Status Update: Ηλέκτρα Ελληνικιώτη, σκηνοθέτις

Ασχολούμουν με τις Τέχνες στο σχολείο όσο ακριβώς με το μπάσκετ και το διάβασμα. Νομίζω πως, με το πέρασμα του χρόνου, απλώς συνειδητοποίησα ότι τον τρόπο με το οποίο θα αποτύχω στις Τέχνες, τον αντέχω περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη εκδοχή αποτυχίας μου.

Όσο, όμως, το σκέφτομαι παρατηρώ ότι όλες οι εμπειρίες και τα πρόσωπα έχουν το κοινό χαρακτηριστικό της απουσίας: Ανακαλώ ανθρώπους και καταστάσεις που με καθόρισαν από μακριά, απουσιάζοντας δηλαδή επί της ουσίας από το μέρος της ζωής μου που συνέθετε η βιωμένη εμπειρία.

Αλλά ταυτόχρονα και την περιγραφικότητα με την οποία προσεγγίζουν αφηρημένες και θεωρητικές έννοιες της ύπαρξης οι Αμερικάνοι· την απουσία, δηλαδή, ουσιαστικού πνευματικού βάθους στο περιεχόμενό τους. Και τέλος, την σχεδόν καθημερινή διαπίστωσή μου ότι οι Έλληνες ηθοποιοί είναι ενδεχομένως οι καλύτεροι του κόσμου.

Έχω αναθεωρήσει, ενδεχομένως, που δεν έκανα ένα διδακτορικό πάνω στο θέατρο, αλλά για τις Πολιτικές Επιστήμες δεν αναθεώρησα ποτέ.

Όχι γυναικείο, θηλυκό. Χαρακτηρίζεται από μια ρευστότητα και μια κυκλικότητα, μια τάση στην αποφάνεια, συχνά από ξαφνικό και υπερβολικό αισθηματισμό κι από μια πίστη ότι η αδυναμία είναι δύναμη. Δεν επιδιώκω οι παραστάσεις μου να διακηρύσσουν ή να αξιώνουν κάτι, αλλά αντίθετα να υποθέτουν και να φιλοξενούν.

Απ’ ό,τι φαίνεται η σκηνοθεσία είναι η αποτυχία που αντέχω περισσότερο. Και γι’ αυτό θαυμάζω τους ηθοποιούς για το θάρρος και το θράσος τους να αποτυγχάνουν επί σκηνής.

Μ’ αρέσει κυρίως να ασχολούμαι με το σενάριο και να πηγαίνω μετά στα γυρίσματα για να βλέπω πόσο μετατοπίζεται η ιστορία από το χαρτί. Εκεί βρίσκεται όλη η ομορφιά του κινηματογράφου και η βασική ομοιότητά του με το θέατρο (όπως τουλάχιστον οφείλει να γίνεται στο δεύτερο): Η ταινία δεν είναι μια αναπαράσταση του σεναρίου, όπως και η παράσταση δεν είναι μια αναπαράσταση του θεατρικού κειμένου.

Και οι Bijoux de Kant και η «Θέρος» είναι ομάδες που τις συνθέτει και τις καθορίζει το προσωπικό αίτημα του κάθε συμμετέχοντα. Φτιάχτηκαν με τρόπο τέτοιο που υπάρχει χώρος και (καλώς εννοούμενη) απαίτηση για να εκφράσεις το προσωπικό σου αίτημα. Οι ίδιες οι ομάδες, δηλαδή, υπάρχουν επειδή τα μέλη τους έχουν προσωπικά αιτήματα, και το αντίστροφο.

κι από τη συνειδητοποίηση ότι είναι αδύνατο να κάνω μόνο ένα πράγμα. Θυμάστε ένα παλιό παιχνίδι που ανάλογα από πού το άνοιγες αποκάλυπτε κάτι άλλο; Ε, αυτό είναι και η «Γραμμή»: Την ανοίγεις από τη μία και βλέπεις μια ταινία, την ανοίγεις από την άλλη και βλέπεις μια ραδιοφωνική εκπομπή, την ανοίγεις στη μέση και βλέπεις ένα μουσικό συγκρότημα, την ανοίγεις από κάτω και βλέπεις μια παράσταση. Θα ήταν κρίμα να μην την δούμε, δημιουργοί και θεατές, με όλους τους τρόπους.

και να το κάνει όπως θέλει. Κι εγώ θα αναλάμβανα μόνο τη διεύθυνση παραγωγής. Είμαι σίγουρη, ότι αυτός θα το έκανε καλύτερα.

Ο Σολωμός και ο Παπαδιαμάντης. Και για τους τρεις το «γιατί» είναι το ίδιο: Η θεώρησή τους στο νεο-ελληνικό και την ελληνικότητα και η τρυφερή στωϊκότητα με την οποία παραδέχονται την ομορφιά που ενέχει η οντολογική ήττα του ανθρώπου.

Μεταφορικά, η φυσική τάση που έχω να ορίζω τα πράγματα αμφισβητώντας τα. Όπως έχει πει ο σπουδαίος Πεντζίκης, «προσεύχομαι στα πράγματα για να με δώκουν ζωή».

Μέσα σε αυτή τη συνθήκη επισφάλειας, σε αυτή τη ματαίωση και τη δυστοπία. Τη ζωή πιστεύω τη ζεις, όπως σου δίνεται. Δεν ξέρω πώς είναι να σκύβεις το κεφάλι και να αγνωμονείς. Κοιτάω πάντα τη ζωή και τη συνθήκη κατάματα. Ακόμα κι όταν ο χώρος που μου δίνεται είναι περιορισμένος, δεν καταδικάζω και το χρόνο που μου έχει δοθεί και είναι πεπερασμένος.

Θέλαμε να δημιουργήσουμε τη «Γραμμή» σε λευκό καμβά, για να της δώσουμε τη δυνατότητα να αποκτήσει ακριβώς τη μορφή που επιθυμεί. Γι’ αυτό και με το τέλος της «Γραμμής», η Θέρος θα «βγει» καλλιτεχνικά από το χώρο του «Κάμιρος».

Ανυπομονούμε και οι ίδιοι για το ποιο θα είναι αυτό! Αν φαντάζομαι κάτι, έχει να κάνει με το αποτύπωμα της προσπάθειάς μας σε σχέση με το διευρυμένο αίσθημα μοναξιάς και με τη λανθάνουσα οικονομική εξάρτηση που μαστίζουν το θεατρικό πεδίο.

Εγώ, πάντως, δεν έχω ορίσει το δικό μου προορισμό. Όπως γράφει και ο Βακαλόπουλος στη «Γραμμή», «δεν ήρθα για να κρίνω τον κόσμο, ήρθε για να (…) αφήσω το βλέμμα μου να κυλήσει σαν καθαρό νερό, να το στείλω ταξίδι».

Η άλλη ανάγνωση της βασανιστικής αναμονής και στασιμότητας είναι η ανακουφιστική παύση και βραδύτητα. Δε μου κοστίζει τόσο η αναμονή, όσο η απαξίωση και πολιτική κοροϊδία.

Δεν ξέρω, αν είναι η Κυψέλη το θέμα. Αλλά αν είναι, δεν είναι πολύ ωραίο θέμα; Από όπου κι αν την πιάσεις: Από την ετυμολογία και τον ορισμό του ονόματός της, από τη θέση της στον αθηναϊκό χάρτη, από το πολυπρόσωπο και πανέμορφο πλήθος της, από τα αναπτυξιακά και κοινωνικά της σκαμπανεβάσματα· είναι σπάνια! Με όλα αυτά τα ονόματα νησιών στους δρόμους της, όταν περπατάς στην Κυψέλη νιώθεις ότι περπατάς πάνω στο νερό.