Δονήσεις: Η ταινία του Jayro Bustamante κάνει πρεμιέρα αποκλειστικά στο Cinobo

Η ταινία «Δονήσεις» του Jayro Bustamante, υποψήφια για τη Χρυσή Αθηνά στο 25ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας και με επίσημη συμμετοχή στο Πανόραμα 69ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, κάνει πρεμιέρα, την Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2020, αποκλειστικά, στην ελληνική streaming πλατφόρμα Cinobo.

Στη Γουατεμάλα του σήμερα, ο Πάμπλο είναι ένας 40χρονος παντρεμένος πατέρας δυο υπέροχων παιδιών και εφημέριος της Ευαγγελικής Εκκλησίας. Οι πειρασμοί όμως κοιτάζουν κατάματα τον Πάμπλο, που θα ερωτευτεί τον Φρανσίσκο. Τότε, η σύζυγός του, η οικογένεια και η Εκκλησία θα αποφασίσουν να τον επαναφέρουν στο σωστό δρόμο. Ο Θεός μπορεί να αγαπάει τον αμαρτωλό, αλλά μισεί την αμαρτία.

Γεννημένος το 1977 στη Γουατεμάλα ξεκίνησε την επαγγελματική του καριέρα ως διαφημιστής και σύντομα μετακόμισε στο Παρίσι για να σπουδάσει σινεμά και σενάριο στη Ρώμη. Γυρνώντας στη Γουατεμάλα ίδρυσε τη δική του εταιρία παραγωγής, όπου σκηνοθέτησε αρκετές μικρού μήκους μέχρι το 2015 όπου με το «Ηφαίστειο» (Ixcanul), το μεγάλου μήκους ντεμπούτο του κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. To 2016 θα ιδρύσει τη δική του εταιρία διανομής στοχεύοντας σε ανεξάρτητες παραγωγές, ενώ ένα χρόνο αργότερα θα στήσει στη Γουατεμάλα το Sala de Cine, τον πρώτο κινηματογράφο αφιερωμένο στο ανεξάρτητο σινεμά.

«Οτιδήποτε έχει να κάνει με θρησκευτικό κίνημα με έχει στιγματίσει από τότε που ήμουν παιδί και ίσως γι’ αυτό με εντυπωσιάζει οτιδήποτε έχει να κάνει με αυτό ακόμα και σήμερα.

Η Γουατεμάλα είναι μια χώρα των άκρων. Διαθέτει πολλές κουλτούρες, όπου πετυχαίνεις τον Καθολικισμό μαζί με αρχαίες δοξασίες των Μάγιας και όλο αυτό έχει δημιουργήσει έναν συγκρητισμό ανάμεσα στους κατοίκους. Υπάρχουν κι άλλες θρησκείες που είναι γόνιμες στη χώρα, συμπεριλαμβανόμενων και πολλών αιρέσεων, αλλά και το εύρος των διαφορετικών εκκλησιών που προσφέρει ο Ευαγγελισμός.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, το Ευαγγελικό φαινόμενο είναι και το αγαπημένο. Υπό τον αναβρασμό της πίστης ο λόγος πλέον δεν έχει θέση. Είμαστε άνθρωποι υποταγμένοι από καιρό και ζούμε με κοινωνικούς, πολιτιστικούς και πολιτικούς τριγμούς. Υπάρχει μια αστάθεια. Θέλουμε να πιστεύουμε σε κάτι ουράνιο, να το έχουμε ως οδηγό μας για να μην χαθούμε στο χάος που έρχεται με την ελευθερία και είναι κάτι που δεν έχουμε συνηθίσει, η αλήθεια είναι.«

»Η συνάντησή μου με τον Πάμπλο (εννοεί τον ήρωα της ταινίας) συνέβη σε αυτό το πλαίσιο. Ο Πάμπλο είναι ένας «καλός άνθρωπος», που ‘«εξασκεί» την ευαγγελική πίστη ως ιερέας, είναι παντρεμένος με παιδιά, μα παράλληλα και ένας κρυφός ομοφυλόφιλος. Έχει καταφέρει να αποκηρύξει τον εαυτό του λόγω αυτών του των πεποιθήσεων και αυτό με έφερε κοντά του, μου τράβηξε την προσοχή. Σιγά σιγά, ανακάλυψα πως ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Γουατεμάλας υπακούει τυφλά σε αυτές τις θρησκευτικές αρχές. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από τη δύναμη των θρησκευτικών θεσμών να επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης μιας ολόκληρης χώρας.«

