Λυρική Σκηνή: Το 2021 έρχεται, η πανδημία δεν φεύγει…

26, 28, 31 Μαρτίου & 4, 11, 17 Απριλίου 2021

Ώρα έναρξης 19.00 (Κυριακή 18.30)

Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ

Στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης

Μουσική διεύθυνση Βασίλης Χριστόπουλος
Σκηνοθεσία Αλέξανδρος Ευκλείδης
Δραματουργία – Συνεργάτιδα σκηνοθέτρια Αγγέλα-Κλεοπάτρα Σαρόγλου
Σκηνικά Γιάννης Κατρανίτσας / Κοστούμια Ιωάννα Τσάμη / Φωτισμοί Μελίνα Μάσχα
Διεύθυνση χορωδίας Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Κόμης Αλμαβίβα Δημήτρης Πλατανιάς / Κόμησσα Αλμαβίβα Τσέλια Κοστέα
Σουζάννα Αφροδίτη Πατουλίδου / Φίγκαρο Διονύσης Σούρμπης
Κερουμπίνο Μιράντα Μακρυνιώτη / Μαρτσελλίνα Μαρισία Παπαλεξίου
Μπάρτολο Γιάννης Γιαννίσης / Μπαζίλιο Χρήστος Κεχρής
Ντον Κούρτσιο Γιάννης Καλύβας / Μπαρμπαρίνα Μαριλένα Στριφτόμπολα
Αντόνιο Κωστής Ρασιδάκις
Με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της ΕΛΣ

Τυχερός στάθηκε ο Λορέντσο ντα Πόντε και κατάφερε να πάρει την άδεια του Ιωσήφ Β΄, αυτοκράτορα της Αυστρίας, το 1786 για να γράψει το λιμπρέτο της πρώτης του συνεργασίας με τον Μότσαρτ, βασισμένο στο θεατρικό έργο του Πιερ Μπωμαρσαί Η τρελή ημέρα ή Ο γάμος του Φίγκαρο (1778), το ανέβασμα του οποίου στο Παρίσι αρχικά απαγόρευσε ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄. Πιθανότατα ο Ιωσήφ να υπολόγισε ότι η στρεβλή εικόνα για την αριστοκρατία που διαπνέει το έργο θα βοηθούσε στη διαμάχη του εκείνη την περίοδο με την ανώτερη κοινωνική τάξη κυρίως σε φορολογικά θέματα. Στους Γάμους του Φίγκαρο συναντούμε τους ήρωες του προηγούμενου θεατρικού έργου του Μπωμαρσαί Ο κουρέας της Σεβίλλης (1773). Έχουν περάσει τρία χρόνια από τότε που ο Φίγκαρο κατάφερε να παντρέψει τον Κόμη Αλμαβίβα με τη Ροζίνα και τώρα είναι η σειρά του να παντρευτεί τη Σουζάννα, μέλος του υπηρετικού τους προσωπικού, όπως και ο ίδιος. Ωστόσο ο Κόμης έχει αρχίσει να βαριέται τον έγγαμο βίο και προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το προνόμιο της «πρώτης νύχτας» σύμφωνα με το οποίο ένας άρχοντας μπορεί να κοιμηθεί με μια υπηρέτριά του την πρώτη νύχτα του γάμου της. Οι μηχανορραφίες του Κόμη όμως αποκαλύπτονται, ο Φίγκαρο με τη Σουζάννα παντρεύονται και ο ίδιος ο Κόμης υποχρεώνεται να ζητήσει συγχώρεση από τη σύζυγό του για την ανάρμοστη αυτή συμπεριφορά, δίνοντας στο έργο ένα αίσιο τέλος.

Φωτογραφία: Δ. Σακαλάκης

Αναμφισβήτητα οι Γάμοι του Φίγκαρο αποπνέουν την υποβόσκουσα κοινωνική αναστάτωση που θα οδηγούσε σε πολύ λίγα χρόνια στην έκρηξη της Γαλλικής Επανάστασης. Ο ίδιος ο Ναπολέοντας αργότερα θα περιέγραφε το έργο ως την «Επανάσταση εν δράσει». Ο Μότσαρτ και ο Ντα Πόντε, στην προσπάθειά τους να αποφύγουν προβλήματα με τις αρχές λογοκρισίας, τροποποίησαν σημαντικά το θεατρικό έργο δίνοντας μεγαλύτερο βάρος στο ερωτικό στοιχείο και λιγότερο στο θέμα της κοινωνικής σύγκρουσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο μονόλογος του Φίγκαρο, όπου, ενώ στο θεατρικό κείμενο κατακρίνεται η κληρονομημένη αριστοκρατική καταγωγή και ουσιαστικά τίθεται στο στόχαστρο της κριτικής η αριστοκρατική τάξη, στην όπερα προσαρμόζεται σε κριτική για τις άπιστες γυναίκες… Οι Γάμοι του Φίγκαρο, πέρα από τα ενδογενή επαναστατικά μηνύματα σε συνδυασμό με το ερωτικό στοιχείο που αναδύεται από τη γοητευτική και τρυφερή μουσική του Μότσαρτ, αποτελούν τομή στην ιστορία της όπερας, καθώς πρωταγωνιστές δεν είναι πλέον θεοί, μυθικοί ήρωες ή εξωτικά πρόσωπα αλλά άνθρωποι της καθημερινότητας: άρχοντες και υπηρέτες.

