Όταν όλος ο κόσμος ξαφνικά μπήκε σε lockdwon τον Μάρτιο του 2020, ο κόσμος της Τέχνης ξαφνικά “σταμάτησε”. Τα μουσεία και οι γκαλερί έκλεισαν τις πόρτες τους για το κοινό, ενώ προγραμματισμένες εκθέσεις και art fairs αναγκάστηκαν να αναβληθούν ή ακόμα και να ακυρωθούν ολοκληρωτικά.
Σε πολλούς τομείς, αυτή η ξαφνική και αναπάντεχη παύση αποτέλεσε τεράστιο πλήγμα στις οικονομικές τους δραστηριότητες. Πολλοί μπορεί να θεώρησαν ότι το ίδιο θα συμβεί και στον τομέα της αγοράς έργων τέχνης. Έτσι και αλλιώς η δυνατότητα για να αγοράσει κανείς έργα τέχνης δια ζώσης δεν υπήρχε πλέον. Παρά τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούσαν, οι καλλιτέχνες, οι γκαλερί και οι δημοπρασίες προσαρμόστηκαν αμέσως με την καινούργια αυτή πραγματικότητα.
Το 2020 ήταν μια απρόσμενη χρονιά για όλους χωρίς καμία αμφιβολία. Κανένας δεν θα παραξενευόταν αν πολλοί συλλέκτες έργων τέχνης, ήταν λιγότερο ενεργοί υπό τις συνθήκες αβεβαιότητας που επικρατούν.
Παρόλα αυτά όμως για αρκετούς από αυτούς η διαδικασία αγοράς τέχνης online δεν αποτελούσε πρωτόγνωρη εμπειρία. Για μερικούς φυσικά και ήταν κάτι εντελώς διαφορετικό και απρόσμενο. Όπως και να είχε πάντως, το αποτέλεσμα ήταν, η πανδημία να μην προκαλέσει πλήγμα στον κόσμο της τέχνης, τουλάχιστον όχι όσων αφορά την αγορά έργων τέχνης.
Σε μία τόσο δύσκολη χρονιά πολλοί συλλέκτες ένοιωθαν την ανάγκη, τώρα περισσότερο από ποτέ, να στηρίξουν τους ανερχόμενους καλλιτέχνες. Αρκετοί συλλέκτες μάλιστα, είχαν την ευκαιρία να εξετάσουν πολύ πιο προσεκτικά την τέχνη που υπήρχε διαθέσιμη στην αγορά. Χωρίς βιασύνη και πίεση, παρατηρούσαν με μεγαλύτερο ενδιαφέρον τόσο το έργο όσο και τον ίδιο τον καλλιτέχνη στον οποίον θα επένδυαν.
Ο Arthur Lewis και ο Han Nguyen, δύο συλλέκτες σχετικά νέοι στον χώρο, είπαν: “Η μεγαλύτερη αλλαγή είναι να αφιερώσεις χρόνο για να συνδεθείς όχι μόνο να συλλέξεις. Μας δόθηκε η ευκαιρία να έχουμε απίστευτα σημαντικές συζητήσεις με τους καλλιτέχνες σχετικά με τις πρακτικές τους”
Μερικά από τα έργα που αγοράστηκαν φέτος από τους πιο σημαντικούς συλλέκτες στον κόσμο:
Δεν ήταν λίγοι οι καλλιτέχνες που εμπνεύστηκαν από την κατάσταση που επικρατούσε στον κόσμο, δημιουργώντας συγκλονιστικά έργα τέχνης, τα οποία υπό διαφορετικές συνθήκες να μην είχαν δημιουργηθεί ποτέ ή να μην ήταν διαθέσιμα προς πώληση.
Σύμφωνα με την συλλέκτρια Li Lin: “Είναι σημαντικό για τους καλλιτέχνες να αισθάνονται ότι το έργο τους είναι σημαντικό ακόμα κι αν δεν μπορούν να κάνουν παραστάσεις ή να παρουσιαστούν σε εκθέσεις τέχνης”. Για αυτό τον λόγο, πολλοί συλλέκτες προσπάθησαν να εντοπίσουν αναδυόμενους καλλιτέχνες online με τους οποίους ήθελαν να συνεργαστούν και τελικά να αγοράσουν την τέχνη τους.
