Αναζητώντας την τέχνη σε μικρά μέρη: Quark Bookshop

Ανεβαίνοντας την λεωφόρο Πεντέλης, πριν φτάσεις στα Μελίσσια, πρέπει να κάνεις μια στάση. Αν είσαι πεζός θα μπεις σ’ ένα από τα μνημεία των 90’s εμπορικά κέντρα∙ αν, πάλι, οδηγείς θα παρκάρεις στα γύρω στενά και θα το ψάξεις στο ηλιόλουστο αίθριο on foot.

Ίσως να μην χρειαστεί καν να το ψάξεις. Η βιτρίνα του σε καλεί. Γιατί πόσες φορές έχεις δει πιγκουίνους να ψήνουν ψάρια στο χιόνι, δύτες (σε φυσικό μέγεθος) να καταδύονται στο βυθό και ροζ φλαμίνγκο ή ροζ μαμούθ (τα εξαφανισμένα, ναι) σε βιτρίνα βιβλιοπωλείου;

Ένας οικείος και φωτεινός χώρος στα Βριλήσσια.

Ακόμα και βιβλίο να μην αναζητάς, θα κάνεις μια βόλτα από τo «Quark» για να τσεκάρεις τι λανσάρει στη βιτρίνα του αυτήν την εβδομάδα. Και τότε θα γνωρίσεις την Κατερίνα Χρυσούλη και τον Διαμαντή Κολοβό, τους ιδιοκτήτες του. Εκείνη ζωγράφος – «με σπουδές ζωγραφικής» με διορθώνει – εκείνος μουσικός (στο κλασικό κοντραμπάσο), αποφάσισαν ν’ ανοίξουν ένα βιβλιοπωλείο αφού «δεν ηχογραφήσαμε δίσκο, δεν συνθέσαμε τη δεκάτη, δεν γίναμε ο νέος Μονέ. Γνωριστήκαμε, όμως, και έκτοτε όλα σιγά-σιγά δένουν μεταξύ τους», λένε.

Κατερίνα Χρυσούλη και Διαμαντής Κολοβός οι δημιουργοί του Quark.

Ένα χρόνο πριν, μια ανάσα πριν την εμφάνιση της πανδημίας, θα αποφάσιζαν να διοχετεύσουν την καλλιτεχνική τους φύση στο βιβλίο, έναν χώρο, έτσι κι αλλιώς, γεμάτο προκλήσεις που η νέα κατάσταση έμελλε να δυσκολέψει εκ νέου. Δεν ήταν, όμως, αρχάριοι στο βιβλίο. «Τα τελευταία τρία καλοκαίρια διοργανώνουμε μια δίμηνη έκθεση βιβλίου στην Κύμη Ευβοίας. Οι πελάτες μάς ρωτούσαν που μπορούν να μας βρουν στην Αθήνα. Αποφασίσαμε, λοιπόν, έχοντας επίγνωση όλων των δυσκολιών που θα συναντούσαμε σε ένα τέτοιο εγχείρημα, να τους δώσουμε μια πιο σαφή απάντηση. Κάπως έτσι γεννήθηκε το Quark Bookshop».

Συνοικιακό βιβλιοπωλείο με ψαγμένους τίτλους.

Μικρό, λειτουργικό, με παταράκι γλυκιάς αναγνωστικής απομόνωσης και με ζεστή ατμόσφαιρα ευρωπαϊκού βιβλιοπωλείου, το Quark φέρει πράγματι κάτι από ευρωπαϊκό class, αντλώντας το όνομα του από μια φράση του Τζέιμς Τζόις που κρύβεται στις σελίδες της «Αγρύπνιας των Φίννεγκαν». Με τίτλους που δεν περιμένεις να βρεις σε συνοικιακό βιβλιοπωλείο, με ενημερωμένο παιδικό τμήμα εκδόσεων και το σημαντικότερο με δύο αναλυτικούς και συνάμα ανοιχτόκαρδους οικοδεσπότες – οι οποίοι εξασφαλίζουν τις εκδόσεις που ζητάς σε χρόνο μηδέν – το «Quark» είναι, οπωσδήποτε, ένας υπολογίσιμος new comer στο χώρο του βιβλίου.

Πελάτες που προκρίνουν το φυσικό κατάστημα.

Κι ας δοκιμάζει τα βήματα του στο πλαίσιο μιας γειτονιάς. «Ποτέ δεν καταλάβαμε γιατί κάποιος μπαίνει στη διαδικασία να παραγγείλει κάποιο προϊόν μέσω διαδικτύου, ενώ έχει στη γειτονιά του καταστήματα που θα μπορούσαν να τον εξυπηρετήσουν άμεσα. Για τα απλά τουλάχιστον. Είναι μόδα; Είναι κάτι άλλο; Τώρα πια που η ατομική ευθύνη έχει γίνει ένας mainstream όρος και ακούγεται καθημερινά, είναι σκόπιμο να αναρωτηθούμε πού έχει εφαρμογή. Εμείς επιλέξαμε την γειτονιά μας» τονίζουν, εξηγώντας γιατί τόλμησαν να δραστηριοποιηθούν στην τοπική κλίμακα.

Τώρα πια που η ατομική ευθύνη έχει γίνει ένας mainstream όρος  είναι σκόπιμο να αναρωτηθούμε πού έχει εφαρμογή. Εμείς επιλέξαμε την γειτονιά μας

Εννοείται πως θα τους ικανοποιούσε να καταφέρουν προοδευτικά να χτίσουν υπερτοπική φήμη: «Θα είμαστε χαρούμενοι αν ακούγεται που και που, αυτό το ειλικρινές και πηγαίο “γνωρίζω ένα όμορφο βιβλιοπωλείο στα Βριλήσσια”. Άλλωστε, το Quark bookshop είναι από μόνο του πρόκληση να το βρει κανείς» λένε κάπως δειλά.