16, 18, 20, 22 Απριλίου 2021 / Ώρα έναρξης 19.30 (Κυριακή 18.30)

Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ

Στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης

Μουσική διεύθυνση Μάρκελλος Χρυσικόπουλος
Σκηνοθεσία Θάνος Παπακωνσταντίνου
Σκηνικά – Κοστούμια Νίκη Ψυχογιού / Φωτισμοί Χριστίνα Θανάσουλα
Διεύθυνση χορωδίας Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Ιουδίθ Ντελφίν Γκαλού
Ολοφέρνης Κριστίνα Χάμμαρστραιμ
Bαγώας Καρίνα Γκωβέν
Άβρα Θεοδώρα Μπάκα
Oζίας Σοφία Πάτση
Με την Ορχήστρα Armonia Atenea, το μουσικό σύνολο Il Pomo d’Oro και τη Χορωδία της ΕΛΣ

Περπατώντας κανείς στη Σπιανάδα, την κεντρική πλατεία της Κέρκυρας, θα συναντήσει ένα άγαλμα του γλύπτη Αντόνιο Κορραντίνι, τον ανδριάντα του Γιόχαν Ματτίας φον Σούλενμπουργκ, του Σάξονα διοικητή του νησιού από το τέλος του 17ου έως τις αρχές του 18ου αιώνα. Ήταν αυτός που το καλοκαίρι του 1716 οδήγησε τις λιγοστές στρατιωτικές δυνάμεις της Βενετίας σε νίκη εναντίον των πολυπληθών στρατευμάτων των Οθωμανών υπό τον καπουδάν πασά Τζανούμ Κότζα και τον Καρά Μουσταφά πασά. Η Κέρκυρα αποτελούσε το τελευταίο πρόσκομμα προς την κατάκτηση της Βενετίας και έτσι η νίκη αυτή των Βενετσιάνων είχε τεράστια σημασία όσον αφορά την εξάπλωση του οθωμανικού στρατού στην Ευρώπη. Για να γιορτάσει το γεγονός αυτό, η Γαληνοτάτη παρήγγειλε στον Βιβάλντι τη σύνθεση του ορατορίου Ο θρίαμβος της Ιουδίθ, σε λατινικό λιμπρέτο του Γιάκοπο Κασσέττι, βασισμένο στο βιβλίο της Ιουδίθ από την Παλαιά Διαθήκη. Ο βασιλιάς της Βαβυλώνας Ναβουχοδονόσορ στέλνει τον στρατηγό του Ολοφέρνη να κατακτήσει την πόλη Βαιτυλούα του Ισραήλ. Η τολμηρή Ιουδίθ, προκειμένου να σώσει τους Ισραηλίτες συμπατριώτες της, αποφασίζει να σαγηνέψει τον Ολοφέρνη και όταν αυτός αποκοιμιέται τον αποκεφαλίζει. Η αναλογία είναι προφανής: η Ιουδίθ συμβολίζει τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας και τον χριστιανισμό, ενώ ο Ολοφέρνης την Οθωμανική Αυτοκρατορία και το Ισλάμ, με την πρώτη να υπερισχύει. Την αναλογία αυτή περιγράφει ο ίδιος ο Κασσέττι στον πρόλογο του ποιήματος: «Ο πόλεμος είναι κοντά και οι εχθροί οργισμένοι· Ιουδίθ είναι η Αδριατική και η σύντροφός της Άβρα η πίστη· Βαιτυλούα είναι η εκκλησία – Οζίας ο ποντίφικας – η ένωση των Χριστιανών και η τιμή των παρθένων· Ολοφέρνης ο βασιλιάς των Τούρκων, ο ακόλουθός του ένας ευνούχος· είναι προφανές ότι ο βενετικός στόλος θα κυριαρχήσει». Ο θρίαμβος της Ιουδίθ είναι το μόνο που διασώθηκε από τα τέσσερα συνολικά ορατόρια που συνέθεσε ο Βιβάλντι. Η έντονη πολεμική ατμόσφαιρα εκφράζεται μέσα από τα δυναμικά χορωδιακά μέρη, η πίστη και η εντιμότητα της Ιουδίθ από λυρική και τρυφερή γραφή. Αξιοσημείωτη είναι η χρήση πολλών διαφορετικών και σχετικά σπάνιων οργάνων, όπως η βιόλα ντ’ αμόρε, τα chalumeau (πρώιμα κλαρινέτα) και οι θεόρβες, με τα οποία ο Βιβάλντι τονίζει τις πιο σημαντικές στιγμές του έργου.