προέκυψε η βιντεοκασέτα και το dvd. Το σινεμά δεν χάθηκε ούτε από τις πλατφόρμες οικιακής ψυχαγωγίας που λειτουργούν παγκοσμίως. Ασφαλώς, το κοινό στις αίθουσες έχει μειωθεί. ‘Ομως, η επιθυμία και η ανάγκη του ανθρώπου για κινούμενες εικόνες δεν παύει. Δεν θα πάψει η ανάγκη για το “μαζί” που γεννάει η παρακολούθηση μιας ταινίας. Είναι σαν να λέμε πως αφού μαγειρεύουμε και τρώμε φαγητό στο σπίτι μας δεν θα ξαναπάμε σε εστιατόριο. Όμως, και στο εστιατόριο και στο σινεμά θα επιστρέψουμε».
«Ας μην αφήσουμε το μέλλον ανυπεράσπιστο»Ορέστης Ανδρεαδάκης: Η επιθυμία και η ανάγκη του ανθρώπου για κινούμενες εικόνες δεν παύει. Δεν θα πάψει η ανάγκη για το “μαζί” που γεννάει η παρακολούθηση μιας ταινίας
Χωρίς αμφιβολία, η πανδημία καταφέρνει ένα τεράστιο χτύπημα στις τέχνες και στους εργαζόμενους του πολιτισμού. Πανάκριβες παραγωγές βρίσκονται σε αναμονή αναμένοντας το πότε θα κάνουν πρεμιέρα στις αίθουσες, παραγωγές χιλιάδων ταινιών έχουν παγώσει, αλυσίδες σινεμά κλείνουν η μία μετά την άλλη, παγκοσμίως. «Η αγωνία των επόμενων μηνών είναι μεγάλη. Ωστόσο, δεν χάνω την πίστη μου πως και από αυτή τη δυσκολία θα προκύψουν καινούργιες γλώσσες και φόρμες, νέα κινήματα και σχολές που θα αφομοιωθούν από την κινηματογραφική τέχνη, όπως έγινε στη διάρκεια όλων των μεγάλων κρίσεων».
Στο Glass House, καθημερινά μέχρι και χθες φιλοξενούνταν ένας στίχος Έλληνα ποιητή. Ο τελευταίος ανήκε στο Νίκο Καρούζο με τη φράση «ας μην αφήσουμε το μέλλον ανυπεράσπιστο». Ο Ανδρεαδάκης είναι πεπεισμένος πως αυτή είναι η αποστολή του στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης «για να επιστρέψουμε ξανά το φεστιβάλ με τα 60 χρόνια ιστορίας στην πόλη του».
Όλοι οι δημιουργοί που βραβεύθηκαν στο 61ο ΦΚΘ έστειλαν τα μηνύματά τους και τις ευχές τους.
Δείτε τους στη νέα ενότητα του φεστιβάλ στο youtube:
