10 πράγματα που δεν γνωρίζαμε για τον Jeff Koons

Ο Jeff Koons τείνει να θεωρείται αμφιλεγόμενος ως καλλιτέχνης ενώ τα έργα του σχολιάζονται έντονα. Αυτό όμως δεν αποτέλεσε εμπόδιο στο να ανακηρυχθεί ως ο πιο ακριβοπληρωμένος εν ζωή καλλιτέχνης. Η πώληση του έργου του “Rabbit” (1986) έναντι 91,1 εκατομμυρίων δολαρίων έσπασε το ρεκόρ που κατείχε προηγουμένως ο David Hockney.

Γεννημένος το 1955 στην Pennsylvania της Αμερικής, ο Koons είναι ένας από τους πιο γνωστούς σύγχρονους καλλιτέχνες. Είναι γνωστός για τα έργα του, εμπνευσμένα από φιγούρες και trends της pop και σύγχρονης κουλτούρας. Επίσης, για τα γλυπτά του που αντικατοπτρίζουν καθημερινά αντικείμενα όπως μπαλόνια σε σχήματα ζώων, από ανοξείδωτο ατσάλι και με επιφάνειες καθρέφτη.

Ο κόσμος της τέχνης διχάζεται ως προς το έργο του καλλιτέχνη. Μερικοί αναγνωρίζουν την τέχνη του ως σημαντική και πρωτοποριακή ενώ άλλοι την απορρίπτουν ολοκληρωτικά. Συνήθως τα έργα του χαρακτηρίζονται από όσους τα κατακρίνουν, ως kitsch (κίτς). Ο ίδιος πάντως έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν υπάρχουν κρυμμένα νοήματα και βαθυστόχαστες κριτικές πίσως από τα έργα του.

Όπως και να έχει πάντως, είτε τα έργα του είναι αρεστά από όλους είτε όχι, ο Jeff Koons έχει καταφέρει να πουλήσει τα έργα του σε ασύγκριτες τιμές και να μείνει στην ιστορία για την τέχνη του όσο αμφιλεγόμενη και αν καταλήγει να είναι.

Ας γνωρίσουμε όμως λίγο καλύτερα τον πιο ακριβοπληρωμένο καλλιτέχνη εν ζωή:

Ο Jeff Koons μπροστά από το έργο του Balloon Venus (Magenta) (2008–12). Φωτογραφία: © David Fisher, 2019.

Blue Balloon Dog- Jeff Koons

Ο Jeff Koons σπούδασε ζωγραφική στο School of the Art Institute of Chicago καθώς και στο Maryland Institute College of Art στην Βαλτιμόρη. Κατά την διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων εμπνεύστηκε από πολλούς καλλιτέχνες που αργότερα θα επηρέαζαν την πορεία του στον κόσμο της τέχνης. Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του, ο Koons μετακόμισε στην Νέα Υόρκη το 1977. Ενώ προσπαθούσε να καθιερώσει τον εαυτό του ως καλλιτέχνη, ξεκίνησε να δουλεύει στο MoMA, στο γραφείο πληροφοριών, μια δουλειά που τον έφερε σε άμεση επαφή με τον χώρο.

Ο Jeff Koons με τον Ed Paschke. Φωτογραφία: Official Website of Ed Paschke.

Όσο ο Jeff Koons ήταν φοιτητής, είχε την ευκαιρία όχι μόνο να γνωρίσει τον Ed Paschke αλλά και να δουλέψει για αυτόν, να γίνει με λίγα λόγια μαθητευόμενος του. Ο Koons δούλεψε ως βοηθός στο εργαστήριο του για μερικά χρόνια. Συνήθιζε να τεντώνει τεράστιους καμβάδες πάνω σε ξύλινα κουφώματα χωρίς την βοήθεια εργαλείων. Η δουλειά αυτή ήταν απαιτητική ακόμα και με την χρήση πένσας. Το αποτέλεσμα ήταν συχνά να τραυματίζεται. Ο Paschke είχε δηλώσει σε συνέντευξη του στο Vanity Fair ότι σε κάποιο από τα έργα του της δεκαετίας του 1970, υπάρχει το αίμα του Jeff Koons.

Jeff Koons – New Hoover Convertibles, Green, Red, Brown, New Shelton Wet/Dry 10 Gallon Displaced Doubledecker, 1981–87, 4 vacuum cleaners, Perspex and fluorescent lights, 251 x 137 x 71,5 cm, Φωτογραφία: Tate

Όπως ήταν φυσικό, ο Jeff Koons επηρρεάστηκε στην πορεία της καριέρας του, άμεσα ή έμμεσα, από πολλούς καλλιτέχνες. Ένας από αυτούς ήταν και ο Marcel Duchamp.  Από τα πρώτα έργα του που αναγνωρίστηκαν ευρέως στον χώρο της τέχνης, ήταν μια σειρά από γλυπτά που φιλοτέχνησε την δεκαετία του 1980. Η σειρά αυτή με τίτλο “The New”  ήταν εν μέρη εμπνευσμένη από τα readymades του Duchamp που ο ίδιος είχε δει στο MoMA.