»Με το «Ηφαίστειο» (Ixcanul) η ανάγκη μου ήταν να καταλάβω πώς μια νεαρή γυναίκα θα μπορούσε να είναι το τέλειο θύμα μιας κοινωνίας με ενδιαφέροντα και αντιλήψεις διαμετρικά αντίθετα με τα δικά της πιστεύω. Στις Δονήσεις από την άλλη, η ανάγκη μου είναι να καταλάβω πώς ένας «καλός άνθρωπος», με μόρφωση και πρόσβαση στον «έξω κόσμο», μπορεί να καταλήξει φυλακισμένος μιας ηθικής υπαγορευμένης από μια θρησκευτική συνθήκη και έναν θεσμό που, όχι τυχαία, αντιπροσωπεύει μια από τις ισχυρότερες και σημαντικότερες πολιτικές δυνάμεις στη Γουατεμάλα. Πόσο βαθιά ριζώνει αυτή η εξουσία μέσα τους, στερώντας τους τις ελευθερίες τους, χωρίς να υπάρχει καν μια αντίσταση από πλευράς τους;

Η περιέργειά μου εντάθηκε όταν προσπάθησα να καταλάβω πώς είναι δυνατόν να πείσεις ανθρώπους που δεν έχουν τίποτα να τα δώσουν όλα. Ποια φοβερή δύναμη μπορεί να οδηγεί τον κόσμο στα χρέη παρουσιάζοντάς το ως σωτηρία, και μάλιστα όταν μιλάμε για έναν από τους φτωχότερους λαούς της Λατινικής Αμερικής; Τι θα μπορούσε να ελέγξει τη συνείδηση και την ιδιωτική ζωή κάποιου σαν τον Πάμπλο, που για πρώτη φορά βρίσκει την αγάπη και αποφασίζει να ανταποκριθεί σε μια αλήθεια πολύ πιο ισχυρή από τα ίδια του τα συναισθήματα και τη λογική; Σε μια χώρα σαν τη δική μας, όπου η υπόσχεση της σωτηρίας της ψυχής κερδίζει συνέχεια οπαδούς και η δύναμη της θρησκείας μεγαλώνει καθημερινά, ποιες είναι οι πιθανότητες οι επιθυμίες σου  να γίνουν δυνατότητες;«

»Η επιρροή που έχει η θρησκεία στους ανθρώπους δεν είναι κάτι καινούργιο στην ιστορία, ούτε και στην Γουατεμάλα. Για να κατανοήσω καλύτερα τον Πάμπλο και τη θρησκεία του, αλλά και όλα εκείνα που του επέβαλλε, άρχισα να παρακολουθώ μια ομάδα σε μια Ευαγγελική Εκκλησία, παρά τις δικές μου πεποιθήσεις. Μπορούσα έτσι να παρατηρήσω τόσο τους ανθρώπους, όσο  και τη συγκεντρωτική δύναμη της Εκκλησίας.

Έμαθα για τα αίτια της «ασθένειάς» του, γιατί έτσι αντιμετώπιζαν κάποιον που αγαπά έναν άνθρωπο του ίδιου φύλου, και τις πολλές θεραπείες που υπάρχουν για την εξάλειψή της. Ήμουν μάρτυρας της απευθείας σύνδεσης που έκαναν ανάμεσα στην ομοφυλοφιλία και την παιδοφιλία, κάτι που δεν αρνείται ούτε και η δικαστική εξουσία της χώρας. Αυτή μου η εμπειρία μου επέτρεψε να βρω απλούς ανθρώπους, «καλούς», που λειτουργούν βάσει αυτής της ηθικής. Είδα ανθρώπους που διδάχτηκαν εκείνη την «αγάπη» να προσεύχονται άλλοι άνθρωποι να αποτύχουν στη ζωή τους, λόγω των επιλογών τους.«

»Στη Γουατεμάλα το να είσαι άνδρας συνίσταται στην άρνηση τριών πραγμάτων: το να μην είσαι γυναίκα, να μην είσαι παιδί και να μην είσαι ομοφυλόφιλος.

Οι «Δονήσεις» είναι μια ταινία που μιλάει για την υπό όρους αγάπη, εκείνη που ντρέπεται να εκδηλωθεί, την αγάπη που πονάει, για την αγάπη που έρχεται από ψηλά, «δονεί» τον κόσμο και είναι ικανή να γκρεμίσει και να καταστρέψει τα πάντα. Την αγάπη που δικαιολογεί την απίστευτη ικανότητά μας να κρίνουμε με δύο μέτρα και δύο σταθμά.

«Το Ηφαίστειο» («Ixcanul», 2015)
«Δονήσεις» («Tremors», 2019)
«Η Γυναίκα των Δακρύων» («La Llorona», 2019)