Βιβλία για την ιστορία της τέχνης που αξίζει να έχετε στην βιβλιοθήκη σας

Τα βιβλία με θέμα την ιστορία γενικότερα και ειδικότερα την ιστορία της τέχνης, υπόκεινται συνεχώς σε αναθεωρήσεις και επανεκτιμήσεις. Αυτό συμβαίνει διότι η θεματική τους από τη φύση της, είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις συνεχείς εξελίξεις στον χώρο της τέχνης. Η κατανόηση των εξελίξεων αυτών εξαρτάται όμως, ή τουλάχιστον ενισχύεται σε μεγάλο βαθμό από την ιστορία της τέχνης. Ίσως γι’ αυτόν τον λόγο έχουν γραφτεί αμέτρητα ιστορικά βιβλία για την τέχνη.

Τα βιβλία είναι όπως όλοι γνωρίζουμε ένας από τους πιο ουστιαστικούς τρόπους να αποκτήσει κανείς γνώσεις, σχετικά με ένα αντικείμενο. Η ιστορία της τέχνης είναι οπωσδήποτε ένα από αυτά τα αντικείμενα. Πρόκειται για ένα θέμα με άπειρες πτυχές, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να μπορεί να ικανοποιήσει τα πολλαπλά ενδιαφέροντα των αναγνωστών. Τα βιβλία για την ιστορία της τέχνης, εστιάζουν σε θέματα, καλλιτέχνες και κινήματα από ολόκληρο τον κόσμο από την αρχαιότητα και τον μεσαίωνα μέχρι και σήμερα.

Έχουμε λοιπόν συγκεντρώσει μια λίστα με βιβλία για την τέχνη, τόσο γενικού ενδιαφέροντος όσο και εξειδικευμένα, τα οποία αξίζει να διαβάσετε. Με ποικιλία θεμάτων, από την κλασσική τέχνη της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης, στην σύγχρονη εποχή, και τον φεμινισμό.

Το βιβλίο “Art Since 1900” έχει γραφτεί από μερικούς από τους πιο φημισμένους και αναγνωρισμένους κριτικούς τέχνης του κόσμου. Αν και είναι γνωστό για τον δύσκολο τρόπο γραφής του, εκδόθηκε το 2005 με σκοπό να διορθώσει τα ήδη υπάρχοντα ιστορικά βιβλία τέχνης. Το βιβλίο αυτό, δεν ακολουθεί την τυπική εξέλιξη του μοντερνισμού, αντιμοντερνισμού και μεταμοντερνισμού μέσω καλλιτεχνών ή κινημάτων. Αντιθέτως, προσεγγίζει την τέχνη του 20ου αιώνα με ορισμένα σύντομα δοκίμια που εστιάζουν σε κινήματα και καλλιτέχνες για κάθε έτος μεταξύ του 1900 και του 2003.

Το “Classical Art: From Greece to Rome” αν και προτείνει μια έρευνα που ξεκινά με την Αρχαία Ελλάδα, πραγματικά εστιάζει στον Ρωμαϊκό πολιτισμό. Σύμφωνα με τους συγγραφείς του βιβλίου, χωρίς τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, η κλασική τέχνη μπορεί να μην είχε επαρκή διάρκεια προκειμένου να πυροδοτήσει την Αναγέννηση που ακολούθησε. Επίσης υποστηρίζουν ότι οι Ρωμαίοι εμπνεύστηκαν από την ελληνική τέχνη και μέσω της ερμηνείας τους, τέθηκαν τα θεμέλια για τη δυτική τέχνη.Το βιβλίο αποτελείται από πέντε κεφάλαια που καλύπτουν πλήρως τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την προσωπογραφία και τα μνημεία των πολιτισμών. 

Από την εμφάνιση του το 1968, έχει χρησιμεύσει ως ουσιαστικό εργαλείο για τον απολογισμό της τέχνης του 20ου αιώνα. Το “History of Modern Art” ξεκινάει από το Παρίσι του 19ου αιώνα, όπου καλλιτέχνες όπως ο Manet, ο Monet, ο Gaugin, ο Van Gogh πυροδοτούν την εμφάνιση του μοντερνισμού. Χρησιμοποιώντας εικόνες και προσιτή γλώσσα, συνεχίζει καταγράφοντας τα κινήματα που επηρέασαν τα τελευταία 100 χρόνια την εξελίξη της ζωγραφική, γλυπτικής και αρχιτεκτονικής. Αφηγείται την ιστορία μιας έντονα επαναστατικής εποχής που καθιέρωσε σε μεγάλο βαθμό την τέχνη όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Έχει επανεκδοθεί πολλές φορές προκειμένου να συμπεριλάβει και τις τελευταίες καλλιτεχνικές εξελίξεις του 21ου αιώνα.

