11 διεθνείς προσωπικότητες ξεχωρίζουν τα βιβλία της χρονιάς

Ο Μπάρακ Ομπάμα είναι πρωην Πρόεδρος των ΗΠΑ

Δήλωσε ο Μπάρακ Ομπάμα στην επίσημη τελετή απονομής του βραβείου Booker 2020 στον Ντάγκλας Στιούαρτ για το μυθιστόρημα Σάγκι Μπέιν. «Κατέφευγα πάντα στη γραφή για να κατανοήσω τον κόσμο μας. Και τα βιβλία της βραχείας λίστας του βραβείου Booker μας υπενθυμίζουν τη δύναμη της μυθοπλασίας να μας βάζει στη θέση του άλλου κάνοντάς μας συμμέτοχους στους αγώνες του, προκειμένου να βρούμε καινούριους τρόπους να αντιμετωπίσουμε σύνθετα προβλήματα και να κάνουμε την αλλαγή». Και προέτρεψε όσους τον ακολουθούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να μη χάσουν αυτό το «τόσο προσωπικό, συμπονετικό, καθηλωτικό πορτραίτο εξάρτησης, ανθρωπιάς και αγάπης» που αποτυπώνεται στο βιβλίο του Στιούαρτ.

Douglas Stuart, Shuggie Bain αναμένεται εντός του 2021 από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Μπάρακ Ομπάμα, “Γη της Επαγγελίας“ (μτφρ: Φραγκιαδάκη Χρύσα, Τζιρίτας Μάνος, εκδ. Athens Bookstore Publications)

Ο George Saunders είναι Αμερικανός συγγραφέας

Πρόσφατα  βίωσα μια αξέχαστη εμπειρία μέσω του εκπληκτικού μυθιστορήματος Ταμιευτήρας 13 –ενός παράξενου, τολμηρού και βαθιά συγκινητικού βιβλίου. Για μένα η μυθοπλασία υπάρχει για να δημιουργήσει μια συμπιεσμένη, παραμορφωμένη μικρογραφία, που μας βοηθάει να δούμε τον πραγματικό κόσμο με νέα μάτια. Ο Ταμιευτήρας 13 του Jon McGregor το πετυχαίνει αυτό με έναν αληθινά πρωτότυπο τρόπο – η κλίμακά του και ο τρόπος που ο χρόνος λειτουργεί εντός του συνδυάζονται για να μιμηθούν, με σπάνια πιστότητα, τον τρόπο πού τα πράγματα υπάρχουν στην πραγματικότητα και την αίσθηση που έχει η πραγματική ζωή.

Το βιβλίο είναι ένα σπάνιο και εντυπωσιακό καλλιτεχνικό επίτευγμα που επίσης (σύμφωνα με τη δική μου ανάγνωση) εκθέτει, με έναν ήπιο τρόπο, μια συγκεκριμένη ανέξοδη τάση αναζήτησης του δράματος που όλοι έχουμε ως αναγνώστες –μια τάση που κάνει πιο δύσκολο να δούμε τα πολύ πραγματικά, σημαντικά, όμορφα δράματα που εκτυλίσσονται κάθε στιγμή γύρω μας στην πραγματική ζωή.

Jon Mcgregor, Ταμιευτήρας 13 (μτφρ: Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Άγρα) George Saunders, Λήθη και Λίνκολν, The Man Booker Prize 2017 (μτφρ: Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Ίκαρος)

Ο Javier Cercas Mena είναι συγγραφέας και καθηγητής Ισπανικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο της Girona.

Καμιά φορά με ρωτάνε νέοι συγγραφείς, ή άτομα που δεν έχουν ακόμη δημοσιεύσει αλλά θέλουν να γίνουν συγγραφείς, ποιο βιβλίο θα τους συμβούλευα να διαβάσουν. Δίνω πάντα την ίδια απάντηση: την Αλληλογραφία του Φλωμπέρ, ένα βιβλίο που περιγράφει τον αγώνα ενός συνηθισμένου, κοινού ανθρώπου που, παρά τους περιορισμούς του, καταφέρνει να γράψει μερικά από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα που έχουν γραφτεί ποτέ. Λοιπόν, από δω και στο εξής θα τους προτείνω τις αναμνήσεις του Άλεν, που πέρα από σκηνοθέτης είναι και συγγραφέας ή ένας σκηνοθέτης που φιλοδοξεί να γίνει συγγραφέας.