Δεν ήταν όμως για όλους εύκολο. “Εάν κάποιος δεν μπορεί να σταθεί μπροστά σε ένα έργο τέχνης, ας μην το αγοράσει”, είπαν οι Anne and Wolfgang Titze. Για πολλούς συλλέκτες αυτό λειτουργεί σαν κανόνας όσων αφορά την αγορά έργων τέχνης που θα προσθέσουν στην συλλογή τους. Η εμπειρία θέασης ενός έργου τέχνης απο κοντά, είναι αδιαμφισβήτητα ασύγκριτη με το να το βλέπεις μέσα από μια οθόνη. Το μόνο σίγουρο είναι ότι για πολλούς συλλέκτες, η διαδικασία αγοράς τέχνης, η οποία οπωσδήποτε πρόκεται για μια σημαντική επένδυση, προϋποθέτει το συναίσθημα που προκύπτει όταν βλέπει κανείς ενα έργο από κοντά.
Kaws, The Bluff, 2019, πρόσφατα αποκτήθηκε από τους Julie και Edward J. MinskoffΈργα πολύ γνωστών καλλιτεχνών, μπορεί να είναι διαθέσιμα προς πώληση με μεγαλύτερη ευκολία, εξαιτίας της πανδημίας. Υπό άλλες συνθήκες, μπορεί να είχαν ήδη αγοραστεί ή να είχαν προσφερθεί σε μουσεία. Η θέαση έργων τέχνης μέσα από online viewing rooms, αποτελεί μια νέα πραγματικότητα που πολλοί συλλέκτες θα πρέπει να συνηθίσουν είτε τους αρέσει είτε όχι. “Με τα διαδικτυακά δωμάτια προβολής, χάνεται η επιρροή ενός έργου τέχνης“. Οι Elham and Tony Salamé προτιμούν να αγοράζουν ένα έργο τέχνης διαδικτυακά αλλά στην συνέχεια να κλείνουν ραντεβού προκειμένου να βιώσουν την εντελώς διαφορετική εμπειρία θέασης του έργου αυτοπροσώπως.
Gisela McDaniel, Nightmare, 2020, πρόσφατα αποκτήθηκε από τους Darlene και Jorge M. Pérez Yang Fudong, Beyong GOD and Evil – Enemies of Truth 1, 2019, πρόσφατα αποκτήθηκε από τον Qiao Zhibing Vaughn Spann, Big Black Rainbow (Smoky Eyes), 2019, πρόσφατα αποκτήθηκε από την οικογένεια Rubell Daniel Buren, Prisms and Mirrors, 2017, πρόσφατα αποκτήθηκε από τους Elizabeth και Phillip Chun Doug Aitken, Sonic Mountain (Sonoma), 2019, πρόσφατα ολοκληρωμένη ανάθεση από τους Mei και Allan WarburgΤα έργα αυτά δεν αποτελούν παρά ένα μικρό δείγμα από όλα όσα αγοράστηκαν εν μέσω της πανδημίας από μερικούς από τους πιο φημισμένους και αξιοθαύμαστους συλλέκτες έργων τέχνης σε ολόκληρο τον κόσμο. Σε μία δύσκολη, απαιτητική και πάνω απ’όλα διαφορετική χρονιά, ο κόσμος της τέχνης απέδειξε όχι μόνο ότι μπορεί να επιβιώσει ακόμα και να ευδοκημήσει αλλά ίσως και ότι στις πιο σκληρές στιγμές ο κόσμος στρέφεται πάντα στην τέχνη, η οποία λειτουργεί ως καταφύγιο για όλους όσους το επιθυμούν.
Η αγορά έργων τέχνης οπωσδήποτε δεν είναι για όλους. Συνήθως απευθύνεται μόνο προς ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν όλοι να αναγνωρίσουν και να θαυμάσουν τα σπουδαία έργα τέχνης που οι συλλέκτες αυτοί επέλεξαν να αγοράσουν την συγκεκριμένη χρονιά.
Πηγή: ArtNews