Η βιτρίνα του αλλάζει σχεδόν κάθε δύο εβδομάδες, λανσάροντας μικρά έργα τέχνης.

Φαίνεται, πάντως, πως έχουν τις αναγκαίες ποιότητες για να το πετύχουν. Η Κατερίνα και ο Διαμαντής δεν είναι μόνο δυο καλλιτέχνες που δόθηκαν στην αγάπη τους για το βιβλίο, είναι και δύο ενεργοί καλλιτέχνες μέσα στο βιβλιοπωλείο τους. Σαν να μην θέλουν να κόψουν τον ομφάλιο λώρο με την τέχνη που, αρχικά, τους ανέθρεψε. Και οι δυο τους εκπροσωπούν την λογική του «μάθε τέχνη κι…. άφησε τη να σε ξεμυαλίσει όταν το έχεις ανάγκη».

Γι’ αυτό και εξακολουθούν να βρίσκουν διεξόδους στην κατασκευή, το σχέδιο, τη σύνθεση ενώ ένα κομμάτι της δημιουργικότητας τους διοχετεύεται στις ιδέες τους για το Quark bookshop – πολύ συχνά σε πρώτο πλάνο.

Προτείνοντας τον “Καντίντ” του Βολταίρου, το αγαπημένο ανάγνωσμα της Κατερίνας Χρυσούλη.

Δεν είναι τυχαίο που οι βιτρίνες τους μοιάζουν με καινούργια εικαστική εγκατάσταση. «Κάθε δύο εβδομάδες προσπαθούμε να κάνουμε τους περαστικούς να χαμογελάσουν με κάτι καινούργιο, κάτι διαφορετικό. Η έκπληξη του να συναντήσεις – για παράδειγμα – ένα ροζ μαμούθ, στον περίπατο σου, ίσως και να σου φτιάξει τη διάθεση. Σήμερα, όπου όλα κινούνται γύρω από το ηλεκτρονικό εμπόριο, εμείς επιχειρούμε να δώσουμε έναν παραπάνω λόγο για να αφήσεις το κινητό, να βγεις έξω και ν’ ανακαλύψεις νέα πράγματα. Αυτή είναι άλλωστε και η δύναμη της βιτρίνας, η δύναμη του φυσικού καταστήματος» εκτιμούν.

Προθήκες και…. αναγνωστήριο στο πατάρι.

Κι ούτε είναι τυχαίο που φιλοξενούν δημιουργικά consept brand σχετικά με το βιβλίο ή το γραφείο, δίνοντας αέρα και σε άλλους δημιουργούς για να αναπνεύσουν∙ εκεί στο μικρό, φιλόξενο βιβλιοπωλείο τους.

Τι δεν θα βρεις στο Quark; Δεν θα βρεις σίγουρα φωτοτυπικό μηχάνημα, γραφική ύλη χαρτοπωλείου, blanco και τέτοια. Δεν θα βρεις καν ταμπέλα με το όνομα του, αλλά η Κατερίνα και ο Διαμαντής θα σε φιλοδωρήσουν φανταστικούς σελιδοδείκτες με το logo του, μια σοφή animated κουκουβάγια, στο πρώτο σου βιβλίο.

Παιδικές εκδόσεις και προτάσεις για δημιουργικά παιχνίδια.

Αυτές είναι οι χαρές του φυσικού καταστήματος – σε μια εποχή που, ωστόσο, μοιάζει να αντιμάχεται με κάθε τρόπο το φυσικό. Το ψηφιακό προϊόν κερδίζει διαρκώς έδαφος, ακόμα και σε είδη τέχνης που μέχρι χθες ήταν απολύτως συνυφασμένες με την φυσική παρουσία, την εγγύτητα και τον συγχρωτισμό. Αυτή είναι μια νέα, σοβαρή πρόκληση στην οποία κάθε βιβλιοπωλείο, πόσω μάλλον ένα συνοικιακό, θα κληθεί να αντιμετωπίσει. «Δυστυχώς, έχει χτιστεί η συνείδηση στο κοινό, μέσω φυσικά του μάρκετινγκ και της διαφήμισης, για την “ομορφιά του μεγάλου” ή και “της αλυσίδας”. Προσπαθούμε να πείσουμε πως ό,τι μας πλασάρεται, δεν είναι απαραίτητα το μόνο, ούτε και το πιο καλό» σημειώνουν.

“Βλέπουμε το βιβλίο σαν “ταξίδι” λέει η μικρή ομάδα του Quark.

Το παρελθόν τους στις τέχνες τους έχει προικίσει με το πολύτιμο προσόν της αντοχής και της επιμονής. Το παραδέχονται. «Αν αποκομίσαμε κάτι από τις σπουδές μας είναι η προσπάθεια να βλέπεις τα πράγματα από πολλές διαφορετικές σκοπιές κάθε φορά και όταν γίνονται δύσκολα, να επιμένεις. Βλέπουμε το βιβλίο σαν “ταξίδι”. Κόψαμε εισιτήριο και περιμένουμε να δούμε που θα μας βγάλει».

Το βιβλίο είναι πάντα ταξίδι, ακόμα κι αν πρέπει να φτάσεις ως την Πεντέλης 39Α και Έκτορος 2, στα Βριλήσσια. Στο «Quark», δηλαδή.