Το Σχετικά με το Τίποτα βρίθει λεπτομερειών που κανείς υποψήφιος συγγραφέας ή κινηματογραφιστής δεν πρέπει να παραβλέψει: ο απολογισμός της δουλειάς, «πρέπει να ιδρώσεις τη φανέλα», η περιφρόνηση του ανταγωνιστικού πνεύματος, του φθόνου για την επιτυχία του άλλου και ο μοιραίος ναρκισσισμός (η θανάσιμη εμμονή με το εγώ, αυτή η προδοτική απώλεια του χρόνου), η συνειδητοποίηση ότι η καλύτερη ανταμοιβή της γραφής ή της σκηνοθεσίας είναι η ίδια η γραφή ή η πράξη του κινηματογράφου, και ότι ο πραγματικός θρίαμβος έγκειται στο ότι στο τέλος γράφεις ή γυρίζεις σκηνές που ούτε καν σου είχαν περάσει απ’ το μυαλό.

Η επιτυχία της Αυτοβιογραφίας του Γούντι Άλεν, Σχετικά με το Τίποτα θεωρώ ότι είναι σημαντική είδηση, γιατί πρόκειται για ένα αξιοθαύμαστο βιβλίο, γεμάτο χιούμορ και ευφυία.

Woody Allen, Σχετικά με το Τίποτα (μτφρ: Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Ψυχογιός) Χαβιέρ Θέρκας, Ο μονάρχης των σκιών (μτφρ: Γεωργία Ζακοπούλου, εκδ. Πατάκης)

Björk: “Οι Αργοναύτες” της Μάγκι Νέλσον

Η Björk είναι μουσικός

Δεν έχεις ιδέα πόσο χρειάζομαι αυτή την αναζωογονητική διαύγεια!

Οι Αργοναύτες της Μάγκι Νέλσον ταξιδεύουν πάνω σε σώματα που διαρκώς αλλάζουν, μεταβάλλονται, μετασκευάζονται. Έτσι έρχονται αναπόφευκτα αντιμέτωποι με το παράδοξο της ταυτότητας: τι απομένει όταν όλα τα αρχικά υλικά έχουν αντικατασταθεί από καινούργια;

Στους Αργοναύτες η Μάγκι Νέλσον καταγράφει ένα τέτοιο ταξίδι, περιγράφοντας τον έρωτά της με τον τρανς καλλιτέχνη Χάρυ Ντοτζ, τη σχέση της με τον θετό της γιο, την εγκυμοσύνη και τη γέννα της, μετατρέποντας κάθε της προσωπική εμπειρία σε δημόσιο στοχασμό πάνω στα ζητήματα της σεξουαλικότητας και του φύλου, της φροντίδας και της οικογένειας, παίρνοντας απόσταση από τον ταυτοτικό λόγο. Η επιμονή της να αναμετριέται με τις λέξεις σε ένα πεδίο όπου οι λέξεις συχνά δεν αρκούν, μάγεψε την Bjork που ζήτησε από τη Νέλσον να ξεκινήσουν ένα διάλογο μέσω email.

Της γράφει:
Αγαπητή Μάγκι
οφείλω να ομολογήσω ότι το γράμμα σου ήταν ό,τι πιο φοβερό  μου έχει συμβεί, τι αγαλλίαση! η οικουμενική φωνή των βιβλίων σου γίνεται προσωπική: αφυπνιστική εμπειρία… λοιπόν ή μάλλον  όντως, ξαναδιάβασα τους «Αργοναύτες» και ήταν τόσο αλλόκοτη εμπειρία, που κατανοώ γιατί κάποιοι επιμένουν τόσο στην εξακολουθητική ανάγνωση. Είναι έτσι δουλεμένο το κείμενο, διυλισμένο, συμπυκνωμένο που κάθε φορά που το διαβάζεις μεταβάλλεται. ένας αντικατοπτρισμός της ζωής που επινοεί κάθε φορά ένα νέο βιβλίο;  Λατρεύω το σημείο όπου αναφέρεις «…είμαι μάλλον μια κατά συρροή μινιμαλίστρια –κάποια που εργάζεται, αν και παραγωγικά, για τη συμπύκνωση. Δεν είμαι ούτε φιλόσοφος ούτε πληθυντική· ίσως είμαι περισσότερο οπαδός του εμπειρισμού, αφού στόχος μου δεν είναι να ανακαλύψω εκ νέου το αιώνιο ή το οικουμενικό, αλλά να βρω τις συνθήκες υπό τις οποίες παράγεται κάτι νέο (δημιουργικότητα).
Ντελέζ/Παρνέ
και όταν αναφέρεις ότι εκεί έγκειται η πηγή της δημιουργικότητας συμφωνώ τόσο μαζί σου· δεν έχεις ιδέα πόσο χρειάζομαι αυτή την αναζωογονητική διαύγεια, αντισταθμίζει ακόμα και τη μεγαλύτερη έλλειψη βιταμινών, μια τυπωμένη θεραπεία κατά του σκορβούτου!