Jeff Koons

Δεν είναι λίγοι οι καλλιτέχνες που αναγκάζονται να αποκτήσουν καθημερινές δουλειές προκειμένου να έχουν την οικονομική δυνατότητα για να υποστηρίξουν τις καλλιτεχνικές τους δραστηριότητες. Ένας από αυτούς ήταν και ο Jeff Koons. Τα πρώτα χρόνια της καλλιτεχνικής του καριέρας, όταν δεν είχε ακόμα τα μέσα για να ακολουθήσει το πάθος του χωρίς συνέπειες, ο Koons εργάστηκε στην Wall Street πουλώντας μετοχές και ομόλογα για έξι χρόνια.

Surrealist Head II του Roy Lichtenstein

Πολλοί καλλιτέχνες εκτός από να δημιουργούν έργα τέχνης, συνηθίζουν, άν έχουν την οικονομική ευχέρεια, να συλλέγουν κιόλας. Ο Jeff Koons όταν είχε πια αναγνωριστεί το έργο του και είχε την δυνατότητα να διαμορφώσει την δική του συλλογή έργων τέχνης από άλλους καλλιτέχνες, ξεκίνησε με ένα έργο του Roy Lichtenstein. Υπήρχε λίστα αναμονής για το συγκεκριμένο έργο αλλά τελικά κατόρθωσε να το αποκτήσει. Αργότερα όμως, όταν βρέθηκε σε δυσμενή οικονομική κατάσταση, αναγκάστηκε να το πουλήσει.

Banality- Σειρά αγαλμάτων του Jeff Koons, 1988

Μπορεί πολλοί καλλιτέχνες να τον ενέπνευσαν στην τέχνη του αλλά ένας ήταν αυτός που τον στιγμάτισε από τα εφηβικά του κιόλας χρόνια. Ο Salvador Dalí. Όπως έχει πει και ο ίδιος σε συνέντευξη του, το 1974 όταν ο Dalí βρισκόταν στην Νέα Υόρκη για μια από τις επικείμενες εκθέσεις του, επικοινώνησε μαζί του προκειμένου να τον συνατήσει. Προς μεγάλη του έκπληξη λίγες μέρες αργότερα βρισκόταν στο ξενοδοχείο όπου έμενε ο σουρεαλιστής ζωγράφος, ο οποίος στην συνέχεια τον προσκάλεσε στην έκθεση του.

Ο Jeff Koons με την ομάδα του

Μέχρι και σήμερα, ο Jeff Koons διατηρεί ένα studio στο Chelsea της Νέας Υόρκης, όπου απασχολεί περισσότερα από εκατό άτομα, τα οποία τον βοηθούν με την παραγωγή των έργων του. Ο όρος εργοστάσιο του κακοφαίνεται αλλά όπως έχει παραδεχθεί και ο ίδιος, δεν παράγει τα έργα του. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο έχει την ομάδα του, η οποία τελικά παράγει τα σχέδια του καλλιτέχνη. Η παραγωγή ενός μόνο έργου του μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τρία χρόνια.

Jeff Koons – Balloon Dog στο παλάτι των Βερσαλλιών

Όπως είναι εντελώς ξεκάθαρο μέσα από τα έργα του, ο Jeff Koons θεωρείται avant-garde, σύγχρονος, pop ακόμα και προκλητικός καλλιτέχνης. Μπορεί τα έργα του λοιπόν να είναι αμφιλεγόμενα αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να τα εκθέσει σε εναν από τους πιο κλασσικούς και ιστορικούς χώρους. Το παλάτι των Βερσαλλιών. Το 2008 πραγματοποίησε μια έκθεση στα δωμάτια και στους κήπους των Βερσαλλιών, προκαλώντας την αγανάκτηση και τον σχολιασμό εκείνων που ήταν βαθιά συνδεδεμένοι με την κλασσική εικόνα του παλατιού.

Jeff Koons και H&M, 2014

Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο, έργα μεγάλων καλλιτεχνών να κοσμούν ρούχα και αξεσουάρ μεγάλων οίκων μόδας ή όπως στην προκειμένη περίπτωση πολυκαταστημάτων. Με αφορμή τα εγκαίνια ενός καινούργιου καταστήματος Η&Μ στην Νέα Υόρκη, προέκυψε αυτή η  συνεργασία με τον καλλιτέχνη. Μια δερμάτινη τσάντα limited edition σε μαύρο χρώμα καθώς και με τα χρώματα του εμβληματικού Dog Balloon του, κυκλοφόρησε για να σηματοδοτήσει την περίσταση.

Ο Jeff Koons για το album Artpop της Lady Gaga, 2013

Έχοντας αποκτήσει κύρος και φήμη μέσα από την δουλειά του, τόσο από τους κριτικούς όσο και από τους ακόλουθους του, ο Jeff Koons ήταν πάντα ένας καλλιτέχνης που όλοι ήξεραν το όνομα και το έργο του. Πολλοί καλλιτέχνες, τραγουδιστές και ηθοποιοί ήθελαν τόσο να έχουν στην κατοχή τους τα έργα του όσο και να συνεργαστούν μαζί του. Την ευκαιρία αυτή είχε το 2013 η Lady Gaga, η οποία προσέγγισε τον Koons ζητώντας του να σχεδιάσει το εξώφυλλο για το επικείμενο album της. Ο Koons συμφώνησε και η συνεργασία τους αποτέλεσε γεγονός.