Το “The Story of Art” είναι ένα από τα πιο δημοφιλή βιβλία για την ιστορία της τέχνης που έχουν γραφτεί ποτέ. Ήδη από την αρχή του βιβλίου, ο συγγραφέας έθεσε τον τόνο για το δημοφιλές αυτό ανάγνωσμα με μία μόνο φράση. “Δεν υπάρχει πράγματι τέχνη. Υπάρχουν μόνο καλλιτέχνες”. Μέσα από συζητήσεις για έννοιες και κινήματα ο Gombrich επικεντρώνεται σε μεμονωμένα έργα τέχνης και στους δημιουργούς πίσω από αυτά. Παρόλο που είναι ιστορικός της τέχνης, υποστηρίζει μέσα στο βιβλίο του, ότι η ιστορία της τέχνης μπορεί να συγκαλύψει, καθώς και να διασαφηνίσει, την εμπειρία της τέχνης. Μετά από πολλά χρόνια, το βιβλίο επανασχεδιάστηκε πλήρως, οι φωτογραφίες είναι έγχρωμες ενώ το κείμενο αναθεωρήθηκε όπου χρειαζόταν.

Πρόκειται για έναν πλούσιο και έξυπνο κατάλογο καλλιτεχνών από το A μέχρι και το Z για όλη τη διάρκεια της ιστορίας της τέχνης. Το “The Art Book” περιλαμβάνει περισσότερους από 500 καλλιτέχνες από τον Μεσαίωνα μέχρι και σήμερα. Σε όλους ανεξαιρέτως από το πόσο γνωστοί είναι δίνεται η ίδια μεταχείριση. Μια ολόκληρη σελίδα, με έγχρωμες φωτογραφίες και ένα σύντομο κείμενο με μια επισκόπηση της καριέρας του αντίστοιχου καλλιτέχνη. Αν και το βιβλίο αυτό προσεγγίζει περισσότερο την ζωγραφική, καλύπτει επίσης τη γλυπτική, τη φωτογραφία, το βίντεο και την τέχνη εγκατάστασης.

Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον βιβλίο ιστορίας τέχνης. Το “The Books that Shaped Art History” είναι μια συλλογή δοκιμίων που σε μεγάλο βαθμό είναι μια υπενθύμιση του πόσο στενά συνδέονται οι εξελίξεις στην τέχνη με τις αλλαγές στη μελέτη της. Γίνεται αναφορά σε 12 τόμους που στην πορεία της τέχνης από τον 13ο αιώνα μέχρι και τον 20ο εισήγαγαν στο προσκήνιο βασικές έννοιες και κινήματα. Μέσα από το βιβλίο αυτό εξετάζεται πώς η γραφή έχει διαμορφώσει την τέχνη καθώς και το αντίστροφο.

Όπως γίνεται ξεκάθαρο και από τον τίτλο του βιβλίου “Art in Theory 1900-2000 PB” εξετάζεται η σχέση της τέχνης του 20ου αιώνα με τη θεωρία. Με αναφορές στη Γαλλική Ακαδημία, και τη φιλοσοφία, εστιάζει στο πώς διαμορφώθηκε η τέχνη με την εμφάνιση του μοντερνισμού. Ξεκινώντας από τον 18ο και 19ο αιώνα, πριν από την εμφάνιση του μοντερνισμού καταλήγει στον ριζικό μετασχηματισμό της τέχνης.

Για αιώνες τόσο η ιστορία όσο και οι ιστορικοί της τέχνης αγνοούσαν τις γυναίκες καλλιτέχνες. Υπήρχε η πεποίθηση ότι γυναίκες δεν μπορούσαν να γίνουν καλλιτέχνες από μόνες τους επειδή το φύλο τους το καθιστούσε αδύνατο. Η προκατάληψη αυτή άρχισε να εξασθενεί τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Με την εμφάνιση της σύγχρονης τέχνης, τα επιτεύγματα των γυναικών καλλιτεχνών έγιναν πολύ ορατά για να τα αγνοήσουν. Το “Women, Art, and Society” της Whitney Chadwick όχι μόνο αναγνωρίζει τις γυναίκες καλλιτέχνες από τον Μεσαίωνα μέχρι και τον 20ο αιώνα αλλά επανεξετάζει και τα έργα τους σύμφωνα με νέα δεδομένα.