Μάγκι Νέλσον, Οι Αργοναύτες (μτφρ: Μαρία Φακίνου, εκδ. Αντίποδες) 

Yuri Herrera: “Η Συνωμοσία της Μογγολίας” του Ραφαέλ Μπερνάλ

Ο μεξικανός Yuri Herrera είναι πολιτικός επιστήμονας και συγγραφέας και καθηγητής στο Πανεπιστημιο Tulane στη Νέα Ορλεάνη.

«Αν κάποιες αναγνώσεις θεωρούνται επιβεβλημένες, για μένα  η Συνωμοσία της Μογγολίας είναι μια απ’ αυτές»

Χάρη στις λογοτεχνικές της αρετές, η Συνωμοσία της Μογγολίας του Ραφαέλ Μπερνάλ έχει μετατραπεί σε αντικείμενο λατρείας για πολλούς Μεξικανούς συγγραφείς, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγοται και ο υπογράφων. Η διήγηση του Μπερνάλ έχει υπνωτικό ρυθμό, το ρυθμό της βωμολοχίας που δημιουργεί το δικό της νόημα: «Γαμώ τους Ρώσους και γαμώ τους γκρίνγκο, γαμώ τη συνωμοσία και γαμώ την Εξωτερική Μογγολία!» λέει ο Φιλιμπέρτο, όλα όμως μοιάζουν να γλιστράνε πάνω στο κορμί του, να τον απασχολούν πολύ λιγότερο από τις ορέξεις και την αγρύπνια του.

Δημοσιευμένη λίγους μόνο μήνες μετά τις 2 Οκτωβρίου του 1968, όταν οι ένοπλες δυνάμεις μιας κυβέρνησης, η οποία ήθελε ακόμα να ονομάζεται επαναστατική, έπνιξαν στο αίμα τις δημοκρατικές φοιτητικές διεκδικήσεις στην πλατεία Τλατελόλκο, η Συνωμοσία της Μογγολίας έδειχνε να καταλαβαίνει κάτι που η επίσημη Ιστορία άργησε πολύ να αναγνωρίσει: το τέλος του «Μεξικάνικου Θαύματος», την ένδεια του καθεστώτος και την επικράτηση μιας πολιτικής τάξης, η οποία ήταν διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει βία δίχως να λερώσει τα χέρια της.

Ο Φιλιμπέρτο Γκαρσία, είναι ένας κακοπροαίρετος αστυνομικός ο οποίος θα μετατραπεί, κόντρα στη θέλησή του, σε ηθικό στοιχείο μόνο μόλις χτυπηθεί κατακέφαλα από τη στοργή. Ο Φιλιμπέρτο Γκαρσία δεν πιστεύει στην αλήθεια ούτε στη δικαιοσύνη, κατά τη συνήθεια του κλασικού αστυνομικού. Του είναι ξεκάθαρο ότι οι δυνάμεις της τάξης είναι τόσο εγκληματικές, όσο κι εκείνοι που μάχονται εναντίον τους· ανακαλύπτει, όμως, ότι αξίζει τον κόπο ν’ αλλάξεις πλευρά.

Ραφαέλ Μπερνάλ, Η Συνωμοσία της Μογγολίας (μτφρ: Ασπασία Καμπύλη, εκδ. CARNIVORA) Γιούρι Ερέρα, Σημάδια πριν το τέλος του κόσμου (μτφρ: Μαργαρίτα Μπονάτσου, εκδ. Καστανιώτης)